Termini
SRPS IEC TR 61931:2012

Optička vlakna — Terminologija

Fibre optic - Terminology

Termini

• centar polja moda lokalni intenzitet snopa; Da element površine.
  engleski
  

  mode field centre

  srpski
  

  pozicija središnje tačke intenziteta prostorne raspodele u monomodnom vlaknu NAPOMENA Središnja tačka rc data je integralom intenziteta normalizovanim–ponderisanim vektorom položaja r u transverzalnoj ravni vlakna, gde je: I(r)

  srpski
  

  pozicija središnje tačke intenziteta prostorne raspodele u monomodnom vlaknu NAPOMENA Središnja tačka rc data je integralom intenziteta normalizovanim–ponderisanim vektorom položaja r u transverzalnoj ravni vlakna, gde je: I(r)

• monohromatsko zračenje —
  engleski
  

  u principu, zračenje u čijem spektru postoji samo jedna komponenta frekvencije, odnosno talasne dužine 2

  srpski
  

  1

  srpski
  

  1

• koeficijent (hromatske) disperzije [oznaka: D()] (chromatic) dispersion coefficient (symbol: D())
  engleski
  

  the chromatic dispersion per unit length of fibre NOTE The chromatic dispersion coefficient is given as the derivative of the unitary group delay with respect to the wavelength: D() = d()/d

  srpski
  

  hromatska disperzija po jedinici dužine vlakna NAPOMENA Koeficijent hromatske disperzije dat je kao izvod unitarnog grupnog kašnjenja po talasnoj dužini: D() = d()/d

  srpski
  

  hromatska disperzija po jedinici dužine vlakna NAPOMENA Koeficijent hromatske disperzije dat je kao izvod unitarnog grupnog kašnjenja po talasnoj dužini: D() = d()/d

• nagib (hromatske) disperzije [oznaka: S()] (chromatic) dispersion slope (symbol: S())
  engleski
  

  the derivative of the chromatic dispersion coefficient of the fibre mode with respect to the wavelength: S() = dD()/d

  srpski
  

  izvod koeficijenta hromatske disperzije moda u vlaknu po talasnoj dužini: S() = dD()/d

  srpski
  

  izvod koeficijenta hromatske disperzije moda u vlaknu po talasnoj dužini: S() = dD()/d

• skup (optičkih) konektora grupa (optičkih) konektora (fibre optic) connector set (fibre optic) connector assembly
  engleski
  

  the complete set of connector components required to provide demountable coupling between one or more pairs of optical fibres

  srpski
  

  kompletan skup konektorskih komponenata koji je potreban da bi obezbedio raskidivu spregu između jednog ili više parova optičkih vlakana

  srpski
  

  kompletan skup konektorskih komponenata koji je potreban da bi obezbedio raskidivu spregu između jednog ili više parova optičkih vlakana

• snop (vlakana) (fibre) bundle
  engleski
  

  1 – set of fibres inside an element (groove or tube) of an optical cable 2 – an assembly of unbuffered optical fibres. It is usually used to transmit together a single signal

  srpski
  

  1 — skup vlakana unutar elementa (žleb ili cevčica) optičkog kabla 2 — sklop nezaštićenih optičkih vlakana. Obično se koristi za zajednički prenos jednog signala

  srpski
  

  1 — skup vlakana unutar elementa (žleb ili cevčica) optičkog kabla 2 — sklop nezaštićenih optičkih vlakana. Obično se koristi za zajednički prenos jednog signala

• završetak (vlakna) (fibre) termination
  engleski
  

  arrangement of the end of an optical fibre in the way to produce a controlled reflectance NOTE Typical termination are mirror type or reflectionless with maximum and minimum reflectance respectively

  srpski
  

  element na kraju optičkog vlakna koji obezbeđuje kontrolisanu reflektansu NAPOMENA tipični završeci su tipa ogledala ili bezreflektivni sa maksimalnom i minimalnom reflektansom, respektivno

  srpski
  

  element na kraju optičkog vlakna koji obezbeđuje kontrolisanu reflektansu NAPOMENA tipični završeci su tipa ogledala ili bezreflektivni sa maksimalnom i minimalnom reflektansom, respektivno

• metoda Frenelove refleksije (Fresnel) reflection method
  engleski
  

  method for measuring the index profile of an optical fibre by measuring the reflectance as a function of position on the end face

  srpski
  

  metoda merenja profila indeksa prelamanja optičkog vlakna merenjem reflektanse u funkciji položaja na površini kraja vlakna

  srpski
  

  metoda merenja profila indeksa prelamanja optičkog vlakna merenjem reflektanse u funkciji položaja na površini kraja vlakna

• kvarcno staklo (fused), (vitreous) silica
  engleski
  

  vitreous form of silicon dioxide (whose crystalline forms are usually named quartz)

  srpski
  

  stakleni oblik silicijum-dioksida (čiji se kristalni oblici obično nazivaju kvarcom)

  srpski
  

  stakleni oblik silicijum-dioksida (čiji se kristalni oblici obično nazivaju kvarcom)

• (injekciona) laserska dioda diodni laser ILD LD (injection) laser diode diode laser ILD LD
  engleski
  

  a semiconductor laser realised on a p-n junction where the necessary external energy, to reach and maintain the population inversion, is delivered by an injection current

  srpski
  

  poluprovodnički laser realizovan PN spojem, gde se spoljašnja energija potrebna za postizanje i održavanje inverzije populacije dodaje injekcionom strujom

  srpski
  

  poluprovodnički laser realizovan PN spojem, gde se spoljašnja energija potrebna za postizanje i održavanje inverzije populacije dodaje injekcionom strujom

• lateralni mod (laserske diode) (laser diode) lateral mode
  engleski
  

  an electromagnetic mode of a laser diode characterized by its power or field distribution in a section perpendicular to the direction of propagation, and in the direction parallel to the junction

  srpski
  

  elektromagnetski mod laserske diode koji karakteriše snaga ili raspodela polja u preseku normalnom na pravac prostiranja, a u pravcu koji je paralelan sa spojem

  srpski
  

  elektromagnetski mod laserske diode koji karakteriše snaga ili raspodela polja u preseku normalnom na pravac prostiranja, a u pravcu koji je paralelan sa spojem

• longitudinalni mod (laserske diode) (laser diode) longitudinal mode
  engleski
  

  an electromagnetic mode of a laser diode characterized by its power or field distribution along the direction of propagation NOTE Each longitudinal mode corresponds to an individual resonant wavelength of the laser spectrum.

  srpski
  

  elektromagnetski mod laserske diode koji karakteriše snaga ili raspodela polja duž pravca prostiranja NAPOMENA Svaki longitudinalni mod odgovara jednoj rezonantnoj talasnoj dužini laserskog spektra.

  srpski
  

  elektromagnetski mod laserske diode koji karakteriše snaga ili raspodela polja duž pravca prostiranja NAPOMENA Svaki longitudinalni mod odgovara jednoj rezonantnoj talasnoj dužini laserskog spektra.

