Terms
SRPS ISO 5408:1999

Cylindrical screw threads — Vocabulary

Terms

• basic profile
  English
  

  The theoretical Profile of the screw thread in an axial plane defined by theoretical dimensions and angles common to internal and extemal threads. As an example the basic Profile for ISO metric screw threads is shown in figure 6.

  Serbian
  

  Teorijski profil navoja u aksijalnoj ravni, definisan teorijskim merama i uglovima zajedničkim za unutrašnji i spoljni navoj. Kao primer osnovnog profila za ISO metrički navoj videti sliku 6.

  Serbian
  

  Teorijski profil navoja u aksijalnoj ravni, definisan teorijskim merama i uglovima zajedničkim za unutrašnji i spoljni navoj. Kao primer osnovnog profila za ISO metrički navoj videti sliku 6.

• crest
  English
  

  The surface at the top of the ridge connecting its two flanks (see figure 9).

  Serbian
  

  Površina na vrhu grebena koja spaja dva susedna boka (videti sliku 9).

  Serbian
  

  Površina na vrhu grebena koja spaja dva susedna boka (videti sliku 9).

• design profile
  English
  

  The shapes of the external and internal threads in relation to which the limits of dimensions are applied. For internal threads the design Profile coincides with the basic Profile (see figure 7). For external threads the design profile usually differs from the basic Profile because of the rounding of the root (see figure 8).

  Serbian
  

  Konture spoljnih i unutrašnjih navoja u odnosu na koje se primenjuju granične mere. Za unutrašnje navoje nazivni profil se podudara sa osnovnim profilom (videti sliku 7). Za spoljne navoje nazivni profil je obično različit od osnovnog profila zbog zaobljenja dna (videti sliku 8).

  Serbian
  

  Konture spoljnih i unutrašnjih navoja u odnosu na koje se primenjuju granične mere. Za unutrašnje navoje nazivni profil se podudara sa osnovnim profilom (videti sliku 7). Za spoljne navoje nazivni profil je obično različit od osnovnog profila zbog zaobljenja dna (videti sliku 8).

• extemal thread, bolt thread
  English
  

  A screw thread formed on the outside of a cylindrical surface (see figure 2).

  Serbian
  

  Navoj formiran na spoljnoj strani cilindrične površine (videti sliku 2).

  Serbian
  

  Navoj formiran na spoljnoj strani cilindrične površine (videti sliku 2).

• flank
  English
  

  The part of the helical thread surface generated by one of the sides of the fundamental triangle not parallel to the generator of the right circular cylinder (sec figure 9).

  Serbian
  

  Deo zavojite površine navoja koju obrazuje jedna od strana polaznog trougla koja nije paralelna sa izvodnicom cilindra (videti sliku 9).

  Serbian
  

  Deo zavojite površine navoja koju obrazuje jedna od strana polaznog trougla koja nije paralelna sa izvodnicom cilindra (videti sliku 9).

• flank angle, ß
  English
  

  The angle formed by a flank and a perpendicular to the thread axis in an axial plane (see figure 9).

  Serbian
  

  Ugao koji obrazuju bok i prava upravna na osu navoja (videti sliku 9).

  Serbian
  

  Ugao koji obrazuju bok i prava upravna na osu navoja (videti sliku 9).

• fundamental triangle
  English
  

  A triangle from which the shape and the dimensions of the basic Profile are deduced in a simple way. The corners of this triangle coincide with three consecutive intercepts of the extended flanks of the basic Profile. As an example the fundamental triangle for ISO metric screw threads is shown in figure 6.

  Serbian
  

  Trougao iz kojega su na jednostavan način izvedeni oblik i mere osnovnog profila. Uglovi ovog trougla podudaraju se sa tri uzastopna preseka produženih bokova osnovnog profila. Kao primer polaznog trougla za ISO metrički navoj videti sliku 6.

  Serbian
  

  Trougao iz kojega su na jednostavan način izvedeni oblik i mere osnovnog profila. Uglovi ovog trougla podudaraju se sa tri uzastopna preseka produženih bokova osnovnog profila. Kao primer polaznog trougla za ISO metrički navoj videti sliku 6.

• fundamental triangle height, H
  English
  

  The height of the fundamental triangle is a function of the pitch Pand the thread angle a. Various constant functions of Hdescribe the complete thread outline (sec figure 6).

