Termini
SRPS EN 1540:2015

Vazduh na radnom mestu — Terminologija

Workplace exposure - Terminology

Termini

• uzorak (vazduha) (air) sample
  engleski
  

  product of the process of air sampling NOTE An air sample is frequently considered to include the collection substrate(s) as well as the collected chemical and/or biological agents; or sometimes it is considered to be the fractional part of a larger volume of air.

  srpski
  

  proizvod procesa uzorkovanja vazduha NAPOMENA Uzorak vazduha često uključuje skup supstrata i sakupljene hemijske i/ili biološke agense; ili se ponekad pod tim podrazumeva frakcioni deo veće zapremine vazduha.

  srpski
  

  proizvod procesa uzorkovanja vazduha NAPOMENA Uzorak vazduha često uključuje skup supstrata i sakupljene hemijske i/ili biološke agense; ili se ponekad pod tim podrazumeva frakcioni deo veće zapremine vazduha.

• uzorkivač (vazduha) (air) sampler
  engleski
  

  device for separating chemical and/or biological agents from the surrounding air NOTE (Air) samplers are generally designed for a particular purpose, e.g. for sampling gases and vapours or for sampling airborne particles.

  srpski
  

  uređaj za odvajanje hemijskih i/ili bioloških agensa iz okolnog vazduha NAPOMENA Uzorkivači (vazduha) su uglavnom projektovani za posebnu namenu, na primer za uzorkovanje gasova i para ili za uzorkovanje lebdećih čestica..

  srpski
  

  uređaj za odvajanje hemijskih i/ili bioloških agensa iz okolnog vazduha NAPOMENA Uzorkivači (vazduha) su uglavnom projektovani za posebnu namenu, na primer za uzorkovanje gasova i para ili za uzorkovanje lebdećih čestica..

• uzorkovanje (vazduha) (air) sampling
  engleski
  

  process consisting of the separation of chemical and/or biological agents from air onto a collection substrate, or the withdrawal or isolation of a fractional part of a larger volume of air

  srpski
  

  proces koji se sastoji od odvajanja hemijskih i/ili bioloških agensa iz vazduha na supstratu za sakupljanje ili izvlačenje, ili izdvajanje frakcije veće zapremine vazduha

  srpski
  

  proces koji se sastoji od odvajanja hemijskih i/ili bioloških agensa iz vazduha na supstratu za sakupljanje ili izvlačenje, ili izdvajanje frakcije veće zapremine vazduha

• metoda uzorkovanja (vazduha) (air) sampling method
  engleski
  

  all steps of the measuring procedure that describe the physical process of (air) sampling

  srpski
  

  svi koraci postupka merenja koji opisuju fizičke procese uzorkovanja (vazduha)

  srpski
  

  svi koraci postupka merenja koji opisuju fizičke procese uzorkovanja (vazduha)

• (dužina obojenja) cevčica za detekciju (length of stain) detector tube
  engleski
  

  glass tube containing chemical reagents in which a colour change is produced when an air sample is drawn through it NOTE The length of the stain produced, relative to a graduated scale, provides a measure of the concentration of a specific chemical agent in air.

  srpski
  

  staklena cevčica sa hemijskim reagensom koji menja boju kada kroz njega prolazi vazduh koji se uzorkuje NAPOMENA Dužina nastalog obojenja u odnosu na graduisanu skalu daje meru koncentracije posebnog hemijskog agensa u vazduhu.

  srpski
  

  staklena cevčica sa hemijskim reagensom koji menja boju kada kroz njega prolazi vazduh koji se uzorkuje NAPOMENA Dužina nastalog obojenja u odnosu na graduisanu skalu daje meru koncentracije posebnog hemijskog agensa u vazduhu.

• aktivni uzorkivač active sampler
  engleski
  

  sampler that collects gases, vapours or airborne particles on a collection substrate by means of active air movement

  srpski
  

  uzorkivač koji sakuplja gasove, pare ili lebdeće čestice na supstratu za sakupljanje aktivnim kretanjem vazduha

  srpski
  

  uzorkivač koji sakuplja gasove, pare ili lebdeće čestice na supstratu za sakupljanje aktivnim kretanjem vazduha

• aerosol aerosol
  engleski
  

  airborne particles and the gas (and vapour) mixture in which they are suspended NOTE The airborne particles can be in or out of equilibrium with their own vapours.

  srpski
  

  smeša u kojoj su suspendovane lebdeće čestice i gas (ili para) NAPOMENA Lebdeće čestice mogu biti u ravnoteži sa svojim parnim fazama ili van ravnoteže.

  srpski
  

  smeša u kojoj su suspendovane lebdeće čestice i gas (ili para) NAPOMENA Lebdeće čestice mogu biti u ravnoteži sa svojim parnim fazama ili van ravnoteže.

• uzorkivač aerosola uzorkivač (lebdećih) čestica aerosol sampler (airborne) particle sampler (airborne) particulate sampler
  engleski
  

  sampler that is used to transport airborne particles to a collection substrate NOTE 1 The term aerosol sampler is commonly used although it is not in line with the definition of aerosol given in 2.2.4. NOTE 2 The transport can be either active or passive.

  srpski
  

  uzorkivač koji se koristi za transport lebdećih čestica do supstrata za sakupljanje NAPOMENA 1 Termin uzorkivač aerosola obično se koristi iako to nije u skladu sa definicijom aerosola datom u 2.2.4. NAPOMENA 2 Transport može biti ili aktivan ili pasivan.

  srpski
  

  uzorkivač koji se koristi za transport lebdećih čestica do supstrata za sakupljanje NAPOMENA 1 Termin uzorkivač aerosola obično se koristi iako to nije u skladu sa definicijom aerosola datom u 2.2.4. NAPOMENA 2 Transport može biti ili aktivan ili pasivan.

• zagađujuća materija air pollutant
  engleski
  

  material emitted into the atmosphere either by human activity or natural processes and adversely affecting man or the environment

  srpski
  

  materija emitovana u atmo¬sferu, kao rezultat ljudskih aktivnosti ili rezultat prirodnih procesa, koja štetno utiče na čoveka ili životnu sredinu

  srpski
  

  materija emitovana u atmo¬sferu, kao rezultat ljudskih aktivnosti ili rezultat prirodnih procesa, koja štetno utiče na čoveka ili životnu sredinu

• lebdeća prašina airborne dust
  engleski
  

  finely divided matter, in solid form, dispersed in air

  srpski
  

  fino usitnjene materije u čvrstom stanju, dispergovane u vazduhu

  srpski
  

  fino usitnjene materije u čvrstom stanju, dispergovane u vazduhu

• lebdeće čestice u vazduhu airborne particles
  engleski
  

  fine matter, in solid or liquid form, dispersed in air NOTE Smoke, fume, mist and fog consist of airborne particles.

  srpski
  

  fina materija, u čvrstom ili tečnom obliku, dispergovana u vazduhu NAPOMENA Dim, sumaglica i magla sadrže lebdeće čestice u vazduhu.

  srpski
  

  fina materija, u čvrstom ili tečnom obliku, dispergovana u vazduhu NAPOMENA Dim, sumaglica i magla sadrže lebdeće čestice u vazduhu.

• analize analysis
  engleski
  

  all operations carried out after sample preparation to determine the amount or concentration of the analyte(s) of interest present in the sample NOTE Adapted from EN 14902:2005, 3.1.1.

  srpski
  

  sve radnje obavljene nakon pripreme uzorka za određi¬vanje količine ili koncen¬tracije značajne analizirane supstancije (supstancija) u uzorku NAPOMENA Prerađeno na osnovu 3.1.1 u EN 14902:2005.

  srpski
  

  sve radnje obavljene nakon pripreme uzorka za određi¬vanje količine ili koncen¬tracije značajne analizirane supstancije (supstancija) u uzorku NAPOMENA Prerađeno na osnovu 3.1.1 u EN 14902:2005.

