Термини
SRPS EN ISO 22119:2015

Микробиологија хране и хране за животиње — Ланчана реакција полимеразе (ПЦР) у реалном времену за детекцију патогених микроорганизама у храни — Општи захтеви и дефиниције

Microbiology of food and animal feeding stuffs - Real-time polymerase chain reaction (PCR) for the detection of food-borne pathogens - General requirements and definitions (ISO 22119:2011)

Термини

• 5′-3′ egzonukleazna aktivnost 5′-3′-exonuclease activity
  енглески
  

  ability of an enzyme, e.g. a nucleic acid polymerase, to cleave a hybridized nucleic acid molecule in the 5′-3′- direction NOTE The activity of 5′-3′-exonuclease is double stranded DNA specific. It is dependent on the type of enzyme and can be present, for example, in Taq-, Tth- and Tfl-polymerase.

  српски
  

  sposobnost enzima, npr. polimeraze nukleinske kiseline, da razgrađuje hibridizovani molekul nukleinske kiseline u 5'-3' smeru NAPOMENA Aktivnost 5'-3' egzonukleaze je specifična za dvolančanu DNK. Ona je zavisna od vrste enzima i može biti prisutna, na primer, u Taq polimerazi, Tth polimerazi i Tfl polimerazi.

  српски
  

  sposobnost enzima, npr. polimeraze nukleinske kiseline, da razgrađuje hibridizovani molekul nukleinske kiseline u 5'-3' smeru NAPOMENA Aktivnost 5'-3' egzonukleaze je specifična za dvolančanu DNK. Ona je zavisna od vrste enzima i može biti prisutna, na primer, u Taq polimerazi, Tth polimerazi i Tfl polimerazi.

• pozadinska fluorescencija background fluorescence „background”
  енглески
  

  intrinsic level of fluorescence resulting from the reagents and consumables used

  српски
  

  unutrašnji nivo fluorescencije koji potiče od upotrebljenih reagensâ i potrošnog materijala

  српски
  

  unutrašnji nivo fluorescencije koji potiče od upotrebljenih reagensâ i potrošnog materijala

• osnovni nivo detekcije fluorescencije „osnovna linija” baseline fluorescence detection level „baseline”
  енглески
  

  point at which a reaction reaches a fluorescence intensity above the background

  српски
  

  tačka u kojoj reakcija dostiže intenzitet fluorescencije koji je iznad pozadinske fluorescencije

  српски
  

  tačka u kojoj reakcija dostiže intenzitet fluorescencije koji je iznad pozadinske fluorescencije

• tamni prigušivač dark quencher
  енглески
  

  molecule serving as an acceptor, which does not emit energy in a spectral range detected by the optical detection system of the real-time PCR instrument

  српски
  

  molekul koji služi kao akceptor, ali ne emituje energiju u spektralnom opsegu koji detektuje optički detekcioni sistem instrumenta za PCR u realnom vremenu

  српски
  

  molekul koji služi kao akceptor, ali ne emituje energiju u spektralnom opsegu koji detektuje optički detekcioni sistem instrumenta za PCR u realnom vremenu

• transfer fluorescentne rezonantne energije FRET fluorescence resonance energy transfer FRET
  енглески
  

  (food-borne pathogen detection by PCR) distance-dependent energy transfer from a donor molecule to an acceptor molecule resulting in enhanced fluorescence of the acceptor molecule after excitation with electromagnetic radiation of a definite wavelength NOTE Taken from Reference [2].

  српски
  

  (detekcija patogenih mikroorganizama u hrani PCR-om) od udaljenosti zavisan transfer energije sa donorskog na akceptorski molekul koji dovodi do pojačanja fluorescencije akceptorskog molekula nakon ekscitacije elektromagnetnim zračenjem definisane talasne dužine NAPOMENA Preuzeto iz reference [2].

  српски
  

  (detekcija patogenih mikroorganizama u hrani PCR-om) od udaljenosti zavisan transfer energije sa donorskog na akceptorski molekul koji dovodi do pojačanja fluorescencije akceptorskog molekula nakon ekscitacije elektromagnetnim zračenjem definisane talasne dužine NAPOMENA Preuzeto iz reference [2].

• fluorescentna proba fluorescent probe
  енглески
  

  oligonucleotide or oligonucleotide analogon of defined sequence coupled with one or more fluorescent molecules NOTE Any system emitting a fluorescence signal after specific hybridization to the target nucleic acid sequence which can be detected by the specific equipment can be used as a fluorescent probe.

  српски
  

  oligonukleotid ili oligonukleotidni analog definisane sekvence za koji je vezan jedan fluorescentni molekul ili više fluorescentnih molekula NAPOMENA Kao fluorescentna proba može se koristiti svaki sistem koji nakon specifične hibridizacije sa sekvencom ciljane nukleinske kiseline emituje fluorescentni signal koji se može detektovati specifičnom opremom.

