Термини
SRPS ISO 8421-1:1998

Zaštita od požara - Rečnik - Deo 1: Opšti termini i fenomeni požara - (Identičan sa ISO 8421-1:1987)

Fire protection — Vocabulary — Part 1: General terms and phenomena of fire

Термини

• paljevina; podmetnut požar arson
  енглески
  

  Fire originated by malicious intent.

  српски
  

  Požar izazvan iz zle namere.
  NAPOMENA Za engleski termin "arson" nema ekvivalenentnog francuskog termina.

  српски
  

  Požar izazvan iz zle namere.
  NAPOMENA Za engleski termin "arson" nema ekvivalenentnog francuskog termina.

• temperatura samozapaljenja; temperatura spontanog paljenja auto-ignition temperature; self-ignition temperature; spontaneous-ignition temperature
  енглески
  

  Minimum temperature at which a material will ignite spontaneously under specified test conditions.

  српски
  

  Minimalna temperatura na kojoj će se neka materija spontano zapaliti pod utvrđenim uslovima ispitivanja.

  српски
  

  Minimalna temperatura na kojoj će se neka materija spontano zapaliti pod utvrđenim uslovima ispitivanja.

• samozapaljenje; spontano paljenje auto-ignition; self-ignition; spontaneous ignition
  енглески
  

  Ignition resulting from self-heating.

  српски
  

  Paljenje koje je posledica samozagrevanja.

  српски
  

  Paljenje koje je posledica samozagrevanja.

• goreti burn (verb)
  енглески
  

  To undergo combustion.

  српски
  

  Biti u stanju gorenja.

  српски
  

  Biti u stanju gorenja.

• ponašanje u toku gorenja burning behaviour
  енглески
  

  All the physical and/or chemical changes that take place when a material, product and/or structure burns or is exposed to fire.

  српски
  

  Sve fizičke i/ili hemijske promene do kojih dolazi kada neki materijal, proizvod i/ili objekat gori i/ili je izložen požaru.

  српски
  

  Sve fizičke i/ili hemijske promene do kojih dolazi kada neki materijal, proizvod i/ili objekat gori i/ili je izložen požaru.

• rasprskavanje bursting
  енглески
  

  Violent rupture of an object due to over-pressure and/or stress within it or upon it.

  српски
  

  Nagli raspad objekta usled natpritiska i/ili naprezanja unutrašnjih ili spoljašnjih napona.

  српски
  

  Nagli raspad objekta usled natpritiska i/ili naprezanja unutrašnjih ili spoljašnjih napona.

• toplotna moć calorific potential
  енглески
  

  See “heat of combustion”.

  српски
  

  Videti "toplota sagorevanja" (1.36).

  српски
  

  Videti "toplota sagorevanja" (1.36).

• efekat dimnjaka chimney effect
  енглески
  

  Upward thrust of hot gases and smoke by convection currents confined within a vertical enclosure.

  српски
  

  Potiskivanje naviše vrelih gasova i dima izazvano strujama konvekcije u vertikalnom kanalu.

  српски
  

  Potiskivanje naviše vrelih gasova i dima izazvano strujama konvekcije u vertikalnom kanalu.

• goriv combustible
  енглески
  

  Capable of burning.

  српски
  

  Sposoban da gori.

  српски
  

  Sposoban da gori.

• gorenje combustion
  енглески
  

  Exothermic reaction of a combustible substance with an oxidizer, usually accompanied by flames, and/or glowing and/or emission of smoke.

  српски
  

  Egzotermna reakcija neke zapaljive supstance sa sredstvom koje podstiče gorenje, obično praćena plamenom, i/ili isijavanjem, i/ili emisijom dima.

  српски
  

  Egzotermna reakcija neke zapaljive supstance sa sredstvom koje podstiče gorenje, obično praćena plamenom, i/ili isijavanjem, i/ili emisijom dima.

• deflagracija deflagration
  енглески
  

  Explosion propagating at subsonic velocity.

  српски
  

  Eksplozija koja se širi brzinom manjom od brzine zvuka.

  српски
  

  Eksplozija koja se širi brzinom manjom od brzine zvuka.

• detonacija detonation
  енглески
  

  Explosion propagating at supersonic velocity and characterized by a shock wave.

  српски
  

  Eksplozija koja se širi nadzvučnom brzinom i koju karakteriše udarni talas.

  српски
  

  Eksplozija koja se širi nadzvučnom brzinom i koju karakteriše udarni talas.