• prostorni mod (laserske diode) (laser diode) spatial mode
  engleski
  

  an electromagnetic mode of a laser diode characterized by its power or field distribution in a section perpendicular to the direction of propagation

  srpski
  

  elektromagnetski mod laserske diode koji karakteriše snaga ili raspodela polja u preseku normalnom na pravac prostiranja

  srpski
  

  elektromagnetski mod laserske diode koji karakteriše snaga ili raspodela polja u preseku normalnom na pravac prostiranja

• transverzalni mod (laserske diode) (laser diode) transverse mode
  engleski
  

  an electromagnetic mode of a laser diode characterized by its power or field distribution in a section perpendicular to the direction of propagation, and in the direction perpendicular to the junction

  srpski
  

  elektromagnetski mod laserske diode koji karakteriše snaga ili raspodela polja u preseku normalnom na pravac prostiranja, a u pravcu koji je normalan u odnosu na spoj

  srpski
  

  elektromagnetski mod laserske diode koji karakteriše snaga ili raspodela polja u preseku normalnom na pravac prostiranja, a u pravcu koji je normalan u odnosu na spoj

• šum raspodele (moda) (mode) partition noise
  engleski
  

  noise due to the rapid fluctuation of the power distribution among the longitudinal modes of a laser NOTE Due to the fibre chromatic dispersion, which causes a differential delay of the laser longitudinal modes, mode partition noise can produce amplitude fluctuations at the receiver.

  srpski
  

  šum usled nagle fluktuacije raspodele snage između longitudinalnih modova lasera NAPOMENA Usled hromatske disperzije u vlaknu, koja izaziva različita kašnjenja longitudinalnih modova lasera, šum raspodele moda može da dovede do fluktuacija amplitude na prijemniku.

  srpski
  

  šum usled nagle fluktuacije raspodele snage između longitudinalnih modova lasera NAPOMENA Usled hromatske disperzije u vlaknu, koja izaziva različita kašnjenja longitudinalnih modova lasera, šum raspodele moda može da dovede do fluktuacija amplitude na prijemniku.

• nerazdvojivi spoj (optičkih vlakana) (optical (fibre)) splice
  engleski
  

  a permanent, or semipermanent, joint whose purpose is to couple optical power between two optical fibres

  srpski
  

  trajni ili privremeni spoj namenjen za prenošenje optičke snage između dva optička vlakna

  srpski
  

  trajni ili privremeni spoj namenjen za prenošenje optičke snage između dva optička vlakna

• faktor šuma (optičkog pojačavača) (optical amplifier) noise figure
  engleski
  

  the S/N ratio increase from the input to the output of an optical amplifier NOTE 1 The optical amplifier noise factor is usually expressed in decibels. NOTE 2 The amplification process always degrades the S/N ratio. Due to the presence of spontaneously emitted photons, the noise factor cannot be less than 3 dB, the figure pertaining to an ideal amplifier.

  srpski
  

  porast odnosa signal/šum od ulaza do izlaza optičkog pojačavača NAPOMENA 1 Faktor šuma optičkog pojačavača obično se izražava u decibelima. NAPOMENA 2 Postupak pojačavanja uvek degradira odnos signal/šum. Usled prisustva spontano emitovanih fotona, faktor šuma ne može biti manji od 3 dB, što je vrednost koja se odnosi na idealni pojačavač.

  srpski
  

  porast odnosa signal/šum od ulaza do izlaza optičkog pojačavača NAPOMENA 1 Faktor šuma optičkog pojačavača obično se izražava u decibelima. NAPOMENA 2 Postupak pojačavanja uvek degradira odnos signal/šum. Usled prisustva spontano emitovanih fotona, faktor šuma ne može biti manji od 3 dB, što je vrednost koja se odnosi na idealni pojačavač.

• (optički) konektor (optical) (fibre) connector
  engleski
  

  a component normally attached to an optical cable or piece of apparatus, for the purpose of providing frequent optical interconnection/disconnection of optical fibres or cables.

  srpski
  

  komponenta koja je obično pričvršćena za optički kabl ili deo uređaja kako bi obezbedila učestalo spajanje i razdvajanje optičkih vlakana ili kablova

  srpski
  

  komponenta koja je obično pričvršćena za optički kabl ili deo uređaja kako bi obezbedila učestalo spajanje i razdvajanje optičkih vlakana ili kablova

• sklop (optičkog) kabla kablovski sklop (optical) cable assembly
  engleski
  

  an optical cable that is terminated with optical connectors

  srpski
  

  optički kabl koji je završen optičkim konektorima

  srpski
  

  optički kabl koji je završen optičkim konektorima

• (optički) koherentni sistem (optical) coherent system
  engleski
  

  an optical transmission system based on the use of highly coherent laser sources, that allows, on the transmitter side, the modulation of phase, frequency or state of polarization (besides amplitude) of the optical carrier; and, on the receiver side, efficient detection by mixing with an optical local oscillator (e.g. heterodyne or homodyne detection)

  srpski
  

  optički sistem za prenos zasnovan na primeni visokokoherentnih laserskih izvora, što dozvoljava, na strani predajnika, modulaciju faze, frekvencije ili stanja polarizacije (pored amplitude) optičkog nosioca; a na strani prijemnika, efikasnu detekciju mešanjem pomoću lokalnog optičkog oscilatora (npr. heterodinska ili homodinska detekcija)

  srpski
  

  optički sistem za prenos zasnovan na primeni visokokoherentnih laserskih izvora, što dozvoljava, na strani predajnika, modulaciju faze, frekvencije ili stanja polarizacije (pored amplitude) optičkog nosioca; a na strani prijemnika, efikasnu detekciju mešanjem pomoću lokalnog optičkog oscilatora (npr. heterodinska ili homodinska detekcija)