  Serbian
  

  Visina polaznog trougla je funkcija koraka P i ugla navoja α. Različite konstante funkcija visine H ocrtavaju kompletnu konturu navoja (videti sliku 6).

  Serbian
  

  Visina polaznog trougla je funkcija koraka P i ugla navoja α. Različite konstante funkcija visine H ocrtavaju kompletnu konturu navoja (videti sliku 6).

• groove
  English
  

  The hollow space between two adjacent flanks (see figure 9).

  Serbian
  

  Prazan prostor između dva susedna grebena (videti sliku 9).

  Serbian
  

  Prazan prostor između dva susedna grebena (videti sliku 9).

• helix
  English
  

  A curve on a right, circular cylindrical surface, intersecting the generators of the surface at constant angles other than 0 or π/2 radians (see figure 1). NOTES 1 The axis of the cylindrical surface is also the axis of the helix. 2 If the cylindrical surface is tut along a straight line generator and then developed flat onto a plane, the helix will appear as a number of inclined, straight, parallel lines. 3 Terms 2.1, 2.2, 2.3 and figure 1 define general helix Parameters which shall not be confused with Parameters applicable to a screw thread. 4 The terms “cylinder” and “cylindrical surface”, when used in this International Standard stand for “right circular cylinder” and “right circular cylinder sutiace” respectively.

  Serbian
  

  Kriva na upravnoj kružnoj cilindričnoj površini koja seče izvodnice te površine pod konstantnim uglom različitim od 0 ili π/2 radijana (videti sliku 1). NAPOMENE 1) Osa cilindrične površine je i osa zavojnice. 2) Ako se cilindrična površina preseče duž izvodnice i razvije u ravan, zavojnica će izgledati kao niz kosih, pravih i paralelnih linija (videti sliku 1). 3) Pojmovi pod 2.1, 2.2, i 2.3 i slika 1 definišu opšte parametre zavojnice koje ne treba mešati sa parametrima primenjenim na navoju. 4) Termini "cilindar" i "cilindrična površina" upotrebljavaju se u ovom međunarodnom standardu umesto kompletnih termina "upravni kružni cilindar" i "upravna kružna cilindrična površina".

  Serbian
  

  Kriva na upravnoj kružnoj cilindričnoj površini koja seče izvodnice te površine pod konstantnim uglom različitim od 0 ili π/2 radijana (videti sliku 1). NAPOMENE 1) Osa cilindrične površine je i osa zavojnice. 2) Ako se cilindrična površina preseče duž izvodnice i razvije u ravan, zavojnica će izgledati kao niz kosih, pravih i paralelnih linija (videti sliku 1). 3) Pojmovi pod 2.1, 2.2, i 2.3 i slika 1 definišu opšte parametre zavojnice koje ne treba mešati sa parametrima primenjenim na navoju. 4) Termini "cilindar" i "cilindrična površina" upotrebljavaju se u ovom međunarodnom standardu umesto kompletnih termina "upravni kružni cilindar" i "upravna kružna cilindrična površina".

• Iead angle of a helix
  English
  

  The acute angle (ф in figure 1) between the tangent of a helix and a plane perpendicular to the axis of the cylinder on which it lies; i.e. the angle whose tangent is equal to the helix lead divided by the circumference of the cylinder on which the helix lies, tan ф = Ph/пd
  nd

  Serbian
  

  Oštar ugao (ф na slici 1) između tangente na zavojnicu i upravne ravni na osu cilindra na kojem ona leži, tj. ugao čiji je tangens jednak koraku zavojnice podeljenom obimom cilindra na kojem zavojnica leži, tan ф = Ph/пd .

  Serbian
  

  Oštar ugao (ф na slici 1) između tangente na zavojnicu i upravne ravni na osu cilindra na kojem ona leži, tj. ugao čiji je tangens jednak koraku zavojnice podeljenom obimom cilindra na kojem zavojnica leži, tan ф = Ph/пd .

• internal thread, nut thread
  English
  

  A screw thread formed on the inside of a cylindrical surface (see figure 3).

  Serbian
  

  Navoj formiran na unutrašnjoj strani cilindrične površine (videti sliku 3).

  Serbian
  

  Navoj formiran na unutrašnjoj strani cilindrične površine (videti sliku 3).