• eksplozija explosion
  енглески
  

  Abrupt oxidation or decomposition reaction producing an increase in temperature, pressure or in both simultaneously.

  српски
  

  Brza reakcija oksidacije ili razlaganja, koja izaziva porast temperature, pritiska ili i jedno i drugo istovremeno.

  српски
  

  Brza reakcija oksidacije ili razlaganja, koja izaziva porast temperature, pritiska ili i jedno i drugo istovremeno.

• vatra fire
  енглески
  

  1) Process of combustion characterized by the emission of heat accompanied by smoke or flame or both. 2) Combustion spreading uncontrolled in time and space. NOTE - These two definitions have different terms in French for “fire” in English.

  српски
  

  1) Proces gorenja kojeg karakteriše oslobađanje toplote, praćen dimom ili plamenom ili i jednim i drugim. 2) Vatra koja se nekontrolisano širi u vremenu i prostoru. NAPOMENA - U engleskom jeziku za "vatru" i "požar" postoji jedna reč, "fire"

  српски
  

  1) Proces gorenja kojeg karakteriše oslobađanje toplote, praćen dimom ili plamenom ili i jednim i drugim. 2) Vatra koja se nekontrolisano širi u vremenu i prostoru. NAPOMENA - U engleskom jeziku za "vatru" i "požar" postoji jedna reč, "fire"

• klasifikacija požara fire classification
  енглески
  

  Standardized system of classifying fires in terms of the nature of the fuel (see IS0 3941). These are: Class A: fire involving solid materials, usually of an organic nature, in which combustion normally takes place with the formation of glowing embers; Class B: fires involving liquids or liquefiable solids; Class C: fires involving gases; Class D: fires involving metals.

  српски
  

  Standardizovan sistem za klasifikaciju požara prema prirodi goriva (videti ISO 3941*)). Klase su sledeće: Klasa A: Požari koji obuhvataju čvrste materije, često organske prirode, pri čijem gorenju se normalno formira žar. Klasa B: Požari koji obuhvataju tečnosti ili tečljive čvrste materije. Klasa C: Požari koji obuhvataju gasove. Klasa D: Požari koji obuhvataju metale

  српски
  

  Standardizovan sistem za klasifikaciju požara prema prirodi goriva (videti ISO 3941*)). Klase su sledeće: Klasa A: Požari koji obuhvataju čvrste materije, često organske prirode, pri čijem gorenju se normalno formira žar. Klasa B: Požari koji obuhvataju tečnosti ili tečljive čvrste materije. Klasa C: Požari koji obuhvataju gasove. Klasa D: Požari koji obuhvataju metale

• opasnost od požara fire danger
  енглески
  

  Concept including both fire hazard (q-v.) and fire risk (q.v. ).

  српски
  

  Izraz koji obuhvata ugroženost i rizik od požara.
  NAPOMENA - Za engleski termin "fire danger" nema ekvivalentnog francuskog termina.

  српски
  

  Izraz koji obuhvata ugroženost i rizik od požara.
  NAPOMENA - Za engleski termin "fire danger" nema ekvivalentnog francuskog termina.

• posledice požara fire hazard
  енглески
  

  Consequences of the event if fire occurs.

  српски
  

  Posledice u slučaju izbijanja požara.

  српски
  

  Posledice u slučaju izbijanja požara.

• integritet prema požaru fire integrity
  енглески
  

  Ability of a separating element of building construction, when exposed to fire on one side, to prevent the passage of flames and hot gases or the occurrence of flames on the unexposed side, for a stated period of time in a standard fire resistance test.

  српски
  

  Sposobnost pregradnog elementa građevinske konstrukcije, izloženog vatri s jedne strane, da spreči prodor plamena i vrelih gasova ili pojavu plamena na drugoj neizloženoj strani, za određeno vreme pod standardnim uslovima ispitivanja otpornosti prema požaru.

  српски
  

  Sposobnost pregradnog elementa građevinske konstrukcije, izloženog vatri s jedne strane, da spreči prodor plamena i vrelih gasova ili pojavu plamena na drugoj neizloženoj strani, za određeno vreme pod standardnim uslovima ispitivanja otpornosti prema požaru.

• požarno opterećenje fire load
  енглески
  

  Calorific energy, expressed in SI units, of the whole contents contained in a space, including the facings of the walls, partitions, floors and ceilings.

  српски
  

  Toplotna energija, izražena u SI jedinicama svih elemenata u nekom prostoru, uključujući obloge zidova, pregrada, podova i tavanica.