• (optičko) preslušavanje (optical) crosstalk
  engleski
  

  an undesired conversion of information between different independent optical signals

  srpski
  

  neželjena razmena informacija između različitih nezavisnih optičkih signala

  srpski
  

  neželjena razmena informacija između različitih nezavisnih optičkih signala

• (optičko) vlakno (optical) fibre
  engleski
  

  a filament shaped optical waveguide made of dielectric materials

  srpski
  

  optički talasovod u obliku vlakna napravljen od dielektričnih materijala

  srpski
  

  optički talasovod u obliku vlakna napravljen od dielektričnih materijala

• (optički) sklop (optička) komponenta (optical) fibre device (optical) fibre component
  engleski
  

  an optical component with at least two fibre ports NOTE An optical device may be active or passive.

  srpski
  

  optička komponenta sa bar dva optička pristupa NAPOMENA Optički sklop može biti aktivan ili pasivan.

  srpski
  

  optička komponenta sa bar dva optička pristupa NAPOMENA Optički sklop može biti aktivan ili pasivan.

• jedinica (optičkog) vlakna (optical) fibre unit
  engleski
  

  a basic element, composed by one or more buffered optical fibres, used to build up the optical cable core

  srpski
  

  osnovni element, sastavljen od jednog ili više zaštićenih optičkih vlakana, koji se koristi za izgradnju optičkog jezgra kabla

  srpski
  

  osnovni element, sastavljen od jednog ili više zaštićenih optičkih vlakana, koji se koristi za izgradnju optičkog jezgra kabla

• (optički) izolator (optical) isolator
  engleski
  

  a two port non-reciprocal optical device intended to suppress backward reflection, while having minimum insertion loss in the forward direction, based on Faraday effect NOTE 1 An isolator is commonly used to prevent return reflections along a transmission path. NOTE 2 An isolator is generally polarization dependent; however fibre optic polarization independent isolators exist.

  srpski
  

  optička nerecipročna komponenta sa dva pristupa, namenjena za potiskivanje refleksije signala, sa minimalnim unesenim gubicima u direktni signal, zasnovan na Faradejevom efektu NAPOMENA 1 Izolator se često koristi za sprečavanje refleksija duž prenosnog puta. NAPOMENA 2 Izolator je u opštem slučaju zavisan od polarizacije; međutim, postoje optički izolatori nezavisni od polarizacije.

  srpski
  

  optička nerecipročna komponenta sa dva pristupa, namenjena za potiskivanje refleksije signala, sa minimalnim unesenim gubicima u direktni signal, zasnovan na Faradejevom efektu NAPOMENA 1 Izolator se često koristi za sprečavanje refleksija duž prenosnog puta. NAPOMENA 2 Izolator je u opštem slučaju zavisan od polarizacije; međutim, postoje optički izolatori nezavisni od polarizacije.

• Kerov efekat (optički) (optical) Kerr effect
  engleski
  

  non-linear optical effect by which the refractive index of a medium is modified by the propagating light proportionally to its intensity

  srpski
  

  nelinearni optički efekat koji se ispoljava tako što se indeks prelamanja sredine menja proporcionalno intenzitetu svetlosti koja se prostire

  srpski
  

  nelinearni optički efekat koji se ispoljava tako što se indeks prelamanja sredine menja proporcionalno intenzitetu svetlosti koja se prostire

• (optički) modulator (optical) modulator
  engleski
  

  an optical device able to transfer the information of a signal into an optical carrier, suitably varying some parameters of the optical carrier according to the information sequence of the signal

  srpski
  

  optički sklop sposoban da prenese informaciju signala u optički nosilac, menjajući na odgovarajući način neke parametre optičkog nosioca u skladu sa informacionim nizom signala

  srpski
  

  optički sklop sposoban da prenese informaciju signala u optički nosilac, menjajući na odgovarajući način neke parametre optičkog nosioca u skladu sa informacionim nizom signala

• (optički) parametarski oscilator (optical) parametric oscillator
  engleski
  

  Active optical device, emitting (tunable) coherent radiation, based on a non-linear effect (difference-frequency generation) in a crystal to which a feedback is provided. NOTE By using a visible or near infrared pump beam, tunable infrared radiation is generated, generally in pulsed emission.

  srpski
  

  aktivna optička komponenta koja emituje koherentno zračenje (koje se može podešavati), zasnovana na nelinearnom efektu (generisanje razlike frekvencija) u kristalu, sa priključenom povratnom spregom NAPOMENA Ako se koristi pobudni snop iz vidljive ili bliske infracrvene oblasti, podesivo infracrveno zračenje generiše se pretežno u impulsnom režimu.

  srpski
  

  aktivna optička komponenta koja emituje koherentno zračenje (koje se može podešavati), zasnovana na nelinearnom efektu (generisanje razlike frekvencija) u kristalu, sa priključenom povratnom spregom NAPOMENA Ako se koristi pobudni snop iz vidljive ili bliske infracrvene oblasti, podesivo infracrveno zračenje generiše se pretežno u impulsnom režimu.