• analizirana supstancija analyte
  engleski
  

  substance or chemical constituent that is determined in an analytical method

  srpski
  

  supstancija ili hemijski sa¬stojak koji se određuje analitičkom metodom

  srpski
  

  supstancija ili hemijski sa¬stojak koji se određuje analitičkom metodom

• analitički bias analytical bias
  engleski
  

  bias of the analytical method

  srpski
  

  bias analitičke metode

  srpski
  

  bias analitičke metode

• analitička metoda analytical method
  engleski
  

  all steps of the measuring procedure that describe the overall process of sample preparation and analysis NOTE In the context of this European Standard determination of mass by weighing is considered to be an analytical method.

  srpski
  

  svi koraci u postupku merenja koji opisuju ceo proces pripreme uzorka i analize NAPOMENA U kontekstu ovog standarda, određivanje mase merenjem na vagi smatra se analitičkom metodom.

  srpski
  

  svi koraci u postupku merenja koji opisuju ceo proces pripreme uzorka i analize NAPOMENA U kontekstu ovog standarda, određivanje mase merenjem na vagi smatra se analitičkom metodom.

• analitička preciznost analytical precision
  engleski
  

  imprecision of analytical measurements NOTE 1 The analytical precision can be determined under repeatability conditions or reproducibility conditions. NOTE 2 Under reproducibility conditions the analytical precision and the analytical variability are equivalent because all components of uncertainty associated with random analytical error are taken into account.

  srpski
  

  nepreciznost analitičkih me¬renja NAPOMENA 1 Analitička preciznost može da bude određena pod uslovima ponovljivosti ili reproduktivnosti. NAPOMENA 2 Pod uslovima reproduktivnosti, analitička preciznost i analitička varijabilnost su ekvivalentne, jer su uzete u obzir sve komponente nesigurnosti povezane sa slučajnom analitičkom greškom.

  srpski
  

  nepreciznost analitičkih me¬renja NAPOMENA 1 Analitička preciznost može da bude određena pod uslovima ponovljivosti ili reproduktivnosti. NAPOMENA 2 Pod uslovima reproduktivnosti, analitička preciznost i analitička varijabilnost su ekvivalentne, jer su uzete u obzir sve komponente nesigurnosti povezane sa slučajnom analitičkom greškom.

• analitički prinos analytical recovery
  engleski
  

  ratio of the mass of analyte measured in a sample to the known mass of analyte in that sample NOTE The analytical recovery is usually given as a percentage.

  srpski
  

  odnos izmerene mase analizirane supstancije prilikom analize uzorka poznate mase te iste supstancije u tom uzorku NAPOMENA Analitički pri¬nos je obično dat u procentima.

  srpski
  

  odnos izmerene mase analizirane supstancije prilikom analize uzorka poznate mase te iste supstancije u tom uzorku NAPOMENA Analitički pri¬nos je obično dat u procentima.

• analitička nesigurnost ua analytical uncertainty ua
  engleski
  

  combined uncertainty of the analytical method NOTE The analytical uncertainty includes contributions from the analytical recovery and the analytical variability.

  srpski
  

  kombinovana nesigurnost analitičke metode NAPOMENA Analitička nesigurnost uključuje doprinose od analitičkog prinosa i anali¬tičke varijabilnosti.

  srpski
  

  kombinovana nesigurnost analitičke metode NAPOMENA Analitička nesigurnost uključuje doprinose od analitičkog prinosa i anali¬tičke varijabilnosti.

• prosečno vreme averaging time
  engleski
  

  period of time for which the measuring procedure yields a single value NOTE For direct reading instruments the averaging time is related to the internal electrical time constant. For other procedures it is normally equal to the sampling time.

  srpski
  

  interval vremena za koji postupak merenja daje jednu vrednost NAPOMENA Za instrumente sa direktnim čitanjem, prosečno vreme je vezano za unutrašnju električnu vremensku konstantu. Za ostale postupke je to obično jednako vremenu uzorkovanja.

  srpski
  

  interval vremena za koji postupak merenja daje jednu vrednost NAPOMENA Za instrumente sa direktnim čitanjem, prosečno vreme je vezano za unutrašnju električnu vremensku konstantu. Za ostale postupke je to obično jednako vremenu uzorkovanja.

• bias bias
  engleski
  

  difference between the expectation of a test result or measurement result and a true value NOTE 1 Bias is the total non-random error as contrasted to random error. There can be one or more non-random error components contributing to the bias. A larger systematic difference from the true value is reflected by a larger bias value. NOTE 2 In practice, the accepted reference value is substituted for the true value. The accepted reference value (for definition see ISO 3534-2) can be, for example, the certified value of a reference material, the concentration of a standard test atmosphere or the target value of an interlaboratory comparison.

  srpski
  

  razlika između očekivanog rezultata ispitivanja ili rezultata merenja i stvarne vrednosti NAPOMENA 1 Bias je ukupna neslučajna greška kao suprotnost slučajnoj grešci. Može biti jedna ili više komponenti ne¬slučajne greške koje doprinose biasu. Veća sistematska razlika u odnosu na pravu vrednost odražava se kao veća vrednost biasa. NAPOMENA 2 U praksi se prihvaćena referentna vrednost uzima kao prava vrednost. Prihvaćena referentna vrednost (za definiciju videti ISO 3534-2) može da bude, na primer serti¬fikovana vrednost referentnog materijala, koncentracija standardne ispitne atmosfere ili ciljna vrednost međulaboratorijskih poređenja.

  srpski
  

  razlika između očekivanog rezultata ispitivanja ili rezultata merenja i stvarne vrednosti NAPOMENA 1 Bias je ukupna neslučajna greška kao suprotnost slučajnoj grešci. Može biti jedna ili više komponenti ne¬slučajne greške koje doprinose biasu. Veća sistematska razlika u odnosu na pravu vrednost odražava se kao veća vrednost biasa. NAPOMENA 2 U praksi se prihvaćena referentna vrednost uzima kao prava vrednost. Prihvaćena referentna vrednost (za definiciju videti ISO 3534-2) može da bude, na primer serti¬fikovana vrednost referentnog materijala, koncentracija standardne ispitne atmosfere ili ciljna vrednost međulaboratorijskih poređenja.

• bioaerosol bioaerosol
  engleski
  

  aerosol consisting of (a) biological agent(s) NOTE Airborne dusts of organic origin, for example pollen, flour dust and wood dust, are not considered to be bioaerosols and are therefore not covered by this definition.

  srpski
  

  aerosol koji se sastoji od biološkog (bioloških) agensa NAPOMENA Lebdeće prašine organskog porekla, na primer polen, brašnasta prašina i praši¬na od drveta ne smatraju se bio¬aerosolima i zato nisu obuhvaćene ovim definicijama

  srpski
  

  aerosol koji se sastoji od biološkog (bioloških) agensa NAPOMENA Lebdeće prašine organskog porekla, na primer polen, brašnasta prašina i praši¬na od drveta ne smatraju se bio¬aerosolima i zato nisu obuhvaćene ovim definicijama

• biološki agens biological agent
  engleski
  

  bacteria, viruses, fungi and other micro-organisms or parts of them and their associated toxins, including those which have been genetically modified, cell cultures or endoparasites which are potentially hazardous to human health NOTE Dusts of organic origin, for example pollen, flour dust and wood dust, are not considered to be biological agents and are therefore not covered by this definition.

  srpski
  

  bakterije, virusi, gljive i ostali mikroorganizmi ili njihovi delovi i toksini, uključujući i one koji su genetski modifikovani, ćelijske kulture, ili endoparazite koji su potencijalno opasni po ljudsko zdravlje NAPOMENA Prašine organskog porekla, na primer polen, brašnasta prašina i prašina drveta, ne smatraju se biološkim agen¬sima i zato nisu obuhvaćene ovim definicijama.

  srpski
  

  bakterije, virusi, gljive i ostali mikroorganizmi ili njihovi delovi i toksini, uključujući i one koji su genetski modifikovani, ćelijske kulture, ili endoparazite koji su potencijalno opasni po ljudsko zdravlje NAPOMENA Prašine organskog porekla, na primer polen, brašnasta prašina i prašina drveta, ne smatraju se biološkim agen¬sima i zato nisu obuhvaćene ovim definicijama.

