Termini
SRPS EN 13193:2004

Ambalaža - Ambalaža i životna sredina - Terminologija

Packaging - Packaging and the environment - Terminology

Termini

• biorazgradnja biodegradation
  engleski
  

  Degradation caused by biological activity, especially by enzymatic action leading to a significant change of the chemical structure of a material.

  srpski
  

  Razgradnja prouzrokovana biološkom aktivnošću (naročito dejstvom enzima) koja dovodi do značajne promene hemijske strukture materijala.

  srpski
  

  Razgradnja prouzrokovana biološkom aktivnošću (naročito dejstvom enzima) koja dovodi do značajne promene hemijske strukture materijala.

• hemijska razgradnja chemical degradation
  engleski
  

  Degradation caused by chemical agents including catalysts leading to a significant change of the chemical structure of a material.

  srpski
  

  Razgradnja prouzrokovana hemijskim sredstvima, uključujući katalizatore, koja dovodi do značajne promene hemijske strukture materijala.

  srpski
  

  Razgradnja prouzrokovana hemijskim sredstvima, uključujući katalizatore, koja dovodi do značajne promene hemijske strukture materijala.

• mešovito sagorevanje, kosagorevanje co-combustion
  engleski
  

  Combustion of a mixture of fuels.

  srpski
  

  Sagorevanje smeše goriva.

  srpski
  

  Sagorevanje smeše goriva.

• gorivi materijal combustible material
  engleski
  

  Any material capable of releasing energy by burning.

  srpski
  

  Svaki materijal sposoban da gorenjem oslobađa energiju.

  srpski
  

  Svaki materijal sposoban da gorenjem oslobađa energiju.

• sagorevanje combustion
  engleski
  

  Process of burning. Chemical conversion by means of an oxidant, usually oxygen, accompanied by the release of heat.

  srpski
  

  Proces gorenja. Hemijska konverzija uz pomoć oksidansa, najčešće kiseonika, praćena oslobađanjem toplote.

  srpski
  

  Proces gorenja. Hemijska konverzija uz pomoć oksidansa, najčešće kiseonika, praćena oslobađanjem toplote.

• kompost compost
  engleski
  

  Organic soil conditioner obtained by biodegradation of a mixture principally consisting of various vegetable residues, occasionally with other organic material and having a limited mineral content. NOTE 1 Criteria for the quality of compost is defined by international, European and national standards and includes content of "heavy metals", ecotoxicity and level of distinguishable residue. NOTE 2 The following term is a derivative of the above definition: Compostability: potential of a material to be biodegraded in a composting process.

  srpski
  

  Organski oplemenjivač zemljišta dobijen procesom biorazgradnje smeše koja se uglavnom sastoji od različitih ostataka biljnog porekla, a ponekad i od ostalih organskih materija, i koji ima ograničen sadržaj mineralnih materija. NAPOMENA 1 Kriterijum za kvalitet komposta definisan je međunarodnim, evropskim i nacionalnim standardima, uključujući i sadržaj "teških metala", ekotoksičnost i stepen prepoznatljivosti pojedinačnog ostatka. NAPOMENA 2 Sledeći termin izveden je iz prethodne definicije: pogodnost za kompostiranje: sposobnost materijala da bude biološki razgrađen u procesu kompostiranja.

  srpski
  

  Organski oplemenjivač zemljišta dobijen procesom biorazgradnje smeše koja se uglavnom sastoji od različitih ostataka biljnog porekla, a ponekad i od ostalih organskih materija, i koji ima ograničen sadržaj mineralnih materija. NAPOMENA 1 Kriterijum za kvalitet komposta definisan je međunarodnim, evropskim i nacionalnim standardima, uključujući i sadržaj "teških metala", ekotoksičnost i stepen prepoznatljivosti pojedinačnog ostatka. NAPOMENA 2 Sledeći termin izveden je iz prethodne definicije: pogodnost za kompostiranje: sposobnost materijala da bude biološki razgrađen u procesu kompostiranja.