• (optički) pristup (optical) port
  engleski
  

  an optical fibre pigtail or optical connector attached to an optical component for the entry and/or exit of the optical power

  srpski
  

  optičko priključno vlakno ili optički konektor pričvršćen uz neku optičku komponentu za ulaz i/ili izlaz optičke snage

  srpski
  

  optičko priključno vlakno ili optički konektor pričvršćen uz neku optičku komponentu za ulaz i/ili izlaz optičke snage

• (optički) regenerativni repetitor (optički) regenerator (optical) regenerative repeater (optical) regenerator
  engleski
  

  an optical repeater for receiving a digital signal and reconstructing it in a form in which the timing, waveforms and amplitudes of the signal elements are constrained within specified limits

  srpski
  

  optički repetitor za prijem digitalnog signala i njegovu rekonstrukciju u oblik u kome su sinhronizacija, talasni oblici i amplitude elemenata signala u okviru zadatih granica

  srpski
  

  optički repetitor za prijem digitalnog signala i njegovu rekonstrukciju u oblik u kome su sinhronizacija, talasni oblici i amplitude elemenata signala u okviru zadatih granica

• (optički) repetitor Rp (optical) repeater Rp
  engleski
  

  an equipment, essentially including one or several amplifiers and associated devices whose input and output signals are optical, inserted at a point in an optical transmission medium, which receives, amplifies and retransmits an optical signal

  srpski
  

  oprema koja obuhvata jedan ili više pojačavača i pripadajućih uređaja čiji su ulazni i izlazni signali optički, koja se postavlja u odgovarajućoj tački optičke prenosne sredine kako bi primala, pojačavala i ponovo slala optički signal

  srpski
  

  oprema koja obuhvata jedan ili više pojačavača i pripadajućih uređaja čiji su ulazni i izlazni signali optički, koja se postavlja u odgovarajućoj tački optičke prenosne sredine kako bi primala, pojačavala i ponovo slala optički signal

• (optički) soliton (optical) soliton
  engleski
  

  a determined light pulse configuration that propagates along a single-mode fibre without dispersion, thanks to a balance between chromatic dispersion and Kerr effect NOTE The Kerr effect requires a precise power level in order to sustain the soliton propagation.

  srpski
  

  određena konfiguracija svetlosnog impulsa koji se prostire duž monomodnog vlakna bez disperzije, zahvaljujući ravnoteži hromatske disperzije i Kerovog efekta NAPOMENA Kerov efekat zahteva nivo napajanja određen da izdrži prostiranje solitona.

  srpski
  

  određena konfiguracija svetlosnog impulsa koji se prostire duž monomodnog vlakna bez disperzije, zahvaljujući ravnoteži hromatske disperzije i Kerovog efekta NAPOMENA Kerov efekat zahteva nivo napajanja određen da izdrži prostiranje solitona.

• rezerva (snage) (power) penalty
  engleski
  

  increase of the received optical power with respect to the sensitivity of the receiver that is required to compensate for optical transmission impairments at a specified quality of performance (e.g. at a 10–10 BER) NOTE 1 Optical transmission impairments include such effects as distortion of the optical signal, dispersion, insufficient bandwidth of the optical fibre cable plant, modal noise, etc. These include degradation due to reflections, and to the combined effects of dispersion resulting from intersymbol interference, mode partition noise, and chirping. NOTE 2 The power penalty is usually expressed in decibels.

  srpski
  

  povećanje primljene optičke snage s obzirom na osetljivost prijemnika koje je potrebno da bi se kompenzovala pogoršanja optičkog prenosa pri određenom kvalitetu performansi (npr. pri 10–10 BER) NAPOMENA 1 Pogoršanja optičkog prenosa uključuju i efekte kao što su izobličenje optičkog signala, disperzija, nedovoljan propusni opseg optičke kablovske instalacije, modni šum, itd. Ona uključuju degradaciju usled refleksija i kombinovanih efekata disperzije koji su rezultat intersimbolske interferencije, šuma raspodele moda i emisija parazitnih impulsa. NAPOMENA 2 Rezerva snage se obično izražava u decibelima.

  srpski
  

  povećanje primljene optičke snage s obzirom na osetljivost prijemnika koje je potrebno da bi se kompenzovala pogoršanja optičkog prenosa pri određenom kvalitetu performansi (npr. pri 10–10 BER) NAPOMENA 1 Pogoršanja optičkog prenosa uključuju i efekte kao što su izobličenje optičkog signala, disperzija, nedovoljan propusni opseg optičke kablovske instalacije, modni šum, itd. Ona uključuju degradaciju usled refleksija i kombinovanih efekata disperzije koji su rezultat intersimbolske interferencije, šuma raspodele moda i emisija parazitnih impulsa. NAPOMENA 2 Rezerva snage se obično izražava u decibelima.

• postakljivanje (pretforme, sloja) (preform, layer) vitrification
  engleski
  

  process to make vitreous and transparent a low-density soot preform or preform layer, by its progressive consolidation

  srpski
  

  proces formiranja staklene i transparentne preliminarne pretforme male gustine ili sloja pretforme, putem njegove postepene konsolidacije

  srpski
  

  proces formiranja staklene i transparentne preliminarne pretforme male gustine ili sloja pretforme, putem njegove postepene konsolidacije

• stapanje (pretforme) (preform) collapsing
  engleski
  

  reduction by heating of a tubular preliminary preform to obtain the preform to be drawn

  srpski
  

  redukcija zagrevanjem cevaste preliminarne pretforme da bi se dobila pretforma za izvlačenje

  srpski
  

  redukcija zagrevanjem cevaste preliminarne pretforme da bi se dobila pretforma za izvlačenje

• intenzitet (zračenja) jačina zračenja (radiant) intensity
  engleski
  

  1 – quotient of the radiant power, leaving a source and propagated in an element of solid angle containing a given direction by the element of solid angle. 2 – (deprecated in this sense.) Mean square of the electric field strength of an electromagnetic wave NOTE Intensity is proportional to irradiance (2.1.15 and 2.1.16) and is sometimes used in place of the term "irradiance" when only relative values are important.

  srpski
  

  1 — količnik snage zračenja koja izlazi iz izvora i prostire se u elementu prostornog ugla koji sadrži dati pravac i element prostornog ugla 2 — (napušteno u ovom značenju) srednja kvadratna vrednost intenziteta električnog polja elektromagnetskog talasa NAPOMENA Intenzitet zračenja je proporcionalan iradijansi (2.1.15 i 2.1.16) i nekad se koristi umesto tog izraza, kada su bitne samo relativne vrednosti.

  srpski
  

  1 — količnik snage zračenja koja izlazi iz izvora i prostire se u elementu prostornog ugla koji sadrži dati pravac i element prostornog ugla 2 — (napušteno u ovom značenju) srednja kvadratna vrednost intenziteta električnog polja elektromagnetskog talasa NAPOMENA Intenzitet zračenja je proporcionalan iradijansi (2.1.15 i 2.1.16) i nekad se koristi umesto tog izraza, kada su bitne samo relativne vrednosti.