  српски
  

  oligonukleotid ili oligonukleotidni analog definisane sekvence za koji je vezan jedan fluorescentni molekul ili više fluorescentnih molekula NAPOMENA Kao fluorescentna proba može se koristiti svaki sistem koji nakon specifične hibridizacije sa sekvencom ciljane nukleinske kiseline emituje fluorescentni signal koji se može detektovati specifičnom opremom.

• hibridizaciona proba hybridization probe
  енглески
  

  system of two fluorescent probes coupled with one fluorescent molecule each, where one molecule serves as donor and the other serves as acceptor NOTE The principle of a hybridization probe is illustrated in Figure 2.

  српски
  

  sistem dve fluorescentne probe od kojih je svaka vezana za jedan fluorescentni molekul u kojem jedan molekul služi kao donor, a drugi kao akceptor NAPOMENA Princip hibridizacione probe je prikazan na slici 2.

  српски
  

  sistem dve fluorescentne probe od kojih je svaka vezana za jedan fluorescentni molekul u kojem jedan molekul služi kao donor, a drugi kao akceptor NAPOMENA Princip hibridizacione probe je prikazan na slici 2.

• hidrolizna proba hydrolysis probe
  енглески
  

  fluorescent probe coupled with two fluorescent molecules which are sterically separated by the 5′-3′- exonuclease activity of the enzyme during the amplification process NOTE The principle of a hydrolysis probe is illustrated in Figure 1.

  српски
  

  fluorescentna proba za koju su vezana dva fluorescentna molekula koja se tokom postupka amplifikacije prostorno razdvajaju 5'-3' egzonukleaznom aktivnošću enzima NAPOMENA Princip hidrolizne probe je prikazan na slici 1.

  српски
  

  fluorescentna proba za koju su vezana dva fluorescentna molekula koja se tokom postupka amplifikacije prostorno razdvajaju 5'-3' egzonukleaznom aktivnošću enzima NAPOMENA Princip hidrolizne probe je prikazan na slici 1.

• molekularni svetionik molecular beacon
  енглески
  

  fluorescent probe consisting of three different parts: a central part complementary to the target nucleic acid sequence, plus a 5′-part and a 3′-part which are complementary; the reporter is attached to one arm of the molecule, while the end of the other carries a quencher NOTE The principle of a molecular beacon is illustrated in Figure 3.

  српски
  

  fluorescentna proba koja se sastoji od tri različita dela: centralnog dela komplementarnog sekvenci ciljane nukleinske kiseline i 5' dela i 3' dela koji su međusobno komplementarni; reporter je zakačen za jedan krak molekula, dok je za kraj drugog kraka vezan prigušivač NAPOMENA Princip molekularnog svetionika je prikazan na slici 3.

  српски
  

  fluorescentna proba koja se sastoji od tri različita dela: centralnog dela komplementarnog sekvenci ciljane nukleinske kiseline i 5' dela i 3' dela koji su međusobno komplementarni; reporter je zakačen za jedan krak molekula, dok je za kraj drugog kraka vezan prigušivač NAPOMENA Princip molekularnog svetionika je prikazan na slici 3.

• pasivna referentna boja passive reference
  енглески
  

  fluorescent molecules present in the reaction mix used to normalize the signal

  српски
  

  fluorescentni molekuli prisutni u reakcionoj smeši koji se koriste za normalizaciju signala

  српски
  

  fluorescentni molekuli prisutni u reakcionoj smeši koji se koriste za normalizaciju signala

• PCR proizvod PCR product
  енглески
  

  DNA amplified by PCR

  српски
  

  DNK amplifikovana PCR-om

  српски
  

  DNK amplifikovana PCR-om

• proba za detekciju DNK sekvence specifičnog patogenog mikroorganizma probe for detection of a specific pathogen DNA sequence
  енглески
  

  probe with a sequence complementary to the DNA of a pathogen with a reporter emitting a signal of a definite wavelength which can be detected by the optical detection system

  српски
  

  proba čija je sekvenca komplementarna sa DNK patogenog mikroorganizma sa reporterom, koji emituje signal definisane talasne dužine koji se može detektovati optičkim detekcionim sistemom

  српски
  

  proba čija je sekvenca komplementarna sa DNK patogenog mikroorganizma sa reporterom, koji emituje signal definisane talasne dužine koji se može detektovati optičkim detekcionim sistemom

• proba za detekciju sekvence nukleinske kiseline interne kontrole probe for detection of an internal control nucleic acid sequence
  енглески
  

  probe with a reporter designed to confirm amplification performance NOTE 1 The probe emits a signal clearly distinguishable from the signal of the probe designed for the detection of the specific pathogen. NOTE 2 The application of internal controls requires the use of an instrument able to detect signals of different wavelength

  српски
  

  proba sa reporterom koja je dizajnirana tako da potvrdi uspešnost amplifikacije NAPOMENA 1 Proba emituje signal koji se jasno razlikuje od signala probe dizajnirane za detekciju specifičnog patogenog mikroorganizma. NAPOMENA 2 Primena internih kontrola zahteva korišćenje instrumenta koji može da detektuje signale različite talasne dužine.

