Термини
SRPS EN ISO 5492:2015

Senzorske analize — Rečnik

Sensory analysis - Vocabulary (ISO 5492:2008)

Термини

• test „A” ili „nije A” „A” or „not A” test
  енглески
  

  method of discrimination testing in which a series of samples which may be „A” or „not A” is presented to the assessor after he/she has learned to recognize sample „A” and in which the assessor is asked to indicate whether each sample is „A” or „not A”

  српски
  

  metoda ispitivanja razlikovanja u kojoj se ocenjivaču, nakon što je naučio da prepozna uzorak „A”, predstavljaju serije uzoraka koji mogu biti „A” ili „nije A” i u kojoj se od ocenjivača traži da pokaže svaki uzorak koji je „A” ili „nije A”

  српски
  

  metoda ispitivanja razlikovanja u kojoj se ocenjivaču, nakon što je naučio da prepozna uzorak „A”, predstavljaju serije uzoraka koji mogu biti „A” ili „nije A” i u kojoj se od ocenjivača traži da pokaže svaki uzorak koji je „A” ili „nije A”

• test „dva od pet” „two-out-of-five” test
  енглески
  

  method of discrimination testing involving five coded samples, two of which are of one type and three of which are of another and in which the assessor is asked to group the samples into sets of two and of three samples of similar perception

  српски
  

  metoda ispitivanja razlikovanja koja obuhvata pet šifriranih uzoraka, od kojih su dva uzorka jedne vrste, a tri uzorka druge vrste i u kojoj se od ocenjivača traži da napravi grupu uzoraka od dva i tri uzorka sa istim opažajima

  српски
  

  metoda ispitivanja razlikovanja koja obuhvata pet šifriranih uzoraka, od kojih su dva uzorka jedne vrste, a tri uzorka druge vrste i u kojoj se od ocenjivača traži da napravi grupu uzoraka od dva i tri uzorka sa istim opažajima

• apsolutna procena absolute judgement
  енглески
  

  evaluation of a stimulus made without direct comparison (e.g. monadic presentation)

  српски
  

  ocena podražaja bez direktnog poređenja (npr. monadička prezentacija)

  српски
  

  ocena podražaja bez direktnog poređenja (npr. monadička prezentacija)

• prihvatljivost acceptability
  енглески
  

  degree to which a stimulus is liked or disliked, overall or for particular sensory attributes

  српски
  

  stepen do kojeg je podražaj dopadljiv ili nedopadljiv, za ukupna ili pojedinačna senzorska svojstva

  српски
  

  stepen do kojeg je podražaj dopadljiv ili nedopadljiv, za ukupna ili pojedinačna senzorska svojstva

• kiselost kiseo ukus acidity acid taste
  енглески
  

  basic taste produced by dilute aqueous solutions of most acid substances (e.g. citric acid and tartaric acid)

  српски
  

  osnovni ukus koji proizvode razblaženi vodeni rastvori većine kiselih supstanci (npr. limunska kiselina i vinska kiselina)

  српски
  

  osnovni ukus koji proizvode razblaženi vodeni rastvori većine kiselih supstanci (npr. limunska kiselina i vinska kiselina)

• oštrina acuity
  енглески
  

  ability to discern small differences in stimuli NOTE In French, this term should be differentiated from the term „acuité” which refers to the ability to perceive with no concept of level.

  српски
  

  sposobnost da se uoče male razlike u podražaju NAPOMENA U francuskom jeziku ovaj termin treba razlikovati od termina „acuité”, koji se odnosi na sposobnost da se opazi, ali bez prepoznavanja nivoa.

  српски
  

  sposobnost da se uoče male razlike u podražaju NAPOMENA U francuskom jeziku ovaj termin treba razlikovati od termina „acuité”, koji se odnosi na sposobnost da se opazi, ali bez prepoznavanja nivoa.

• aeracija aerisan aeration aerated
  енглески
  

  describes a solid or semi-solid product containing small, even cells filled with gas (usually carbon dioxide or air) and usually surrounded by soft cell walls NOTE 1 See also effervescence (3.61). NOTE 2 The product may be described as „frothy” or „foamy” (fluid cell walls, e.g. milkshake) or „porous” (solid cell walls), e.g. marshmallows, meringue, chocolate mousse, chiffon pie filling, sandwich loaf.

  српски
  

  opisuje čvrsti ili polučvrsti proizvod koji sadrži male, ujednačene ćelije ispunjene gasom (obično ugljen-dioksidom ili vazduhom) i obično okružene mekim ćelijskim zidovima NAPOMENA 1 Videti takođe penušanje (3.61). NAPOMENA 2 Proizvod se može opisati kao „penušav” ili „penast” (fluidni ćelijski zidovi, npr. milkšejk) ili „porozan” (čvrsti ćelijski zidovi), npr. „marshmallows”, puslica, čokoladni mus, šifon pita sa punjenjem, sendvič kifle.

  српски
  

  opisuje čvrsti ili polučvrsti proizvod koji sadrži male, ujednačene ćelije ispunjene gasom (obično ugljen-dioksidom ili vazduhom) i obično okružene mekim ćelijskim zidovima NAPOMENA 1 Videti takođe penušanje (3.61). NAPOMENA 2 Proizvod se može opisati kao „penušav” ili „penast” (fluidni ćelijski zidovi, npr. milkšejk) ili „porozan” (čvrsti ćelijski zidovi), npr. „marshmallows”, puslica, čokoladni mus, šifon pita sa punjenjem, sendvič kifle.

• naknadni osećaj after-feel
  енглески
  

  experience that follows the removal of a texture stimulus; it may be continuous with the primary experience or may follow as a different quality after a period during which swallowing, saliva, dilution and other influences may have affected the stimulus substance or sensing field

  српски
  

  iskustvo koje usledi nakon uklanjanja teksturnog podražaja; može biti u kontinuitetu sa osnovnim iskustvom ili može da usledi kao drugačiji kvalitet nakon nekog vremena tokom kojeg gutanje, pljuvačka, razblaženje i drugi uticaji mogu da deluju na podražaj supstance ili područje osećaja

  српски
  

  iskustvo koje usledi nakon uklanjanja teksturnog podražaja; može biti u kontinuitetu sa osnovnim iskustvom ili može da usledi kao drugačiji kvalitet nakon nekog vremena tokom kojeg gutanje, pljuvačka, razblaženje i drugi uticaji mogu da deluju na podražaj supstance ili područje osećaja

• naknadni ukus zaostali ukus after-taste residual taste
  енглески
  

  olfactory and/or gustatory sensation that occurs after the elimination of the product, and differs from the sensations perceived whilst the product was in the mouth

  српски
  

  olfaktorni i/ili gustatorni osećaj koji se javlja nakon uklanjanja proizvoda i koji se razlikuje od osećaja kada je proizvod bio u ustima

  српски
  

  olfaktorni i/ili gustatorni osećaj koji se javlja nakon uklanjanja proizvoda i koji se razlikuje od osećaja kada je proizvod bio u ustima

• neosetljivost na ukus ageusia
  енглески
  

  lack of sensitivity to gustatory stimuli NOTE Ageusia may be total or partial, and permanent or temporary.

  српски
  

  gubitak osetljivosti na gustatorne podražaje NAPOMENA Neosetljivost na ukus može biti potpuna ili delimična i stalna ili privremena.

  српски
  

  gubitak osetljivosti na gustatorne podražaje NAPOMENA Neosetljivost na ukus može biti potpuna ili delimična i stalna ili privremena.

• alkalnost alkalni ukus alkalinity alkaline taste
  енглески
  

  taste produced by dilute aqueous solutions of basic, i.e. pH  7,0, substances such as sodium hydroxide

  српски
  

  ukus koji proizvode razblaženi vodeni rastvori baznih supstanci, npr. pH  7,0, kao što je natrijum-hidroksid

  српски
  

  ukus koji proizvode razblaženi vodeni rastvori baznih supstanci, npr. pH  7,0, kao što je natrijum-hidroksid

• utvrđena tačka anchor point
  енглески
  

  reference point against which samples are assessed NOTE See reference point (1.19).

  српски
  

  referentna tačka u odnosu na koju se ocenjuju uzorci NAPOMENA Videti referentnu tačku (1.19).

  српски
  

  referentna tačka u odnosu na koju se ocenjuju uzorci NAPOMENA Videti referentnu tačku (1.19).

• neosetljivost na miris anosmia
  енглески
  

  lack of sensitivity to olfactory stimuli NOTE Anosmia may be total or partial, and permanent or temporary.

  српски
  

  gubitak osetljivosti na olfaktorne podražaje NAPOMENA Neosetljivost na miris može biti potpuna ili delimična i stalna ili privremena.

  српски
  

  gubitak osetljivosti na olfaktorne podražaje NAPOMENA Neosetljivost na miris može biti potpuna ili delimična i stalna ili privremena.

• antagonizam antagonism
  енглески
  

  joint action of two or more stimuli, whose combination elicits a level of sensation lower than that expected from superimposing the effects of each stimulus taken separately NOTE See also synergism (2.36).

  српски
  

  zajedničko dejstvo dva ili više podražaja čija kombinacija izaziva slabiji osećaj od očekivanog kada bi se svaki podražaj uzeo odvojeno NAPOMENA Videti takođe sinergizam (2.36).

  српски
  

  zajedničko dejstvo dva ili više podražaja čija kombinacija izaziva slabiji osećaj od očekivanog kada bi se svaki podražaj uzeo odvojeno NAPOMENA Videti takođe sinergizam (2.36).

• izgled appearance
  енглески
  

  all the visible attributes of a substance or object

  српски
  

  sva vidljiva svojstva supstance ili predmeta

  српски
  

  sva vidljiva svojstva supstance ili predmeta

• apetit appetite
  енглески
  

  physiological and psychological state expressed by the desire to eat and/or to drink

  српски
  

  fiziološko i psihološko stanje koje se izražava željom za jelom i/ili pićem

  српски
  

  fiziološko i psihološko stanje koje se izražava željom za jelom i/ili pićem

• koji izaziva apetit appetizing
  енглески
  

  describes a product capable of exciting the appetite of the individual

  српски
  

  opisuje sposobnost proizvoda da pobudi apetit pojedinca

  српски
  

  opisuje sposobnost proizvoda da pobudi apetit pojedinca

• aroma aroma
  енглески
  

  English sense and French informal language odour with a pleasant or unpleasant connotation NOTE The terms „aroma” in English and „arôme” in French are not exactly equivalent.

  српски
  

  značenje u engleskom i neformalnom francuskom jeziku miris sa prijatnom ili neprijatnom konotacijom NAPOMENA Termini „aroma” u engleskom i „arôme” u francuskom nisu po smislu pravi ekvivalenti.

  српски
  

  značenje u engleskom i neformalnom francuskom jeziku miris sa prijatnom ili neprijatnom konotacijom NAPOMENA Termini „aroma” u engleskom i „arôme” u francuskom nisu po smislu pravi ekvivalenti.

• aroma aroma
  енглески
  

  French sense sensory attribute perceptible by the olfactory organ via the back of the nose when tasting NOTE The terms „aroma” in English and „arôme” in French are not exactly equivalent.

  српски
  

  značenje u francuskom jeziku senzorska svojstva opažena olfaktornim čulom preko pozadine nosa kada se ispituje NAPOMENA Termini „aroma” u engleskom i „arôme” u francuskom nisu po smislu pravi ekvivalenti.

  српски
  

  značenje u francuskom jeziku senzorska svojstva opažena olfaktornim čulom preko pozadine nosa kada se ispituje NAPOMENA Termini „aroma” u engleskom i „arôme” u francuskom nisu po smislu pravi ekvivalenti.

• oporost oporo astringency astringent
  енглески
  

  complex sensation, accompanied by shrinking, drawing or puckering of the skin or mucosal surface in the mouth, produced by substances such as kaki tannins or sloe tannins

  српски
  

  složen osećaj, praćen skupljanjem, grčenjem ili nabiranjem kože ili sluzokože u ustima, koji proizvode supstance kao što su tanini japanske jabuke ili tanini trnjine

  српски
  

  složen osećaj, praćen skupljanjem, grčenjem ili nabiranjem kože ili sluzokože u ustima, koji proizvode supstance kao što su tanini japanske jabuke ili tanini trnjine

• stav attitude
  енглески
  

  disposition to respond in a given way toward a class of objects or ideas

  српски
  

  sposobnost da se da odgovor na određeni način u odnosu na klasu predmeta ili ideja

  српски
  

  sposobnost da se da odgovor na određeni način u odnosu na klasu predmeta ili ideja

• skala mišljenja attitude scale
  енглески
  

  scale denoting attitudes or opinions

  српски
  

  skala kojom se označavaju stavovi ili mišljenja

  српски
  

  skala kojom se označavaju stavovi ili mišljenja

• svojstvo attribute
  енглески
  

  perceptible characteristic

  српски
  

  karakteristika koja se može opaziti

  српски
  

  karakteristika koja se može opaziti

• slušni auditory
  енглески
  

  pertaining to the sense of hearing

  српски
  

  koji se odnosi na čulo sluha

  српски
  

  koji se odnosi na čulo sluha

• odbojnost aversion
  енглески
  

  feeling of repulsion provoked by a stimulus

  српски
  

  osećaj odbojnosti izazvan podražajem

  српски
  

  osećaj odbojnosti izazvan podražajem

• osnovni ukus basic taste
  енглески
  

  any one of the distinctive tastes: acid/sour, bitter, salty, sweet, umami NOTE Other tastes that may be classified as basic are alkaline and metallic.

  српски
  

  bilo koji od osobenih ukusa: kiselo/ukiseljeno, gorko, slano, slatko, umami NAPOMENA Drugi ukusi koji mogu biti klasifikovani kao osnovni su alkalno i metalno.

  српски
  

  bilo koji od osobenih ukusa: kiselo/ukiseljeno, gorko, slano, slatko, umami NAPOMENA Drugi ukusi koji mogu biti klasifikovani kao osnovni su alkalno i metalno.