  српски
  

  Toplotna energija, izražena u SI jedinicama svih elemenata u nekom prostoru, uključujući obloge zidova, pregrada, podova i tavanica.

• specifično požarno opterećenje fire load density
  енглески
  

  Fire load divided by floor area.

  српски
  

  Požarno opterećenje po jedinici površine.

  српски
  

  Požarno opterećenje po jedinici površine.

• preventiva požara fire prevention
  енглески
  

  Measures to prevent the outbreak of a fire and/or to limit its effects.

  српски
  

  Mere za sprečavanje nastanka i/ili za ograničenje delovanja požara.

  српски
  

  Mere za sprečavanje nastanka i/ili za ograničenje delovanja požara.

• operativni plan gašenja požara fire procedure plan
  енглески
  

  Preplanning of human and material means to be put into action inside a building or a plant, in order to counter any fire.

  српски
  

  Prethodno planiranje osoblja i materijalnih sredstava radi intervencije u zgradi ili industrijskom objektu, da bi se suprotstavilo svakom požaru.

  српски
  

  Prethodno planiranje osoblja i materijalnih sredstava radi intervencije u zgradi ili industrijskom objektu, da bi se suprotstavilo svakom požaru.

• zaštita od požara fire protection
  енглески
  

  Design features, systems, equipment, buildings, or other structures to reduce danger to persons and property by detecting, extinguishing or containing fires.

  српски
  

  Planiranje mera, sistema, opreme, zgrada ili drugih objekata da bi se smanjila opasnost za ljude i imovinu, tako što će se požar otkriti, ugasiti ili lokalizovati.

  српски
  

  Planiranje mera, sistema, opreme, zgrada ili drugih objekata da bi se smanjila opasnost za ljude i imovinu, tako što će se požar otkriti, ugasiti ili lokalizovati.

• otpornost prema požaru fire resistance
  енглески
  

  Ability of an element of building construction, component or structure to fulfill, for a stated period of time, the required stability, fire integrity and/or thermal insulation and/or other expected duty in a standard fire resistance test. NOTE - The designation “fire resistant” given to an element implies that this element fulfills the requirements of the relevant standard fire test.

  српски
  

  Sposobnost nekog elementa građevinske konstrukcije, komponente ili sklopa da za određeno vreme ispuni traženu stabilnost, integritet prema požaru i/ili toplotnu izolaciju i/ili drugu očekivanu ulogu pri standardnom ispitivanju otpornosti prema požaru. NAPOMENA - Označavanje izrazom "otporan prema požaru", koji se daje nekom elementu, podrazumeva da on ispunjava zahteve standardnog ispitivanja otpornosti prema požaru.

  српски
  

  Sposobnost nekog elementa građevinske konstrukcije, komponente ili sklopa da za određeno vreme ispuni traženu stabilnost, integritet prema požaru i/ili toplotnu izolaciju i/ili drugu očekivanu ulogu pri standardnom ispitivanju otpornosti prema požaru. NAPOMENA - Označavanje izrazom "otporan prema požaru", koji se daje nekom elementu, podrazumeva da on ispunjava zahteve standardnog ispitivanja otpornosti prema požaru.

• otpornost prema požaru elementa za razdvajanje fire resistance of a separating element
  енглески
  

  Ability of an element to provide simultaneous fire integrity, fire stability and thermal insulation in a standard fire resistance test.

  српски
  

  Sposobnost elementa da održi istovremeno integritet, stabilnost i toplotnu izolaciju pri standardnom ispitivanju otpornosti prema požaru.

  српски
  

  Sposobnost elementa da održi istovremeno integritet, stabilnost i toplotnu izolaciju pri standardnom ispitivanju otpornosti prema požaru.

• rizik od požara fire risk
  енглески
  

  Probability of a fire occurring.

  српски
  

  Verovatnoća nastanka požara.

  српски
  

  Verovatnoća nastanka požara.

• redovno kontrolisanje bezbednosti od požara fire security routine inspection
  енглески
  

  Check at regular intervals of the fire prevention and fire protection arrangemen ts.

  српски
  

  Provera mera zaštite od požara u redovnim vremenskim intervalima.

  српски
  

  Provera mera zaštite od požara u redovnim vremenskim intervalima.

• stabilnost prema požaru fire stability
  енглески
  

  Ability of an element of building construction, load-bearing or not, to resist collapse for a stated period of time under test conditions in a standard fire resistance test.