• zapremina probijanja breakthrough volume
  engleski
  

  <gas/vapour> volume of air that can be passed through a sampler before the gas or vapour elutes from the sampler NOTE For practical application, see EN 1076:2009, Annex A.

  srpski
  

  <gas/para> zapremina vazduha koja može da prođe kroz uzorkivač pre nego što gas ili para izađe (eluira) iz uzorkivača NAPOMENA Za praktičnu primenu, videti Prilog A u EN 1076:2009.

  srpski
  

  <gas/para> zapremina vazduha koja može da prođe kroz uzorkivač pre nego što gas ili para izađe (eluira) iz uzorkivača NAPOMENA Za praktičnu primenu, videti Prilog A u EN 1076:2009.

• zona disanja breathing zone
  engleski
  

  space around the nose and mouth from which breath is taken NOTE Technically the breathing zone corresponds to a hemisphere (generally accepted to be 30 cm in radius) extending in front of the human face, centred on the mid point of a line joining the ears. The base of the hemisphere is a plane through this line, the top of the head and the larynx. This technical description is not applicable when respiratory protective equipment is used.

  srpski
  

  prostor oko nosa i usta iz kojeg se udiše vazduh NAPOMENA Tehnički, zona disanja odgovara polulopti (u opštem slučaju je usvojeno da ima poluprečnik od 30 cm), a prostire se ispred čovekovog lica, centrirano u odnosu na središnju tačku linije koja povezuje uši. Osnovu polulopte čini ravan koja prolazi kroz ovu liniju, tj. vrh glave i grlo. Ova definicija se ne može primeniti onda kada se koristi oprema za respiratornu zaštitu.

  srpski
  

  prostor oko nosa i usta iz kojeg se udiše vazduh NAPOMENA Tehnički, zona disanja odgovara polulopti (u opštem slučaju je usvojeno da ima poluprečnik od 30 cm), a prostire se ispred čovekovog lica, centrirano u odnosu na središnju tačku linije koja povezuje uši. Osnovu polulopte čini ravan koja prolazi kroz ovu liniju, tj. vrh glave i grlo. Ova definicija se ne može primeniti onda kada se koristi oprema za respiratornu zaštitu.

• hemijski agens chemical agent
  engleski
  

  chemical element or compound on its own or admixed as it occurs in the natural state or as produced, used, or released, including release as waste, by any work activity, whether or not produced intentionally and whether or not placed on the market

  srpski
  

  svaki hemijski element ili jedinjenje, sâmo ili kao pri¬mesa, onakvi kakvi se pojav¬ljuju u prirodi ili kao proizvod, upotrebljen ili odbačen, uključujući i odbacivanje u obliku otpada, pri¬likom bilo kakve aktivnosti, bez obzira na to da li jeste ili nije proizveden namerno i da li jeste ili nije stavljen u promet

  srpski
  

  svaki hemijski element ili jedinjenje, sâmo ili kao pri¬mesa, onakvi kakvi se pojav¬ljuju u prirodi ili kao proizvod, upotrebljen ili odbačen, uključujući i odbacivanje u obliku otpada, pri¬likom bilo kakve aktivnosti, bez obzira na to da li jeste ili nije proizveden namerno i da li jeste ili nije stavljen u promet

• sakupljeni uzorak collected sample
  engleski
  

  product of the process of air sampling that consists of the collected chemical and/or biological agents only

  srpski
  

  proizvod procesa uzorkovanja vazduha koji sadrži jedino sakupljene hemijske i/ili biološke agense

  srpski
  

  proizvod procesa uzorkovanja vazduha koji sadrži jedino sakupljene hemijske i/ili biološke agense

• supstrat za sakupljanje supstrat za uzorkovanje medijum za sakupljanje medijum za uzorkovanje collection substrate sampling substrate collection medium sampling medium
  engleski
  

  biological agents are collected for subsequent analysis NOTE 1 Filters, polyurethane foams and sampling cassettes are examples of collection substrates for airborne particles NOTE 2 Activated carbon, silica gel and reagent impregnated filters are examples of collection substrates for gases and vapours. NOTE 3 Agar media are examples of collection substrates for bioaerosols.

  srpski
  

  medijum na kome su sakupljeni hemijski i/ili biološki agensi iz vazduha za dalje analize NAPOMENA 1 Filtri, poli¬uretanske pene i kasete za uzorkovanje su primeri supstrata za sakupljanje lebdećih čestica. NAPOMENA 2 Aktivni ugalj, silika-gel i filtri impreg¬nirani reagensom su primeri supstrata za sakupljanje gasova i para. NAPOMENA 3 Agar kao medijum je primer supstrata za sakupljanje bioaerosola.

  srpski
  

  medijum na kome su sakupljeni hemijski i/ili biološki agensi iz vazduha za dalje analize NAPOMENA 1 Filtri, poli¬uretanske pene i kasete za uzorkovanje su primeri supstrata za sakupljanje lebdećih čestica. NAPOMENA 2 Aktivni ugalj, silika-gel i filtri impreg¬nirani reagensom su primeri supstrata za sakupljanje gasova i para. NAPOMENA 3 Agar kao medijum je primer supstrata za sakupljanje bioaerosola.

• kombinovana neslučajna standardna nesigurnost ucnr combined non-random standard uncertainty ucnr
  engleski
  

  combined uncertainty associated with non-random sampling error and non-random analytical error.

  srpski
  

  kombinovana nesigurnost povezana sa neslučajnom greškom uzorkovanja i neslučajnom analitičkom greškom

  srpski
  

  kombinovana nesigurnost povezana sa neslučajnom greškom uzorkovanja i neslučajnom analitičkom greškom

• kombinovana slučajna standardna nesigurnost ucr combined random standard uncertainty ucr
  engleski
  

  combined uncertainty associated with random sampling error and random analytical error NOTE In some cases, the combined random sampling error and random analytical error is called method variability.

  srpski
  

  kombinovana nesigurnost u vezi sa slučajnom greškom uzorkovanja i slučajnom analitičkom greškom NAPOMENA U nekim slučajevima se slučajna greška uzorkovanja i slučajna analitička greška nazivaju varijabilnostima metode.

  srpski
  

  kombinovana nesigurnost u vezi sa slučajnom greškom uzorkovanja i slučajnom analitičkom greškom NAPOMENA U nekim slučajevima se slučajna greška uzorkovanja i slučajna analitička greška nazivaju varijabilnostima metode.

• kombinovana standardna nesigurnost uc combined standard uncertainty uc
  engleski
  

  standard uncertainty of the result of measurement when that result is obtained from the values of a number of other quantities, equal to the positive square root of a sum of terms, the terms being the variances or covariances of these other quantities weighted according to how the measurement result varies with changes in these quantities

  srpski
  

  standardna nesigurnost rezultata merenja koji se dobija od niza vrednosti drugih veli¬čina, jednaka pozitivnom kvad¬ratnom korenu zbira članova koji predstavljaju varijanse ili kovarijanse ovih drugih veličina, ponderisanih prema tome kako rezultat merenja varira sa njihovim promenama

  srpski
  

  standardna nesigurnost rezultata merenja koji se dobija od niza vrednosti drugih veli¬čina, jednaka pozitivnom kvad¬ratnom korenu zbira članova koji predstavljaju varijanse ili kovarijanse ovih drugih veličina, ponderisanih prema tome kako rezultat merenja varira sa njihovim promenama

• faktor obuhvata k coverage factor k
  engleski
  

  numerical factor used as a multiplier of the combined standard uncertainty in order to obtain an expanded uncertainty NOTE 1 A coverage factor, k , is typically in the range from 2 to 3. NOTE 2 EN 482:2006 specifies k = 2.

  srpski
  

  numerički faktor koji se koristi kao množilac kombinovane standardne nesigur¬nosti u cilju dobijanja proširene nesigurnosti NAPOMENA 1 Faktor obuhvata, k, obično je u opsegu od 2 do 3. NAPOMENA 2 EN 482:2006 utvrđuje da je k = 2.

  srpski
  

  numerički faktor koji se koristi kao množilac kombinovane standardne nesigur¬nosti u cilju dobijanja proširene nesigurnosti NAPOMENA 1 Faktor obuhvata, k, obično je u opsegu od 2 do 3. NAPOMENA 2 EN 482:2006 utvrđuje da je k = 2.