• profil indeksa (prelamanja) (refractive) index profile
  engleski
  

  the distribution of the refractive index along a diameter of a cross-section of an optical fibre

  srpski
  

  raspodela indeksa prelamanja duž prečnika poprečnog preseka optičkog vlakna

  srpski
  

  raspodela indeksa prelamanja duž prečnika poprečnog preseka optičkog vlakna

• (sferna) sočiva (spherical) lens
  engleski
  

  an optical device able to transform ideal plane waves into spherical waves, based on the refraction

  srpski
  

  optički sklop sposoban da transformiše idealne ravanske talase u sferne talase, na bazi prelamanja

  srpski
  

  optički sklop sposoban da transformiše idealne ravanske talase u sferne talase, na bazi prelamanja

• Brilonovo rasejanje (stimulisano) (stimulated) Brillouin scattering
  engleski
  

  non-linear scattering of optical radiation characterized by a frequency shift as for the Raman scattering, but accompanied by a lower frequency (acoustical) vibration of the medium lattice. The light is scattered backward with respect to the incident radiation NOTE In silica fibres the frequency shift is typically around 10 GHz.

  srpski
  

  nelinearno rasejanje optičkog zračenja koje se ispoljava frekvencijskim pomerajem, kao kod Ramanovog rasejanja, ali koje je praćeno niskofrekventnim (akustičkim) vibracijama kristalne rešetke sredine. Svetlost se rasejava u smeru koji je suprotan upadnom zračenju NAPOMENA U silicijumskim vlaknima frekvencijski pomeraj je reda 10 GHz.

  srpski
  

  nelinearno rasejanje optičkog zračenja koje se ispoljava frekvencijskim pomerajem, kao kod Ramanovog rasejanja, ali koje je praćeno niskofrekventnim (akustičkim) vibracijama kristalne rešetke sredine. Svetlost se rasejava u smeru koji je suprotan upadnom zračenju NAPOMENA U silicijumskim vlaknima frekvencijski pomeraj je reda 10 GHz.

• Ramanovo rasejanje (stimulisano) (stimulated) Raman scattering
  engleski
  

  non-linear scattering of optical radiation characterized by a wavelength shift and accompanied by very high frequency vibration of the medium lattice, strongly enhanced by the presence of already scattered radiation NOTE In silica fibres the wavelength shift is typically around 100 nm for an exciting radiation with a wavelength around 1 550 nm.

  srpski
  

  nelinearno rasejanje optičkog zračenja koje se ispoljava pomerajem talasne dužine zračenja i koje je praćeno visokofrekventnim vibracijama kristalne rešetke sredine, koje su jako pojačane prisustvom već rasejanog zračenja NAPOMENA U silicijumskim vlaknima pri pobudnoj talasnoj dužini od oko 1 550 nm, pomeraj talasne dužine je reda 100 nm.

  srpski
  

  nelinearno rasejanje optičkog zračenja koje se ispoljava pomerajem talasne dužine zračenja i koje je praćeno visokofrekventnim vibracijama kristalne rešetke sredine, koje su jako pojačane prisustvom već rasejanog zračenja NAPOMENA U silicijumskim vlaknima pri pobudnoj talasnoj dužini od oko 1 550 nm, pomeraj talasne dužine je reda 100 nm.

• (unitarno) grupno kašnjenje normalizovano grupno kašnjenje (oznaka: ) (unitary) group delay normalized group delay (symbol: t)
  engleski
  

  the inverse of the magnitude of the group velocity

  srpski
  

  inverzna vrednost veličine grupne brzine

  srpski
  

  inverzna vrednost veličine grupne brzine

• IEC/TR 61931:1998 01.040.33
  engleski
  

  33.180.01

  srpski
  

  KS N086

  srpski
  

  KS N086

• apsorpcija absorption
  engleski
  

  in a propagation medium, the attenuation due to the conversion of electromagnetic wave energy into other form of energy, for instance heat NOTE For optical fibres intrinsic absorption components consist of tails of the ultraviolet and infrared absorption bands. Extrinsic components include: a) impurities, e.g. the OH– ion and transition metal ions and b) defects, e.g. results of thermal history and exposure to nuclear radiation.

  srpski
  

  slabljenje koje, pri prostiranju kroz sredinu, nastaje usled konverzije energije elektromagnetskog talasa u drugi vid energije, npr. toplotu NAPOMENA U optičkim vlaknima komponente unutrašnje apsorpcije sastoje se od krajeva (repova) ultravioletnih i infracrvenih apsorpcionih opsega. Sporedne komponente obuhvataju: a) nečistoće, npr. OH– jon i joni prelaznih metala, i b) nesavršenosti strukture, npr. usled termičkih efekata i izlaganja nuklearnom zračenju.

  srpski
  

  slabljenje koje, pri prostiranju kroz sredinu, nastaje usled konverzije energije elektromagnetskog talasa u drugi vid energije, npr. toplotu NAPOMENA U optičkim vlaknima komponente unutrašnje apsorpcije sastoje se od krajeva (repova) ultravioletnih i infracrvenih apsorpcionih opsega. Sporedne komponente obuhvataju: a) nečistoće, npr. OH– jon i joni prelaznih metala, i b) nesavršenosti strukture, npr. usled termičkih efekata i izlaganja nuklearnom zračenju.

• opseg apsorpcije absorption band
  engleski
  

  a range of wavelengths (or frequencies) in the electromagnetic spectrum within which radiant energy is absorbed by a given substance

  srpski
  

  opseg talasnih dužina (ili frekvencija) u elektromagnetskom spektru u kojem data supstanca apsorbuje energiju zračenja

  srpski
  

  opseg talasnih dužina (ili frekvencija) u elektromagnetskom spektru u kojem data supstanca apsorbuje energiju zračenja

• prihvatanje (snopa) prijem (snopa) acceptance (of a beam)
  engleski
  

  in a radiant beam the product of the beam transverse area and the beam divergence NOTE Thanks to the conservation of radiance the acceptance keeps substantially constant along a beam.

  srpski
  

  u snopu zračenja, proizvod transverzalne površine snopa i divergencije snopa NAPOMENA Zahvaljujući konzervaciji radijanse prihvatanje se održava uglavnom konstantnim duž snopa.

  srpski
  

  u snopu zračenja, proizvod transverzalne površine snopa i divergencije snopa NAPOMENA Zahvaljujući konzervaciji radijanse prihvatanje se održava uglavnom konstantnim duž snopa.