  српски
  

  Sposobnost nekog elementa građevinske konstrukcije, bilo da je noseći ili ne, da održi nosivost za određeno vreme pri standardnom ispitivanju otpornosti prema požaru.

  српски
  

  Sposobnost nekog elementa građevinske konstrukcije, bilo da je noseći ili ne, da održi nosivost za određeno vreme pri standardnom ispitivanju otpornosti prema požaru.

• plamen flame (noun)
  енглески
  

  Zone of combustion in the gaseous phase from which light is emitted.

  српски
  

  Zona gorenja u gasovitoj fazi, koja emituje svetlost.

  српски
  

  Zona gorenja u gasovitoj fazi, koja emituje svetlost.

• gorenje bez plamena flameless combustion
  енглески
  

  Combustion of a material in the solid state without flame.

  српски
  

  Gorenje materijala u čvrstom stanju, bez plamena.

  српски
  

  Gorenje materijala u čvrstom stanju, bez plamena.

• zapaljiv sa plamenom flammable
  енглески
  

  Capable of burning with a flame.

  српски
  

  Sposoban da gori, sa plamenom.

  српски
  

  Sposoban da gori, sa plamenom.

• razbuktavanje; "flach-over" flash-over
  енглески
  

  Sudden transition to a state of total surface involvement in a fire of combustible materials within a compartment.

  српски
  

  Iznenadni prelaz u stanje u kojem je požarom zahvaćena cela površina gorivih materija na nekom lokalitetu.

  српски
  

  Iznenadni prelaz u stanje u kojem je požarom zahvaćena cela površina gorivih materija na nekom lokalitetu.

• temperatura zapaljivosti flash-point
  енглески
  

  Minimum temperature at which, under specified test conditions, a liquid gives off sufficient flammable gas to produce a flash on application of an ignition source.

  српски
  

  Najniža temperatura na kojoj, pod utvrđenim uslovima ispitivanja, tečnost daje dovoljnu količinu zapaljive pare, pri čemu dolazi do buktanja uz primenu izvora paljenja.

  српски
  

  Najniža temperatura na kojoj, pod utvrđenim uslovima ispitivanja, tečnost daje dovoljnu količinu zapaljive pare, pri čemu dolazi do buktanja uz primenu izvora paljenja.

• gorenje žarenjem glowing combustion
  енглески
  

  Combustion of a material in the solid phase without flame but with emission of light from the combustion zone.

  српски
  

  Gorenje materijala u čvrstom stanju, bez plamena, ali uz emitovanje svetlosti iz zone gorenja.

  српски
  

  Gorenje materijala u čvrstom stanju, bez plamena, ali uz emitovanje svetlosti iz zone gorenja.

• toplota sagorevanja heat of combustion (or content)
  енглески
  

  Calorific energy which could be released by the complete combustion of a unit mass of a material.

  српски
  

  Toplotna energija koju pri potpunom gorenju može osloboditi jedinica mase nekog materijala.

  српски
  

  Toplotna energija koju pri potpunom gorenju može osloboditi jedinica mase nekog materijala.

• paljenje ignition
  енглески
  

  Initiation of combustion. NOTE - The term ignirion in French has a very different meaning.

  српски
  

  Izazivanje gorenja. NAPOMENA Termin "ignition" ima na francuskom vrlo različita značenja

  српски
  

  Izazivanje gorenja. NAPOMENA Termin "ignition" ima na francuskom vrlo različita značenja

• temperatura paljenja; tačka paljenja ignition temperature; ignition point
  енглески
  

  Minimum temperature of a material at which sustained combustion can be initiated under specified test conditions.

  српски
  

  Najniža temperatura materijala na kojoj može da se izazove gorenje pri utvrđenim uslovima ispitivanja.

  српски
  

  Najniža temperatura materijala na kojoj može da se izazove gorenje pri utvrđenim uslovima ispitivanja.

• isijavanje incandescence
  енглески
  

  Glowing produced without combustion or other chemical reaction, e.g. glowing produced by electrical heating of a tungsten filament.

  српски
  

  Užarenost bez gorenja ili druge hemijske reakcije, na primer užarenost koju stvara zagrevanje strujom vlakna od volframa.

  српски
  

  Užarenost bez gorenja ili druge hemijske reakcije, na primer užarenost koju stvara zagrevanje strujom vlakna od volframa.

• inertizacija inert (rendering)
  енглески
  

  Suppression or neutralization of the ability of an atmosphere to support combustion.