• bias bias
  енглески
  

  sensory analysis systematic errors which may be positive or negative

  српски
  

  senzorska analiza sistematske greške koje mogu biti pozitivne ili negativne

  српски
  

  senzorska analiza sistematske greške koje mogu biti pozitivne ili negativne

• bipolarna skala bipolar scale
  енглески
  

  scale with opposite descriptions at the two ends (e.g. a texture scale ranging from hard to soft)

  српски
  

  skala sa suprotnim opisima na dva kraja (npr. skala teksture koja se kreće od tvrdog do mekog)

  српски
  

  skala sa suprotnim opisima na dva kraja (npr. skala teksture koja se kreće od tvrdog do mekog)

• gorčina gorak ukus bitterness bitter taste
  енглески
  

  basic taste produced by dilute aqueous solutions of various substances such as quinine or caffeine

  српски
  

  osnovni ukus koji proizvode razblaženi vodeni rastvori različitih supstanci kao što su kinin i kofein

  српски
  

  osnovni ukus koji proizvode razblaženi vodeni rastvori različitih supstanci kao što su kinin i kofein

• blago bland
  енглески
  

  describes a product with a low level of flavour, and without character

  српски
  

  opisuje proizvod sa niskim nivoom ukusnosti i bez karaktera

  српски
  

  opisuje proizvod sa niskim nivoom ukusnosti i bez karaktera

• telo body
  енглески
  

  consistency, compactness of texture, fullness, richness, flavour or substance of a product

  српски
  

  konzistencija, kompaktnost teksture, punoća, bogatstvo, ukusnost ili sadržaj proizvoda

  српски
  

  konzistencija, kompaktnost teksture, punoća, bogatstvo, ukusnost ili sadržaj proizvoda

• buket bouquet
  енглески
  

  group of specific olfactory notes allowing a product (wine, spirits, etc.) to be characterized

  српски
  

  skup specifičnih olfaktornih nota proizvoda (vina, alkohola, itd.) koje ih karakterišu

  српски
  

  skup specifičnih olfaktornih nota proizvoda (vina, alkohola, itd.) koje ih karakterišu

• kontrast svetline brightness contrast
  енглески
  

  effect on the visual brightness of one object or colour of the brightness of surrounding objects or colours

  српски
  

  uticaj svetline okolnih predmeta ili boja na vizuelnu svetlinu jednog predmeta ili boje

  српски
  

  uticaj svetline okolnih predmeta ili boja na vizuelnu svetlinu jednog predmeta ili boje

• ljuto goruće burning warming
  енглески
  

  describes a sensation of heat in the mouth, e.g. as caused by alcohol (warming) or chilli pepper (burning)

  српски
  

  opisuje osećaj vreline u ustima, npr. kao što izazivaju alkohol (goruće) ili čili (ljuto)

  српски
  

  opisuje osećaj vreline u ustima, npr. kao što izazivaju alkohol (goruće) ili čili (ljuto)

• karakterna nota character note
  енглески
  

  perceptible sensory attribute, flavour and texture (mechanical, geometrical, and fat and moisture characteristics), in a food product

  српски
  

  opaženo senzorsko svojstvo, ukusnost i tekstura u prehrambenim proizvodima (mehanička i geometrijska karakteristika i karakteristike masnoće i vlažnosti)

  српски
  

  opaženo senzorsko svojstvo, ukusnost i tekstura u prehrambenim proizvodima (mehanička i geometrijska karakteristika i karakteristike masnoće i vlažnosti)

• hemijsko hlađenje chemical cooling
  енглески
  

  sensation of reduced temperature experienced as a result of exposure to certain substances such as menthol, mints or anise NOTE The sensation usually persists after the stimulus is removed.

  српски
  

  osećaj snižene temperature doživljen kao rezultat izlaganja određenim supstancama kao što su mentol, nana ili anis NAPOMENA Osećaj obično ostaje nakon uklanjanja podražaja.

  српски
  

  osećaj snižene temperature doživljen kao rezultat izlaganja određenim supstancama kao što su mentol, nana ili anis NAPOMENA Osećaj obično ostaje nakon uklanjanja podražaja.

• hemijski efekat chemical effect
  енглески
  

  physical, stinging chemical sensation experienced on the tongue as a result of exposure to substances such as carbonated water NOTE 1 The sensation may linger and is independent of temperature, taste and odour. NOTE 2 Popular terms: „astringent” (strong tea), „burning” (whisky), „sharp” (prune juice), „pungent” (horseradish).

  српски
  

  fizički, hemijski osećaj peckanja doživljen na jeziku, koji nastaje kao rezultat izlaganja supstancama kao što je gazirana voda NAPOMENA 1 Ovaj osećaj može da traje duže i ne zavisi od temperature, ukusa i mirisa. NAPOMENA 2 Popularni termini: „oporo” (jak čaj), „ljuto” (viski), „oštro” (sok od suvih šljiva), „jetko” (ren).

  српски
  

  fizički, hemijski osećaj peckanja doživljen na jeziku, koji nastaje kao rezultat izlaganja supstancama kao što je gazirana voda NAPOMENA 1 Ovaj osećaj može da traje duže i ne zavisi od temperature, ukusa i mirisa. NAPOMENA 2 Popularni termini: „oporo” (jak čaj), „ljuto” (viski), „oštro” (sok od suvih šljiva), „jetko” (ren).

• hemijska toplota chemical heat
  енглески
  

  sensation of increased temperature resulting from exposure to substances such as capsaicin or hot peppers NOTE The sensation tends to persist after the stimulus is removed.

  српски
  

  osećaj povećane temperature koji je nastao kao rezultat izlaganja supstancama kao što su kapsaicin ili ljuta paprika NAPOMENA Osećaj ostaje nakon uklanjanja podražaja.

  српски
  

  osećaj povećane temperature koji je nastao kao rezultat izlaganja supstancama kao što su kapsaicin ili ljuta paprika NAPOMENA Osećaj ostaje nakon uklanjanja podražaja.

• hemotermalni osećaj chemothermal sensation
  енглески
  

  sensation of heat or cold produced by certain substances, unrelated to the temperature of the substance EXAMPLE These sensations are produced by capsaicin (hot) and menthol (cold).

  српски
  

  osećaj toplote ili hladnoće izazvan određenim supstancama, koji se ne odnosi na temperaturu supstance PRIMER Ovakve osećaje izaziva kapsaicin (vruće) i mentol (hladno).

  српски
  

  osećaj toplote ili hladnoće izazvan određenim supstancama, koji se ne odnosi na temperaturu supstance PRIMER Ovakve osećaje izaziva kapsaicin (vruće) i mentol (hladno).

• broj žvakova chew count
  енглески
  

  number of chews required to masticate the sample to reduce it to a consistency suitable for swallowing

  српски
  

  broj žvakova potrebnih da se uzorak sažvaće i smanji na konzistenciju pogodnu za gutanje

  српски
  

  broj žvakova potrebnih da se uzorak sažvaće i smanji na konzistenciju pogodnu za gutanje

• žvakljivost2) 2) Ne postoji imenica koja je u francuskom jeziku ekvivalent. Termin „masticabilité” je predložena kovanica. chewiness2) 2) There is no French equivalent noun. The term „masticabilité” is a proposed neologism.
  енглески
  

  mechanical textural attribute related to the amount of work required to masticate a solid product into a state ready for swallowing NOTE The main adjectives corresponding to different levels of chewiness are: – „melting”: very low level, e.g. ice cream; – „tender”: low level, e.g. young peas; – „chewy”: moderate level, e.g. fruit gums (confectionery); – „tough”: high level, e.g. old beef, bacon rind.

  српски
  

  mehaničko svojstvo teksture koje se odnosi na količinu rada koji je potreban da se sažvaće čvrst proizvod do oblika spremnog za gutanje NAPOMENA Glavni pridevi kojima se opisuju različiti nivoi žvakljivosti su: – „topljivo”: veoma nizak nivo, npr, sladoled; – „nežno”: nizak nivo, npr. mladi grašak; – „žvakljivo”: srednji nivo, npr. voćne gumene bombone (slatkiši); – „žilavo”: visok nivo, npr. staro goveđe meso, koža slanine.

  српски
  

  mehaničko svojstvo teksture koje se odnosi na količinu rada koji je potreban da se sažvaće čvrst proizvod do oblika spremnog za gutanje NAPOMENA Glavni pridevi kojima se opisuju različiti nivoi žvakljivosti su: – „topljivo”: veoma nizak nivo, npr, sladoled; – „nežno”: nizak nivo, npr. mladi grašak; – „žvakljivo”: srednji nivo, npr. voćne gumene bombone (slatkiši); – „žilavo”: visok nivo, npr. staro goveđe meso, koža slanine.

• klasifikacija classification
  енглески
  

  method of sorting into categories

  српски
  

  metoda razvrstavanja u kategorije

  српски
  

  metoda razvrstavanja u kategorije

• osećaj čistoće čisto clean feel clean
  енглески
  

  property of leaving no lingering mouth after-feel once swallowed (see adhesiveness, 3.51), e.g. water

  српски
  

  osobina da nakon gutanja ne ostavlja naknadni osećaj u ustima (vidi adhezivnost, 3.51), npr. voda

  српски
  

  osobina da nakon gutanja ne ostavlja naknadni osećaj u ustima (vidi adhezivnost, 3.51), npr. voda

• kohezivnost cohesiveness
  енглески
  

  mechanical textural attribute relating to the degree to which a substance can be deformed before it breaks, including the properties of fracturability (3.44), chewiness (3.45) and gumminess (3.47)

  српски
  

  mehaničko svojstvo teksture koje se odnosi na stepen do kojeg se supstanca može deformisati pre nego što se prelomi, uključujući osobine kao što su lomljivost (3.44), žvakljivost (3.45) i gumoznost (3.47)

  српски
  

  mehaničko svojstvo teksture koje se odnosi na stepen do kojeg se supstanca može deformisati pre nego što se prelomi, uključujući osobine kao što su lomljivost (3.44), žvakljivost (3.45) i gumoznost (3.47)

• boja colour
  енглески
  

  perception sensation of hue, saturation and lightness induced by stimulation of the retina by light rays of various wavelengths

  српски
  

  opažanje osećaj nijanse, zasićenosti i svetloće izazvan podražajem mrežnjače svetlosnim zracima različitih talasnih dužina

  српски
  

  opažanje osećaj nijanse, zasićenosti i svetloće izazvan podražajem mrežnjače svetlosnim zracima različitih talasnih dužina

• boja, imenica colour
  енглески
  

  property attribute of products inducing a colour sensation

  српски
  

  osobina svojstvo proizvoda koje izaziva opažanje boje

  српски
  

  osobina svojstvo proizvoda koje izaziva opažanje boje

• potpuno slepilo za boje colour blindness
  енглески
  

  total or partial inability to differentiate certain hues

  српски
  

  potpuna ili delimična nesposobnost razlikovanja određenih nijansi

  српски
  

  potpuna ili delimična nesposobnost razlikovanja određenih nijansi

• ocenjivanje upoređivanjem comparative assessment
  енглески
  

  comparison of stimuli presented at the same time

  српски
  

  poređenje podražaja koji su predstavljeni istovremeno

  српски
  

  poređenje podražaja koji su predstavljeni istovremeno

• građa conformation
  енглески
  

  geometrical textural attribute relating to the perception of the shape and the orientation of particles in a product NOTE The main adjectives corresponding to different conformations are as follows: – „cellular”: spherical or ovoid particles consisting of thin walls surrounding liquid or gas, e.g. orange; – „crystalline”: angular, similarly sized, symmetrical, three-dimensional particles, e.g. granulated sugar; – „fibrous”: long particles or strands oriented in the same direction, e.g. celery; – „flaky”: loose layers that sepa¬rate easily, e.g. cooked tuna, croissant, flaky pastry; – „puffy”: hard or firm outer shells filled with large, often uneven, air pockets, e.g. cream puff, puffed rice.

  српски
  

  geometrijsko svojstvo teksture koje se odnosi na opažanje oblika i orijentacije čestica u proizvodu NAPOMENA Glavni pridevi kojima se opisuju različiti nivoi građe su: – „ćelijsko”: sastoji se od čestica sferičnog ili jajastog oblika sa tankim zidovima oko tečnosti ili gasa, npr. pomorandža; – „kristalno”: uglaste čestice, slične veličine, simetrične, trodimenzionalne čestice, npr. šećer u kristalu; – „vlaknasto”: duge čestice ili lanci koji su orijentisani u istom pravcu, npr. celer; – „lisnato”: lako odvojivi slojevi, npr. kuvana tunjevina, kroasani, lisnato testo; – „vazdušasto”: proizvod sa tvrdim ili čvrstim spoljašnjim omotačem, ispunjen velikim, često različitim vazdušnim džepovima, npr. vazdušasti krem, ekspandirani pirinač.

  српски
  

  geometrijsko svojstvo teksture koje se odnosi na opažanje oblika i orijentacije čestica u proizvodu NAPOMENA Glavni pridevi kojima se opisuju različiti nivoi građe su: – „ćelijsko”: sastoji se od čestica sferičnog ili jajastog oblika sa tankim zidovima oko tečnosti ili gasa, npr. pomorandža; – „kristalno”: uglaste čestice, slične veličine, simetrične, trodimenzionalne čestice, npr. šećer u kristalu; – „vlaknasto”: duge čestice ili lanci koji su orijentisani u istom pravcu, npr. celer; – „lisnato”: lako odvojivi slojevi, npr. kuvana tunjevina, kroasani, lisnato testo; – „vazdušasto”: proizvod sa tvrdim ili čvrstim spoljašnjim omotačem, ispunjen velikim, često različitim vazdušnim džepovima, npr. vazdušasti krem, ekspandirani pirinač.

• konzistencija consistency
  енглески
  

  mechanical attribute detected by stimulation of the tactile or visual receptors

  српски
  

  mehaničko svojstvo koje je otkriveno podražavanjem dodirnih ili vizuelnih receptora

  српски
  

  mehaničko svojstvo koje je otkriveno podražavanjem dodirnih ili vizuelnih receptora

• potrošač consumer
  енглески
  

  person who uses a product

  српски
  

  osoba koja koristi proizvod

  српски
  

  osoba koja koristi proizvod

• efekat kontrasta contrast effect
  енглески
  

  increase in response to differences between two simultaneous or consecutive stimuli

  српски
  

  pojačano opažanje razlike između dva istovremena ili uzastopna podražaja

  српски
  

  pojačano opažanje razlike između dva istovremena ili uzastopna podražaja

• kontrolni uzorak control sample
  енглески
  

  sample of the material under evaluation, chosen as a reference against which all other samples are compared NOTE The sample may be identified as a control sample or be a blind control.

  српски
  

  uzorak materijala koji se ocenjuje, izabran kao referentni, sa kojim se upoređuju svi drugi uzorci NAPOMENA Uzorak može da bude identifikovan kao kontrolni uzorak ili kontrolna slepa proba.

  српски
  

  uzorak materijala koji se ocenjuje, izabran kao referentni, sa kojim se upoređuju svi drugi uzorci NAPOMENA Uzorak može da bude identifikovan kao kontrolni uzorak ili kontrolna slepa proba.

