Termini
SRPS ISO 6107-3:2004/Amd.1:2007

Kvalitet vode - Rečnik - Deo 3: Izmena 1

Water quality — Vocabulary — Part 3: — Amendment 1

Termini

• maksimalni nivo biorazgradnje biodegradation maximum level
  engleski
  

  maximum degree of biodegradation of a chemical compound or organic matter in a defined test above which no further biodegradation takes place during the test

  NOTE 1 Adapted from ISO 10708.

  NOTE 2 The biodegradation maximum level is expressed as a percentage.

  srpski
  

  Maksimalni stepen biorazgradnje hemijskih jedinjenja ili organske materije u određenom ispitivanju, iznad kojeg se ne dešava dalja biorazgradnja za vreme tog ispitivanja.

  NAPOMENA 1 Prerađeno na osnovu ISO 10708.

  NAPOMENA 2 Maksimalni nivo biorazgradnje izražava se u procentima.

  srpski
  

  Maksimalni stepen biorazgradnje hemijskih jedinjenja ili organske materije u određenom ispitivanju, iznad kojeg se ne dešava dalja biorazgradnja za vreme tog ispitivanja.

  NAPOMENA 1 Prerađeno na osnovu ISO 10708.

  NAPOMENA 2 Maksimalni nivo biorazgradnje izražava se u procentima.

• faza biorazgradnje biodegradation phase
  engleski
  

  time from the end of the lag phase in a defined test until about 90 % of the maximum level of biodegradation has been reached

  NOTE Adapted from ISO 10708.

  srpski
  

  Vreme proteklo od momenta završetka faze inertnosti u određenom ispitivanju do momenta dostizanja približno 90 % od maksimalnog nivoa biorazgradnje.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 10708.

  srpski
  

  Vreme proteklo od momenta završetka faze inertnosti u određenom ispitivanju do momenta dostizanja približno 90 % od maksimalnog nivoa biorazgradnje.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 10708.

• biomineralizacija biomineralization
  engleski
  

  mineralization brought about by biological activity

  NOTE Adapted from ISO 7827.

  srpski
  

  Mineralizacija izazvana biološkom aktivnošću.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 7827.

  srpski
  

  Mineralizacija izazvana biološkom aktivnošću.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 7827.

• uzajamni odnos: koncentracija—efekat concentration-effect relationship
  engleski
  

  response to a concentration gradient of a known substance or mixture of substances which is described by predetermined diagnostic indicators

  NOTE 1 In the case of the umu-test for genotoxicity the induction of the umuC-gene is dependent on the concentration of genotoxic agents in the test sample.

  NOTE 2 Adapted from ISO 13829.

  srpski
  

  Reakcija na koncentracioni gradijent poznatih supstancija ili smeše supstancija koji je opisan prethodno određenim dijagnostičkim indikatorima.

  NAPOMENA 1 U slučaju umu-testa kojim se određuje genotoksičnost, indukcija umu-C gena zavisi od koncentracije genotoksičnih agensa u uzorku za ispitivanje.

  NAPOMENA 2 Prerađeno na osnovu ISO 13829.

  srpski
  

  Reakcija na koncentracioni gradijent poznatih supstancija ili smeše supstancija koji je opisan prethodno određenim dijagnostičkim indikatorima.

  NAPOMENA 1 U slučaju umu-testa kojim se određuje genotoksičnost, indukcija umu-C gena zavisi od koncentracije genotoksičnih agensa u uzorku za ispitivanje.

  NAPOMENA 2 Prerađeno na osnovu ISO 13829.

• kontrolna proba kontrolna grupa control batch
  engleski
  

  part of an experimental procedure which demonstrates the response to the detection system imposed collectively by compounds of the matrix used in the determination, in the absence of the subject of interest

  NOTE 1 Intheumu-test for genotoxicity control batches consist of culture medium without test bacteria, culture medium with inoculum and distilled water and culture medium with inoculum and dissolving agent.

  NOTE 2 Adapted from ISO 13829.

  srpski
  

  Deo eksperimentalnog postupka koji daje odziv detekcionog sistema na matriks koji sadrži sve supstancije koje se koriste u određivanju, a u odsustvu subjekta koji se ispituje.

  NAPOMENA 1 U umu-testu kojim se određuje genotoksičnost kontrolna proba se sastoji iz hranljive podloge bez bakterija koje se ispituju, hranljive podloge sa inokulatom i destilovanom vodom i hranljive podloge sa inokulatom i rastvaračem.