• razgradnja degradation
  engleski
  

  An irreversible process leading to a significant change of the structure of a material, typically characterized by a loss of properties (e.g. Integrity, mechanical strength, change of molecular weight or structure) and/or fragmentation. Degradation is affected by environmental conditions and proceeds over a period of time comprising one or more steps.

  srpski
  

  Nepovratni proces koji dovodi do značajnih promena u strukturi materijala, tipično okarakterisan gubitkom osobina (npr. celovitosti, mehaničke jačine, izmenjene molske mase ili strukture) i/ili rastavljanjem na delove. Na proces razgradnje utiču uslovi životne sredine i on se odvija tokom vremenskog perioda obuhvatajući jedan ili više koraka.

  srpski
  

  Nepovratni proces koji dovodi do značajnih promena u strukturi materijala, tipično okarakterisan gubitkom osobina (npr. celovitosti, mehaničke jačine, izmenjene molske mase ili strukture) i/ili rastavljanjem na delove. Na proces razgradnje utiču uslovi životne sredine i on se odvija tokom vremenskog perioda obuhvatajući jedan ili više koraka.

• odlaganje disposal
  engleski
  

  See annex B (B.1.5 and B.2.3).

  srpski
  

  Videti Prilog B (B.1.5 i B.2.3).

  srpski
  

  Videti Prilog B (B.1.5 i B.2.3).

• iskorišćenje energije energy recovery
  engleski
  

  See annex B (B.1.4).

  srpski
  

  Videti Prilog B (B.1.4).

  srpski
  

  Videti Prilog B (B.1.4).

• gorivo fuel
  engleski
  

  Any material used as a source of energy.

  srpski
  

  Svaki materijal koji se koristi kao izvor energije.

  srpski
  

  Svaki materijal koji se koristi kao izvor energije.

• gasifikacija gasification
  engleski
  

  Transformation of organic material by partial oxidation into a gaseous fuel or a synthetic gas.

  srpski
  

  Transformacija organskih materijala pomoću parcijalne oksidacije u gasovita goriva ili sintetski gas.

  srpski
  

  Transformacija organskih materijala pomoću parcijalne oksidacije u gasovita goriva ili sintetski gas.

• kontrolisano spaljivanje, insineracija incineration
  engleski
  

  Combustion of waste with or without energy recovery.

  srpski
  

  Sagorevanje otpada sa ili bez iskorišćenja energije. NACIONALNA NAPOMENA Podrazumeva se da je sagorevanje kontrolisano radi zaštite zdravlja ljudi, prirodnih bogatstava i životne sredine.

  srpski
  

  Sagorevanje otpada sa ili bez iskorišćenja energije. NACIONALNA NAPOMENA Podrazumeva se da je sagorevanje kontrolisano radi zaštite zdravlja ljudi, prirodnih bogatstava i životne sredine.

• reciklaža materijala material recycling
  engleski
  

  Racycling by means other than organic recycling.

  srpski
  

  Reciklaža na način različit od organske reciklaže.

  srpski
  

  Reciklaža na način različit od organske reciklaže.

• mehanička razgradnja mechanical degradation
  engleski
  

  Disintegration caused by mechanical influences i.e. Forces such as vibration and shock, shear stress, abrasion, pressure, rupture leading to a significant change of the physical structure of a material.

  srpski
  

  Razjedinjavanje izazvano mehaničkim dejstvom, tj. silama koje proizvode vibracije i udar, napon na smicanje, habanje, pritisak i lom, a koje dovodi do značajne promene fizičke strukture materijala.

  srpski
  

  Razjedinjavanje izazvano mehaničkim dejstvom, tj. silama koje proizvode vibracije i udar, napon na smicanje, habanje, pritisak i lom, a koje dovodi do značajne promene fizičke strukture materijala.

