Srpski znak usaglašenosti i CE znak
U skladu sa Pravilnikom o električnoj opremi namenjenoj za upotrebu u okviru određenih granica napona („Službeni glasnik RS”, br. 25/16 i 21/20”) znak usaglašenosti se definiše kao oznaka koju proizvođač stavlja na električnu opremu i kojom potvrđuje da je ta električna oprema usaglašena sa zahtevima svih propisa na osnovu kojih je utvrđena obaveza stavljanja tog znaka.
Izgled i sadržina znaka usaglašenosti („CE” i „Srpskog znaka usaglašenosti”) opisani su u Prilogu 5. Pravilnika.
Znak usaglašenosti se stavlja na električnu opremu ili njenu natpisnu pločicu tako da bude vidljiv, čitljiv i neizbrisiv, a ukoliko to nije moguće ili nije opravdano zbog karakteristika električne opreme, stavlja se na njenu ambalažu ili propratnu dokumentaciju.
Proizvođač stavlja znak usaglašenosti na svaku pojedinačnu električnu opremu koja je usaglašena sa odgovarajućim zahtevima iz Pravilnika.
Električna oprema može da se isporuči na tržištu samo ako ispunjava, između ostalih, i zahtev da je za električnu opremu proizvođač sačinio deklaraciju o usaglašenosti iz člana 12. Pravilnika i da je na električnu opremu stavio znak usaglašenosti, ako električna oprema ispunjava bezbednosne ciljeve iz člana 5. i Priloga 1 Pravilnika.
CE znak – SE znak u EU predstavlja jedini dozvoljeni znak o usaglašenosti proizvoda sa zahtevima evropskih direktiva u pogledu bezbednosti proizvoda. CE znak na proizvodu predstavlja izjavu proizvođača da je proizvod usaglašen sa bitnim zahtevima relevantnog evropskog zakonodavstva (u pogledu zdravlja, bezbednosti, zaštite životne sredine), a u praksi sa zahtevima direktiva koje regulišu pojedine proizvode.
CE znak je obavezna evropska oznaka za grupe proizvoda i ukazuje na usaglašenost sa osnovnim bezbednosnim i zdravstvenim zahtevima evropskih direktiva novog pristupa.
SE znak se stavlja isključivo na proizvod za koji je to predviđeno prema određenim evropskim direktivama i ne sme se stavljati na druge proizvode. Takođe, zabranjeno je da se proizvodi označavaju znakovima za koje postoji verovatnoća da će ličiti na znak SE i time obmanuti kupce proizvoda.
CE znak na proizvodu nije znak kvaliteta, to je potvrda nadzornim organima da proizvod zakonski može da se stavi na tržište.
CE znak na proizvodu obezbeđuje slobodno kretanje proizvoda u okviru Evropske unije i EFTA. Proizvođači koji žele da plasiraju svoje proizvode na evropsko tržište moraju osigurati da su ti proizvodi u skladu sa zahtevima Direktive o niskom naponu i da imaju CE znak. Sa ovom oznakom, proizvođači/distributeri proizvoda dokazuju da je njihov proizvod usklađen sa važećim bezbednosnim standardima i da se može slobodno staviti na tržište u okviru Evropske unije.
U skladu sa članom 23, stav 2. Pravilnika, od dana stupanja na snagu ACAA sporazuma (ACAA – Agreement on Conformity Assessment and Acceptance of Industrial Products) za električnu opremu na koju se primenjuje ovaj Pravilnik ili, ako taj ugovor ne bude zaključen, od dana pristupanja Republike Srbije Evropskoj uniji, označavanje usaglašenosti električne opreme obavlja se stavljanjem CE znaka u skladu sa ovim Pravilnikom i posebnim propisima.
Srpski znak usaglašenosti
Usaglašenost proizvoda sa bitnim zahtevima iz srpskih tehničkih propisa označava se stavljanjem na proizvod Srpskog znaka usaglašenosti.
Srpski znak usaglašenosti je jedina oznaka kojom se potvrđuje da je proizvod koji se stavlja na tržište ili u upotrebu u Republici Srbiji usaglašen sa zahtevima iz srpskog tehničkog propisa, ako je na osnovu tog propisa predviđeno njegovo stavljanje.
Za korisnike u Republici Srbiji važno je to da CE znak ne zamenjuje Srpski znak usaglašenosti. Srpski znak usaglašenosti se, u skladu sa tehničkim propisom, uvek stavlja na proizvode koji se plasiraju na tržište ili u upotrebu u RS, bez obzira na to da li je na taj proizvod već stavljen CE znak. To znači da na isti proizvod mogu biti stavljena oba znaka.
Proizvođač, njegov zastupnik, odnosno uvoznik stavlja Srpski znak usaglašenosti na svaku pojedinačnu električnu opremu istog tipa i/ili modela električne opreme opisane u potvrdi o usaglašenosti.
Srpski znak usaglašenosti stavlja proizvođač, odnosno njegov zastupnik ili uvoznik ako je to utvrđeno tehničkim propisom, posle sprovedenog ocenjivanja usaglašenosti. On to čini samostalno ili po uputstvu imenovanog tela koje je sprovelo ocenjivanje usaglašenosti.
Srpski znak usaglašenosti se sastoji od tri velika slova A povezana u obliku jednakostraničnog trougla (3A). Uz Srpski znak usaglašenosti stavlja se registarski broj imenovanog tela iz registra imenovanih tela za ocenjivanje usaglašenosti, kao i poslednje dve cifre godine izdavanja isprave o usaglašenosti, ako je to telo sprovodilo, odnosno učestvovalo u ocenjivanju usaglašenosti. Oblik, izgled i sadržina Srpskog znaka usaglašenosti uređen je Uredbom o znaku usaglašenosti („Službeni glasnik RS”, br. 04/22). Srpski znak usaglašenosti stavlja se na određena mesta prema sledećem redosledu:
- na proizvod;
- na pločicu uz proizvod;
- na njegovu ambalažu ili na nalepnicu ili priveznicu koja se stavlja na ambalažu proizvoda, ili
- na propratni dokument proizvoda.
Pravilo je da se Srpski znak usaglašenosti stavlja na proizvod, na mestu koje je lako dostupno za pregled. Ovaj znak mora da se sačuva u slučaju dalje obrade, odnosno dorade proizvoda (ili delova proizvoda) ili kada se taj proizvod ugrađuje u objekte ili postrojenja.
Izuzetno, ako nije moguće da se Srpski znak usaglašenosti stavi na proizvod zbog njegove prirode, dimenzija, odnosno nekih drugih karakteristika koje to onemogućavaju, ovaj znak se može staviti na pločicu ili priveznicu uz proizvod.
Srpski znak usaglašenosti u originalnom formatu može da se preuzme sa sajta Ministarstva privrede: www.privreda.gov.rs