• prijemni ugao (multimodnog vlakna) acceptance angle (of a multimode fibre)
  engleski
  

  half the vertex angle of that cone within which optical power may be coupled into bound modes of an optical fibre NOTE 1 The acceptance angle is a function of position on the entrance face of the core when the refractive index is a function of radius in the core. In that case, it is: arcsin n2 (r) – n221/2 where n(r) is the refractive index profile; n2 is the refractive index of the homogeneous cladding. NOTE 2 Power may be coupled into leaky modes at angles exceeding the acceptance angle.

  srpski
  

  polovina ugla vrha konusa koji sadrži optičku snagu koja može da proizvede vođene modove na ulazu u optičko vlakno NAPOMENA 1 Prijemni ugao je funkcija položaja ulazne poprečne površine jezgra kada je indeks prelamanja funkcija poluprečnika jezgra. U tom slučaju je: arcsin n2 (r) – n221/2 gde je: n(r) profil indeksa prelamanja; n2 indeks prelamanja homogenog omotača. NAPOMENA 2 Snaga izvan konusa prijemnog ugla može proizvesti modove rasipanja.

  srpski
  

  polovina ugla vrha konusa koji sadrži optičku snagu koja može da proizvede vođene modove na ulazu u optičko vlakno NAPOMENA 1 Prijemni ugao je funkcija položaja ulazne poprečne površine jezgra kada je indeks prelamanja funkcija poluprečnika jezgra. U tom slučaju je: arcsin n2 (r) – n221/2 gde je: n(r) profil indeksa prelamanja; n2 indeks prelamanja homogenog omotača. NAPOMENA 2 Snaga izvan konusa prijemnog ugla može proizvesti modove rasipanja.

• akustičko-optički efekat acousto-optic effect
  engleski
  

  a variation of the refractive index caused by an acoustic wave NOTE The acousto-optic effect is used in devices that modulate and deflect light.

  srpski
  

  varijacija indeksa prelamanja izazvana akustičkim talasom NAPOMENA Akustičko-optički efekat koristi se u napravama za modulaciju ili za skretanje svetlosti.

  srpski
  

  varijacija indeksa prelamanja izazvana akustičkim talasom NAPOMENA Akustičko-optički efekat koristi se u napravama za modulaciju ili za skretanje svetlosti.

• aktivna (laserska) sredina aktivni (laserski) materijal laserski materijal active (laser) medium active (laser) material laser medium laser material
  engleski
  

  the material within which the stimulated emission occurs

  srpski
  

  materijal u kome se dešava stimulisana emisija

  srpski
  

  materijal u kome se dešava stimulisana emisija

• aktivno (optičko) vlakno active (optical) fibre
  engleski
  

  an optical fibre whose core includes an active medium capable of stimulated emission

  srpski
  

  optičko vlakno čije jezgro sadrži aktivnu sredinu sa mogućnošću stimulisane emisije

  srpski
  

  optičko vlakno čije jezgro sadrži aktivnu sredinu sa mogućnošću stimulisane emisije

• aktivni optički sklop aktivna optička komponenta active optical device active optical componen
  engleski
  

  an optical component or assembly which converts one or more optical inputs over one or more optical outputs with gain of power NOTE 1 Examples include optical amplifiers. NOTE 2 Sometimes optical sources and optical detectors have been designed as active optical devices.

  srpski
  

  optička komponenta ili sklop koji pretvara jedan ili više optičkih ulaza na jedan ili više optičkih izlaza sa pojačanjem snage NAPOMENA 1 Primeri uključuju optičke pojačavače. NAPOMENA 2 Ponekad su optički izvori i optički detektori projektovani kao aktivni optički sklopovi.

  srpski
  

  optička komponenta ili sklop koji pretvara jedan ili više optičkih ulaza na jedan ili više optičkih izlaza sa pojačanjem snage NAPOMENA 1 Primeri uključuju optičke pojačavače. NAPOMENA 2 Ponekad su optički izvori i optički detektori projektovani kao aktivni optički sklopovi.

• adapter adapter
  engleski
  

  female-part of a connector in which one or two plugs are inserted and aligned

  srpski
  

  deo konektora ženskog tipa u kome se jedan ili više utikača ubacuju i završavaju

  srpski
  

  deo konektora ženskog tipa u kome se jedan ili više utikača ubacuju i završavaju

• adijabatski sklop adiabatic device
  engleski
  

  a guided-wave, single-mode optical device, in which the input guided field is transformed to a different output guided field, without coupling to radiation modes

  srpski
  

  talasovodni, monomodni optički sklop u kome se ulazno vođeno polje transformiše u različita izlazna vođena polja, bez sprezanja modova zračenja

  srpski
  

  talasovodni, monomodni optički sklop u kome se ulazno vođeno polje transformiše u različita izlazna vođena polja, bez sprezanja modova zračenja

• nadzemni kabl aerial cable
  engleski
  

  a cable intended to be installed on poles or to be suspended

  srpski
  

  kabl koji je predviđen za montažu na stubove ili da bude obešen na neki drugi način

  srpski
  

  kabl koji je predviđen za montažu na stubove ili da bude obešen na neki drugi način

• stakleno vlakno all-glass fibre
  engleski
  

  an optical fibre having core and cladding entirely of multicomponent glass

  srpski
  

  optičko vlakno sa jezgrom i omotačem u potpunosti od višekomponentnog stakla

  srpski
  

  optičko vlakno sa jezgrom i omotačem u potpunosti od višekomponentnog stakla

• plastično vlakno plastično optičko vlakno POF all-plastic fibre plastic optical fibre POF
  engleski
  

  an optical fibre having core and cladding entirely of multicomponent plastic

  srpski
  

  optičko vlakno sa jezgrom i omotačem u potpunosti od višekomponentne plastike

  srpski
  

  optičko vlakno sa jezgrom i omotačem u potpunosti od višekomponentne plastike

• kvarcno vlakno all-silica fibre
  engleski
  

  an optical fibre having core and cladding entirely of pure or doped silica

  srpski
  

  optičko vlakno sa jezgrom i omotačem u potpunosti od čistog ili legiranog silicijum-dioksida

  srpski
  

  optičko vlakno sa jezgrom i omotačem u potpunosti od čistog ili legiranog silicijum-dioksida