• dermalna izloženost izloženost kože dermal exposure
  engleski
  

  contact between a chemical agent or biological agent and human skin

  srpski
  

  kontakt između hemijskog ili biološkog agensa i ljudske kože

  srpski
  

  kontakt između hemijskog ili biološkog agensa i ljudske kože

• difuzioni uzorkivač diffusive sampler
  engleski
  

  passive sampler that collects gases, vapours or airborne particles at a rate governed by a physical process such as diffusion through a static air layer and/or permeation through a membrane

  srpski
  

  pasivni uzorkivač koji sakuplja gasove, pare ili lebdeće čestice, brzinom koja je određena fizičkim procesima, kao što je difuzija kroz statički sloj vazduha i/ili prodorom kroz membranu

  srpski
  

  pasivni uzorkivač koji sakuplja gasove, pare ili lebdeće čestice, brzinom koja je određena fizičkim procesima, kao što je difuzija kroz statički sloj vazduha i/ili prodorom kroz membranu

• prašnjavost dustiness
  engleski
  

  propensity of materials to produce airborne dust during handling NOTE Dustiness is not an intrinsic property as it depends on how it is measured.

  srpski
  

  sklonost materijala da stvaraju lebdeću prašinu tokom rukovanja NAPOMENA Prašnjavost nije svojstvena osobina pošto zavisi od načina merenja.

  srpski
  

  sklonost materijala da stvaraju lebdeću prašinu tokom rukovanja NAPOMENA Prašnjavost nije svojstvena osobina pošto zavisi od načina merenja.

• proširena nesigurnost U expanded uncertainty U
  engleski
  

  quantity defining an interval about a result of a measurement, expected to encompass a large fraction of the distribution of values that could reasonably be attributed to the measurand

  srpski
  

  veličina koja definiše in¬terval rezultata merenja, za koji se očekuje da obuhvata veliki deo raspodele vred¬nosti koje se razumno mogu pripisati merenoj veličini

  srpski
  

  veličina koja definiše in¬terval rezultata merenja, za koji se očekuje da obuhvata veliki deo raspodele vred¬nosti koje se razumno mogu pripisati merenoj veličini

• izloženost exposure
  engleski
  

  situation in which a chemical or biological agent is present in the air that is inhaled by a person

  srpski
  

  situacija u kojoj čovek udiše hemijski ili biološki agens prisutan u vazduhu

  srpski
  

  situacija u kojoj čovek udiše hemijski ili biološki agens prisutan u vazduhu

• slepa proba sa terena field blank
  engleski
  

  unused collection substrate, taken from the same batch used for sampling, handled in the same way as a collection substrate that is used for sampling, except it is not used for collecting a sample NOTE 1 Adapted from EN 14902:2005, 3.1.6. NOTE 2 A field blank is transported to the sampling site, loaded in the sampler, where applicable, and returned to the laboratory in the same way as a sample. NOTE 3 The results from the analysis of field blanks are used to identify contamination of the sample arising from handling in the field and during transport.

  srpski
  

  nekorišćen supstrat za saku¬pljanje, uzet iz iste one šarže korišćene za uzorkovanje kojom se rukovalo na isti način kao i suspstratom za sakupljanje koji je korišćen za uzorkovanje, a koji se ne koristi za sakupljanje uzorka NAPOMENA 1 Prerađeno na osnovu 3.1.6 u EN 14902:2005. NAPOMENA 2 Slepa proba sa terena je transportovana na mesto uzimanja uzoraka, punjena u uzorkivač, onda kada je to moguće, i vraćena u laboratoriju na isti način na koji i uzorak. NAPOMENA 3 Rezultati analiza slepe probe sa terena koriste se za identifikaciju kontaminacije uzorka koja je rezultat rukovanja na terenu i tokom transporta.

  srpski
  

  nekorišćen supstrat za saku¬pljanje, uzet iz iste one šarže korišćene za uzorkovanje kojom se rukovalo na isti način kao i suspstratom za sakupljanje koji je korišćen za uzorkovanje, a koji se ne koristi za sakupljanje uzorka NAPOMENA 1 Prerađeno na osnovu 3.1.6 u EN 14902:2005. NAPOMENA 2 Slepa proba sa terena je transportovana na mesto uzimanja uzoraka, punjena u uzorkivač, onda kada je to moguće, i vraćena u laboratoriju na isti način na koji i uzorak. NAPOMENA 3 Rezultati analiza slepe probe sa terena koriste se za identifikaciju kontaminacije uzorka koja je rezultat rukovanja na terenu i tokom transporta.

• frakcije koje utiču na zdravlje health-related fractions
  engleski
  

  collective term for the fractions of airborne particles penetrating to different regions of the respiratory tract, i.e. the inhalable, thoracic and respirable fractions NOTE The health-related fractions of airborne particles are specified in EN 481.

  srpski
  

  <lebdeće čestice> zajednički termin za frakcije čestica iz vazduha koje prodiru u razli¬čite oblasti respiratornog trakta, tj. inhalatorne do gornjih, torakalne do srednjih i respiratorne do donjih partija respiratornog trakta NAPOMENA Frakcije lebdećih čestica koje utiču na zdravlje utvrđene su u EN 481.

  srpski
  

  <lebdeće čestice> zajednički termin za frakcije čestica iz vazduha koje prodiru u razli¬čite oblasti respiratornog trakta, tj. inhalatorne do gornjih, torakalne do srednjih i respiratorne do donjih partija respiratornog trakta NAPOMENA Frakcije lebdećih čestica koje utiču na zdravlje utvrđene su u EN 481.

• homologni niz homologni red homologous series
  engleski
  

  series of compounds possessing similar physicochemical properties, each member of which differs from the preceding member by addition of a repeating unit NOTE The most common example of the repeating unit is the –CH2- methylene group.

  srpski
  

  niz jedinjenja sa sličnim fizičko-hemijskim osobinama, u kome se svaki član razlikuje od prethodnog člana dodavanjem funkcionalne grupe NAPOMENA Najčešći primer funkcionalne grupe je –CH2- metilen grupa.

  srpski
  

  niz jedinjenja sa sličnim fizičko-hemijskim osobinama, u kome se svaki član razlikuje od prethodnog člana dodavanjem funkcionalne grupe NAPOMENA Najčešći primer funkcionalne grupe je –CH2- metilen grupa.

• frakcija koja se udiše inhalable fraction
  engleski
  

  mass fraction of total airborne particles which is inhaled through the nose and mouth NOTE The inhalable fraction is specified in EN 481.

  srpski
  

  maseni udeo od ukupnih lebdećih čestica koje se udišu kroz nos i usta NAPOMENA Frakcija koja se udiše utvrđena je u EN 481.

  srpski
  

  maseni udeo od ukupnih lebdećih čestica koje se udišu kroz nos i usta NAPOMENA Frakcija koja se udiše utvrđena je u EN 481.

• inhalatorni uzorkivač inhalable sampler
  engleski
  

  aerosol sampler that is used to collect the inhalable fraction

  srpski
  

  uzorkivač aerosola koji se koristi za sakupljanje frakcije koja se udiše

  srpski
  

  uzorkivač aerosola koji se koristi za sakupljanje frakcije koja se udiše

• ometajuća supstancija interferent
  engleski
  

  constituent of the (air) sample having an adverse effect on the accuracy of the measurement

  srpski
  

  sastojak uzorka (vazduha) koji ima štetan uticaj na tačnost merenja

  srpski
  

  sastojak uzorka (vazduha) koji ima štetan uticaj na tačnost merenja

• laboratorijska slepa proba laboratory blank
  engleski
  

  unused collection substrate, taken from the same batch used for sampling, that does not leave the laboratory NOTE 1 Adapted from EN 14902:2005, 3.1.9. NOTE 2 The results from the analysis of laboratory blanks are used to correct sample results for contamination with analyte and/or interferents.

  srpski
  

  nekorišćen supstrat za sa¬kupljanje, uzet iz iste šarže korišćene za uzorkovanje, koji se ne iznosi iz laboratorije NAPOMENA 1 Prerađeno na osnovu 3.1.9 u EN 14902:2005. NAPOMENA 2 Rezultati analize laboratorijskih slepih proba koriste se za korekciju rezultata ispitivanja za kontaminaciju analiziranom supstancijom i/ili ometajućim supstancijama.

  srpski
  

  nekorišćen supstrat za sa¬kupljanje, uzet iz iste šarže korišćene za uzorkovanje, koji se ne iznosi iz laboratorije NAPOMENA 1 Prerađeno na osnovu 3.1.9 u EN 14902:2005. NAPOMENA 2 Rezultati analize laboratorijskih slepih proba koriste se za korekciju rezultata ispitivanja za kontaminaciju analiziranom supstancijom i/ili ometajućim supstancijama.