• efekat približavanja convergence effect
  енглески
  

  decrease in response to differences between two simultaneous or consecutive stimuli

  српски
  

  umanjeno opažanje razlike između dva istovremena ili uzastopna podražaja

  српски
  

  umanjeno opažanje razlike između dva istovremena ili uzastopna podražaja

• čulo kože dodirni (pridev) cutaneous sense tactile (adj)
  енглески
  

  any of the senses whose receptors lie in the skin or immediately beneath it (or in the mucous membranes) resulting in the perception of contact, pressure, warmth, cold and pain

  српски
  

  bilo koje čulo čiji se receptori nalaze u koži ili neposredno ispod nje (ili u sluzokoži) i koje se odnosi na opažaj dodira, pritiska, toplote, hladnoće i bola

  српски
  

  bilo koje čulo čiji se receptori nalaze u koži ili neposredno ispod nje (ili u sluzokoži) i koje se odnosi na opažaj dodira, pritiska, toplote, hladnoće i bola

• gustina denseness
  енглески
  

  geometrical textural attribute relating to perception of the compactness of a cross-section of a product after biting completely through it NOTE The main adjectives corre¬sponding to different levels of denseness are as follows: – „light”: low, e.g. whipped topping; – „heavy”, „dense”: high, e.g. chestnut cream, traditional English-style Christmas pudding.

  српски
  

  geometrijsko svojstvo teksture koje se odnosi na opažanje kompaktnosti poprečnog preseka proizvoda nakon potpunog zagrižaja kroz njega NAPOMENA Glavni pridevi kojima se opisuju različiti nivoi gustine su: – „lako”: nizak nivo, npr. šlag-preliv; – „teško”, „gusto”: visok nivo, npr. kesten-pire, tradicionalni engleski božićni puding.

  српски
  

  geometrijsko svojstvo teksture koje se odnosi na opažanje kompaktnosti poprečnog preseka proizvoda nakon potpunog zagrižaja kroz njega NAPOMENA Glavni pridevi kojima se opisuju različiti nivoi gustine su: – „lako”: nizak nivo, npr. šlag-preliv; – „teško”, „gusto”: visok nivo, npr. kesten-pire, tradicionalni engleski božićni puding.

• opisna analiza descriptive analysis
  енглески
  

  any method to describe or quantify the sensory characteristics of stimuli by a panel of trained assessors

  српски
  

  bilo koja metoda za opisivanje ili kvantifikovanje senzorskih karakteristika podražaja od strane panela koji se sastoji od obučenih ocenjivača

  српски
  

  bilo koja metoda za opisivanje ili kvantifikovanje senzorskih karakteristika podražaja od strane panela koji se sastoji od obučenih ocenjivača

• prag razlike difference threshold
  енглески
  

  value of the smallest perceptible difference in the physical intensity of a stimulus NOTE 1 The term „threshold” is always used with a qualifying term. NOTE 2 In English, the term „difference threshold” is sometimes designated by the letters „DL” (difference limen) or the letters „JND” (just noticeable difference).

  српски
  

  vrednost najmanje razlike u fizičkom intenzitetu podražaja koja se može opaziti NAPOMENA 1 Termin „prag” se uvek upotrebljava sa kvalifikacionim terminom. NAPOMENA 2 U engleskom jeziku se termin „prag razlike” ponekad označava slovima „DL” (granična razlika) ili slovima „JND” (samo uočljiva razlika).

  српски
  

  vrednost najmanje razlike u fizičkom intenzitetu podražaja koja se može opaziti NAPOMENA 1 Termin „prag” se uvek upotrebljava sa kvalifikacionim terminom. NAPOMENA 2 U engleskom jeziku se termin „prag razlike” ponekad označava slovima „DL” (granična razlika) ili slovima „JND” (samo uočljiva razlika).

• metoda razblaživanja dilution method
  енглески
  

  technique in which samples are prepared at increasingly lower concentrations and examined in series

  српски
  

  postupak u kojem se uzorci pripremaju u znatno nižim koncentracijama i ispituju u serijama

  српски
  

  postupak u kojem se uzorci pripremaju u znatno nižim koncentracijama i ispituju u serijama

• razlikovanje discrimination
  енглески
  

  act of qualitative and/or quantitative differentiation between two or more stimuli

  српски
  

  kvalitativno i/ili kvantitativno razlikovanje između dva ili više podražaja

  српски
  

  kvalitativno i/ili kvantitativno razlikovanje između dva ili više podražaja

• ispitivanje razlikovanja discrimination test
  енглески
  

  any method of test involving comparison between samples to determine if differences are perceptible EXAMPLES Triangle test (4.18), duo-trio test (4.19), or paired comparison (4.7).

  српски
  

  bilo koja metoda ispitivanja koja obuhvata poređenje uzoraka da bi se utvrdilo da li su razlike primetne PRIMERI Test trougla (4.18), duo-trio test (4.19) ili test poređenja parova (4.17).

  српски
  

  bilo koja metoda ispitivanja koja obuhvata poređenje uzoraka da bi se utvrdilo da li su razlike primetne PRIMERI Test trougla (4.18), duo-trio test (4.19) ili test poređenja parova (4.17).

• sposobnost razlikovanja dissriminating ability
  енглески
  

  sensitivity, acuity, ability to perceive quantitative and/or qualitative differences

  српски
  

  osetljivost, oštrina, sposobnost da se opaze kvantitativne i/ili kvalitativne razlike

  српски
  

  osetljivost, oštrina, sposobnost da se opaze kvantitativne i/ili kvalitativne razlike

• suvoća suvo dryness dry
  енглески
  

  textural characteristic describing the perception of moisture absorbed by a product (e.g. cream cracker) NOTE In beverages, a liquid that feels dry on the tongue and in the throat, e.g. cranberry juice.

  српски
  

  karakteristika teksture koja se odnosi na opažanje vlažnosti koju je proizvod apsorbovao (npr. kreker sa pavlakom) NAPOMENA U napicima je to tečnost koja izaziva suvoću jezika i grla, npr. sok od brusnice.

  српски
  

  karakteristika teksture koja se odnosi na opažanje vlažnosti koju je proizvod apsorbovao (npr. kreker sa pavlakom) NAPOMENA U napicima je to tečnost koja izaziva suvoću jezika i grla, npr. sok od brusnice.

• duo-trio test duo-trio test
  енглески
  

  method of discrimination testing in which each assessor receives a set of three samples, of which one is labelled as a reference, and is asked to identify either which of the others is the same as the reference or which is different from the reference

  српски
  

  metoda ispitivanja razlikovanja u kojoj svaki ocenjivač dobija set od tri uzorka, od kojih je jedan označen kao referentan, i u kojoj se od ocenjivača traži da identifikuje koji od preostalih uzoraka je identičan sa referentnim ili koji se razlikuje od referentnog

  српски
  

  metoda ispitivanja razlikovanja u kojoj svaki ocenjivač dobija set od tri uzorka, od kojih je jedan označen kao referentan, i u kojoj se od ocenjivača traži da identifikuje koji od preostalih uzoraka je identičan sa referentnim ili koji se razlikuje od referentnog

• slepilo za boje dyschromatopsia
  енглески
  

  defect of colour vision characterized by a perception significantly different from that of a standard observer

  српски
  

  nedostatak u opažanju boja koji se karakteriše znatno različitim opažanjem od standardnog posmatrača

  српски
  

  nedostatak u opažanju boja koji se karakteriše znatno različitim opažanjem od standardnog posmatrača

• penušanje penušavo effervescence effervescent
  енглески
  

  formation of gas bubbles in a liquid product when either the gas is generated by a chemical reaction or pressure is released NOTE 1 See also aeration (3.60). NOTE 2 The bubbles or their formation are often perceived as textural attributes, but at high levels may be perceived by vision or audition. Degrees of effervescence may be described as: – „still”: absence, e.g. tap water; – „flat”: having a lower level than expected, e.g. bottled beer that has been too long open; – „tingly”: perceptible mainly as a texture attribute in the mouth; –

  српски
  

  formiranje mehurića gasa u tečnom proizvodu, pri čemu se gas obrazuje pomoću hemijske reakcije ili oslobađanjem pritiska NAPOMENA 1 Videti takođe aeraciju (3.60). NAPOMENA 2 Mehurići ili njihovo formiranje često se opažaju kao svojstva teksture, ali na visokom nivou mogu se osetiti čulom vida ili sluha. Stepeni penušanja mogu se opisati kao: – „mirno”: odsustvo, npr. voda iz česme; – „izvetrilo”: ima niži nivo od očekivanog, npr. flaširana piva koja su predugo bila otvorena; – „nadražujuće”: opažajuće uglavnom kao svojstvo teksture u ustima; – „penušavo”: ima vidno rastuće mehuriće; – „gazirano”: sa brzim nastajanjem mehurića uz zvučno šištanje.

  српски
  

  formiranje mehurića gasa u tečnom proizvodu, pri čemu se gas obrazuje pomoću hemijske reakcije ili oslobađanjem pritiska NAPOMENA 1 Videti takođe aeraciju (3.60). NAPOMENA 2 Mehurići ili njihovo formiranje često se opažaju kao svojstva teksture, ali na visokom nivou mogu se osetiti čulom vida ili sluha. Stepeni penušanja mogu se opisati kao: – „mirno”: odsustvo, npr. voda iz česme; – „izvetrilo”: ima niži nivo od očekivanog, npr. flaširana piva koja su predugo bila otvorena; – „nadražujuće”: opažajuće uglavnom kao svojstvo teksture u ustima; – „penušavo”: ima vidno rastuće mehuriće; – „gazirano”: sa brzim nastajanjem mehurića uz zvučno šištanje.

• elastičnost fleksibilnost gipkost elasticity springiness resilience
  енглески
  

  mechanical textural attribute relating to: the rapidity of recovery from a deforming force; and the degree to which a deformed material returns to its original condition after the deforming force is removed NOTE The main adjectives corresponding to different levels of springiness are: – „plastic”: absence, e.g. margarine; – „malleable”: moderate level, e.g. marshmallow; – „elastic”; „springy”; „rubbery”: high level, e.g. cooked squid, clams, gums.

  српски
  

  mehaničko svojstvo teksture koje se odnosi na: brzinu oporavka od sile deformacije; i stepen do kojeg se deformisani materijal vraća u prvobitno stanje nakon uklanjanja sile deformacije NAPOMENA Glavni pridevi kojima se opisuju različiti nivoi fleksibilnosti su: – „plastično”: odsustvo, npr. margarin; – „tegljivo”: srednji nivo, npr. „marshmallow”; – „elastično”; „fleksibilno”; „gumeno”: visok nivo, npr. kuvane lignje, školjke, gume.

  српски
  

  mehaničko svojstvo teksture koje se odnosi na: brzinu oporavka od sile deformacije; i stepen do kojeg se deformisani materijal vraća u prvobitno stanje nakon uklanjanja sile deformacije NAPOMENA Glavni pridevi kojima se opisuju različiti nivoi fleksibilnosti su: – „plastično”: odsustvo, npr. margarin; – „tegljivo”: srednji nivo, npr. „marshmallow”; – „elastično”; „fleksibilno”; „gumeno”: visok nivo, npr. kuvane lignje, školjke, gume.

• greška (ocenjivanja) error (of assessment)
  енглески
  

  the difference between the observed value (or assessment) and the true value

  српски
  

  razlika između opažene vrednosti (ili ocene) i prave vrednosti

  српски
  

  razlika između opažene vrednosti (ili ocene) i prave vrednosti

• očekivani bias expectation bias
  енглески
  

  bias due to the assessor's preconceived ideas

  српски
  

  bias koji je rezultat unapred stvorenog mišljenja ocenjivača

  српски
  

  bias koji je rezultat unapred stvorenog mišljenja ocenjivača

• stručnjak expert
  енглески
  

  in the general sense, a person who, through knowledge or experience, has competence to give an opinion in the fields about which he/she is consulted

  српски
  

  u opštem smislu, osoba koja je na osnovu znanja ili iskustva stekla kompetentnost da dâ mišljenje u oblasti za koju je konsultovana

  српски
  

  u opštem smislu, osoba koja je na osnovu znanja ili iskustva stekla kompetentnost da dâ mišljenje u oblasti za koju je konsultovana

• senzorski stručnjak ocenjivač expert sensory assessor
  енглески
  

  selected assessor with a demonstrated sensory sensitivity and with considerable training and experience in sensory testing, who is able to make consistent and repeatable sensory assessments of various products

  српски
  

  odabrani ocenjivač sa potvrđenom senzorskom osetljivošću i značajnom obučenošću i iskustvom u senzorskim ispitivanjima, koji je sposoban da obavlja stalna i ponovljiva senzorska ocenjivanja različitih proizvoda

  српски
  

  odabrani ocenjivač sa potvrđenom senzorskom osetljivošću i značajnom obučenošću i iskustvom u senzorskim ispitivanjima, koji je sposoban da obavlja stalna i ponovljiva senzorska ocenjivanja različitih proizvoda

• masnost4) 4) Ne postoji imenica koja je u francuskom jeziku ekvivalent. Termin „lipidité” je predložena kovanica. fattiness4) 4) There is no French equivalent noun. The term „lipidité” is a proposed neologism.
  енглески
  

  textural attribute relating to the perception of the quantity or the quality of fat on the surface or in the body of a product NOTE The main adjectives corresponding to the perception of fattiness are as follows: – „oily”: perception of soaking and running fat, e.g. salad with dressing; – „greasy”: perception of exuding fat, e.g. bacon, chips, French fries; – „fatty”: perception of high fat proportion in a product, oily, greasy, e.g. lard, tallow.

  српски
  

  svojstvo teksture koje se odnosi na opažanje količine ili kvaliteta masti na površini ili u telu proizvoda NAPOMENA Glavni pridevi kojima se opisuje opažanje masnosti su: – „uljasto”: opažanje natapanja masnoćom ili curenja masnoće, npr. salata sa prelivom; – „zamašćeno”: opažanje izdvojene masti, npr. slanina, čips, pomfrit; – „masno”: opažanje visokog udela masti u proizvodu, uljastog, zamašćenog, npr. salo, loj.

  српски
  

  svojstvo teksture koje se odnosi na opažanje količine ili kvaliteta masti na površini ili u telu proizvoda NAPOMENA Glavni pridevi kojima se opisuje opažanje masnosti su: – „uljasto”: opažanje natapanja masnoćom ili curenja masnoće, npr. salata sa prelivom; – „zamašćeno”: opažanje izdvojene masti, npr. slanina, čips, pomfrit; – „masno”: opažanje visokog udela masti u proizvodu, uljastog, zamašćenog, npr. salo, loj.