• lead angle, Ψ
  English
  

  The acute angle formed by the tangent to a thread helix on the pitch cylinder and a plane perpendicular to the thread (and cylinder) axis. NOTE tan Ψ = P/π  d2 ili P/π  D2, or P/TC -Dz, if there is only one Start; tan I+V = Ph/rd2 or P,$vO,, if there are two or more starts.

  Serbian
  

  Oštar ugao koji obrazuje tangenta zavojnice na cilindru sa srednjim prečnikom i ravan upravna na osu navoja. NAPOMENA tan Ψ = P/π  d2 ili P/π  D2, za jednostruki navoj. h/π  D2, za višestruki navoj.

  Serbian
  

  Oštar ugao koji obrazuje tangenta zavojnice na cilindru sa srednjim prečnikom i ravan upravna na osu navoja. NAPOMENA tan Ψ = P/π  d2 ili P/π  D2, za jednostruki navoj. h/π  D2, za višestruki navoj.

• lead of a helix
  English
  

  The axial distance (Ph in figure 1) between two consecutive Points of intersection of a helix by a straight line generator of the cylinder on which it lies; i.e. the axial movement of a Point following the helix one turn around its axis.

  Serbian
  

  Aksijalno rastojanje (Ph na slici 1) između dve uzastopne tačke preseka zavojnice sa izvodnicom na površini cilindra, odnosno aksijalno rastojanje koje preče jedna tačka zavojnice za jedan obrtaj oko svoje ose.

  Serbian
  

  Aksijalno rastojanje (Ph na slici 1) između dve uzastopne tačke preseka zavojnice sa izvodnicom na površini cilindra, odnosno aksijalno rastojanje koje preče jedna tačka zavojnice za jedan obrtaj oko svoje ose.

• lead, Ph
  English
  

  The axial distance between a point on a thread flank and the nearest corresponding point on the same flank, i.e. the axial displacement of a point following its helix one turn around the thread axis (see figure 5). Ph = n x P; where n is the number of starts.

  Serbian
  

  Aksijalno rastojanje između tačke na boku navoja i najbliže odgovarajuće tačke na istom boku, tj. aksijalno pomeranje tačke po njenoj zavojnici za vreme jednog okretaja oko ose navoja (videti sliku 5). Ph = n x P, gde je n broj početaka navoja.

  Serbian
  

  Aksijalno rastojanje između tačke na boku navoja i najbliže odgovarajuće tačke na istom boku, tj. aksijalno pomeranje tačke po njenoj zavojnici za vreme jednog okretaja oko ose navoja (videti sliku 5). Ph = n x P, gde je n broj početaka navoja.

• left-hand thread
  English
  

  A screw thread that is screwed in or on counter-clockwise (sec figure 4).

  Serbian
  

  Navoj koji se pri svom obrtanju uvrće suprotno smeru kazaljke na satu (videti sliku 4).

  Serbian
  

  Navoj koji se pri svom obrtanju uvrće suprotno smeru kazaljke na satu (videti sliku 4).

• length of engagement
  English
  

  The axial distance over which two mating threads (one external and one internal) are in contact with each other (see figure 12).

  Serbian
  

  Aksijalno rastojanje krajnjih tačaka između kojih postoji međusobni dodir spoljnog i unutrašnjeg navoja (videti sliku 12).

  Serbian
  

  Aksijalno rastojanje krajnjih tačaka između kojih postoji međusobni dodir spoljnog i unutrašnjeg navoja (videti sliku 12).

• major diameter
  English
  

  The diameter of an imaginary cylindrical surface tangent to the crests of an external and (or) to the roots of an internal thread (see figure 10). NOTES 1 Symbol : d for external and D for internal thread. 2 As a rule, the basic major diameter is also the nominal diameter of the thread.

  Serbian
  

  Prečnik zamišljene cilindrične površine koja dodiruje vrhove spoljnog navoja i (ili) dna unutrašnjeg navoja (videti sliku 10).

  Serbian
  

  Prečnik zamišljene cilindrične površine koja dodiruje vrhove spoljnog navoja i (ili) dna unutrašnjeg navoja (videti sliku 10).