  NAPOMENA 2 Prerađeno na osnovu ISO 13829.

  srpski
  

  Deo eksperimentalnog postupka koji daje odziv detekcionog sistema na matriks koji sadrži sve supstancije koje se koriste u određivanju, a u odsustvu subjekta koji se ispituje.

  NAPOMENA 1 U umu-testu kojim se određuje genotoksičnost kontrolna proba se sastoji iz hranljive podloge bez bakterija koje se ispituju, hranljive podloge sa inokulatom i destilovanom vodom i hranljive podloge sa inokulatom i rastvaračem.

  NAPOMENA 2 Prerađeno na osnovu ISO 13829.

• hranljiva podloga culture medium
  engleski
  

  nutrients presented in a form and phase (liquid or solidified) which support microbiological growth

  NOTE Adapted from ISO 13829.

  srpski
  

  Hranljive materije (tečne ili čvrste) koje omogućavaju mikrobiološki rast.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 13829.

  srpski
  

  Hranljive materije (tečne ili čvrste) koje omogućavaju mikrobiološki rast.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 13829.

• reprezentativno područje designated site
  engleski
  

  ·biological classification of riversÒ site within a reach of a water course that is considered to be representative of the reach in terms of its quality

  NOTE Adapted from ISO 8689-2.

  srpski
  

  biološka klasifikacija reka Područje u sektoru rečnog toka koje se smatra reprezentativnim za taj sektor u smislu njegovog kvaliteta.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 8689-2.

  srpski
  

  biološka klasifikacija reka Područje u sektoru rečnog toka koje se smatra reprezentativnim za taj sektor u smislu njegovog kvaliteta.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 8689-2.

• red razblaženja dilutionseries
  engleski
  

  mixture of test material and dilution matrix (for instance water or buffer) in proportions pre-defined for testing purposes

  NOTE Adapted from ISO 13829.

  srpski
  

  Smeša materijala za ispitivanje i matriksa za razblaženje (na primer voda ili pufer) u odnosima koji su prethodno određeni za svrhu ispitivanja.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 13829.

  srpski
  

  Smeša materijala za ispitivanje i matriksa za razblaženje (na primer voda ili pufer) u odnosima koji su prethodno određeni za svrhu ispitivanja.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 13829.

• DNK dezoksiribonukleinska kiselina DNA deoxyribonucleic acid
  engleski
  

  hereditary genetic material making up the genome of all organisms with the exception of RNA viruses

  NOTE 1 DNA differs from RNA in that it contains thymine instead of uracil as one of the nucleotides.

  NOTE 2 Adapted from ISO 13829.

  srpski
  

  Nasledni genetski materijal od kojeg je sačinjen genom svakog organizma, sa izuzetkom RNK virusa.

  NAPOMENA 1 DNK se razlikuje od RNK po tome što on sadrži timin umesto uracila kao jednog od nukleotida.

  NAPOMENA 2 Prerađeno na osnovu ISO 13829.

  srpski
  

  Nasledni genetski materijal od kojeg je sačinjen genom svakog organizma, sa izuzetkom RNK virusa.

  NAPOMENA 1 DNK se razlikuje od RNK po tome što on sadrži timin umesto uracila kao jednog od nukleotida.

  NAPOMENA 2 Prerađeno na osnovu ISO 13829.

• oštećenje DNK promene DNK DNA damage
  engleski
  

  collective description for various changes in DNA that do not affect cell replication

  NOTE 1 In the case of genotoxicity testst his refers to mutations which result in the induction of the umuC-gene.

  NOTE 2 Adapted from ISO 13829.

  srpski
  

  Uopšteni opis za različite promene DNK koje ne utiču na deobu ćelija.

  NAPOMENA 1 U slučaju ispitivanja genotoksičnosti to se odnosi na mutacije koje za rezultat imaju indukciju umu-C gena.

  NAPOMENA 2 Prerađeno na osnovu ISO 13829.

  srpski
  

  Uopšteni opis za različite promene DNK koje ne utiču na deobu ćelija.

  NAPOMENA 1 U slučaju ispitivanja genotoksičnosti to se odnosi na mutacije koje za rezultat imaju indukciju umu-C gena.

  NAPOMENA 2 Prerađeno na osnovu ISO 13829.