• monotono flat
  енглески
  

  describes a product perceived to be below the expected organoleptic level

  српски
  

  opisuje proizvod koji je opažen ispod očekivanog organoleptičkog nivoa

  српски
  

  opisuje proizvod koji je opažen ispod očekivanog organoleptičkog nivoa

• ukusnost flavour
  енглески
  

  complex combination of the olfactory, gustatory and trigeminal sensations perceived during tasting NOTE Flavour may be influenced by tactile, thermal, painful and/or kinaesthesic effects.

  српски
  

  složena kombinacija olfaktornih, gustatornih i trigeminalnih osećaja opaženih tokom ispitivanja ukusa NAPOMENA Ukusnost može biti izazvana dodirnim, toplotnim, bolnim i/ili kinestetičkim uticajima.

  српски
  

  složena kombinacija olfaktornih, gustatornih i trigeminalnih osećaja opaženih tokom ispitivanja ukusa NAPOMENA Ukusnost može biti izazvana dodirnim, toplotnim, bolnim i/ili kinestetičkim uticajima.

• pojačivač ukusnosti flavour enhancer
  енглески
  

  substance that intensifies the flavour of a product without possessing its flavour

  српски
  

  supstanca koja pojačava ukusnost proizvoda, a nema ukus

  српски
  

  supstanca koja pojačava ukusnost proizvoda, a nema ukus

• lomljivost1) 1) Ne postoji imenica koja je u francuskom jeziku ekvivalent. Termin „fracturabilité” je predložena kovanica. fracturability1) 1) There is no French equivalent noun. The term „fracturabilité” is a proposed neologism.
  енглески
  

  mechanical textural attribute related to cohesiveness and hardness and to the force necessary to break a product into crumbs or pieces NOTE 1 It is evaluated by suddenly squeezing a product between the incisors (front teeth) or fingers. NOTE 2 The main adjectives corresponding to different levels of fracturability are: – „cohesive”: very low level, e.g. caramel, chewing gum; – „crumbly”: low level, e.g. corn muffin, cake; – „crunchy”: moderate level, e.g. apple, raw carrot; – „brittle”: high level, e.g. peanut brittle, brandy snaps; – „crispy”: high level, e.g. potato crisps/chips, cornflakes; – „crusty”: high level, e.g. crust of fresh French-style bread; – „pulverulent”: very high level, immediately disintegrating into powder upon biting, e.g. overcooked egg yolk.

  српски
  

  mehaničko svojstvo teksture koje se odnosi na kohezivnost i tvrdoću, kao i na silu koja je potrebna da se proizvod usitni u mrvice ili komade NAPOMENA 1 Ocenjuje se naglim pritiskanjem proizvoda prednjim zubima ili prstima. NAPOMENA 2 Glavni pridevi kojima se opisuju različiti nivoi lomljivosti su: – „kohezivno”: vrlo nizak nivo, npr. karamel, guma za žvakanje; – „mrvljivo”: nizak nivo, npr. kukuruzne pogačice; – „krckavo”: srednji nivo, npr. jabuka, sirova šargarepa; – „krto”: visok nivo, npr. kikiriki, krispi; –„hrskavo”: visok nivo, npr. hrskavi krompir/čips, kornfleks; – „korasto”: visok nivo, npr. kora svežeg francuskog hleba; – „praškasto”: veoma visok nivo, odmah se raspada u prah po zagrižaju, npr. prekuvano žumance.

  српски
  

  mehaničko svojstvo teksture koje se odnosi na kohezivnost i tvrdoću, kao i na silu koja je potrebna da se proizvod usitni u mrvice ili komade NAPOMENA 1 Ocenjuje se naglim pritiskanjem proizvoda prednjim zubima ili prstima. NAPOMENA 2 Glavni pridevi kojima se opisuju različiti nivoi lomljivosti su: – „kohezivno”: vrlo nizak nivo, npr. karamel, guma za žvakanje; – „mrvljivo”: nizak nivo, npr. kukuruzne pogačice; – „krckavo”: srednji nivo, npr. jabuka, sirova šargarepa; – „krto”: visok nivo, npr. kikiriki, krispi; –„hrskavo”: visok nivo, npr. hrskavi krompir/čips, kornfleks; – „korasto”: visok nivo, npr. kora svežeg francuskog hleba; – „praškasto”: veoma visok nivo, odmah se raspada u prah po zagrižaju, npr. prekuvano žumance.

• proizvoljan senzorski profil free choice sensory profile
  енглески
  

  form of sensory profiling in which each assessor independently chooses the attributes to be used for a group of samples NOTE A consensus sample space is derived statistically.

  српски
  

  oblik senzorskog profilisanja u kojem svaki ocenjivač nezavisno bira svojstva koja će biti korišćena za grupu uzoraka NAPOMENA Dogovor oko opsega promenljivih određuje se statistički.

  српски
  

  oblik senzorskog profilisanja u kojem svaki ocenjivač nezavisno bira svojstva koja će biti korišćena za grupu uzoraka NAPOMENA Dogovor oko opsega promenljivih određuje se statistički.

• sjaj sjajno gloss glossy shiny
  енглески
  

  a shiny or lustrous appearance resulting from the tendency of a surface to reflect light energy at one angle more than at others

  српски
  

  sjajan ili svetlucav izgled koji nastaje kao rezultat tendencije površine da reflektuje svetlosnu energiju pod jednim uglom više nego pod drugim

  српски
  

  sjajan ili svetlucav izgled koji nastaje kao rezultat tendencije površine da reflektuje svetlosnu energiju pod jednim uglom više nego pod drugim

• nizanje grading
  енглески
  

  method in which an assumption of quality is inherent in the scale in order to categorize products into quality groups EXAMPLES Ranking (4.4), classification (4.5), rating (4.6), and scoring (4.7).

  српски
  

  metoda u kojoj se koristi skala pretpostavki radi razvrstavanja proizvoda u grupe prema njihovom kvalitetu PRIMERI Klasiranje u nizu (4.4), klasifikacija (4.5), ocenjivanje (4.6) i bodovanje (4.7).

  српски
  

  metoda u kojoj se koristi skala pretpostavki radi razvrstavanja proizvoda u grupe prema njihovom kvalitetu PRIMERI Klasiranje u nizu (4.4), klasifikacija (4.5), ocenjivanje (4.6) i bodovanje (4.7).

• zrnavost3) 3) Ne postoji imenica koja je u francuskom jeziku ekvivalent. Termin „granulosité” je predložena kovanica. granularity3) 3) There is no French equivalent noun. The term „granulosité” is a proposed neologism.
  енглески
  

  geometrical textural attribute relating to the perception of the size, shape and amount of particles in a product NOTE The main adjectives corresponding to different levels of granularity are as follows: – „smooth”, „powdery”: absence, e.g. icing sugar, dry cornflour; – „gritty”: low level, e.g. some pears; – „grainy”: moderate level, e.g. semolina; – „beady”: having small, spherical particles, e.g. tapioca pudding; – „granular”: having angular, hard particles, e.g. demerara sugar; – „coarse”: high level, e.g. cooked rolled oatmeal; – „lumpy”: high level with larger, irregular particles, e.g. cottage cheese.

  српски
  

  geometrijsko svojstvo teksture koje se odnosi na opažanje veličine, oblika i količine čestica u proizvodu NAPOMENA Glavni pridevi kojima se opisuju različiti nivoi zrnavosti su: – „glatko”, „praškasto”: odsustvo zrnavosti, npr. šećer u prahu, kukuruzno brašno; – „peskovito”: nizak nivo, npr. neke sorte kruške; – „grizasto”: srednji nivo, npr. griz; – „granulasto”: sastoji se od malih, sferičnih čestica, npr. tapioka puding; – „zrnasto”: sastoji se od uglastih, čvrstih čestica, npr. smeđi šećer od šećerne trske; – „grubo”: visok nivo, npr. kuvana oblikovana zobena pahuljica; – „grumenasto”: visok nivo sa većim, nepravilnim česticama, npr. švapski sir.

  српски
  

  geometrijsko svojstvo teksture koje se odnosi na opažanje veličine, oblika i količine čestica u proizvodu NAPOMENA Glavni pridevi kojima se opisuju različiti nivoi zrnavosti su: – „glatko”, „praškasto”: odsustvo zrnavosti, npr. šećer u prahu, kukuruzno brašno; – „peskovito”: nizak nivo, npr. neke sorte kruške; – „grizasto”: srednji nivo, npr. griz; – „granulasto”: sastoji se od malih, sferičnih čestica, npr. tapioka puding; – „zrnasto”: sastoji se od uglastih, čvrstih čestica, npr. smeđi šećer od šećerne trske; – „grubo”: visok nivo, npr. kuvana oblikovana zobena pahuljica; – „grumenasto”: visok nivo sa većim, nepravilnim česticama, npr. švapski sir.

• gumoznost gumminess
  енглески
  

  mechanical textural attribute related to the cohesiveness of a tender product NOTE 1 In the mouth, it is related to the effort required to disintegrate the product to the state ready for swallowing. NOTE 2 The main adjectives corresponding to different levels of gumminess are: – „short”: low level, e.g. shortbread; – „mealy”: moderate level, e.g. some potatoes, cooked dry haricot beans; – „pasty”: moderate level, e.g. chestnut puree, flour paste; – „gummy”: high level, e.g. overcooked oatmeal, edible gelatine.

  српски
  

  mehaničko svojstvo teksture koje se odnosi na kohezivnost mekog proizvoda NAPOMENA 1 U ustima to predstavlja napor koji je potreban za razlaganje proizvoda do stepena spremnog za gutanje. NAPOMENA 2 Glavni pridevi kojima se opisuju različiti nivoi gumoznosti su: – „sipko”: nizak nivo, npr hleb; – „brašnasto”: srednji nivo, npr. određene sorte krompira, kuvano suvo zrno pasulja; – „testasto”: srednji nivo, npr. kesten-pire, brašnasta kaša; – „gumasto”: visok nivo, npr. prekuvane zobene pahuljice, jestivi želatin.

  српски
  

  mehaničko svojstvo teksture koje se odnosi na kohezivnost mekog proizvoda NAPOMENA 1 U ustima to predstavlja napor koji je potreban za razlaganje proizvoda do stepena spremnog za gutanje. NAPOMENA 2 Glavni pridevi kojima se opisuju različiti nivoi gumoznosti su: – „sipko”: nizak nivo, npr hleb; – „brašnasto”: srednji nivo, npr. određene sorte krompira, kuvano suvo zrno pasulja; – „testasto”: srednji nivo, npr. kesten-pire, brašnasta kaša; – „gumasto”: visok nivo, npr. prekuvane zobene pahuljice, jestivi želatin.

• gustatorni gustatory
  енглески
  

  pertaining to the sense of taste

  српски
  

  odnosi se na čulo ukusa

  српски
  

  odnosi se na čulo ukusa

• halo-efekat halo effect
  енглески
  

  special case of context effect where the favourable or unfavourable evaluation of a stimulus on one attribute tends to induce favourable or unfavourable evaluation of other attributes of the same stimulus considered at the same time

  српски
  

  poseban slučaj u kontekstu efekta u kojem povoljno ili nepovoljno ocenjivanje podražaja na jednom svojstvu teži da podstakne povoljno ili nepovoljno ocenjivanje drugih svojstava na istom podražaju razmatranih istovremeno

  српски
  

  poseban slučaj u kontekstu efekta u kojem povoljno ili nepovoljno ocenjivanje podražaja na jednom svojstvu teži da podstakne povoljno ili nepovoljno ocenjivanje drugih svojstava na istom podražaju razmatranih istovremeno

• tvrdoća hardness
  енглески
  

  mechanical textural attribute relating to the force required to achieve a given deformation, penetration, or breakage of a product NOTE 1 In the mouth, it is perceived by compressing the product between the teeth (solids) or between the tongue and palate (semi-solids). NOTE 2 The main adjectives corresponding to different levels of hardness are:– „soft”: low level, e.g. cream cheese; – „firm”: moderate level, e.g. olive; – „hard”: high level, e.g. boiled sweets.

  српски
  

  mehaničko svojstvo teksture koje se odnosi na silu koja je potrebna da dođe do deformacije, prodiranja ili oštećenja proizvoda NAPOMENA 1 U ustima se opaža pritiskom proizvoda zubima (čvrsto) ili između jezika i nepca (polučvrsto). NAPOMENA 2 Glavni pridevi kojima se opisuju različiti nivoi tvrdoće su: – „meko”: nizak nivo, npr. krem-sir; – „čvrsto”: srednji nivo, npr. maslina; – „tvrdo”: visok nivo, npr. tvrde bombone.

  српски
  

  mehaničko svojstvo teksture koje se odnosi na silu koja je potrebna da dođe do deformacije, prodiranja ili oštećenja proizvoda NAPOMENA 1 U ustima se opaža pritiskom proizvoda zubima (čvrsto) ili između jezika i nepca (polučvrsto). NAPOMENA 2 Glavni pridevi kojima se opisuju različiti nivoi tvrdoće su: – „meko”: nizak nivo, npr. krem-sir; – „čvrsto”: srednji nivo, npr. maslina; – „tvrdo”: visok nivo, npr. tvrde bombone.

• težina teško heaviness heavy
  енглески
  

  property related to the viscosity of beverages or the denseness of solids NOTE Describes a solid food whose cross-section is compact or a beverage that flows with some difficulty.

  српски
  

  osobina koja se odnosi na viskozitet napitaka ili gustinu čvrstih supstanci NAPOMENA Opisuje čvrste prehrambene proizvode čiji je poprečni presek kompaktan ili napitak koji teče sa poteškoćama.

  српски
  

  osobina koja se odnosi na viskozitet napitaka ili gustinu čvrstih supstanci NAPOMENA Opisuje čvrste prehrambene proizvode čiji je poprečni presek kompaktan ili napitak koji teče sa poteškoćama.

• hedonistički hedonic
  енглески
  

  relating to like or dislike

  српски
  

  odnosi se na dopadljivost ili nedopadljivost

  српски
  

  odnosi se na dopadljivost ili nedopadljivost

• hedonska skala hedonic scale
  енглески
  

  scale expressing degrees of likes or dislike

  српски
  

  skala kojom se izražava stepen dopadanja ili nedopadanja

  српски
  

  skala kojom se izražava stepen dopadanja ili nedopadanja

• nijansa hue
  енглески
  

  attribute of colour that corresponds to variation in wavelength NOTE The equivalent Munsell term is „hue”.

  српски
  

  svojstvo boje koje odgovara variranjima u talasnoj dužini NAPOMENA Ekvivalentni termin u Munselovom (Munsell) sistemu je „nijansa”.