• granica detekcije LOD limit of detection detection limit LOD
  engleski
  

  lowest amount of an analyte that is detectable with a given confidence level NOTE 1 The limit of detection can be calculated as three times the standard deviation of blank measurements. This represents a probability of 50 % that the analyte will not be detected when it is present at the concentration of the LOD. NOTE 2 The LOD can be used as a threshold value to assert the presence of a substance with a known confidence.

  srpski
  

  najniži iznos analizirane supstancije koji se može detektovati sa datim nivoom pouzdanosti NAPOMENA 1 Granica detekcije može da se izračuna kao tri puta standardna devijacija merenja slepe probe. To predstavlja verovatnoću od 50 % da analizi¬rana supstanca neće biti de¬tektovana onda kada je prisutna u koncentraciji LOD. NAPOMENA 2 LOD se može koristiti kao vrednost praga detekcije da bi se utvrdilo pri¬sustvo supstancije sa poznatom pouzdanošću.

  srpski
  

  najniži iznos analizirane supstancije koji se može detektovati sa datim nivoom pouzdanosti NAPOMENA 1 Granica detekcije može da se izračuna kao tri puta standardna devijacija merenja slepe probe. To predstavlja verovatnoću od 50 % da analizi¬rana supstanca neće biti de¬tektovana onda kada je prisutna u koncentraciji LOD. NAPOMENA 2 LOD se može koristiti kao vrednost praga detekcije da bi se utvrdilo pri¬sustvo supstancije sa poznatom pouzdanošću.

• granica kvantifikacije kvantifikaciona granica LOQ limit of quantification quantification limit LOQ
  engleski
  

  lowest amount of an analyte that is quantifiable with a given confidence level NOTE 1 The limit of quantification can be calculated as ten times the standard deviation of blank measurements. NOTE 2 The value LOQ can be used as a threshold value to assure measurement of a substance accurately. NOTE 3 With LOQ determined from an evaluation experiment based on 10 degrees of freedom, an estimate of an amount at the threshold value LOQ has probability equal to 95 % of falling inside an interval defined as ±31 % about the true value, with 95 % confidence in the evaluation.

  srpski
  

  najniži iznos analizirane supstancije koji se može kvantifikovati sa datim nivoom pouzdanosti NAPOMENA 1 Granica kvantifikacije može da se izračuna kao deset puta standardna devijacija merenja slepe probe. NAPOMENA 2 LOD se može koristiti kao granična vrednost da bi se obezbedilo tačno merenje supstancije. NAPOMENA 3 Sa LOQ određenim iz eksperimenta procenjivanja na osnovu 10 stepeni slobode, procena iznosa praga vrednosti LOQ ima verovatnoću od 95 % da će biti u intervalu definisanom kao ± 31 % oko prave vrednosti, sa 95 % pouzdanosti u proceni.

  srpski
  

  najniži iznos analizirane supstancije koji se može kvantifikovati sa datim nivoom pouzdanosti NAPOMENA 1 Granica kvantifikacije može da se izračuna kao deset puta standardna devijacija merenja slepe probe. NAPOMENA 2 LOD se može koristiti kao granična vrednost da bi se obezbedilo tačno merenje supstancije. NAPOMENA 3 Sa LOQ određenim iz eksperimenta procenjivanja na osnovu 10 stepeni slobode, procena iznosa praga vrednosti LOQ ima verovatnoću od 95 % da će biti u intervalu definisanom kao ± 31 % oko prave vrednosti, sa 95 % pouzdanosti u proceni.

• punjenje loading
  engleski
  

  amount of sample on the collection substrate amount of analyte on the collection substrate

  srpski
  

  količina uzorka na supstratu za sakupljanje količina analizirane supstancije na supstratu za sakupljanje

  srpski
  

  količina uzorka na supstratu za sakupljanje količina analizirane supstancije na supstratu za sakupljanje

• merena veličina measurand
  engleski
  

  particular quantity subject to measurement

  srpski
  

  određena veličina koja se meri

  srpski
  

  određena veličina koja se meri

• postupak merenja metoda merenja measuring procedure measurement procedure measurement method
  engleski
  

  set of operations described specifically for the sampling and analysis of chemical or biological agents in air NOTE A measuring procedure usually includes preparation for sampling, sampling, transportation and storage, and preparation of samples for analysis and analysis.

  srpski
  

  skup operacija opisan posebno za uzorkovanje i analize hemijskih ili biloških agensa iz vazduha NAPOMENA Postupak merenja obično uključuje pripremanje za uzorkovanje, uzorkovanje, transport i čuvanje uzorka, kao i pripremu uzoraka za analize i analize.

  srpski
  

  skup operacija opisan posebno za uzorkovanje i analize hemijskih ili biloških agensa iz vazduha NAPOMENA Postupak merenja obično uključuje pripremanje za uzorkovanje, uzorkovanje, transport i čuvanje uzorka, kao i pripremu uzoraka za analize i analize.

• merni opseg opseg merenja measuring range
  engleski
  

  concentration range for which the expanded uncertainty of a validated measuring procedure is below a specified value NOTE EN 482 specifies maximum values for expanded uncertainty.

  srpski
  

  opseg koncentracije za koji je proširena merna nesigurnost validovanog mernog postupka ispod utvrđene vrednosti NAPOMENA EN 482 utvrđuje maksimalne vrednosti za proširenu nesigurnost.

  srpski
  

  opseg koncentracije za koji je proširena merna nesigurnost validovanog mernog postupka ispod utvrđene vrednosti NAPOMENA EN 482 utvrđuje maksimalne vrednosti za proširenu nesigurnost.

• bias metode method bias
  engleski
  

  bias of the measuring procedure as a whole NOTE The method bias incorporates both sampling efficiency and analytical bias.

  srpski
  

  bias celokupnog postupka merenja NAPOMENA Bias metode obuh¬vata i efikasnost uzorkovanja i analitički bias.

  srpski
  

  bias celokupnog postupka merenja NAPOMENA Bias metode obuh¬vata i efikasnost uzorkovanja i analitički bias.

• preciznost metode method precision
  engleski
  

  imprecision arising from the measuring procedure as a whole, including sampling and analysis

  srpski
  

  nepreciznost proistekla iz celokupnog postupka merenja, uključujući i uzorkovanje i analize

  srpski
  

  nepreciznost proistekla iz celokupnog postupka merenja, uključujući i uzorkovanje i analize

• prinos metode method recovery
  engleski
  

  ratio of the determined concentration of chemical agent in air to its actual concentration NOTE 1 The method recovery is usually given as a percentage. NOTE 2 The method recovery incorporates both sampling efficiency and analytical recovery.

  srpski
  

  odnos određene koncentracije hemijskog agensa u vazduhu i njegove stvarne koncentracije NAPOMENA 1 Prinos metode je obično dat u procentima. NAPOMENA 2 Prinos metode se sastoji od efikasnosti uzimanja uzoraka i analitičkog prinosa.

  srpski
  

  odnos određene koncentracije hemijskog agensa u vazduhu i njegove stvarne koncentracije NAPOMENA 1 Prinos metode je obično dat u procentima. NAPOMENA 2 Prinos metode se sastoji od efikasnosti uzimanja uzoraka i analitičkog prinosa.