• major diameter
  English
  

  The diameter of an imaginary cylindrical surface tangent to the crests of an external and (or) to the roots of an internal thread (see figure 10). NOTES 1 Symbol : d for external and D for internal thread. 2 As a rule, the basic major diameter is also the nominal diameter of the thread.

  Serbian
  

  Prečnik zamišljene cilindrične površine koja dodiruje vrhove spoljnog navoja i (ili) dna unutrašnjeg navoja (videti sliku 10).

  Serbian
  

  Prečnik zamišljene cilindrične površine koja dodiruje vrhove spoljnog navoja i (ili) dna unutrašnjeg navoja (videti sliku 10).

• minor diameter
  English
  

  The diameter of an imaginary cylindrical surface tangent to the roots of an external and (or) to the crests of an internal thread (see figure 10). NOTE - Symbol : d1 for external and D1 for internal thread.

  Serbian
  

  Prečnik zamišljene cilindrične površine koja dodiruje korene spoljnog i (ili) vrhove unutrašnjeg navoja (videti sliku 10). NAPOMENA Oznaka: d1 za spoljni i D1 za unutrašnji navoj.

  Serbian
  

  Prečnik zamišljene cilindrične površine koja dodiruje korene spoljnog i (ili) vrhove unutrašnjeg navoja (videti sliku 10). NAPOMENA Oznaka: d1 za spoljni i D1 za unutrašnji navoj.

• multi-start thread
  English
  

  A screw thread with two or more starts (sec figure 5).

  Serbian
  

  Navoj sa dva ili više početaka (videti sliku 5).

  Serbian
  

  Navoj sa dva ili više početaka (videti sliku 5).

• pitch cylinder
  English
  

  An imaginary cylinder whose external surface cuts a screw thread where the widths of the ridge and the groove of the thread(s) are equal.

  Serbian
  

  Zamišljeni cilindar čija spoljna površina seče navoj na mestima gde su širine grebena i žleba navoja jednake.

  Serbian
  

  Zamišljeni cilindar čija spoljna površina seče navoj na mestima gde su širine grebena i žleba navoja jednake.

• pitch diameter
  English
  

  The diameter of the pitch cylinder NOTE - Symbol : d2 for extemal and D2 for internal thread.

  Serbian
  

  Prečnik cilindra sa srednjim prečnikom (videti sliku 10). NAPOMENA Oznaka: d2 za spoljni i D2 za unutrašnji navoj.

  Serbian
  

  Prečnik cilindra sa srednjim prečnikom (videti sliku 10). NAPOMENA Oznaka: d2 za spoljni i D2 za unutrašnji navoj.

• pitch line
  English
  

  The generator of the pitch cylinder (see figures 6, 7, 8 and 10).

  Serbian
  

  Izvodnica cilindra sa srednjim prečnikom (videti slike 6, 7, 8 i 10).

  Serbian
  

  Izvodnica cilindra sa srednjim prečnikom (videti slike 6, 7, 8 i 10).

• pitch, P
  English
  

  The axial distance between a Point on a thread flank and the equivalent Point on the immediately adjacent and corresponding flank (see figures 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 and 10).

  Serbian
  

  Aksijalno rastojanje između tačke na boku navoja i podudarne tačke na susednom boku (videti slike 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 i 10).

  Serbian
  

  Aksijalno rastojanje između tačke na boku navoja i podudarne tačke na susednom boku (videti slike 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 i 10).

• ridge
  English
  

  The material Portion between two adjacent flanks (see figure 9).

  Serbian
  

  Deo materijala između dva susedna boka (videti sliku 9).

  Serbian
  

  Deo materijala između dva susedna boka (videti sliku 9).

• right-hand thread
  English
  

  A screw thread that is screwed in or on clockwise (see figures 2 and 3).

  Serbian
  

  Navoj koji se pri svom obrtanju uvrće u smeru kazaljke na satu (videti slike 2 i 3).

  Serbian
  

  Navoj koji se pri svom obrtanju uvrće u smeru kazaljke na satu (videti slike 2 i 3).

• root
  English
  

  The surface at the bottom of the groove connecting the adjacent flanks (see figure 9). NOTE - The external thread root is rounded when a root radius is specified, otherwise the external and internal thread roots may be flat (for a new tool) or arcuate (for a worn tool).