  српски
  

  svojstvo boje koje odgovara variranjima u talasnoj dužini NAPOMENA Ekvivalentni termin u Munselovom (Munsell) sistemu je „nijansa”.

• nezavisno ocenjivanje independent assessment
  енглески
  

  evaluation of one or more stimuli without direct comparison

  српски
  

  ocenjivanje jednog ili više podražaja bez direktnog poređenja

  српски
  

  ocenjivanje jednog ili više podražaja bez direktnog poređenja

• bljutavo insipid
  енглески
  

  describes a product with a much lower level of flavour than expected

  српски
  

  opisuje proizvod sa mnogo nižim nivoom ukusnosti od očekivanog

  српски
  

  opisuje proizvod sa mnogo nižim nivoom ukusnosti od očekivanog

• intenzitet intensity
  енглески
  

  sensation magnitude of the perceived sensation

  српски
  

  osećaj red veličine opaženog osećaja

  српски
  

  osećaj red veličine opaženog osećaja

• intenzitet intensity
  енглески
  

  stimulus magnitude of the stimulus causing the perceived sensation

  српски
  

  podražaj red veličine podražaja koji izaziva opaženi osećaj

  српски
  

  podražaj red veličine podražaja koji izaziva opaženi osećaj

• skala intenziteta intensity scale
  енглески
  

  scale denoting the strength of a perception

  српски
  

  skala kojom se označava jačina opažanja

  српски
  

  skala kojom se označava jačina opažanja

• intervalna skala interval scale
  енглески
  

  scale which, in addition to possessing the attributes of an ordinal scale, is distinguished by the fact that equal differences between numerical values correspond to equal differences between properties measured (in sensory analysis, perceived intensities)

  српски
  

  skala koja se, pored posedovanja svojstava redne skale, odlikuje činjenicom da jednake razlike između brojčanih vrednosti odgovaraju jednakim razlikama između izmerenih osobina (u senzorskoj analizi, opaženi intenziteti)

  српски
  

  skala koja se, pored posedovanja svojstava redne skale, odlikuje činjenicom da jednake razlike između brojčanih vrednosti odgovaraju jednakim razlikama između izmerenih osobina (u senzorskoj analizi, opaženi intenziteti)

• kinestezija kinaesthesis
  енглески
  

  sensation of position, movement and tension of parts of the body perceived through nerves and organs in the muscles, tendons and joints NOTE Do not confuse with somesthesis (2.22).

  српски
  

  osećaj pozicije, pokreta i naprezanja delova tela, opažen putem nerava i organa u mišićima, tetivama i zglobovima NAPOMENA Ne poistovećivati sa terminom somestezija (2.22).

  српски
  

  osećaj pozicije, pokreta i naprezanja delova tela, opažen putem nerava i organa u mišićima, tetivama i zglobovima NAPOMENA Ne poistovećivati sa terminom somestezija (2.22).

• svetloća lightness
  енглески
  

  colour degree of visual brightness compared with a neutral gray in a scale ranging from absolute black to absolute white NOTE The equivalent Munsell term is „value”.

  српски
  

  boja stepen vizuelne svetline u odnosu na neutralno sivu na skali koja ide od apsolutno crne do apsolutno bele NAPOMENA Ekvivalentni termin u Munselovom (Munsell) sistemu je „valer”.

  српски
  

  boja stepen vizuelne svetline u odnosu na neutralno sivu na skali koja ide od apsolutno crne do apsolutno bele NAPOMENA Ekvivalentni termin u Munselovom (Munsell) sistemu je „valer”.

• procena reda veličine magnitude estimation
  енглески
  

  process of assigning values to the intensities of an attribute in such a way that the ratios between assigned values are the same as between the magnitudes of the perceptions to which they correspond

  српски
  

  proces dodeljivanja vrednosti intenzitetima jednog svojstva na takav način da odnosi između dodeljenih vrednosti budu isti kao između reda veličine odgovarajućih opažanja

  српски
  

  proces dodeljivanja vrednosti intenzitetima jednog svojstva na takav način da odnosi između dodeljenih vrednosti budu isti kao između reda veličine odgovarajućih opažanja

• maskiranje masking
  енглески
  

  phenomenon where one quality within a mixture obscures one or several other qualities present

  српски
  

  fenomen pri kojem se jedan kvalitet u smeši maskira pomoću jednog ili više drugih kvaliteta prisutnih u smeši

  српски
  

  fenomen pri kojem se jedan kvalitet u smeši maskira pomoću jednog ili više drugih kvaliteta prisutnih u smeši

• žvakanje mastication
  енглески
  

  act of chewing, grinding and comminuting with the teeth

  српски
  

  proces žvakanja, drobljenja i usitnjavanja zubima

  српски
  

  proces žvakanja, drobljenja i usitnjavanja zubima

• upoređivanje matching
  енглески
  

  experimental process of equating or relating stimuli, usually to determine the degree of similarity between a control sample and an unknown or between unknowns

  српски
  

  eksperimentalni proces izjednačavanja ili povezivanja podražaja, obično da bi se odredio stepen sličnosti između kontrolnog i nepoznatog uzorka ili između nepoznatih uzoraka

  српски
  

  eksperimentalni proces izjednačavanja ili povezivanja podražaja, obično da bi se odredio stepen sličnosti između kontrolnog i nepoznatog uzorka ili između nepoznatih uzoraka

• merna skala measurement scale
  енглески
  

  formal relationship (e.g. ordinal, interval or ratio) between a property (e.g. the intensity of a sensory perception) and the numbers used to represent values of the property (e.g. numbers registered by the assessors or derived from the assessors' responses) NOTE The term „scale” is widely used as being equivalent to the expression „measurement scale”.

  српски
  

  formalni odnos (npr. redni, intervalni ili odnosni) između svojstva (npr. intenzitet senzorskog opažanja) i brojeva koji se koriste za predstavljanje vrednosti osobine (npr. brojevi registrovani od strane ocenjivača ili izvedeni iz odgovora ocenjivača) NAPOMENA Termin „skala” se široko koristi jer je ekvivalent izrazu „merena skala”.

  српски
  

  formalni odnos (npr. redni, intervalni ili odnosni) između svojstva (npr. intenzitet senzorskog opažanja) i brojeva koji se koriste za predstavljanje vrednosti osobine (npr. brojevi registrovani od strane ocenjivača ili izvedeni iz odgovora ocenjivača) NAPOMENA Termin „skala” se široko koristi jer je ekvivalent izrazu „merena skala”.

• modalitet senzorski modalitet modality sensory modality
  енглески
  

  sensations mediated by any of the sensory systems, for example auditory, taste, olfaction, touch, somesthesis or visual modality

  српски
  

  osećaji koji se prenose bilo kojim od senzorskih sistema, na primer modaliteti sluha, ukusa, olfakcije, dodira, somestezije ili vizuelni modalitet

  српски
  

  osećaji koji se prenose bilo kojim od senzorskih sistema, na primer modaliteti sluha, ukusa, olfakcije, dodira, somestezije ili vizuelni modalitet

• vlažnost moisture
  енглески
  

  perception perception of moisture content of a food by the tactile receptors in the mouth and also in relation to the lubricating properties of the product NOTE Reflects not only the total amount of moisture perceived but the type, rate and manner of release or absorption.

  српски
  

  opažanje opažanje sadržaja vlage u prehrambenim proizvodima pomoću receptora dodira u ustima i takođe u odnosu na svojstva natapanja proizvoda NAPOMENA Odražava se ne samo na ukupnu količinu vlage koja se oseća već i na vrstu, brzinu i način oslobađanja ili apsorpcije.

  српски
  

  opažanje opažanje sadržaja vlage u prehrambenim proizvodima pomoću receptora dodira u ustima i takođe u odnosu na svojstva natapanja proizvoda NAPOMENA Odražava se ne samo na ukupnu količinu vlage koja se oseća već i na vrstu, brzinu i način oslobađanja ili apsorpcije.

• vlažnost moisture
  енглески
  

  property surface textural attribute that describes the perception of water absorbed by or released from a product NOTE The main adjectives corresponding to different levels of moistness are as follows: Surface attributes: – „dry”: absence, e.g. cream cracker; – „moist”: moderate level, e.g. peeled apple; – „wet”: high level, e.g. water chestnut, oyster. Body attributes: – „dry”: absence, e.g. cream cracker; – „moist”: moderate level, e.g. apple; – „juicy”: high level, e.g. orange; – „succulent”: high level, e.g. meat; – „watery”: water-like perception, e.g. watermelon.

  српски
  

  osobina površinsko svojstvo teksture koje se odnosi na opažanje vode koju je proizvod apsorbovao ili oslobodio NAPOMENA Osnovni pridevi kojima se opisuju različiti nivoi vlažnosti su: Površinska svojstva: – „suvo”: odsustvo vlažnosti, npr. kreker sa pavlakom; – „vlažno”: srednji nivo, npr. oljuštena jabuka; – „mokro”: visok nivo, npr. vodeni kesten, ostriga. Svojstva tela: – „suvo”: odsustvo vlažnosti, npr. kreker sa pavlakom; – „vlažno”: srednji nivo, npr. oljuštena jabuka; – „sokasto”: visok nivo, npr. pomorandža; – „sočno”: visok nivo, npr. meso; – „vodeno”: opažanje sličnosti sa vodom, npr. lubenica.

  српски
  

  osobina površinsko svojstvo teksture koje se odnosi na opažanje vode koju je proizvod apsorbovao ili oslobodio NAPOMENA Osnovni pridevi kojima se opisuju različiti nivoi vlažnosti su: Površinska svojstva: – „suvo”: odsustvo vlažnosti, npr. kreker sa pavlakom; – „vlažno”: srednji nivo, npr. oljuštena jabuka; – „mokro”: visok nivo, npr. vodeni kesten, ostriga. Svojstva tela: – „suvo”: odsustvo vlažnosti, npr. kreker sa pavlakom; – „vlažno”: srednji nivo, npr. oljuštena jabuka; – „sokasto”: visok nivo, npr. pomorandža; – „sočno”: visok nivo, npr. meso; – „vodeno”: opažanje sličnosti sa vodom, npr. lubenica.

• osećaj u ustima mouthfeel
  енглески
  

  mixed experience derived from sensations in the mouth that relate to physical or chemical properties of a stimulus NOTE Assessors differentiate the physical sensations (e.g. density, viscosity, particulate) as texture properties and the chemical sensations (e.g. astringency, cooling) as flavour properties.

  српски
  

  mešavina doživljaja koji potiču od osećaja u ustima koji se odnose na fizičke ili hemijske osobine podražaja NAPOMENA Ocenjivači razlikuju fizičke osećaje (npr. gustina, viskoznost, usitnjavanje), kao i svojstva teksture i hemijske osećaje (npr. skupljanje, hlađenje) kao svojstva ukusnosti.

  српски
  

  mešavina doživljaja koji potiču od osećaja u ustima koji se odnose na fizičke ili hemijske osobine podražaja NAPOMENA Ocenjivači razlikuju fizičke osećaje (npr. gustina, viskoznost, usitnjavanje), kao i svojstva teksture i hemijske osećaje (npr. skupljanje, hlađenje) kao svojstva ukusnosti.

• adhezivnost na nepcu – sila potrebna da se proizvod u potpunosti ukloni sa nepca, koristeći jezik, posle potpunog pritiskanja uzorka između jezika i nepca; – na usnama – stepen do kojeg je proizvod prionuo/zadržao se na usnama – uzorak se stavlja između usana, priti
  енглески
  

  adhesiveness

  српски
  

  mehaničko svojstvo teksture koje se odnosi na silu koja je potrebna da se ukloni materijal koji prianja na usta ili supstrat NAPOMENA 1 Glavni pridevi kojima se opisuju različiti nivoi adhezivnosti su: – „prilepljivo”: nizak nivo, npr. „marshmallow”; – „prijemčivo”: srednji nivo, npr. puter od kikirikija; – „gnjecavo”, „lepljivo”: visok nivo, npr. karamel preliv za kupove, prekuvani pirinač; – „prionljivo”, „adhezivno”: vrlo visok nivo, npr. karamela. NAPOMENA 2 Adhezivnost proizvoda se može doživeti na različite načine, npr.: –

  српски
  

  mehaničko svojstvo teksture koje se odnosi na silu koja je potrebna da se ukloni materijal koji prianja na usta ili supstrat NAPOMENA 1 Glavni pridevi kojima se opisuju različiti nivoi adhezivnosti su: – „prilepljivo”: nizak nivo, npr. „marshmallow”; – „prijemčivo”: srednji nivo, npr. puter od kikirikija; – „gnjecavo”, „lepljivo”: visok nivo, npr. karamel preliv za kupove, prekuvani pirinač; – „prionljivo”, „adhezivno”: vrlo visok nivo, npr. karamela. NAPOMENA 2 Adhezivnost proizvoda se može doživeti na različite načine, npr.: –

• neutralno neutral
  енглески
  

  describes a product without any distinct characteristic

  српски
  

  opisuje proizvod bez ikakvih posebnih karakteristika

  српски
  

  opisuje proizvod bez ikakvih posebnih karakteristika

• nota note
  енглески
  

  distinctive and identifiable feature of an odour or flavour

  српски
  

  prepoznatljiva i identifikovana karakteristika mirisa ili ukusnosti

  српски
  

  prepoznatljiva i identifikovana karakteristika mirisa ili ukusnosti

• objektivna metoda objective method
  енглески
  

  any method in which the effects of personal opinions are minimized

  српски
  

  bilo koja metoda u kojoj su uticaji mišljenja svedeni na najmanju meru

  српски
  

  bilo koja metoda u kojoj su uticaji mišljenja svedeni na najmanju meru

• supstanca koja ima miris odorant
  енглески
  

  substance whose volatiles can be perceived by the olfactory organ (including nerves)

  српски
  

  supstanca čije isparljive komponente mogu da budu opažene olfaktornim organom (uključujući nerve)

  српски
  

  supstanca čije isparljive komponente mogu da budu opažene olfaktornim organom (uključujući nerve)

• odorimetrija odorimetry
  енглески
  

  measurement of the odour properties of substances NOTE Refers to the products.

  српски
  

  merenje mirisnih osobina supstanci NAPOMENA Odnosi se na proizvode.

  српски
  

  merenje mirisnih osobina supstanci NAPOMENA Odnosi se na proizvode.