• očekivane prirodne zajednice expected natural community
  engleski
  

  community of organisms present at a site in a water course where only natural stress occurs and manmade stress is minimal

  NOTE Adapted from ISO 8689-1.

  srpski
  

  Zajednica organizama prisutna na delovima vodotoka gde deluju samo prirodni uslovi, sa minimalnim antropogenim uticajem.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 8689-1.

  srpski
  

  Zajednica organizama prisutna na delovima vodotoka gde deluju samo prirodni uslovi, sa minimalnim antropogenim uticajem.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 8689-1.

• genom genome
  engleski
  

  total genetic material (nucleic acid, DNA or RNA) of a cell that codes genetic information

  NOTE Adapted from ISO 13829.

  srpski
  

  Ukupan genetski materijal (nukleinska kiselina, DNK ili RNK) ćelije, koji kodira genetsku informaciju.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 13829.

  srpski
  

  Ukupan genetski materijal (nukleinska kiselina, DNK ili RNK) ćelije, koji kodira genetsku informaciju.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 13829.

• genotoksičnost genotoxicity
  engleski
  

  toxicity which specifically affects the genome and usually refers to physical or chemical agents which cause mutations

  NOTE Adapted from ISO 13829.

  srpski
  

  Toksičnost, koja specifično deluje na genom i obično se odnosi na fizičke ili hemijske agense koji izazivaju mutacije.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 13829.

  srpski
  

  Toksičnost, koja specifično deluje na genom i obično se odnosi na fizičke ili hemijske agense koji izazivaju mutacije.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 13829.

• ispitivanje na genotoksičnost genotoxicity test
  engleski
  

  test system to determine genotoxic activity such as DNA-damage or DNA-repair

  NOTE Adapted from ISO 13829.

  srpski
  

  Sistem ispitivanja za određivanje genotoksične aktivnosti, kao što je oštećenje DNK ili oštećenje sistema popravljanja DNK.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 13829.

  srpski
  

  Sistem ispitivanja za određivanje genotoksične aktivnosti, kao što je oštećenje DNK ili oštećenje sistema popravljanja DNK.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 13829.

• inokulat inokulacioni materijal inoculum inoculation material
  engleski
  

  fraction of a culture of micro-organisms used to start a new culture, or an exponentially growing pre-culture, in fresh culture medium

  NOTE Adapted from ISO 13829.

  srpski
  

  Frakcija kulture mikroorganizama, iskorišćena za zasejavanje nove kulture ili eksponencijalno rastuća prethodna kultura u svežoj hranljivoj podlozi.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 13829.

  srpski
  

  Frakcija kulture mikroorganizama, iskorišćena za zasejavanje nove kulture ili eksponencijalno rastuća prethodna kultura u svežoj hranljivoj podlozi.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 13829.

• faza inertnosti lag phase
  engleski
  

  time from the start of a test until adaptation and selection of the degrading micro-organisms are achieved and the degree of biodegradation of a chemical compound or organic matter has increased to about 10 % of the biodegradation maximum level

  NOTE 1 Adapted from ISO 10708.

  NOTE 2 Lag phase is expressed in days.

  srpski
  

  Vreme proteklo od početka ispitivanja do momenta dostizanja adaptacije i selekcije mikroorganizama koji vrše razlaganje, pri čemu je stepen biorazgradnje hemijskih jedinjenja ili organske materije dostigao približno 10 % maksimalnog stepena biorazgradnje.

  NAPOMENA 1 Prerađeno na osnovu ISO 10708.

  NAPOMENA 2 Latentna faza izražava se u danima.

  srpski
  

  Vreme proteklo od početka ispitivanja do momenta dostizanja adaptacije i selekcije mikroorganizama koji vrše razlaganje, pri čemu je stepen biorazgradnje hemijskih jedinjenja ili organske materije dostigao približno 10 % maksimalnog stepena biorazgradnje.

  NAPOMENA 1 Prerađeno na osnovu ISO 10708.

  NAPOMENA 2 Latentna faza izražava se u danima.

• najniže bezopasno razblaženje NBR lowest ineffective dilution LID
  engleski
  

  (toxicity testing of waste water by means of a defined dilution (D)) most concentrated test batch at which no inhibition, or only effects not exceeding the test specific variable, are observed

  srpski
  

  toksikološko ispitivanje otpadne vode pomoću zadatog razblaženja (R) Najkoncentrovanija ispitna proba u kojoj se ne posmatra inhibicija ili se posmatraju samo efekti koji ne prevazilaze specifičnu varijabilnost testa.

  srpski
  

  toksikološko ispitivanje otpadne vode pomoću zadatog razblaženja (R) Najkoncentrovanija ispitna proba u kojoj se ne posmatra inhibicija ili se posmatraju samo efekti koji ne prevazilaze specifičnu varijabilnost testa.