• uzorkivač mešanih faza mixed-phase sampler
  engleski
  

  sampler or sampling train that is used to transport airborne particles and vapours to one or more collection substrates

  srpski
  

  uzorkivač ili linija za uzor¬kovanje koji se koriste za prenos lebdećih čestica i para do jednog ili više supstrata za sakupljanje

  srpski
  

  uzorkivač ili linija za uzor¬kovanje koji se koriste za prenos lebdećih čestica i para do jednog ili više supstrata za sakupljanje

• neslučajna analitička nesigurnost uanr non-random analytical uncertainty uanr
  engleski
  

  uncertainty associated with non-random analytical error

  srpski
  

  nesigurnost u vezi sa neslučajnom analitičkom greškom

  srpski
  

  nesigurnost u vezi sa neslučajnom analitičkom greškom

• neslučajna nesigurnost uzorkovanja usnr non-random sampling uncertainty usnr
  engleski
  

  uncertainty associated with non-random sampling error

  srpski
  

  nesigurnost u vezi sa neslučajnom greškom uzorkovanja

  srpski
  

  nesigurnost u vezi sa neslučajnom greškom uzorkovanja

• neslučajna nesigurnost non-random uncertainty
  engleski
  

  uncertainty associated with non-random errors

  srpski
  

  nesigurnost u vezi sa neslu¬čajnim greškama

  srpski
  

  nesigurnost u vezi sa neslu¬čajnim greškama

• granična vrednost profesionalne izloženosti occupational exposure limit value
  engleski
  

  limit of the time-weighted average of the concentration of a chemical agent in the air within the breathing zone of a worker in relation to a specified reference period NOTE Limit values are mostly set for reference periods of 8 h, but can also be set for shorter periods or concentration excursions. Limit values for gases and vapours are stated in terms independent of temperature and air pressure variables in ml/m³ and in terms dependent on those variables in mg/m³ for a temperature of 20 °C and a pressure of 101,3 kPa. Limit values for airborne particles and mixtures of particles and vapours are given in mg/m³ or multiples of that for actual environmental conditions (temperature, pressure) at the workplace. Limit values of fibres are given in number of fibres/m³ or number of fibres/cm³ for actual environmental conditions (temperature, pressure) at the workplace.

  srpski
  

  granica vremenski ponderisane prosečne koncentracije hemijskog agensa u vazduhu, u zoni disanja radnika, u odnosu na utvrđeni referentni period NAPOMENA Granične vrednosti su najčešće utvrđene za referentne periode od 8 h, ali mogu biti utvrđene i za kraće periode ili koncentracione nivoe izloženosti. Granične vrednosti za gasove i pare date su nezavisno od promene tempera¬ture i pritiska vazduha u ml/m3 i u zavisnosti od promenljive u mg/m3 za temperaturu od 20 °C i pritisak od 101,3 kPa.. Granične vrednosti za lebdeće čestice i smeše čestica i para date su u mg/m³ ili umnožene za aktuelne uslove sredine (temperatura, pritisak) na radnom mestu. Granične vrednosti za vlakna date su kao broj vlakana/m³ ili broj vlakana/cm³ za aktuelne uslove sredine (temperatura, pritisak) na radnom mestu.

  srpski
  

  granica vremenski ponderisane prosečne koncentracije hemijskog agensa u vazduhu, u zoni disanja radnika, u odnosu na utvrđeni referentni period NAPOMENA Granične vrednosti su najčešće utvrđene za referentne periode od 8 h, ali mogu biti utvrđene i za kraće periode ili koncentracione nivoe izloženosti. Granične vrednosti za gasove i pare date su nezavisno od promene tempera¬ture i pritiska vazduha u ml/m3 i u zavisnosti od promenljive u mg/m3 za temperaturu od 20 °C i pritisak od 101,3 kPa.. Granične vrednosti za lebdeće čestice i smeše čestica i para date su u mg/m³ ili umnožene za aktuelne uslove sredine (temperatura, pritisak) na radnom mestu. Granične vrednosti za vlakna date su kao broj vlakana/m³ ili broj vlakana/cm³ za aktuelne uslove sredine (temperatura, pritisak) na radnom mestu.

• aerodinamički prečnik čestice particle aerodynamic diameter
  engleski
  

  diameter of a sphere of 1 g cm-3 density with the same terminal settling velocity in calm air as the particle, under the prevailing conditions of temperature, pressure and relative humidity NOTE The particle aerodynamic diameter depends on the size, density and shape of the particle.

  srpski
  

  prečnik sfere, gustine od 1 g cm–3, sa istom termalnom brzinom taloženja u mirnom vazduhu kao i čestica, pod preovlađujućim uslovima temperature, pritiska i rela¬tivne vlažnosti NAPOMENA Aerodinamički prečnik čestice zavisi od veli¬čine, gustine i oblika čestice.

  srpski
  

  prečnik sfere, gustine od 1 g cm–3, sa istom termalnom brzinom taloženja u mirnom vazduhu kao i čestica, pod preovlađujućim uslovima temperature, pritiska i rela¬tivne vlažnosti NAPOMENA Aerodinamički prečnik čestice zavisi od veli¬čine, gustine i oblika čestice.

• pasivni uzorkivač passive sampler
  engleski
  

  sampler that collects gases, vapours or airborne particles on a collection substrate without active air movement NOTE Passive samplers include diffusive samplers for collection of gases and vapours and samplers for collection of airborne particles based on turbulent diffusion and separation by electrical or other forces.

  srpski
  

  uzorkivač koji sakuplja gasove, pare ili lebdeće čestice na supstratu za sakupljanje, bez aktivnog kretanja vazduha NAPOMENA Pasivni uzorkivači obuhvataju difuzione uzorkivače za sakupljanje gasova i para i uzorkivače za sakupljanje lebdećih čestica na bazi turbu¬lentne difuzije i odvajanja elek¬tričnom silom ili drugim silama.

  srpski
  

  uzorkivač koji sakuplja gasove, pare ili lebdeće čestice na supstratu za sakupljanje, bez aktivnog kretanja vazduha NAPOMENA Pasivni uzorkivači obuhvataju difuzione uzorkivače za sakupljanje gasova i para i uzorkivače za sakupljanje lebdećih čestica na bazi turbu¬lentne difuzije i odvajanja elek¬tričnom silom ili drugim silama.

• lični uzorak personal sample
  engleski
  

  product of the process of personal sampling

  srpski
  

  proizvod procesa ličnog uzorkovanja

  srpski
  

  proizvod procesa ličnog uzorkovanja

• lični uzorkivač personal sampler
  engleski
  

  sampler, attached to a person, that collects gases, vapours or airborne particles in the breathing zone to determine exposure to chemical and/or biological agents

  srpski
  

  uzorkivač koji se prikači na osobu i sakuplja gasove, pare ili lebdeće čestice u zoni disanja, kako bi se odredila izloženost hemijskim i/ili biološkim agensima

  srpski
  

  uzorkivač koji se prikači na osobu i sakuplja gasove, pare ili lebdeće čestice u zoni disanja, kako bi se odredila izloženost hemijskim i/ili biološkim agensima

• lično uzorkovanje personal sampling
  engleski
  

  process of (air) sampling carried out using a personal sampler

  srpski
  

  proces uzorkovanja (vazduha) koji se sprovodi korišćenjem ličnog uzorkivača

  srpski
  

  proces uzorkovanja (vazduha) koji se sprovodi korišćenjem ličnog uzorkivača

• preciznost precision
  engleski
  

  closeness of agreement between independent test/measurement results obtained under stipulated conditions

  srpski
  

  bliskost slaganja nezavisnih rezultata ispitivanja/merenja pod zadatim uslovima

  srpski
  

  bliskost slaganja nezavisnih rezultata ispitivanja/merenja pod zadatim uslovima

• uzorkivač sa pumpom pumped sampler
  engleski
  

  active sampler that collects gases, vapours or airborne particles on a collection substrate where the active air movement is induced by means of a pump NOTE There are active samplers available where the air movement is induced by a means other than apump. Nevertheless, these are often referred to as pumped samplers.

  srpski
  

  aktivan uzorkivač koji sa¬kuplja gasove, pare ili lebdeće čestice na supstratu za sakupljanje, pri čemu se aktivno kretanje vazduha vrši pomoću pumpe NAPOMENA Dostupni su aktivni uzorkivači kod kojih je kretanje vazduha izazvano na drugi način, a ne pumpom. Ipak, i oni se često nazivaju uzorkivači sa pumpom.

  srpski
  

  aktivan uzorkivač koji sa¬kuplja gasove, pare ili lebdeće čestice na supstratu za sakupljanje, pri čemu se aktivno kretanje vazduha vrši pomoću pumpe NAPOMENA Dostupni su aktivni uzorkivači kod kojih je kretanje vazduha izazvano na drugi način, a ne pumpom. Ipak, i oni se često nazivaju uzorkivači sa pumpom.