• alternativna metoda ispitivanja ATM praktična metoda ispitivanja (optičkih vlakana) alternative test method ATM practical test method (for optical fibres)
  engleski
  

  a test method for measuring a given characteristic in a manner consistent with the definition of this characteristic and giving results which are reproducible and relatable to the reference test method and to practical use

  srpski
  

  metoda ispitivanja u kojoj se data karakteristika meri na način koji je u skladu sa definicijom te karakteristike i koja daje rezultate koji su reproduktivni, koji su u vezi sa referentnom metodom ispitivanja i imaju praktičnu primenu

  srpski
  

  metoda ispitivanja u kojoj se data karakteristika meri na način koji je u skladu sa definicijom te karakteristike i koja daje rezultate koji su reproduktivni, koji su u vezi sa referentnom metodom ispitivanja i imaju praktičnu primenu

• pojačana spontana emisija ASE amplified spontaneous emission ASE
  engleski
  

  the optical power associated to spontaneously emitted photons amplified by an active medium in an optical amplifier

  srpski
  

  optička snaga koja je pridružena spontano emitovanim fotonima, pojačana aktivnom sredinom u optičkom pojačavaču

  srpski
  

  optička snaga koja je pridružena spontano emitovanim fotonima, pojačana aktivnom sredinom u optičkom pojačavaču

• amplitudni modulator amplitude modulator
  engleski
  

  a modulator in which the information of the signal is transformed into variations of the amplitude of the carrier

  srpski
  

  modulator u kome se informacija signala transformiše u promene amplitude nosioca

  srpski
  

  modulator u kome se informacija signala transformiše u promene amplitude nosioca

• upadni ugao angle of incidence
  engleski
  

  the angle between an incident ray and the normal to a reflecting or refracting surface

  srpski
  

  ugao između upadnog zraka i normale na površinu refleksije ili prelamanja

  srpski
  

  ugao između upadnog zraka i normale na površinu refleksije ili prelamanja

• ugaona frekvencija (oznaka: ) angular frequency (symbol: )
  engleski
  

  at a fixed point in space, the phase variation of a harmonic wave in the unit time

  srpski
  

  varijacija faze harmonika talasa u jedinici vremena, u određenoj tački u prostoru

  srpski
  

  varijacija faze harmonika talasa u jedinici vremena, u određenoj tački u prostoru

• gubici ugaonog neprilagođenja angular misalignment loss
  engleski
  

  the extrinsic joint loss caused by angular deviation from the optimum alignment of source to optical fibre, fibre to fibre, or fibre to detector

  srpski
  

  gubici neprilagođenja prouzrokovani ugaonim odstupanjem od optimalnog poravnavanja izvora sa optičkim vlaknom, vlakna sa vlaknom ili vlakna sa optičkim detektorom

  srpski
  

  gubici neprilagođenja prouzrokovani ugaonim odstupanjem od optimalnog poravnavanja izvora sa optičkim vlaknom, vlakna sa vlaknom ili vlakna sa optičkim detektorom

• anizotropna sredina anisotropic medium
  engleski
  

  a medium whose electromagnetic properties at each point are different for different directions of propagation or different polarizations of a wave propagating in the medium

  srpski
  

  sredina čija su elektromagnetska svojstva u svakoj tački različita za razne pravce prostiranja ili za različite polarizacije talasa koji se prostire kroz tu sredinu

  srpski
  

  sredina čija su elektromagnetska svojstva u svakoj tački različita za razne pravce prostiranja ili za različite polarizacije talasa koji se prostire kroz tu sredinu

• antireflektujući omotač antireflection coating
  engleski
  

  a thin dielectric film (or several such films) applied to an optical surface to reduce the reflectance and thereby increase the transmittance. NOTE The ideal value of the refractive index of a single layered film is the square root of the product of the refractive indices on either side of the film, the ideal optical thickness being one quarter of a wavelength.

  srpski
  

  tanak dielektrični sloj (ili više takvih slojeva) koji su naneti na optičku površinu radi smanjenja reflektanse, a time povećanja transmitanse NAPOMENA Idealna vrednost indeksa prelamanja jednog sloja je kvadratni koren proizvoda indeksa prelamanja na obe strane sloja, pri čemu je idealna optička gustina četvrtina talasne dužine.

  srpski
  

  tanak dielektrični sloj (ili više takvih slojeva) koji su naneti na optičku površinu radi smanjenja reflektanse, a time povećanja transmitanse NAPOMENA Idealna vrednost indeksa prelamanja jednog sloja je kvadratni koren proizvoda indeksa prelamanja na obe strane sloja, pri čemu je idealna optička gustina četvrtina talasne dužine.

• armatura armouring
  engleski
  

  one or more layers, each of which comprises by metallic wires or a metallic tape, surrounding the inner part of the cable to increase its mechanical resistance

  srpski
  

  jedan ili više slojeva, od kojih se svaki sastoji od metalnih žica ili metalne trake, koji okružuje unutrašnji deo kabla da bi povećao njegovu mehaničku otpornost

  srpski
  

  jedan ili više slojeva, od kojih se svaki sastoji od metalnih žica ili metalne trake, koji okružuje unutrašnji deo kabla da bi povećao njegovu mehaničku otpornost

• koeficijent slabljenja konstanta slabljenja (napušten) (oznaka: ) attenuation coefficient attenuation constant (deprecated) (symbol: )
  engleski
  

  the real part of the propagation coefficient NOTE The attenuation coefficient is expressed by the limit of the quotient of attenuation between two points on the axis of a transmission line or waveguide by the distance between the points when this distance tends to zero.

  srpski
  

  realni deo koeficijenta prostiranja NAPOMENA Koeficijent slabljenja predstavlja granicu količnika slabljenja između dve tačke na osi prenosne linije ili talasovoda i rastojanja između tačaka kada ovo rastojanje teži nuli.

  srpski
  

  realni deo koeficijenta prostiranja NAPOMENA Koeficijent slabljenja predstavlja granicu količnika slabljenja između dve tačke na osi prenosne linije ili talasovoda i rastojanja između tačaka kada ovo rastojanje teži nuli.