• najniža koncentracija zapaženog efekta lowest observed effect concentration LOEC
  engleski
  

  lowest tested concentration of the test sample at which a significant effect (usually at p  0,05) is observed when compared with the control

  NOTE Adapted from ISO 12890.

  srpski
  

  Najniža ispitivana koncentracija uzorka za ispitivanje pri kojoj se zapaža značajan efekat (obično pri p  0,05) u poređenju sa kontrolnom probom.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 12890.

  srpski
  

  Najniža ispitivana koncentracija uzorka za ispitivanje pri kojoj se zapaža značajan efekat (obično pri p  0,05) u poređenju sa kontrolnom probom.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 12890.

• mutacija hromozomska mutacija mutation chromosomal mutation
  engleski
  

  permanent hereditary change in the genetic material (DNA or RNA) of living organisms or viruses, usually in a single gene, which may be in the form of a loss (deletion), gain (translocation), or exchange (trans-duction) of genetic material (one or more nucleotides), resulting in a change of the genetic code which can alter the function of the gene

  NOTE 1 Substances capable of inducing mutations are called mutagens or mutagenic, and affected organisms are called mutants.

  NOTE 2 Adapted from ISO 13829.

  srpski
  

  Trajna nasledna promena u genetskom materijalu (DNK ili RNK) živih organizama ili virusa, obično u jednom genu, koja može biti u obliku gubitka (delecije), premeštanja (translokacije) ili zamene (transdukcije) genetskog materijala (jednog ili više nukleotida), ispoljava se u izmeni genetskog koda koji može izmeniti funkciju gena.

  NAPOMENA 1 Supstancije sposobne da izazivaju mutacije nazivaju se mutageni ili mutagene supstancije, a organizmi na kojima su se ispoljili ovi efekti nazivaju se mutanti.

  NAPOMENA 2 Prerađeno na osnovu ISO 13829.

  srpski
  

  Trajna nasledna promena u genetskom materijalu (DNK ili RNK) živih organizama ili virusa, obično u jednom genu, koja može biti u obliku gubitka (delecije), premeštanja (translokacije) ili zamene (transdukcije) genetskog materijala (jednog ili više nukleotida), ispoljava se u izmeni genetskog koda koji može izmeniti funkciju gena.

  NAPOMENA 1 Supstancije sposobne da izazivaju mutacije nazivaju se mutageni ili mutagene supstancije, a organizmi na kojima su se ispoljili ovi efekti nazivaju se mutanti.

  NAPOMENA 2 Prerađeno na osnovu ISO 13829.

• koncentracija koja ne izaziva uočljivi efekat no observed effect concentration NOEC
  engleski
  

  test concentration immediately below the lowest observed effect concentration (LOEC)

  NOTE Adapted from ISO 12890.

  srpski
  

  Ispitna koncentracija neposredno ispod najniže koncentracije zapaženog efekta.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 12890.

  srpski
  

  Ispitna koncentracija neposredno ispod najniže koncentracije zapaženog efekta.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 12890.

• nukleinska kiselina nucleic acid
  engleski
  

  hereditary genetic material typically in the form of a double helix consisting of nucleotides linked together in a specific sequence which determines the genetic code

  NOTE Adapted from ISO 13829.

  srpski
  

  Nasledni genetski materijal, obično u obliku dvostruke spirale, koji se sastoji od nukleotida međusobno povezanih u specifičnom redosledu koji određuje genetski kod.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 13829.

  srpski
  

  Nasledni genetski materijal, obično u obliku dvostruke spirale, koji se sastoji od nukleotida međusobno povezanih u specifičnom redosledu koji određuje genetski kod.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 13829.