• slučajna analitička nesigurnost uar random analytical uncertainty uar
  engleski
  

  uncertainty associated with random analytical error NOTE The random analytical error (in some cases called 'analytical variability') is equivalent to the analytical precision determined under reproducibility conditions or the analytical precision determined under repeatability conditions together with other random uncertainty components associated with interferences, calibration, instrument response drift, blank correction, etc.

  srpski
  

  nesigurnost u vezi sa slu¬čajnom analitičkom greškom NAPOMENA Slučajna analitička greška (u nekim slučajevima nazvana analitička varijabilnost) jednaka je analitičkoj preciznosti određenoj pod uslovima reproduktivnosti, ili analitičkoj preciznosti određenoj pod uslovima ponovljivosti, zajedno sa drugim slučajnim komponentama nesigurnosti u vezi sa smetnjama, kalibracijom, pomakom odziva instrumenta, korekcijom slepe probe itd.

  srpski
  

  nesigurnost u vezi sa slu¬čajnom analitičkom greškom NAPOMENA Slučajna analitička greška (u nekim slučajevima nazvana analitička varijabilnost) jednaka je analitičkoj preciznosti određenoj pod uslovima reproduktivnosti, ili analitičkoj preciznosti određenoj pod uslovima ponovljivosti, zajedno sa drugim slučajnim komponentama nesigurnosti u vezi sa smetnjama, kalibracijom, pomakom odziva instrumenta, korekcijom slepe probe itd.

• slučajna nesigurnost uzorkovanja usr random sampling uncertainty usr
  engleski
  

  uncertainty associated with random sampling error

  srpski
  

  nesigurnost u vezi sa slučajnom greškom uzorkovanja

  srpski
  

  nesigurnost u vezi sa slučajnom greškom uzorkovanja

• slučajna nesigurnost random uncertainty
  engleski
  

  uncertainty associated with random errors

  srpski
  

  nesigurnost u vezi sa slučajnim greškama

  srpski
  

  nesigurnost u vezi sa slučajnim greškama

• referentni period reference period
  engleski
  

  specified period of time for which the occupational exposure limit value of a chemical or biological agent applies NOTE The reference period is usually 8 h for long term measurements and 15 min for short term measurements.

  srpski
  

  utvrđeni period u kome se primenjuje granična vrednost profesionalne izloženosti hemijskom ili biološkom agensu NAPOMENA Referentni pe¬riod je obično 8 h za dugotrajna merenja i 15 min za kratkotrajna merenja.

  srpski
  

  utvrđeni period u kome se primenjuje granična vrednost profesionalne izloženosti hemijskom ili biološkom agensu NAPOMENA Referentni pe¬riod je obično 8 h za dugotrajna merenja i 15 min za kratkotrajna merenja.

• referentni uzorak reference sample
  engleski
  

  sample having a known or measured content or loading of the analyte of interest NOTE A reference sample can be analysed to determine the analytical bias or the analytical precision of a measuring procedure.

  srpski
  

  uzorak sa poznatim ili izmerenim sadržajem, ili napunjen značajnom analiziranom supstancijom NAPOMENA Referentni uzorak može da se analizira da bi se odredio analitički bias ili ana¬litička preciznost postupka merenja.

  srpski
  

  uzorak sa poznatim ili izmerenim sadržajem, ili napunjen značajnom analiziranom supstancijom NAPOMENA Referentni uzorak može da se analizira da bi se odredio analitički bias ili ana¬litička preciznost postupka merenja.

• uslovi ponovljivosti repeatability conditions
  engleski
  

  observation conditions where independent test/measurement results are obtained with the same method on identical test/measurement items in the same test or measuring facility by the same operator using the same equipment within short intervals of time

  srpski
  

  uslovi posmatranja su takvi da se nezavisni rezultati ispitivanja/merenja dobijaju istom metodom na identičnim ispitnim/mernim jedinkama, u istim ispitnim ili mernim objektima, sa istim izvrši¬ocima i korišćenjem iste opreme u kratkim vremenskim intervalima

  srpski
  

  uslovi posmatranja su takvi da se nezavisni rezultati ispitivanja/merenja dobijaju istom metodom na identičnim ispitnim/mernim jedinkama, u istim ispitnim ili mernim objektima, sa istim izvrši¬ocima i korišćenjem iste opreme u kratkim vremenskim intervalima

• uslovi reproduktivnosti reproducibility conditions
  engleski
  

  observation conditions where independent test/measurement results are obtained with the same method on identical test/measurement items in different test or measuring facilities with different operators using different equipment

  srpski
  

  uslovi posmatranja su takvi da se nezavisni rezultati ispitivanja/merenja dobijaju istom metodom, na identičnim ispitnim/mernim jedinkama, u različitim ispitnim ili mernim objektima, sa različitim izvršiocima i korišćenjem različite opreme

  srpski
  

  uslovi posmatranja su takvi da se nezavisni rezultati ispitivanja/merenja dobijaju istom metodom, na identičnim ispitnim/mernim jedinkama, u različitim ispitnim ili mernim objektima, sa različitim izvršiocima i korišćenjem različite opreme

• respiratorna frakcija respirable fraction
  engleski
  

  mass fraction of inhaled particles penetrating to the unciliated airways NOTE The respirable fraction is specified in EN 481.

  srpski
  

  masena frakcija udahnutih čestica koje prodiru u donje disajne puteve NAPOMENA Respiratorna frakcija utvrđena je u EN 481

  srpski
  

  masena frakcija udahnutih čestica koje prodiru u donje disajne puteve NAPOMENA Respiratorna frakcija utvrđena je u EN 481

• respiratorni uzorkivač respirable sampler
  engleski
  

  aerosol sampler that is used to collect the respirable fraction

  srpski
  

  uzorkivač aerosola koji se koristi za sakupljanje respiratorne frakcije

  srpski
  

  uzorkivač aerosola koji se koristi za sakupljanje respiratorne frakcije

• pripremanje uzorka sample preparation
  engleski
  

  all operations carried out on a sample, usually after transportation and storage, to prepare it for analysis, including transformation of the sample into a measurable state, where necessary NOTE Adapted from EN 14902:2005, 3.1.24.

  srpski
  

  sve radnje izvršene na uzorku, obično posle transporta i skladištenja, radi njegove pripreme za analizu, uklju¬čujući i prevođenje uzorka u stanje pogodno za merenje, kada je to neophodno NAPOMENA Prerađeno na osnovu 3.1.24 u EN 14902:2005.

  srpski
  

  sve radnje izvršene na uzorku, obično posle transporta i skladištenja, radi njegove pripreme za analizu, uklju¬čujući i prevođenje uzorka u stanje pogodno za merenje, kada je to neophodno NAPOMENA Prerađeno na osnovu 3.1.24 u EN 14902:2005.

• efikasnost uzorkovanja efikasnost uzorkivača kriva efikasnosti sampling efficiency sampler efficiency efficiency curve
  engleski
  

  for each aerodynamic diameter of a particle, relative fraction of the concentration of airborne particles transported from the undisturbed air to the collection substrate for analysis NOTE 1 The sampling efficiency is independent of whether the particle concentration is determined by number, surface area or mass. NOTE 2 For a sampler with internal separation, the sampling efficiency is the product of the inlet efficiency and the separation efficiency.

  srpski
  

  <uzorkivač aerosola> za svaki aerodinamički prečnik čes¬tice, to je relativni udeo koncentracije lebdećih čestica prenetih iz mirnog vazduha na supstrat za saku¬pljanje NAPOMENA 1 Efikasnost uzorkivača je nezavisna od toga da li se koncentracija čestica određuje brojem, površinom. ili masom. NAPOMENA 2 Za uzorkivač sa unutrašnjim razdvajanjem, efikasnost uzorkovanja je proizvod ulazne efikasnosti i efikasnosti razdvajanja.

  srpski
  

  <uzorkivač aerosola> za svaki aerodinamički prečnik čes¬tice, to je relativni udeo koncentracije lebdećih čestica prenetih iz mirnog vazduha na supstrat za saku¬pljanje NAPOMENA 1 Efikasnost uzorkivača je nezavisna od toga da li se koncentracija čestica određuje brojem, površinom. ili masom. NAPOMENA 2 Za uzorkivač sa unutrašnjim razdvajanjem, efikasnost uzorkovanja je proizvod ulazne efikasnosti i efikasnosti razdvajanja.