• pojedinačno sagorevanje mono-combustion
  engleski
  

  Combustion of a single fuel.

  srpski
  

  Sagorevanje pojedinačnog goriva.

  srpski
  

  Sagorevanje pojedinačnog goriva.

• jednokratna ambalaža one-way packaging
  engleski
  

  Packaging which is designed to be used only once.

  srpski
  

  Ambalaža koja je projektovana da se koristi samo jednom.

  srpski
  

  Ambalaža koja je projektovana da se koristi samo jednom.

• organska reciklaža organic recycling
  engleski
  

  See annex B (B.1.3).

  srpski
  

  Videti Prilog B (B.1.3).

  srpski
  

  Videti Prilog B (B.1.3).

• komponenta ambalaže packaging component
  engleski
  

  Part of packaging that can be separated by hand or by using simple physical means.

  srpski
  

  Deo ambalaže koji se može odvojiti ručno ili jednostavnim fizičkim postupkom (sredstvom).

  srpski
  

  Deo ambalaže koji se može odvojiti ručno ili jednostavnim fizičkim postupkom (sredstvom).

• sastojak ambalaže packaging constituent
  engleski
  

  Part from which packaging or its components are made and which cannot be separated by hand or by using simple physical means.

  srpski
  

  Deo od kojeg je izrađena ambalaža ili njena komponenta, a koji se ne može odvojiti ručno ili jednostavnim fizičkim postupkom (sredstvom).

  srpski
  

  Deo od kojeg je izrađena ambalaža ili njena komponenta, a koji se ne može odvojiti ručno ili jednostavnim fizičkim postupkom (sredstvom).

• gorivo dobijeno od ambalaže packaging derived fuel; PDF
  engleski
  

  Fuel derived by separate collection of combustibles, mainly consisting of used packaging.

  srpski
  

  Gorivo dobijeno razdvajanjem i sakupljanjem gorivog materijala, uglavnom sastavljeno od upotrebljene ambalaže.

  srpski
  

  Gorivo dobijeno razdvajanjem i sakupljanjem gorivog materijala, uglavnom sastavljeno od upotrebljene ambalaže.

• ambalažno smeće packaging litter
  engleski
  

  Used packaging or packaging component which has been discarded in an uncontrolled manner in the environment.

  srpski
  

  Upotrebljena ambalaža ili komponenta ambalaže koja je odbačena na nekontrolisani način u životnu sredinu.
  NACIONALNA NAPOMENA Pod ambalažnim smećem (u nacionalnim propisima) podrazumevaju se ostaci ambalažnog otpada koji se, posle njegovog sakupljanja, ponovne upotrebe ili ponovnog iskorišćenja, više ne mogu upotrebiti u korisne svrhe, tj. nemaju upotrebnu vrednost.

  srpski
  

  Upotrebljena ambalaža ili komponenta ambalaže koja je odbačena na nekontrolisani način u životnu sredinu.
  NACIONALNA NAPOMENA Pod ambalažnim smećem (u nacionalnim propisima) podrazumevaju se ostaci ambalažnog otpada koji se, posle njegovog sakupljanja, ponovne upotrebe ili ponovnog iskorišćenja, više ne mogu upotrebiti u korisne svrhe, tj. nemaju upotrebnu vrednost.

• ambalažni otpad packing waste
  engleski
  

  See annex B (B.1.1, B.2.1 and B.2.2).

  srpski
  

  Videti Prilog B (B.1.1, B.1.2 i B.2.2).

  srpski
  

  Videti Prilog B (B.1.1, B.1.2 i B.2.2).

• fotorazgradnja photodegradation
  engleski
  

  Degradation caused by absorption of visible and UV light.

  srpski
  

  Razgradnja prouzrokovana apsorpcijom vidljive i ultraljubičaste svetlosti.

  srpski
  

  Razgradnja prouzrokovana apsorpcijom vidljive i ultraljubičaste svetlosti.