• nukleotid nucleotide
  engleski
  

  one of the components of the genome (adenine, guanine, cytosine and thymine or uracil) which are linked together by sugar and phosphate groups to form nucleic acid strands (chains), these quence of which determines the genetic code of the genome

  NOTE Adapted from ISO 13829.

  srpski
  

  Jedna od komponenata genoma (adenin, guanin, citozin i timin ili uracil) koji su međusobno povezani preko šećera i fosfatnih grupa obrazujući lance nukleinske kiseline čiji redosled određuje genetski kod genoma.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 13829.

  srpski
  

  Jedna od komponenata genoma (adenin, guanin, citozin i timin ili uracil) koji su međusobno povezani preko šećera i fosfatnih grupa obrazujući lance nukleinske kiseline čiji redosled određuje genetski kod genoma.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 13829.

• prekonoćna kultura overnight culture
  engleski
  

  culture started late in the afternoon and incubated overnight (usually about 16 h) to be ready for use the following morning for purposes such as the inoculation of a pre-culture

  NOTE Adapted from ISO 13829.

  srpski
  

  Kultura zasejana kasno popodne i inkubirana tokom noći (obično oko 16 časova), tako da bude spremna za upotrebu sledećeg jutra, npr. za inokulaciju prethodne kulture.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 13829.

  srpski
  

  Kultura zasejana kasno popodne i inkubirana tokom noći (obično oko 16 časova), tako da bude spremna za upotrebu sledećeg jutra, npr. za inokulaciju prethodne kulture.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 13829.

• faza stabilnog rada plateau phase
  engleski
  

  time from the end of the biodegradation phase to the end of the test

  NOTE Adapted from ISO 10708.

  srpski
  

  Vreme od momenta završetka faze biorazgradnje do momenta završetka testa.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 10708.

  srpski
  

  Vreme od momenta završetka faze biorazgradnje do momenta završetka testa.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 10708.

• tačkasta mutacija genska mutacija point mutation gene mutation
  engleski
  

  mutation resulting from a change in a single-base pair (pair of nucleotides) in a gene, referred to as a deletion (loss of a nucleotide), insertion (addition of a nucleotide) or frameshift mutation (change in sequence of nucleotides)

  NOTE Adapted from ISO 13829.

  srpski
  

  Mutacija nastala kao rezultat promene jednog baznog para (para nukleotida) u genu, kao delecija (gubitak nukleotida), umetanje (dodavanje nukleotida) ili "frameshift" (promena u nizu nukleotida).

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 13829.

  srpski
  

  Mutacija nastala kao rezultat promene jednog baznog para (para nukleotida) u genu, kao delecija (gubitak nukleotida), umetanje (dodavanje nukleotida) ili "frameshift" (promena u nizu nukleotida).

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 13829.

• prethodno kondicioniranje pre-conditioning
  engleski
  

  pre-incubation of an inoculum under the conditions of the test in the absence of the chemical compound and/or organic matter, with the aim of improving the performance of the test by acclimatization of the micro-organisms to the test conditions

  NOTE Adapted from ISO 10708.

  srpski
  

  Prethodna inkubacija inokulata u uslovima ispitivanja u odsustvu hemijskog jedinjenja i/ili organske materije, sa ciljem povišenja performanse ispitivanja putem aklimatizacije mikroorganizama uslovima ispitivanja.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 10708.

  srpski
  

  Prethodna inkubacija inokulata u uslovima ispitivanja u odsustvu hemijskog jedinjenja i/ili organske materije, sa ciljem povišenja performanse ispitivanja putem aklimatizacije mikroorganizama uslovima ispitivanja.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 10708.

• prethodna ekspozicija pre-culture
  engleski
  

  culture of micro-organisms grown under conditions which promote their adaptation to the test conditions as part of the preparation of an inoculum for a particular test, such as genotoxicity assays

  NOTE Adapted from ISO 13829.

  srpski
  

  Prethodna inkubacija inokulata u prisustvu hemijskog jedinjenja i/ili organske materije sa ciljem povećanja sposobnosti ovog inokulata za biorazgradnju ispitivanog materijala adaptacijom i selekcijom mikroorganizama.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 10708.

  srpski
  

  Prethodna inkubacija inokulata u prisustvu hemijskog jedinjenja i/ili organske materije sa ciljem povećanja sposobnosti ovog inokulata za biorazgradnju ispitivanog materijala adaptacijom i selekcijom mikroorganizama.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 10708.