  српски
  

  Suzbijanje ili neutralizovanje sposobnosti atmosfere da podržava gorenje.

  српски
  

  Suzbijanje ili neutralizovanje sposobnosti atmosfere da podržava gorenje.

• upaljenje lighting
  енглески
  

  Period of appearance of the flame.

  српски
  

  Period pojave plamena.

  српски
  

  Period pojave plamena.

• donja granica zapaljivosti (DGZ) Lower Flammable Limit (LFL)
  енглески
  

  Minimum concentration of vapour-to-air below which propagation of a flame will not occur in the presence of an ignition source.

  српски
  

  Najniža koncentracija gasova i/ili para u vazduhu ispod koje nije moguća pojava plamena u prisustvu izvora paljenja.

  српски
  

  Najniža koncentracija gasova i/ili para u vazduhu ispod koje nije moguća pojava plamena u prisustvu izvora paljenja.

• oksidaciono sredstvo oxidizing agent
  енглески
  

  Chemical element or compound which may cause oxidation or combustion of other substances.

  српски
  

  Hemijski element ili jedinjenje koje može izazvati oksidaciju ili gorenje drugih supstanci.

  српски
  

  Hemijski element ili jedinjenje koje može izazvati oksidaciju ili gorenje drugih supstanci.

• proizvodi sagorevanja products of combustion
  енглески
  

  Total gaseous, particulate and aerosol effluents from a fire or pyrolysis.

  српски
  

  Sve što u vidu gasa, čestica i aerosola proističe iz gorenja ili pirolize.

  српски
  

  Sve što u vidu gasa, čestica i aerosola proističe iz gorenja ili pirolize.

• piroliza pyrolysis
  енглески
  

  Irreversible chemical decomposition of a material due to an increase in temperature without oxidation.

  српски
  

  Nepovratno hemijsko razlaganje materije zbog porasta temperature, bez oksidacije.

  српски
  

  Nepovratno hemijsko razlaganje materije zbog porasta temperature, bez oksidacije.

• reagovanje na požar reaction to fire
  енглески
  

  Response of a material under specified test conditions in contributing to a fire to which it is exposed.

  српски
  

  Ponašanje nekog materijala, u uslovima utvrženim ispitivanjima, pri požaru kojem je izložen.

  српски
  

  Ponašanje nekog materijala, u uslovima utvrženim ispitivanjima, pri požaru kojem je izložen.

• postupci pri požaru routine fire procedures
  енглески
  

  Steps to be taken by people on the outbreak of a fire.

  српски
  

  Mere koje treba preduzeti prilikom nastanka požara.

  српски
  

  Mere koje treba preduzeti prilikom nastanka požara.

• dim smoke
  енглески
  

  Visible suspension in atmosphere of solid and/or liquid particles resulting from combustion or pyrolysis.

  српски
  

  Vidljiva suspenzija čvrstih i/ili tečnih čestica u atmosferi, koje su proizvodi gorenja ili pirolize.

  српски
  

  Vidljiva suspenzija čvrstih i/ili tečnih čestica u atmosferi, koje su proizvodi gorenja ili pirolize.

• tinjanje smouldering
  енглески
  

  Slow combustion of material without visible light and generally evidenced by smoke and an increase in temperature.

  српски
  

  Sporo gorenje materijala bez vidljive svetlosti, koje se obično uočava zahvaljujući pojavi dima i porastu temperature.

  српски
  

  Sporo gorenje materijala bez vidljive svetlosti, koje se obično uočava zahvaljujući pojavi dima i porastu temperature.

• čađ soot
  енглески
  

  Finely divided particles, mainly carbon, produced and deposited during the incomplete combustion of organic materials.

  српски
  

  Sitne čestice, uglavnom ugljenika, koje nastaju i talože se pri nepotpunom sagorevanju organskih materijala.

  српски
  

  Sitne čestice, uglavnom ugljenika, koje nastaju i talože se pri nepotpunom sagorevanju organskih materijala.

• gornja granica zapaljivosti (GGZ) Upper Flammable Limit NFL)
  енглески
  

  Maximum vapour-to-air concentration above which propagation of a flame will not occur.

  српски
  

  Najviša koncentracija gasova i/ili para u vazduhu iznad koje nije moguća pojava plamena u prisustvu izvora paljenja.

  српски
  

  Najviša koncentracija gasova i/ili para u vazduhu iznad koje nije moguća pojava plamena u prisustvu izvora paljenja.