  српски
  

  proba sa reporterom koja je dizajnirana tako da potvrdi uspešnost amplifikacije NAPOMENA 1 Proba emituje signal koji se jasno razlikuje od signala probe dizajnirane za detekciju specifičnog patogenog mikroorganizma. NAPOMENA 2 Primena internih kontrola zahteva korišćenje instrumenta koji može da detektuje signale različite talasne dužine.

• prigušivač quencher
  енглески
  

  (food-borne pathogen detection by PCR) fluorescent molecule serving as an energy acceptor and thus quenching the fluorescence signal of the reporter (donor)

  српски
  

  detekcija patogenih mikroorganizama u hrani PCR-om fluorescentni molekul koji služi kao akceptor energije i na taj način prigušuje fluorescentni signal reportera (donora)

  српски
  

  detekcija patogenih mikroorganizama u hrani PCR-om fluorescentni molekul koji služi kao akceptor energije i na taj način prigušuje fluorescentni signal reportera (donora)

• lančana reakcija polimeraze u realnom vremenu PCR u realnom vremenu real-time polymerase chain reaction real-time PCR
  енглески
  

  enzymatic procedure which combines the in vitro amplification of specific DNA segments by a process of denaturation, annealing of specific primers, and synthesis of DNA with the detection of specific PCR products during the amplification process NOTE 1 Generally, the amplification reaction mixture contains one or more specific DNA probes coupled with one or more fluorescent dyes. Using this technology, the signal is generated after specific hybridization of the probes to the target nucleic acid sequence and excitation with light of a definite wavelength. NOTE 2 The use of non-specific DNA-binding fluorescent dyes can be applied if positive results are verified in accordance with ISO 20838.

  српски
  

  enzimski postupak koji kombinuje in vitro amplifikaciju specifičnih segmenata DNK procesom denaturacije, anelacije specifičnih prajmera i sinteze DNK sa detekcijom specifičnih PCR proizvoda tokom procesa amplifikacije NAPOMENA 1 Obično, reakciona smeša za amplifikaciju sadrži jednu ili više specifičnih DNK proba za koje su vezane jedna ili više fluorescentnih boja. Korišćenjem ove tehnologije proizvodi se signal nakon specifične hibridizacije proba sa sekvencom ciljane nukleinske kiseline i ekscitacije svetlošću određene talasne dužine. NAPOMENA 2 Nespecifične fluorescentne boje koje se vezuju za DNK mogu se primeniti, ako su pozitivni rezultati verifikovani u skladu sa ISO 20838.

  српски
  

  enzimski postupak koji kombinuje in vitro amplifikaciju specifičnih segmenata DNK procesom denaturacije, anelacije specifičnih prajmera i sinteze DNK sa detekcijom specifičnih PCR proizvoda tokom procesa amplifikacije NAPOMENA 1 Obično, reakciona smeša za amplifikaciju sadrži jednu ili više specifičnih DNK proba za koje su vezane jedna ili više fluorescentnih boja. Korišćenjem ove tehnologije proizvodi se signal nakon specifične hibridizacije proba sa sekvencom ciljane nukleinske kiseline i ekscitacije svetlošću određene talasne dužine. NAPOMENA 2 Nespecifične fluorescentne boje koje se vezuju za DNK mogu se primeniti, ako su pozitivni rezultati verifikovani u skladu sa ISO 20838.

• reporter reporter
  енглески
  

  food-borne pathogen detection by PCR) fluorescent molecule used to detect the hybridization of specific probes by excitation with electromagnetic radiation of an appropriate wavelength

  српски
  

  (detekcija patogenih mikroorganizama u hrani PCR-om) fluorescentni molekul koji se koristi za detekciju hibridizacije specifičnih proba nakon ekscitacije elektromagnetnim zračenjem odgovarajuće talasne dužine

  српски
  

  (detekcija patogenih mikroorganizama u hrani PCR-om) fluorescentni molekul koji se koristi za detekciju hibridizacije specifičnih proba nakon ekscitacije elektromagnetnim zračenjem odgovarajuće talasne dužine

• prag detekcije threshold cycle crossing point
  енглески
  

  point of the amplification curve at which the fluorescence signal rises above the baseline or crosses a predefined threshold setting

  српски
  

  tačka amplifikacione krive u kojoj fluorescentni signal raste iznad osnovne linije ili prelazi unapred definisani prag

  српски
  

  tačka amplifikacione krive u kojoj fluorescentni signal raste iznad osnovne linije ili prelazi unapred definisani prag