  Serbian
  

  Površina na dnu žleba koja spaja susedne bokove (videti sliku 9).
  NAPOMENE
  1) Oznaka: d za spoljni i D za unutrašnji navoj.
  2) Po pravilu, osnovni veliki prečnik je takođe nazivni prečnik navoja.

  NAPOMENA Dno spoljnog navoja se zaobljuje ako je poluprečnik zaobljenja utvrđen, inače dno spoljnog i unutrašnjeg navoja može biti ravno (nov alat) ili lučno (istrošen alat).

  Serbian
  

  Površina na dnu žleba koja spaja susedne bokove (videti sliku 9).
  NAPOMENE
  1) Oznaka: d za spoljni i D za unutrašnji navoj.
  2) Po pravilu, osnovni veliki prečnik je takođe nazivni prečnik navoja.

  NAPOMENA Dno spoljnog navoja se zaobljuje ako je poluprečnik zaobljenja utvrđen, inače dno spoljnog i unutrašnjeg navoja može biti ravno (nov alat) ili lučno (istrošen alat).

• screw thread
  English
  

  A continuous and projecting helica ridge of uniform section on a cylindrical surface. NOTE - In fact, every Point on a thread follows its own helix. All the helices have a common axis, the thread axis, and the same lead, but the tangent of the lead angle is inversely proportional to the radial distance from the helix to the axis.

  Serbian
  

  Kontinualni i izbočeni zavojni greben jednolikog preseka na cilindričnoj površini.

  NAPOMENA Svaka tačka na navoju prati svoju zavojnicu. Sve zavojnice imaju zajedničku osu, osu navoja i isti korak, ali tangens ugla nagiba obrnuto je proporcionalan radijalnom rastojanju između zavojnice i ose.

  Serbian
  

  Kontinualni i izbočeni zavojni greben jednolikog preseka na cilindričnoj površini.

  NAPOMENA Svaka tačka na navoju prati svoju zavojnicu. Sve zavojnice imaju zajedničku osu, osu navoja i isti korak, ali tangens ugla nagiba obrnuto je proporcionalan radijalnom rastojanju između zavojnice i ose.

• simple pitch diameter
  English
  

  The diameter of an imaginary cylinder intersecting an actual thread over the width of one groove where that width is equal to one half cf the basic pitch (sec figure 11).

  Serbian
  

  Prečnik zamišljenog cilindra koji preseca stvarni navoj na mestu gde je širina žleba jednaka polovini osnovnog koraka (videti sliku 11).

  Serbian
  

  Prečnik zamišljenog cilindra koji preseca stvarni navoj na mestu gde je širina žleba jednaka polovini osnovnog koraka (videti sliku 11).

• single-start thread
  English
  

  A screw thread with only one Start (see figures 2, 3 and 4).

  Serbian
  

  Navoj sa samo jednim početkom (videti slike 2, 3 i 4).

  Serbian
  

  Navoj sa samo jednim početkom (videti slike 2, 3 i 4).

• thread angle, α
  English
  

  The angle formed by two adjacent flanks in an axial plane (see figure 9).

  Serbian
  

  Ugao koji obrazuju dva susedna boka u aksijalnoj ravni (videti sliku 9).

  Serbian
  

  Ugao koji obrazuju dva susedna boka u aksijalnoj ravni (videti sliku 9).

• thread he light
  English
  

  The radial distance between crest root of a thread, perpendicular to the axis (see figure 9).

  Serbian
  

  Rastojanje između vrha i korena navoja, mereno upravno na osu navoja (videti sliku 9).

  Serbian
  

  Rastojanje između vrha i korena navoja, mereno upravno na osu navoja (videti sliku 9).

• virtual pitch diameter of an actual thread
  English
  

  The pitch diameter of an imaginary and perfett thread having a given basic ~ Profile and which would just assemble (without interference or clearance) with the actual thread over a given length of engagement (see figure 12).

  Serbian
  

  Srednji prečnik zamišljenog, krajnjeg navoja sa osnovnim profilom, koji treba da se sastavi (bez posredovanja i čišćenja) sa stvarnim navojem na datoj dužini zahvata (videti sliku 12).

  Serbian
  

  Srednji prečnik zamišljenog, krajnjeg navoja sa osnovnim profilom, koji treba da se sastavi (bez posredovanja i čišćenja) sa stvarnim navojem na datoj dužini zahvata (videti sliku 12).