• primarna anaerobna biorazgradnja pre-exposure
  engleski
  

  pre-incubation of an inoculum in the presence of a chemical compound and/or organic matter, with the aim of enhancing the ability of this inoculum to biodegrade the test material by adaptation and selection of the micro-organisms

  NOTE Adapted from ISO 10708.

  srpski
  

  Nivo biorazgradnje dostignut kada ispitivano jedinjenje trpi bilo kakvu strukturnu promenu, a koja nije potpuna mineralizacija, kao rezultat anaerobne mikrobne aktivnosti.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 11734.

  srpski
  

  Nivo biorazgradnje dostignut kada ispitivano jedinjenje trpi bilo kakvu strukturnu promenu, a koja nije potpuna mineralizacija, kao rezultat anaerobne mikrobne aktivnosti.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 11734.

• primarna biorazgradnja primary anaerobic biodegradation
  engleski
  

  level of degradation achieved when a test compound undergoes any structural change, other than complete mineralization, as a result of anaerobic microbial action

  NOTE Adapted from ISO 11734.

  srpski
  

  Strukturna promena (transformacija) hemijskog jedinjenja pod dejstvom mikroorganizama, koja rezultira gubitkom specifičnih svojstava.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 10708.

  srpski
  

  Strukturna promena (transformacija) hemijskog jedinjenja pod dejstvom mikroorganizama, koja rezultira gubitkom specifičnih svojstava.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 10708.

• primarna biorazgradnja primary biodegradation
  engleski
  

  structural change (transformation) of a chemical compound by micro-organisms resulting in the loss of a specific property

  NOTE Adapted from ISO 10708.

  srpski
  

  Strukturna promena (transformacija) hemijskog jedinjenja pod dejstvom mikroorganizama, koja rezultira gubitkom specifičnih svojstava.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 10708.

  srpski
  

  Strukturna promena (transformacija) hemijskog jedinjenja pod dejstvom mikroorganizama, koja rezultira gubitkom specifičnih svojstava.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 10708.

• sektor reach
  engleski
  

  length of water course with defined upstream and downstream limits

  NOTE Adapted from ISO 8689-2.

  srpski
  

  Deo vodenog toka sa određenim uzvodnim i nizvodnim granicama.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 8689-2.

  srpski
  

  Deo vodenog toka sa određenim uzvodnim i nizvodnim granicama.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 8689-2.

• RNK ribonukleinska kiselina RNA ribonucleic acid
  engleski
  

  usually known as part of the genetic material which, in the case of RNA viruses, is the sole constituent of the genome

  NOTE 1 RNA differs from DNA in that it contains uracil instead of thymine as one of the nucleotides (see DNA).

  NOTE 2 Adapted from ISO 13829.

  srpski
  

  Obično je poznata kao deo genetskog materijala, koja u slučaju RNK virusa predstavlja jedini konstituent genoma.

  NAPOMENA 1 RNK se razlikuje od DNK jer sadrži uracil umesto timina kao jedan od nukleotida (vidi DNK).

  NAPOMENA 2 Prerađeno na osnovu ISO 13829.

  srpski
  

  Obično je poznata kao deo genetskog materijala, koja u slučaju RNK virusa predstavlja jedini konstituent genoma.

  NAPOMENA 1 RNK se razlikuje od DNK jer sadrži uracil umesto timina kao jedan od nukleotida (vidi DNK).

  NAPOMENA 2 Prerađeno na osnovu ISO 13829.

• početna kultura osnovna kultura stock culture
  engleski
  

  culture of a strain of organisms maintained under conditions (e.g. frozen in a suitable medium) so as to preserve its original features such as nucleotide sequences

  NOTE 1 Stock cultures are used for purposes such as starting overnight cultures and pre-cultures in genotoxicity assays.

  NOTE 2 Adapted from ISO 13829.

  srpski
  

  Kultura soja organizama koji se održavaju u takvim uslovima (npr. zamrznuti na odgovarajućem medijumu) koji čuvaju prirodne karakteristike, npr. raspored nukleotida.

  NAPOMENA 1 Početne kulture se upotrebljavaju za namene kao što su zasejavanje prekonoćne kulture i prethodne kulture prilikom ispitivanja genotoksičnosti.

  NAPOMENA 2 Prerađeno na osnovu ISO 13829.

  srpski
  

  Kultura soja organizama koji se održavaju u takvim uslovima (npr. zamrznuti na odgovarajućem medijumu) koji čuvaju prirodne karakteristike, npr. raspored nukleotida.

  NAPOMENA 1 Početne kulture se upotrebljavaju za namene kao što su zasejavanje prekonoćne kulture i prethodne kulture prilikom ispitivanja genotoksičnosti.