• miris odour
  енглески
  

  sensation perceived by means of the olfactory organ in sniffing certain volatile substances

  српски
  

  osećaj koji se opaža pomoću olfaktornog čula udisanjem određenih isparljivih supstanci

  српски
  

  osećaj koji se opaža pomoću olfaktornog čula udisanjem određenih isparljivih supstanci

• odstupanje ili izmenjena ukusnost off-flavour
  енглески
  

  atypical flavour often associated with deterioration or transforma¬tion of the product

  српски
  

  netipična ukusnost često praćena razgradnjom ili transformacijom proizvoda

  српски
  

  netipična ukusnost često praćena razgradnjom ili transformacijom proizvoda

• atipična nota off-note
  енглески
  

  atypical note often associated with deterioration or transformation of the product

  српски
  

  netipično obeležje često povezano sa razgradnjom ili transformacijom proizvoda

  српски
  

  netipično obeležje često povezano sa razgradnjom ili transformacijom proizvoda

• odstupanje ili izmenjen miris off-odour
  енглески
  

  atypical odour often associated with deterioration or transformation of the product

  српски
  

  netipičan miris često praćen razgradnjom ili transformacijom proizvoda

  српски
  

  netipičan miris često praćen razgradnjom ili transformacijom proizvoda

• olfaktometar olfactometer
  енглески
  

  apparatus used to present olfactory stimuli to assessors under reproducible conditions

  српски
  

  aparat koji se koristi da prikaže olfaktorne podražaje ocenjivaču u reproduktivnim uslovima

  српски
  

  aparat koji se koristi da prikaže olfaktorne podražaje ocenjivaču u reproduktivnim uslovima

• olfaktometrija olfactometry
  енглески
  

  measurement of the response of assessors to olfactory stimuli NOTE Refers to the assessors.

  српски
  

  merenje reakcija ocenjivača na olfaktorne podražaje NAPOMENA Odnosi se na ocenjivače.

  српски
  

  merenje reakcija ocenjivača na olfaktorne podražaje NAPOMENA Odnosi se na ocenjivače.

• olfaktorni olfactory
  енглески
  

  pertaining to the sense of smell

  српски
  

  odnosi se na čulo mirisa

  српски
  

  odnosi se na čulo mirisa

• neprovidnost neprovidno opacity opaque
  енглески
  

  not allowing the passage of light

  српски
  

  onemogućavanje propuštanja svetlosti

  српски
  

  onemogućavanje propuštanja svetlosti

• redna skala ordinal scale
  енглески
  

  scale in which the order of the values allocated corresponds to the order of the intensities perceived for the property being assessed

  српски
  

  skala u kojoj redosled dodeljenih vrednosti odgovara redosledu opaženih intenziteta za osobine koje se ocenjuju

  српски
  

  skala u kojoj redosled dodeljenih vrednosti odgovara redosledu opaženih intenziteta za osobine koje se ocenjuju

• organoleptički organoleptic
  енглески
  

  relating to an attribute perceptible by the senses, i.e. to an attribute of a product

  српски
  

  odnosi se na svojstva opažena čulima, npr. na svojstva proizvoda

  српски
  

  odnosi se na svojstva opažena čulima, npr. na svojstva proizvoda

• test poređenja parova paired comparison test
  енглески
  

  method in which stimuli are presented in pairs for comparison on the basis of some defined criteria

  српски
  

  metoda u kojoj su podražaji predstavljeni u parovima radi poređenja na osnovu nekih definisanih kriterijuma

  српски
  

  metoda u kojoj su podražaji predstavljeni u parovima radi poređenja na osnovu nekih definisanih kriterijuma

• prijatnost palatability
  енглески
  

  quality of a product which makes it pleasant to eat or drink

  српски
  

  kvalitet proizvoda koji ga čini prijatnim za jelo ili piće

  српски
  

  kvalitet proizvoda koji ga čini prijatnim za jelo ili piće

• čistač nepca sredstvo za čišćenje palate cleanser cleansing
  енглески
  

  product that removes any lingering residue from the mouth EXAMPLES Water, cream crackers.

  српски
  

  proizvod koji uklanja sve zaostatke iz usta PRIMERI Voda, krekeri sa pavlakom.

  српски
  

  proizvod koji uklanja sve zaostatke iz usta PRIMERI Voda, krekeri sa pavlakom.

• konsenzus panela panel consensus
  енглески
  

  agreement among assessors regarding terminology and intensity of product characteristics

  српски
  

  saglasnost između ocenjivača u odnosu na terminologiju i intenzitet karakteristika proizvoda

  српски
  

  saglasnost između ocenjivača u odnosu na terminologiju i intenzitet karakteristika proizvoda

• obuka panela panel training
  енглески
  

  series of sessions in which assessors are oriented to the tasks to be completed by a sensory panel in assessing particular product(s), which may include relevant product characteristics, standard rating scales, techniques of evaluation and terminology

  српски
  

  serija sesija u kojima su ocenjivači orijentisani na zadatke koje treba da završi senzorski panel u ocenjivanju određenog proizvoda, koji mogu da obuhvate odgovarajuće karakteristike proizvoda, standardizovane skale za ocenjivanje, tehnike ocene i terminologiju

  српски
  

  serija sesija u kojima su ocenjivači orijentisani na zadatke koje treba da završi senzorski panel u ocenjivanju određenog proizvoda, koji mogu da obuhvate odgovarajuće karakteristike proizvoda, standardizovane skale za ocenjivanje, tehnike ocene i terminologiju

• opažaj perception
  енглески
  

  awareness of the effects of single or multiple sensory stimuli

  српски
  

  svesnost uticaja jednog ili više senzorskih podražaja

  српски
  

  svesnost uticaja jednog ili više senzorskih podražaja

• trajnost persistence
  енглески
  

  related to a response to a stimulus over a measurable period of time

  српски
  

  odnosi se na odgovor u odnosu na podražaj tokom merljivog vremenskog perioda

  српски
  

  odnosi se na odgovor u odnosu na podražaj tokom merljivog vremenskog perioda

• fizičko hlađenje physical cooling
  енглески
  

  sensation of reduced temperature experienced as a result of exposure to thermally cold substances, to substances, that have a negative heat of solution, such as crystalline sorbitol, or to substances, that evaporate rapidly, such as acetone or alcohol NOTE The duration of the sensation is usually limited to the time of direct contact with the stimulus.

  српски
  

  osećaj snižene temperature doživljen kao rezultat izlaganja termički hladnim supstancama, supstancama koje imaju negativnu toplotu rastvaranja, kao što je kristalni sorbitol, ili supstancama koje brzo isparavaju, kao što su aceton ili alkohol NAPOMENA Trajanje osećaja je obično ograničeno na vreme direktnog kontakta sa podražajima.

  српски
  

  osećaj snižene temperature doživljen kao rezultat izlaganja termički hladnim supstancama, supstancama koje imaju negativnu toplotu rastvaranja, kao što je kristalni sorbitol, ili supstancama koje brzo isparavaju, kao što su aceton ili alkohol NAPOMENA Trajanje osećaja je obično ograničeno na vreme direktnog kontakta sa podražajima.

• fizička toplota physical heat
  енглески
  

  sensation experienced as a result of exposure to thermally hot substances such as water above 48 C NOTE The duration of the sensation is usually limited to the time of direct contact with the stimulus.

  српски
  

  osećaj doživljen kao rezultat izlaganja termički vrućim supstancama kao što je voda iznad 48 C NAPOMENA Trajanje osećaja je obično ograničeno na vreme direktnog kontakta sa podražajima.

  српски
  

  osećaj doživljen kao rezultat izlaganja termički vrućim supstancama kao što je voda iznad 48 C NAPOMENA Trajanje osećaja je obično ograničeno na vreme direktnog kontakta sa podražajima.

• davanje prednosti preference
  енглески
  

  selection, by an assessor, of one stimulus or product over others in a given set based on hedonic criteria

  српски
  

  odabir, od strane ocenjivača, jednog podražaja ili proizvoda u odnosu na druge u datom nizu koji se zasniva na hedonističkom kriterijumu

  српски
  

  odabir, od strane ocenjivača, jednog podražaja ili proizvoda u odnosu na druge u datom nizu koji se zasniva na hedonističkom kriterijumu

• test prednosti preference test
  енглески
  

  test to assess preference between two or more samples

  српски
  

  ispitivanje kojim se ocenjuje prednost između dva ili više uzoraka

  српски
  

  ispitivanje kojim se ocenjuje prednost između dva ili više uzoraka

• proizvod product
  енглески
  

  matter, edible or otherwise, which can be evaluated by sensory analysis EXAMPLES Food products, cosmetics, textile fabrics.

  српски
  

  supstanca, jestiva ili neka druga supstanca, koja se može ocenjivati senzorskom analizom PRIMERI Prehrambeni proizvodi, kozmetika, tekstilna vlakna (tkanine).

  српски
  

  supstanca, jestiva ili neka druga supstanca, koja se može ocenjivati senzorskom analizom PRIMERI Prehrambeni proizvodi, kozmetika, tekstilna vlakna (tkanine).

• psihofizička metoda psychophysical method
  енглески
  

  procedure for establishing relationships between measurable physical stimuli and sensory responses

  српски
  

  postupak za utvrđivanje odnosa između merljivih fizičkih podražaja i senzorskih odgovora

  српски
  

  postupak za utvrđivanje odnosa između merljivih fizičkih podražaja i senzorskih odgovora

• psihofizika psychophysics
  енглески
  

  study of relationships between measurable stimuli and the corresponding sensory responses

  српски
  

  učenje o odnosima između merljivih podražaja i odgovarajućih senzorskih reakcija

  српски
  

  učenje o odnosima između merljivih podražaja i odgovarajućih senzorskih reakcija

• jetkost jetko pungency pungent
  енглески
  

  sharp sensation of the buccal and nasal mucous membranes, e.g. as caused by vinegar, mustard, horseradish

  српски
  

  snažan osećaj izazvan u usnoj i nosnoj sluzokoži, npr. kao što izazivaju sirće, senf, ren

  српски
  

  snažan osećaj izazvan u usnoj i nosnoj sluzokoži, npr. kao što izazivaju sirće, senf, ren

• kvalitativni senzorski profil qualitative sensory profile
  енглески
  

  description of the sensory attributes of a sample but without intensity values

  српски
  

  opis senzorskih svojstava uzorka, ali bez vrednosti intenziteta

  српски
  

  opis senzorskih svojstava uzorka, ali bez vrednosti intenziteta

• kvalitet quality
  енглески
  

  collection of features and characteristics of a product, process or service that confer its ability to satisfy stated or implied needs

  српски
  

  skup odlika i karakteristika proizvoda, procesa ili usluga koje se odnose na njihovu sposobnost da zadovolje utvrđene potrebe ili potrebe koje se podrazumevaju

  српски
  

  skup odlika i karakteristika proizvoda, procesa ili usluga koje se odnose na njihovu sposobnost da zadovolje utvrđene potrebe ili potrebe koje se podrazumevaju

• faktor kvaliteta quality factor
  енглески
  

  one feature or characteristic chosen among others to assess the overall quality of a product

  српски
  

  jedna odlika ili karakteristika koja je izabrana među drugima radi ocene ukupnog kvaliteta proizvoda

  српски
  

  jedna odlika ili karakteristika koja je izabrana među drugima radi ocene ukupnog kvaliteta proizvoda

• kvantitativni senzorski profil quantitative sensory profile
  енглески
  

  description of a sample consisting of both attributes and their intensity values

  српски
  

  opis uzorka koji se sastoji i od svojstava i od vrednosti njegovih intenziteta

  српски
  

  opis uzorka koji se sastoji i od svojstava i od vrednosti njegovih intenziteta

• slučajna greška random error
  енглески
  

  sensory analysis unpredictable errors which average to zero

  српски
  

  senzorska analiza nepredvidive greške čija prosečna vrednost teži nuli

  српски
  

  senzorska analiza nepredvidive greške čija prosečna vrednost teži nuli

• klasiranje u nizu ranking
  енглески
  

  method in which a series of two or more samples is presented at the same time and arranged in order of intensity or degree of some designated attribute

  српски
  

  metoda u kojoj se serije od dva ili više uzoraka predstavljaju u isto vreme i postavljaju u redosled po intenzitetu ili stepenu nekog utvrđenog svojstva

  српски
  

  metoda u kojoj se serije od dva ili više uzoraka predstavljaju u isto vreme i postavljaju u redosled po intenzitetu ili stepenu nekog utvrđenog svojstva

• ocenjivanje rating
  енглески
  

  method of measuring on an ordinal scale where the magnitude of each perception is denoted by one of a number of possible categories

  српски
  

  metoda merenja na rednoj skali na kojoj je intenzitet svakog opažanja označen jednom od nekoliko mogućih kategorija

  српски
  

  metoda merenja na rednoj skali na kojoj je intenzitet svakog opažanja označen jednom od nekoliko mogućih kategorija

• skala odnosa ratio scale
  енглески
  

  scale which has the properties of an interval scale but for which, in addition, the ratio between the values allocated to two stimuli is equal to the ratio between the perceived intensities of these stimuli

  српски
  

  skala koja ima svojstva intervalne skale, ali za koju je, dodatno, odnos između vrednosti dodeljenih za dva podražaja jednak odnosu između opaženih intenziteta ovih podražaja

  српски
  

  skala koja ima svojstva intervalne skale, ali za koju je, dodatno, odnos između vrednosti dodeljenih za dva podražaja jednak odnosu između opaženih intenziteta ovih podražaja

• receptor receptor
  енглески
  

  specific part of a sense organ which responds to a particular stimulus

  српски
  

  specifični deo čula koji reaguje na posebne podražaje

  српски
  

  specifični deo čula koji reaguje na posebne podražaje

• prag prepoznavanja recognition threshold
  енглески
  

  minimum physical intensity of a stimulus for which an assessor will assign the same descriptor each time it is presented NOTE The term „threshold” is always used with a qualifying term.

  српски
  

  najmanji fizički intenzitet podražaja za koji će ocenjivač dodeliti isti deskriptor svaki put kada mu se predstavi NAPOMENA Termin „prag” se uvek upotrebljava sa kvalifikacionim terminom.

  српски
  

  najmanji fizički intenzitet podražaja za koji će ocenjivač dodeliti isti deskriptor svaki put kada mu se predstavi NAPOMENA Termin „prag” se uvek upotrebljava sa kvalifikacionim terminom.