• predtretirani otpad pre-treated waste
  engleski
  

  Waste that has been treated to make it more suitable for recovery or disposal.

  srpski
  

  Otpad koji je tretiran da bi bio pogodniji za ponovno iskorišćenje ili odlaganje.

  srpski
  

  Otpad koji je tretiran da bi bio pogodniji za ponovno iskorišćenje ili odlaganje.

• primarno gorivo primary fuel
  engleski
  

  Principal fuel(s) of an energy conversion plant.

  srpski
  

  Osnovno gorivo/goriva u postrojenjima za energetsku konverziju.

  srpski
  

  Osnovno gorivo/goriva u postrojenjima za energetsku konverziju.

• ponovo iskoristiva ambalaža recoverable packaging
  engleski
  

  Packaging which is capable of undergoing a process of recovery.

  srpski
  

  Ambalaža koju je moguće podvrgnuti procesu ponovnog iskorišćenja.

  srpski
  

  Ambalaža koju je moguće podvrgnuti procesu ponovnog iskorišćenja.

• ponovno iskorišćenje recovery
  engleski
  

  See annex B (B.1.2 and B.2.4).

  srpski
  

  Videti Prilog B (B.1.2 i B.2.4).

  srpski
  

  Videti Prilog B (B.1.2 i B.2.4).

• ambalaža pogodna za reciklažu recyclable packaging
  engleski
  

  Packaging which is capable of undergoing a process of recycling.

  srpski
  

  Ambalaža koju je moguće podvrgnuti procesu reciklaže.

  srpski
  

  Ambalaža koju je moguće podvrgnuti procesu reciklaže.

• reciklaža recycling
  engleski
  

  Reprocessing in a production process of the waste materials for the original purpose or for other purposes including organic recycling but excluding energy recovery. (Directive 94/62/EC)

  srpski
  

  Ponovna prerada otpadnih materijala u okviru proizvodnog procesa, za prvobitnu namenu ili za ostale namene, uključujući organsku reciklažu, a isključujući iskorišćenje energije.
  (Direktiva 94/62/EC)

  srpski
  

  Ponovna prerada otpadnih materijala u okviru proizvodnog procesa, za prvobitnu namenu ili za ostale namene, uključujući organsku reciklažu, a isključujući iskorišćenje energije.
  (Direktiva 94/62/EC)

• gorivo dobijeno iz otpada refuse derived fuel; RDF
  engleski
  

  Waste pre-treated to make it more suitable as a fuel.

  srpski
  

  Otpad koji je prethodno tretiran da bi bio pogodniji kao gorivo.

  srpski
  

  Otpad koji je prethodno tretiran da bi bio pogodniji kao gorivo.

• povratna ambalaža returnable packaging
  engleski
  

  Packaging for which there is a specific packaging collection system not necessarily for reuse.

  srpski
  

  Ambalaža za koju postoji specifičan sistem sakupljanja, ne neophodno za ponovnu upotrebu.

  srpski
  

  Ambalaža za koju postoji specifičan sistem sakupljanja, ne neophodno za ponovnu upotrebu.

• ponovno upotrebljiva ambalaža reusable packaging
  engleski
  

  Packaging or packaging component which has been conceived and designed to accomplish within its life cycle a minimum number of trips or rotations in a system for reuse.

  srpski
  

  Ambalaža ili komponenta ambalaže koja je osmišljena i projektovana da u svom životnom ciklusu postigne najmanji broj puteva pražnjenja i ciklusa ponovnog punjenja u okviru sistema ponovne upotrebe.

  srpski
  

  Ambalaža ili komponenta ambalaže koja je osmišljena i projektovana da u svom životnom ciklusu postigne najmanji broj puteva pražnjenja i ciklusa ponovnog punjenja u okviru sistema ponovne upotrebe.