• linija za uzorkovanje aparatura za uzorkovanje sampling train
  engleski
  

  connected series of samplers used to collect a number of substances of interest

  srpski
  

  niz povezanih uzorkivača koji se koriste za sakupljanje brojnih značajnih supstancija

  srpski
  

  niz povezanih uzorkivača koji se koriste za sakupljanje brojnih značajnih supstancija

• nesigurnost uzorkovanja us sampling uncertainty us
  engleski
  

  combined uncertainty of the sampling procedure NOTE The sampling uncertainty includes, where relevant, contributions from sampled air volume, sampling efficiency, sample storage and, if applicable, transport.

  srpski
  

  kombinovana merna nesigurnost postupka uzorkovanja NAPOMENA Merna nesigurnost uzorkovanja uključuje, kada je to relevantno, doprinose od uzorkovane zapremine vazduha, efikasnosti uzorkovanja, skladištenje uzorka i, ukoliko je to primenjivo, transporta.

  srpski
  

  kombinovana merna nesigurnost postupka uzorkovanja NAPOMENA Merna nesigurnost uzorkovanja uključuje, kada je to relevantno, doprinose od uzorkovane zapremine vazduha, efikasnosti uzorkovanja, skladištenje uzorka i, ukoliko je to primenjivo, transporta.

• selektivnost selectivity
  engleski
  

  extent of independence of a measuring procedure from interferences

  srpski
  

  stepen ne¬zavisnosti postupka merenja od smetnji

  srpski
  

  stepen ne¬zavisnosti postupka merenja od smetnji

• cevčica sa adsorberom sorbent tube
  engleski
  

  device, usually made of metal or glass, containing a collection substrate such as a sorbent or a support impregnated with reagent NOTE Some sorbent tubes are intended for use as active samplers and some as passive samplers.

  srpski
  

  uređaj, obično napravljen od metala ili stakla, koji sa¬drži supstrat za sakupljanje, kao što je adsorber ili nosač impregniran reagensom NAPOMENA Neke cevčice sa adsorberom su namenjene za ko¬rišćenje kako za aktivno, tako i za pasivno uzorkovanje.

  srpski
  

  uređaj, obično napravljen od metala ili stakla, koji sa¬drži supstrat za sakupljanje, kao što je adsorber ili nosač impregniran reagensom NAPOMENA Neke cevčice sa adsorberom su namenjene za ko¬rišćenje kako za aktivno, tako i za pasivno uzorkovanje.

• standardna nesigurnost standard uncertainty
  engleski
  

  uncertainty of the result of a measurement expressed as a standard deviation

  srpski
  

  nesigurnost rezultata me¬renja, izražena kao standardna devijacija

  srpski
  

  nesigurnost rezultata me¬renja, izražena kao standardna devijacija

• statični uzorak uzorak iz prostora static sample area sample
  engleski
  

  product of the process of static sampling

  srpski
  

  proizvod procesa statičkog uzorkovanja

  srpski
  

  proizvod procesa statičkog uzorkovanja

• statički uzorkivač prostorni uzorkivač static sampler area sampler
  engleski
  

  sampler, not attached to a person, that collects gases, vapours or airborne particles at a particular location

  srpski
  

  uređaj koji nije prikačen na osobu, a sakuplja gasove, pare ili lebdeće čestice na određenoj lokaciji

  srpski
  

  uređaj koji nije prikačen na osobu, a sakuplja gasove, pare ili lebdeće čestice na određenoj lokaciji

• statičko uzorkovanje static sampling
  engleski
  

  process of (air) sampling carried out using a static sampler

  srpski
  

  proces uzorkovanja (vazduha) koji se sprovodi korišćenjem statičkog uzorkivača

  srpski
  

  proces uzorkovanja (vazduha) koji se sprovodi korišćenjem statičkog uzorkivača

• torakalna frakcija thoracic fraction
  engleski
  

  mass fraction of inhaled particles penetrating beyond the larynx NOTE The thoracic fraction is specified in EN 481.

  srpski
  

  masena frakcija udahnutih čestica koje prodiru do grkljana NAPOMENA Torakalna frakcija utvrđena je u EN 481.

  srpski
  

  masena frakcija udahnutih čestica koje prodiru do grkljana NAPOMENA Torakalna frakcija utvrđena je u EN 481.

• torakalni uzorkivač thoracic sampler
  engleski
  

  aerosol sampler that is used to collect the thoracic fraction

  srpski
  

  uzorkivač aerosola koji se koristi za sakupljanje torakalne frakcije

  srpski
  

  uzorkivač aerosola koji se koristi za sakupljanje torakalne frakcije

• ukupne lebdeće čestice total airborne particles
  engleski
  

  airborne particles in a given volume of air

  srpski
  

  sve lebdeće čestice sadržane u datoj zapremini vazduha

  srpski
  

  sve lebdeće čestice sadržane u datoj zapremini vazduha

• prava vrednost true value
  engleski
  

  value which characterizes a quantity or quantitative characteristic perfectly defined in the conditions which exist when that quantity or quantitative characteristic is considered NOTE 1 The true value of a quantity or quantitative characteristic is a theoretical concept and, in general, cannot be known exactly. NOTE 2 See also definition given in ENV 13005:1999, B.2.3.

  srpski
  

  vrednost koja karakteriše veličinu ili kvantitativne karakteristike veličine, sa¬vršeno definisane u uslovi¬ma koji postoje onda kada se ta veličina ili kvantita¬tivne karakteristike posmatraju NAPOMENA 1 Prava vrednost veličine ili kvantitativne karakteristike je teorijski pojam i, u opštem slučaju, ne može se tačno znati. NAPOMENA 2 Videti takođe definiciju datu u B.2.3 u ENV 13005:1999.

  srpski
  

  vrednost koja karakteriše veličinu ili kvantitativne karakteristike veličine, sa¬vršeno definisane u uslovi¬ma koji postoje onda kada se ta veličina ili kvantita¬tivne karakteristike posmatraju NAPOMENA 1 Prava vrednost veličine ili kvantitativne karakteristike je teorijski pojam i, u opštem slučaju, ne može se tačno znati. NAPOMENA 2 Videti takođe definiciju datu u B.2.3 u ENV 13005:1999.

• nesigurnost (merenja) merna nesigurnost uncertainty (of measurement) measurement uncertainty
  engleski
  

  parameter, associated with the results of a measurement, that characterizes the dispersion of the values that could reasonably be attributed to the measurand

  srpski
  

  parametar merne nesigur¬nosti, povezan sa rezultatima merenja, koji karakteriše rasipanje vrednosti koje se razumno mogu pripisati merenoj veličini

  srpski
  

  parametar merne nesigur¬nosti, povezan sa rezultatima merenja, koji karakteriše rasipanje vrednosti koje se razumno mogu pripisati merenoj veličini

• validacija validation
  engleski
  

  process of evaluating the performance of a measuring procedure and checking that the performance meets certain pre-set criteria

  srpski
  

  proces ocenjivanja performansi postupka merenja i provera da li te performanse ispunjavaju unapred postavljene kriterijume

  srpski
  

  proces ocenjivanja performansi postupka merenja i provera da li te performanse ispunjavaju unapred postavljene kriterijume

• para vapour
  engleski
  

  gas phase of a substance in a state of equilibrium or disturbed equilibrium with the same substance in a liquid or solid state below its boiling or sublimation point

  srpski
  

  gasovita faza sustancije u stanju ravnoteže ili u narušenoj ravnoteži, sa istom supstancijom u tečnom ili čvrstom stanju pod tačkom ključanja ili sublimacije

  srpski
  

  gasovita faza sustancije u stanju ravnoteže ili u narušenoj ravnoteži, sa istom supstancijom u tečnom ili čvrstom stanju pod tačkom ključanja ili sublimacije

• radno mesto workplace
  engleski
  

  designated area or areas in which the work activities are carried out

  srpski
  

  određeni prostor ili prostori u kojima se odvijaju radne aktivnosti

  srpski
  

  određeni prostor ili prostori u kojima se odvijaju radne aktivnosti