• referentna tačka reference point
  енглески
  

  selected value (of one or several attributes or of a product) against which samples are assessed

  српски
  

  izabrana vrednost (jednog ili više svojstava ili proizvoda) u odnosu na koju se uzorci ocenjuju

  српски
  

  izabrana vrednost (jednog ili više svojstava ili proizvoda) u odnosu na koju se uzorci ocenjuju

• referentni uzorak reference sample
  енглески
  

  stimulus/substance, sometimes different from the material under test, carefully selected to define or illustrate an attribute or a specified level of a given attribute to which all others are to be compared

  српски
  

  podražaj/supstanca, ponekad različiti od materijala koji se ispituje, pažljivo izabrani radi definisanja ili prikazivanja jednog svojstva ili utvrđenog nivoa datog svojstva, sa kojim se svi drugi upoređuju

  српски
  

  podražaj/supstanca, ponekad različiti od materijala koji se ispituje, pažljivo izabrani radi definisanja ili prikazivanja jednog svojstva ili utvrđenog nivoa datog svojstva, sa kojim se svi drugi upoređuju

• referentna skala reference scale
  енглески
  

  scale in which reference samples are used to define an attribute or specific intensities of a given attribute

  српски
  

  skala u kojoj se referentni uzorci koriste za definisanje svojstva ili specifičnih intenziteta datog svojstva

  српски
  

  skala u kojoj se referentni uzorci koriste za definisanje svojstva ili specifičnih intenziteta datog svojstva

• skala sa odgovorima response scale
  енглески
  

  means (e.g. numerical, verbal or pictorial) by which an assessor registers a quantitative response NOTE 1 In sensory analysis, this is a device or tool to capture the reaction of an assessor to some property such that it can be converted into numbers. NOTE 2 The term „scale” is widely used as being equivalent to the expression „response scale”.

  српски
  

  sredstva (npr. brojčana, usmena ili slikovna) pomoću kojih jedan ocenjivač registruje kvantitativni odgovor NAPOMENA 1 U senzorskim analizama, to je instrument ili alat za beleženje reakcije ocenjivača na neku osobinu tako da se te reakcije mogu prevesti u brojeve. NAPOMENA 2 Termin „skala” se široko koristi jer je ekvivalent izrazu „skala sa odgovorima”.

  српски
  

  sredstva (npr. brojčana, usmena ili slikovna) pomoću kojih jedan ocenjivač registruje kvantitativni odgovor NAPOMENA 1 U senzorskim analizama, to je instrument ili alat za beleženje reakcije ocenjivača na neku osobinu tako da se te reakcije mogu prevesti u brojeve. NAPOMENA 2 Termin „skala” se široko koristi jer je ekvivalent izrazu „skala sa odgovorima”.

• slanost slan ukus saltiness salty taste
  енглески
  

  basic taste produced by dilute aqueous solutions of various substances such as sodium chloride

  српски
  

  osnovni ukus koji proizvode razblaženi vodeni rastvori različitih supstanci kao što je natrijum-hlorid

  српски
  

  osnovni ukus koji proizvode razblaženi vodeni rastvori različitih supstanci kao što je natrijum-hlorid

• uzorak uzorak proizvoda sample sample of product
  енглески
  

  specimen or aliquot of product presented for assessment

  српски
  

  ispitni uzorak ili alikvot proizvoda predstavljen za ocenjivanje

  српски
  

  ispitni uzorak ili alikvot proizvoda predstavljen za ocenjivanje

• zasićenost saturation
  енглески
  

  colour dimension of colour that describes its purity NOTE 1 If highly saturated, a colour appears to be pure hue – free of gray; if low in saturation, a colour appears to have a great deal of gray. NOTE 2 The equivalent Munsell term is „chroma”.

  српски
  

  boja dimenzija boje kojom se opisuje njena čistoća NAPOMENA 1 Pri visokim zasićenjima, boja izgleda kao čista nijansa – bez sive; pri niskim zasićenjima, boja izgleda kao da ima veliki udeo sive. NAPOMENA 2 Ekvivalentni termin u Munselovom (Munsell) sistemu je „hroma”.

  српски
  

  boja dimenzija boje kojom se opisuje njena čistoća NAPOMENA 1 Pri visokim zasićenjima, boja izgleda kao čista nijansa – bez sive; pri niskim zasićenjima, boja izgleda kao da ima veliki udeo sive. NAPOMENA 2 Ekvivalentni termin u Munselovom (Munsell) sistemu je „hroma”.

• skala scale
  енглески
  

  term applicable to either a response scale or a measurement scale

  српски
  

  termin primenljiv za skalu sa odgovorima ili mernu skalu

  српски
  

  termin primenljiv za skalu sa odgovorima ili mernu skalu

• bod score
  енглески
  

  value assigned which describes the specific location of a stimulus material in the possible range of intensities for that attribute NOTE To score a food is to rate its properties on a scale or according to some numerically defined sense of criteria.

  српски
  

  dodeljena vrednost koja opisuje određeno mesto materijala koji izaziva podražaj u mogućem opsegu intenziteta za to svojstvo NAPOMENA Bodovanje hrane je ocenjivanje svojstava na skali ili u odnosu na neki brojčano utvrđeni čulni kriterijum.

  српски
  

  dodeljena vrednost koja opisuje određeno mesto materijala koji izaziva podražaj u mogućem opsegu intenziteta za to svojstvo NAPOMENA Bodovanje hrane je ocenjivanje svojstava na skali ili u odnosu na neki brojčano utvrđeni čulni kriterijum.

• bodovna lista/karta score sheet/card
  енглески
  

  ballot

  српски
  

  obrazac za ocenu

  српски
  

  obrazac za ocenu

• bodovanje scoring
  енглески
  

  evaluation of a product (or of attributes of a product) by assigning numbers that have some mathematical relationship to the product or attributes being evaluated

  српски
  

  ocenjivanje proizvoda (ili svojstava proizvoda) dodeljivanjem brojeva koji su u nekom matematičkom odnosu kako bi proizvod ili svojstva bili ocenjeni

  српски
  

  ocenjivanje proizvoda (ili svojstava proizvoda) dodeljivanjem brojeva koji su u nekom matematičkom odnosu kako bi proizvod ili svojstva bili ocenjeni

• snimanje screening
  енглески
  

  preliminary selection procedure

  српски
  

  postupak prethodnog odabira

  српски
  

  postupak prethodnog odabira

• odabrani ocenjivač selected assessor
  енглески
  

  assessor chosen for his/her ability to perform a sensory test

  српски
  

  ocenjivač koji je izabran na osnovu njegove/njene sposobnosti da obavlja senzorsko ispitivanje

  српски
  

  ocenjivač koji je izabran na osnovu njegove/njene sposobnosti da obavlja senzorsko ispitivanje

• osećaj sensation
  енглески
  

  psychophysiological reaction, resulting from sensory stimulation

  српски
  

  psihofiziološka reakcija, nastala kao rezultat senzorskih podražaja

  српски
  

  psihofiziološka reakcija, nastala kao rezultat senzorskih podražaja

• osetljivost sensitivity
  енглески
  

  ability to perceive, identify and/or differentiate, qualitatively and/or quantitatively, one or more stimuli by means of the sense organs NOTE In French, this term should be differentiated from the term „sensibilité”, which refers to the level of ability to discriminate (see 2.10).

  српски
  

  sposobnost da se pomoću čula opazi, identifikuje i/ili razlikuje, kvantitativno i/ili kvalitativno, jedan ili više podražaja NAPOMENA U francuskom jeziku ovaj termin treba razlikovati od termina „sensibilité”, koji se odnosi na nivo sposobnosti razlikovanja (videti 2.10).

  српски
  

  sposobnost da se pomoću čula opazi, identifikuje i/ili razlikuje, kvantitativno i/ili kvalitativno, jedan ili više podražaja NAPOMENA U francuskom jeziku ovaj termin treba razlikovati od termina „sensibilité”, koji se odnosi na nivo sposobnosti razlikovanja (videti 2.10).

• senzorski sensory
  енглески
  

  relating to the use of the senses, i.e. to the experience of a person

  српски
  

  odnosi se na korišćenje čula, npr. na iskustvo osobe

  српски
  

  odnosi se na korišćenje čula, npr. na iskustvo osobe

• senzorsko prilagođavanje sensory adaptation
  енглески
  

  temporary modification of the sensitivity of a sense organ due to continued and/or repeated stimulation

  српски
  

  privremena promena osetljivosti čula usled trajnog i/ili ponovljenog podražaja

  српски
  

  privremena promena osetljivosti čula usled trajnog i/ili ponovljenog podražaja

• senzorska analiza sensory analysis
  енглески
  

  science involved with the assessment of the organoleptic attributes of a product by the senses

  српски
  

  nauka uključena u ocenu organoleptičkih svojstava proizvoda čulima

  српски
  

  nauka uključena u ocenu organoleptičkih svojstava proizvoda čulima

• senzorski ocenjivač sensory assessor
  енглески
  

  any person taking part in a sensory test NOTE 1 A naive assessor is a person who does not meet any particular criterion. NOTE 2 An initiated assessor has already participated in a sensory test.

  српски
  

  osoba koja učestvuje u senzorskom ispitivanju NAPOMENA 1 Neiskusan ocenjivač (laik) jeste osoba koja nije zadovoljila neki od kriterijuma. NAPOMENA 2 Upućen ocenjivač je osoba koja je već učestvovala u senzorskom ispitivanju.

  српски
  

  osoba koja učestvuje u senzorskom ispitivanju NAPOMENA 1 Neiskusan ocenjivač (laik) jeste osoba koja nije zadovoljila neki od kriterijuma. NAPOMENA 2 Upućen ocenjivač je osoba koja je već učestvovala u senzorskom ispitivanju.

• senzorski zamor sensory fatigue
  енглески
  

  form of sensory adaptation in which a decrease in sensitivity occurs

  српски
  

  oblik senzorskog prilagođavanja pri kojem dolazi do smanjenja osetljivosti

  српски
  

  oblik senzorskog prilagođavanja pri kojem dolazi do smanjenja osetljivosti

• senzorski panel sensory panel
  енглески
  

  group of assessors participating in a sensory test

  српски
  

  grupa ocenjivača koji učestvuju u senzorskom ispitivanju

  српски
  

  grupa ocenjivača koji učestvuju u senzorskom ispitivanju

• senzorski profil sensory profile
  енглески
  

  description of the sensory properties of a sample, consisting of the sensory attributes in the order of perception, and with assignment of an intensity value for each attribute NOTE A generic term for any type of profile, whether full or partial, trademarked or not.

  српски
  

  opis senzorskih osobina uzorka, koji obuhvata senzorska svojstva po redosledu opažanja, sa dodeljivanjem vrednosti intenziteta svakom svojstvu NAPOMENA Generički termin za bilo koju vrstu profila, bilo da je potpun ili delimičan, zaštićen ili ne.

  српски
  

  opis senzorskih osobina uzorka, koji obuhvata senzorska svojstva po redosledu opažanja, sa dodeljivanjem vrednosti intenziteta svakom svojstvu NAPOMENA Generički termin za bilo koju vrstu profila, bilo da je potpun ili delimičan, zaštićen ili ne.

• somestezija somesthesis
  енглески
  

  sensations of pressure (touch), temperature, and pain perceived by the receptors located in the skin and lips, including oral mucosa, tongue and periodontal membrane NOTE Do not confuse with kinaesthesis (2.24).

  српски
  

  osećaji pritiska (dodira), temperature i bola koji se opažaju receptorima koji se nalaze u koži i usnama, uključujući oralnu sluzokožu, jezik i paradontalnu membranu NAPOMENA Ne poistovećivati sa terminom kinestezija (2.24).

  српски
  

  osećaji pritiska (dodira), temperature i bola koji se opažaju receptorima koji se nalaze u koži i usnama, uključujući oralnu sluzokožu, jezik i paradontalnu membranu NAPOMENA Ne poistovećivati sa terminom kinestezija (2.24).

• ukiseljenost ukiseljen ukus sourness sour taste
  енглески
  

  gustatory complex sensation, generally due to presence of organic acids NOTE 1 In some languages „sour” is not a synonym for „acid”. NOTE 2 Sometimes this term has a negative hedonic sense.

  српски
  

  složen gustatorni osećaj, koji je uglavnom posledica prisustva organskih kiselina NAPOMENA 1 U nekim jezicima termin „ukiseljeno” nije sinonim za „kiselo”. NAPOMENA 2 Ponekad ovaj termin ima negativan hedonistički smisao.

  српски
  

  složen gustatorni osećaj, koji je uglavnom posledica prisustva organskih kiselina NAPOMENA 1 U nekim jezicima termin „ukiseljeno” nije sinonim za „kiselo”. NAPOMENA 2 Ponekad ovaj termin ima negativan hedonistički smisao.

• standardni izvori svetlosti standard illuminant
  енглески
  

  colorimetric illuminant relating to the range of artificial or natural lights defined by the International Lighting Commission (CIE)

  српски
  

  kolorimetrijski izvori svetlosti koji se odnose na opseg veštačke ili prirodne svetlosti koje je definisala Međunarodna komisija za osvetljenje (CIE)

  српски
  

  kolorimetrijski izvori svetlosti koji se odnose na opseg veštačke ili prirodne svetlosti koje je definisala Međunarodna komisija za osvetljenje (CIE)

• podražaj stimulus
  енглески
  

  that which excites a receptor

  српски
  

  ono što pobuđuje receptor

  српски
  

  ono što pobuđuje receptor

• prag podražaja prag detekcije stimulus threshold detection threshold
  енглески
  

  minimum value of a sensory stimulus needed to give rise to a sensation NOTE 1 The term „threshold” is always used with a qualifying term. NOTE 2 The sensation need not be identified.

  српски
  

  najmanja vrednost senzorskog podražaja koja je potrebna da se izazove osećaj NAPOMENA 1 Termin „prag” se uvek upotrebljava sa kvalifikacionim terminom. NAPOMENA 2 Osećaj ne mora da bude identifikovan.

  српски
  

  najmanja vrednost senzorskog podražaja koja je potrebna da se izazove osećaj NAPOMENA 1 Termin „prag” se uvek upotrebljava sa kvalifikacionim terminom. NAPOMENA 2 Osećaj ne mora da bude identifikovan.