• ponovna upotreba reuse
  engleski
  

  Any operation by which packaging, which has been conceived and designed to accomplish within its life cycle a minimum number of trips or rotation, is refilled or used for the same purpose for which it was conceived, with or without the support of auxiliary products present on the market enabling the packaging to be refilled; such reused packaging will become packaging waste when no longer subjects to reuse. (Directive 94/62/EC)

  srpski
  

  Svaka operacija kojom se ambalaža, osmišljena i projektovana da postigne tokom svog životnog ciklusa najmanji broj puteva pražnjenja i ciklusa ponovnog punjenja, ponovo puni ili upotrebljava u istu svrhu za koju je osmišljena, sa ili bez pomoćnih proizvoda, dostupnih na tržištu, koji omogućavaju da se ambalaža ponovo puni; takva ponovo upotrebljena ambalaža postaje otpad ako se više ne podvrgava ponovnoj upotrebi.
  (Direktiva 94/62/EC)

  srpski
  

  Svaka operacija kojom se ambalaža, osmišljena i projektovana da postigne tokom svog životnog ciklusa najmanji broj puteva pražnjenja i ciklusa ponovnog punjenja, ponovo puni ili upotrebljava u istu svrhu za koju je osmišljena, sa ili bez pomoćnih proizvoda, dostupnih na tržištu, koji omogućavaju da se ambalaža ponovo puni; takva ponovo upotrebljena ambalaža postaje otpad ako se više ne podvrgava ponovnoj upotrebi.
  (Direktiva 94/62/EC)

• sekundarno gorivo secondary fuel
  engleski
  

  Fuel used in addition to the primary fuel.

  srpski
  

  Gorivo koje se koristi kao dodatak primarnom gorivu.

  srpski
  

  Gorivo koje se koristi kao dodatak primarnom gorivu.

• pomoćno gorivo support fuel
  engleski
  

  Fuel used to maintain combustion.

  srpski
  

  Gorivo koje se koristi za održavanje sagorevanja.

  srpski
  

  Gorivo koje se koristi za održavanje sagorevanja.

• termička razgradnja thermal degradation
  engleski
  

  Degradation caused by heat leading to a significant change of the physical and/or chemical structure of a material.

  srpski
  

  Razgradnja izazvana dejstvom toplote, koja dovodi do značajne promene fizičke ili hemijske strukture materijala.

  srpski
  

  Razgradnja izazvana dejstvom toplote, koja dovodi do značajne promene fizičke ili hemijske strukture materijala.

• upotrebljena ambalaža used packaging
  engleski
  

  Packaging or packaging component remaining after the removal of the product it contained, protected or carried.

  srpski
  

  Ambalaža ili komponenta ambalaže preostala nakon uklanjanja proizvoda koje je sadržavala, štitila ili nosila.

  srpski
  

  Ambalaža ili komponenta ambalaže preostala nakon uklanjanja proizvoda koje je sadržavala, štitila ili nosila.

• upotrebljena ambalaža koja sadrži ostatke opasnih materija used packaging with hazardous residues
  engleski
  

  Used packaging with residues of hazardous substances or products. NOTE Hazardous substances are defined by international, European Union and national regulations.

  srpski
  

  Upotrebljena ambalaža sa ostacima opasnih materija ili proizvoda. NAPOMENA Opasne materije su definisane u međunarodnim, nacionalnim ili propisima Evropske unije.

  srpski
  

  Upotrebljena ambalaža sa ostacima opasnih materija ili proizvoda. NAPOMENA Opasne materije su definisane u međunarodnim, nacionalnim ili propisima Evropske unije.

• iskorišćenje otpada u energetske svrhe waste-to-energy process
  engleski
  

  Combustion of waste, with the primary goal of energy recovery.

  srpski
  

  Sagorevanje otpada, sa primarnim ciljem ponovnog iskorišćenja energije.

  srpski
  

  Sagorevanje otpada, sa primarnim ciljem ponovnog iskorišćenja energije.