  NAPOMENA 2 Prerađeno na osnovu ISO 13829.

• proba za ispitivanje test batch
  engleski
  

  mixture of the culture medium, inoculum and dilution batch,as in genotoxicity assays

  NOTEA dapted from ISO 13829.

  srpski
  

  Smeša hranljive podloge, inokulata i probe za razblaženje kao kod ispitivanja genotoksičnosti.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 13829.

  srpski
  

  Smeša hranljive podloge, inokulata i probe za razblaženje kao kod ispitivanja genotoksičnosti.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 13829.

• uzorak za ispitivanje test sample
  engleski
  

  sample to be tested, after completion of all preparation steps such as centrifugation, filtration, homogenization, pH adjustment, and determination of ionic strength

  NOTE Adapted from ISO 13829.

  srpski
  

  Uzorak koji se ispituje posle završetka svih faza pripreme, kao što su centrifugiranje, filtriranje, homogenizovanje, podešavanje pH i određivanje jonske jačine.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 13829.

  srpski
  

  Uzorak koji se ispituje posle završetka svih faza pripreme, kao što su centrifugiranje, filtriranje, homogenizovanje, podešavanje pH i određivanje jonske jačine.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 13829.

• totalna koncentracija čvrstih supstancija total solids concentration
  engleski
  

  mass obtained by drying a known volume of sludge under specified conditions

  NOTE Adapted from ISO 11734.

  srpski
  

  Masa dobijena sušenjem poznate zapremine mulja u određenim uslovima.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 11734.

  srpski
  

  Masa dobijena sušenjem poznate zapremine mulja u određenim uslovima.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 11734.

• potpuna aerobna biorazgradnja ultimate aerobic biodegradation
  engleski
  

  breakdown of a chemical compound or organic matter by micro-organisms in the presence of oxygen to carbon dioxide, water and mineral salts of any other elements present (mineralization) and the production of new biomass

  NOTE Adapted from ISO 10708.

  srpski
  

  Potpuno razlaganje hemijskog jedinjenja ili organske materije pod dejstvom mikroorganizama u prisustvu kiseonika do ugljen-dioksida, vode i mineralnih soli svih prisutnih elemenata (mineralizacija) i stvaranje nove biomase.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 10708.

  srpski
  

  Potpuno razlaganje hemijskog jedinjenja ili organske materije pod dejstvom mikroorganizama u prisustvu kiseonika do ugljen-dioksida, vode i mineralnih soli svih prisutnih elemenata (mineralizacija) i stvaranje nove biomase.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 10708.

• potpuna anaerobna biorazgradnja ultimate anaerobic biodegradation
  engleski
  

  break down of a chemical compound or organic matter by micro-organisms in the absence of oxygen to carbon dioxide, methane, water and mineral salts of any other elements present (mineralization) and the production of new biomass

  NOTE Adapted from ISO 10708.

  srpski
  

  Potpuno razlaganje hemijskog jedinjenja ili organske materije pod dejstvom mikroorganizama u odsustvu kiseonika do ugljen-dioksida, metana, vode i mineralnih soli svih prisutnih elemenata (mineralizacija) i obrazovanje nove biomase.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 10708.

  srpski
  

  Potpuno razlaganje hemijskog jedinjenja ili organske materije pod dejstvom mikroorganizama u odsustvu kiseonika do ugljen-dioksida, metana, vode i mineralnih soli svih prisutnih elemenata (mineralizacija) i obrazovanje nove biomase.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 10708.

• umu-C UV-mutageneza i hemijsko obnavljanje umuC UV mutagenesis and chemical repair
  engleski
  

  (genotoxicity tests) induction of the umuC-gene as part of the specific response of bacterial test strains to DNA damage

  srpski
  

  test na genotoksičnost Indukcija umu-C gena kao dela specifičnog odgovora bakterijskog ispitnog soja na oštećenje DNK.

  srpski
  

  test na genotoksičnost Indukcija umu-C gena kao dela specifičnog odgovora bakterijskog ispitnog soja na oštećenje DNK.

• umu-C operon umuC-operon
  engleski
  

  sequence of genes which regulates the induction of the umuC-gene

  NOTE Adapted from ISO 13829.

  srpski
  

  Genska sekvenca koja reguliše indukciju umu-C gena.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 13829.

  srpski
  

  Genska sekvenca koja reguliše indukciju umu-C gena.

  NAPOMENA Prerađeno na osnovu ISO 13829.