• potprag sub-threshold
  енглески
  

  pertains to a stimulus intensity below the type of threshold under consideration

  српски
  

  odnosi se na intenzitet podražaja ispod vrste praga koji se posmatra

  српски
  

  odnosi se na intenzitet podražaja ispod vrste praga koji se posmatra

• subjektivna metoda subjective method
  енглески
  

  any method based on personal opinions

  српски
  

  bilo koja metoda zasnovana na ličnom mišljenju

  српски
  

  bilo koja metoda zasnovana na ličnom mišljenju

• natprag supra-threshold
  енглески
  

  pertains to a stimulus intensity above the type of threshold under consideration

  српски
  

  odnosi se na intenzitet podražaja iznad vrste praga koji se posmatra

  српски
  

  odnosi se na intenzitet podražaja iznad vrste praga koji se posmatra

• slatkoća sladak ukus sweetness sweet taste
  енглески
  

  basic taste produced by dilute aqueous solutions of natural or artificial substances such as sucrose or aspartame

  српски
  

  osnovni ukus koji proizvode razblaženi vodeni rastvori prirodnih ili veštačkih supstanci kao što su saharoza ili aspartam

  српски
  

  osnovni ukus koji proizvode razblaženi vodeni rastvori prirodnih ili veštačkih supstanci kao što su saharoza ili aspartam

• sinergizam synergism
  енглески
  

  joint action of two or more stimuli, whose combination elicits a level of sensation in excess of that expected from a simple addition of the effects of each stimulus taken separately NOTE See also antagonism (2.35).

  српски
  

  zajedničko dejstvo dva ili više podražaja čija kombinacija izaziva jači osećaj od očekivanog kada bi se sabrali uticaji svakog podražaja uzetog odvojeno NAPOMENA Takođe videti antagonizam (2.35).

  српски
  

  zajedničko dejstvo dva ili više podražaja čija kombinacija izaziva jači osećaj od očekivanog kada bi se sabrali uticaji svakog podražaja uzetog odvojeno NAPOMENA Takođe videti antagonizam (2.35).

• dodirni somestetički receptor tactile somesthetic receptor
  енглески
  

  receptor located in the skin of the tongue, mouth or throat, which perceives geometrical characteristics as reflected in the appearance of the food product

  српски
  

  receptor koji se nalazi u koži jezika, usta ili grla, kojim se osećaju geometrijske karakteristike kao odraz u izgledu prehrambenog proizvoda

  српски
  

  receptor koji se nalazi u koži jezika, usta ili grla, kojim se osećaju geometrijske karakteristike kao odraz u izgledu prehrambenog proizvoda

• kvarenje taint
  енглески
  

  taste or odour foreign to the product originating from external contamination

  српски
  

  ukus ili miris koji je stran proizvodu, a koji potiče od spoljne kontaminacije

  српски
  

  ukus ili miris koji je stran proizvodu, a koji potiče od spoljne kontaminacije

• ukus taste
  енглески
  

  sensations perceived by the taste organ when stimulated by certain soluble substances NOTE The term „taste” should not be used to designate the combination of gustatory, olfactory and trigeminal sensations which are designated by the term „flavour” (see 3.20). If, in informal language, the term is used in this sense, it should always be associated with a qualifying term, e.g. „musty taste”, „raspberry taste”, „corky taste”.

  српски
  

  osećaji primećeni čulom ukusa koji su pobuđeni nekim rastvorljivim supstancama NAPOMENA Termin „ukus” ne treba da se upotrebljava za označavanje kombinacije gustatornih, olfaktornih i trigeminalnih osećaja koji se označavaju terminom „ukusnost” (videti 3.20). Ako se ipak u neformalnom jeziku ovaj termin upotrebi u tom smislu, on uvek treba da se poveže sa kvalifikacionim terminom, npr. „plesniv ukus”, „ukus maline”, „nepostojan ukus”.

  српски
  

  osećaji primećeni čulom ukusa koji su pobuđeni nekim rastvorljivim supstancama NAPOMENA Termin „ukus” ne treba da se upotrebljava za označavanje kombinacije gustatornih, olfaktornih i trigeminalnih osećaja koji se označavaju terminom „ukusnost” (videti 3.20). Ako se ipak u neformalnom jeziku ovaj termin upotrebi u tom smislu, on uvek treba da se poveže sa kvalifikacionim terminom, npr. „plesniv ukus”, „ukus maline”, „nepostojan ukus”.

• ispitivač ukusa taster
  енглески
  

  assessor, selected assessor or expert who evaluates the organoleptic attributes of a food product, mainly with the mouth NOTE The term „assessor” is usually preferred.

  српски
  

  ocenjivač, odabrani ocenjivač ili stručnjak koji ocenjuje organoleptička svojstva prehrambenih proizvoda, uglavnom ustima NAPOMENA Obično je poželjno koristiti termin „ocenjivač”.

  српски
  

  ocenjivač, odabrani ocenjivač ili stručnjak koji ocenjuje organoleptička svojstva prehrambenih proizvoda, uglavnom ustima NAPOMENA Obično je poželjno koristiti termin „ocenjivač”.

• ispitivanje ukusa tasting
  енглески
  

  sensory assessment of a food product in the mouth

  српски
  

  senzorsko ocenjivanje prehrambenog proizvoda u ustima

  српски
  

  senzorsko ocenjivanje prehrambenog proizvoda u ustima

• granični prag terminal threshold
  енглески
  

  minimum value of an intense sensory stimulus above which no difference in intensity can be perceived NOTE The term „threshold” is always used with a qualifying term.

  српски
  

  najmanja vrednost intenziteta senzorskog podražaja iznad koje se ne može opaziti razlika u intenzitetu NAPOMENA Termin „prag” se uvek upotrebljava sa kvalifikacionim terminom.

  српски
  

  najmanja vrednost intenziteta senzorskog podražaja iznad koje se ne može opaziti razlika u intenzitetu NAPOMENA Termin „prag” se uvek upotrebljava sa kvalifikacionim terminom.

• deo uzorka za ispitivanje test portion
  енглески
  

  portion of the test sample which is directly tested by the assessor

  српски
  

  deo uzorka za ispitivanje koji direktno ispituje ocenjivač

  српски
  

  deo uzorka za ispitivanje koji direktno ispituje ocenjivač

• uzorak za ispitivanje test sample
  енглески
  

  sample of the material under test

  српски
  

  uzorak materijala koji se ispituje

  српски
  

  uzorak materijala koji se ispituje

• tekstura texture
  енглески
  

  in the mouth all of the mechanical, geometrical, surface and body attributes of a product perceptible by means of kinaesthesis and somesthesis receptors and (where appropriate) visual and auditory receptors from the first bite to final swallowing NOTE 1 Over the course of mastication, perception is influenced by the physical transformations that occur from contact with the teeth and palate and mixture with saliva. Auditory information may contribute to judgement of texture and may predominate with dry products. NOTE 2 The „mechanical attributes” are those related to the reaction of the product to stress. They are: hardness, cohesiveness, viscosity, elasticity and adhesiveness. The „geometrical attributes” are those related to the size, shape and arrangement of particles within a product. They are: denseness, granularity and conformation. The „surface attributes” are those related to the sensations produced in the mouth by moisture and/or fat in and near the surface of the product. The „body attributes” are those related to the sensations produced in the mouth by moisture and/or fat in the substance of the product and the way in which these constituents are released.

  српски
  

  u ustima sva mehanička, geometrijska, površinska svojstva i svojstva tela proizvoda koja se opažaju pomoću kinestetičkih i somestetskih receptora i (tamo gde je to odgovarajuće) receptorima vida i sluha od prvog zalogaja do konačnog gutanja NAPOMENA 1 Tokom žvakanja, opažanje je pod uticajem fizičkih transformacija koje se dešavaju u kontaktu sa zubima i nepcima i mešanjem sa pljuvačkom. Slušne informacije mogu uticati na procenu teksture i mogu da preovlađuju u suvom proizvodu. NAPOMENA 2 „Mehanička svojstva” su ona koja se odnose na reakciju proizvoda na naprezanje. To su: tvrdoća, kohezivnost, viskoznost, elastičnost i adhezivnost. „Geometrijska svojstva” su ona koja se odnose na veličinu, oblik i raspored čestica u proizvodu. To su: gustina, zrnavost i građa. „Svojstva površine” su ona koja se odnose na osećaje koji se stvaraju u ustima usled vlažnosti i/ili masti na površini proizvoda ili u njenoj blizini. „Svojstva tela” su ona koja se odnose na osećaje koji se stvaraju u ustima usled vlažnosti i/ili masti sadržane u proizvodu i usled načina na koji se ovi sastojci oslobađaju u ustima.

  српски
  

  u ustima sva mehanička, geometrijska, površinska svojstva i svojstva tela proizvoda koja se opažaju pomoću kinestetičkih i somestetskih receptora i (tamo gde je to odgovarajuće) receptorima vida i sluha od prvog zalogaja do konačnog gutanja NAPOMENA 1 Tokom žvakanja, opažanje je pod uticajem fizičkih transformacija koje se dešavaju u kontaktu sa zubima i nepcima i mešanjem sa pljuvačkom. Slušne informacije mogu uticati na procenu teksture i mogu da preovlađuju u suvom proizvodu. NAPOMENA 2 „Mehanička svojstva” su ona koja se odnose na reakciju proizvoda na naprezanje. To su: tvrdoća, kohezivnost, viskoznost, elastičnost i adhezivnost. „Geometrijska svojstva” su ona koja se odnose na veličinu, oblik i raspored čestica u proizvodu. To su: gustina, zrnavost i građa. „Svojstva površine” su ona koja se odnose na osećaje koji se stvaraju u ustima usled vlažnosti i/ili masti na površini proizvoda ili u njenoj blizini. „Svojstva tela” su ona koja se odnose na osećaje koji se stvaraju u ustima usled vlažnosti i/ili masti sadržane u proizvodu i usled načina na koji se ovi sastojci oslobađaju u ustima.

• profil teksture texture profile
  енглески
  

  qualitative or quantitative sensory profile of the texture of a sample

  српски
  

  kvalitativni ili kvantitativni senzorski profil teksture uzorka

  српски
  

  kvalitativni ili kvantitativni senzorski profil teksture uzorka

• mirisati to smell
  енглески
  

  to perceive or to attempt to perceive an odour

  српски
  

  osetiti ili pokušati osetiti miris

  српски
  

  osetiti ili pokušati osetiti miris

• dodir touch
  енглески
  

  tactile sense

  српски
  

  čulo dodira

  српски
  

  čulo dodira

• prozračnost prozračno translucency translucent
  енглески
  

  allowing light to pass but not allowing images to be distinguished

  српски
  

  omogućavanje propuštanja svetlosti, ali bez pojave slika koje se mogu razaznati

  српски
  

  omogućavanje propuštanja svetlosti, ali bez pojave slika koje se mogu razaznati

• providnost providno transparency transparent
  енглески
  

  allowing light to pass and distinct images to appear

  српски
  

  omogućavanje propuštanja svetlosti i pojava jasnih slika

  српски
  

  omogućavanje propuštanja svetlosti i pojava jasnih slika

• test trougla triangle test
  енглески
  

  method of discrimination testing involving the simultaneous presentation of three coded samples, two of which are identical, and in which the assessor is asked to select the sample perceived as different

  српски
  

  metoda ispitivanja razlikovanja koja obuhvata istovremeno predstavljanje tri šifrirana uzorka, od kojih su dva identična, i u kojoj se od ocenjivača traži da izdvoji uzorak koji opazi kao različit

  српски
  

  metoda ispitivanja razlikovanja koja obuhvata istovremeno predstavljanje tri šifrirana uzorka, od kojih su dva identična, i u kojoj se od ocenjivača traži da izdvoji uzorak koji opazi kao različit

• trigeminalni osećaji oronazalna hemijska iritacija trigeminal sensations oro-nasal chemesthesis
  енглески
  

  sensations resulting from irritation caused by chemical stimuli in the mouth, nose or throat EXAMPLE Pungency from horseradish.

  српски
  

  osećaji izazvani iritacijom hemijskim podražajima u ustima, nosu ili grlu PRIMER Oporost od rena.

  српски
  

  osećaji izazvani iritacijom hemijskim podražajima u ustima, nosu ili grlu PRIMER Oporost od rena.

• prava vrednost true value
  енглески
  

  sensory analysis particular value which assessments are intended to estimate

  српски
  

  senzorska analiza posebna vrednost koja treba da se proceni ocenjivanjima

  српски
  

  senzorska analiza posebna vrednost koja treba da se proceni ocenjivanjima

• umami umami
  енглески
  

  basic taste produced by dilute aqueous solutions of a certain kind of amino acid or nucleotide such as monosodium glutamate or disodium inosinate

  српски
  

  osnovni ukus koji proizvode razblaženi vodeni rastvori određenih vrsta amino-kiselina ili nukleotida, kao što su mononatrijum-glutamat ili dinatrijum-inozinat

  српски
  

  osnovni ukus koji proizvode razblaženi vodeni rastvori određenih vrsta amino-kiselina ili nukleotida, kao što su mononatrijum-glutamat ili dinatrijum-inozinat

• jednopolarna skala unipolar scale
  енглески
  

  scale with only one descriptor at one of the ends

  српски
  

  skala sa samo jednim opisom na jednom kraju

  српски
  

  skala sa samo jednim opisom na jednom kraju

• viskoznost viscosity
  енглески
  

  mechanical textural attribute relating to resistance to flow NOTE 1 It corresponds to the force required to draw a liquid from a spoon over the tongue, or to spread it over a substrate. NOTE 2 The main adjectives corresponding to different levels of viscosity are: – „fluid”: low level, e.g. water; – „thin”: moderate level, e.g. olive oil; – „unctuous” or „creamy”: moderate level, e.g. double cream, heavy cream; – „thick” or „viscous”: very high, e.g. sweetened condensed milk, honey.

  српски
  

  mehaničko svojstvo teksture koje se odnosi na otpor proticanju NAPOMENA 1 Predstavlja silu koja je potrebna da se tečnost iz kašike prelije preko jezika ili da se raširi preko supstrata. NAPOMENA 2 Glavni pridevi kojima se opisuju različiti nivoi viskoznosti su: – „tečno”: nizak nivo, npr. voda; – „retko”: srednji nivo, npr. maslinovo ulje; – „uljasto” ili „kremasto”: srednji nivo, npr. redak krem, mileram; – „gusto” ili „viskozno”: visok nivo, npr. zaslađeno kondenzovano mleko, med.

  српски
  

  mehaničko svojstvo teksture koje se odnosi na otpor proticanju NAPOMENA 1 Predstavlja silu koja je potrebna da se tečnost iz kašike prelije preko jezika ili da se raširi preko supstrata. NAPOMENA 2 Glavni pridevi kojima se opisuju različiti nivoi viskoznosti su: – „tečno”: nizak nivo, npr. voda; – „retko”: srednji nivo, npr. maslinovo ulje; – „uljasto” ili „kremasto”: srednji nivo, npr. redak krem, mileram; – „gusto” ili „viskozno”: visok nivo, npr. zaslađeno kondenzovano mleko, med.

• čulo vida vision
  енглески
  

  sense of sight

  српски
  

  sposobnost viđenja

  српски
  

  sposobnost viđenja