SRPS C.A1.091:2017

Standardna praksa za postupanje sa opaženim usamljenim vrednostima

Standard Practice for Dealing With Outlying Observations

Апстракт

Ova praksa obuhvata opažanja usamljenih vrednosti u uzorcima i način ispitivanja njihovog statističkog značaja. Opažanje usamljenih vrednosti ili usamljena vrednost je pojava značajnog odstupanja od drugih uzoraka u kojima se javlja. U vezi sa tim su od interesa sledeće dve alternative:
a) opažanje usamljenih vrednosti može biti samo ekstremna manifestacija slučajne promenljive unutar podataka. Ako je ovo tačno, onda vrednost treba zadržati i obraditi isto kao i druga opažanja u uzorku;
b) opažanje usamljenih vrednosti može biti rezultat grubog odstupanja od propisanog eksperimentalnog postupka ili grešaka prilikom izračunavanja ili beleženja numeričke vrednosti. U takvim slučajevima je poželjno da se istraži uzrok pojave vrednosti koja odstupa.
Kao rezultat ispitivanja, odstupanje može da bude odbačeno, mada i ne mora. U svakom slučaju, u narednoj analizi podataka usamljena vrednost ili usamljene vrednosti mogu biti prepoznate kao da su od različite populacije, odnosno od vrednosti drugog uzorka. Preporučeni su kriterijumi i ilustracije za pojedinačne uzorke, uključujući Diksonov kriterijum koji se bazira u potpunosti na merenju razlika između opažanja, potom kriterijum koji koristi nezavisno standardnu devijaciju i kriterijum za poznate standardne devijacije.