• slabljenje gubici attenuation loss
  engleski
  

  1 – a decrease of electromagnetic power between two points 2 – the quantitative expression of power decrease which may be expressed by the ratio of the values at two points of a quantity related to power in a well defined manner NOTE Attenuation is generally expressed in logarithmic units, such as decibels (dB).

  srpski
  

  1 — snižavanje elektromagnetske snage između dve tačke 2 — kvantitativan izraz smanjenja snage koji se može izraziti odnosom vrednosti u dve tačke veličine koja je povezana sa snagom na potpuno definisan način NAPOMENA Slabljenje se obično izražava u logaritamskim jedinicama kao što je decibel (dB).

  srpski
  

  1 — snižavanje elektromagnetske snage između dve tačke 2 — kvantitativan izraz smanjenja snage koji se može izraziti odnosom vrednosti u dve tačke veličine koja je povezana sa snagom na potpuno definisan način NAPOMENA Slabljenje se obično izražava u logaritamskim jedinicama kao što je decibel (dB).

• rad ograničen slabljenjem attenuation-limited operation
  engleski
  

  the condition prevailing in an optical fibre link when the magnitude of the received optical power is the predominant mechanism limiting the system performance

  srpski
  

  stanje u vezi sa optičkim vlaknima kada je veličina primljene optičke snage dominantni činilac koji ograničava radne karakteristike sistema

  srpski
  

  stanje u vezi sa optičkim vlaknima kada je veličina primljene optičke snage dominantni činilac koji ograničava radne karakteristike sistema

• lavinska fotodioda APD avalanche photodiode APD
  engleski
  

  a photodiode operating with a bias voltage such that the primary photocurrent undergoes amplification by cumulative multiplication of charge carriers NOTE When the reverse-bias voltage approaches the breakdown voltage, hole-electron pairs created by absorbed photons acquire sufficient energy to create additional hole-electron pairs by ionization, when they collide with atoms.

  srpski
  

  fotodioda koja radi sa naponom polarizacije tako da se primarna fotostruja pojačava kumulativnim umnožavanjem nosilaca naelektrisanja NAPOMENA Kada inverzni napon polarizacije dostigne probojni napon, parovi šupljina–elektron nastali usled apsorbovanih fotona poseduju dovoljno energije za stvaranje dodatnih parova šupljina–elektron kada se sudaraju sa jonima.

  srpski
  

  fotodioda koja radi sa naponom polarizacije tako da se primarna fotostruja pojačava kumulativnim umnožavanjem nosilaca naelektrisanja NAPOMENA Kada inverzni napon polarizacije dostigne probojni napon, parovi šupljina–elektron nastali usled apsorbovanih fotona poseduju dovoljno energije za stvaranje dodatnih parova šupljina–elektron kada se sudaraju sa jonima.

• srednji prečnik omotača average cladding diameter
  engleski
  

  the mean value of the cladding diameters along a fibre

  srpski
  

  srednja vrednost prečnikâ omotača duž optičkog vlakna

  srpski
  

  srednja vrednost prečnikâ omotača duž optičkog vlakna

• srednji prečnik jezgra average core diameter
  engleski
  

  the mean value of the core diameters along a fibre

  srpski
  

  srednja vrednost prečnikâ jezgra duž optičkog vlakna

  srpski
  

  srednja vrednost prečnikâ jezgra duž optičkog vlakna

• srednji prečnik referentne površine average reference surface diameter
  engleski
  

  the mean value of the reference surface diameters along a fibre

  srpski
  

  srednja vrednost prečnikâ referentne površine duž optičkog vlakna

  srpski
  

  srednja vrednost prečnikâ referentne površine duž optičkog vlakna

• koeficijent osnog prostiranja axial propagation coefficient
  engleski
  

  the propagation coefficient evaluated along the axis of a fibre in the direction of transmission

  srpski
  

  koeficijent prostiranja određen duž ose vlakna u pravcu prenosa

  srpski
  

  koeficijent prostiranja određen duž ose vlakna u pravcu prenosa

• osni zrak aksijalni zrak axial ray
  engleski
  

  a light ray which is coincident with the fibre axis

  srpski
  

  svetlosni zrak koji se poklapa sa osom vlakna

  srpski
  

  svetlosni zrak koji se poklapa sa osom vlakna

• povratno rasejanje backscattering
  engleski
  

  the scattering of a light beam into directions generally reverse to the original one

  srpski
  

  rasejanje svetlosnog snopa u pravcima suprotnim od upadnog snopa

  srpski
  

  rasejanje svetlosnog snopa u pravcima suprotnim od upadnog snopa

• metoda povratnog rasejanja optička reflektometrija u vremenskom domenu backscattering method optical time domain reflectometry
  engleski
  

  a test method for characterizing an optical fibre whereby an optical pulse is transmitted through the optical fibre and the optical power of the resulting light scattered and reflected back to the input is measured as a function of time NOTE 1 The backscattering method is useful for estimating the attenuation coefficient for uniform fibres, and identifying and localising defects and other localised losses. NOTE 2 The ITU-T, in Rec. G.650 and G.651, has recommended this method as an alternative test method for attenuation.

  srpski
  

  metoda ispitivanja za određivanje karakteristika optičkog vlakna u kojoj se optički impuls prenosi kroz optičko vlakno, a optička snaga rezultujuće svetlosti, rasejana ili reflektovana natrag ka ulazu, meri se u funkciji vremena NAPOMENA 1 Metoda povratnog rasejanja je korisna za procenu koeficijenta slabljenja za uniformno vlakno i za identifikaciju i lokalizaciju defekata i drugih lokalizovanih gubitaka. NAPOMENA 2 ITU-T je u Preporukama G.650 i G.651 ovu metodu preporučio kao alternativnu metodu ispitivanja slabljenja.

  srpski
  

  metoda ispitivanja za određivanje karakteristika optičkog vlakna u kojoj se optički impuls prenosi kroz optičko vlakno, a optička snaga rezultujuće svetlosti, rasejana ili reflektovana natrag ka ulazu, meri se u funkciji vremena NAPOMENA 1 Metoda povratnog rasejanja je korisna za procenu koeficijenta slabljenja za uniformno vlakno i za identifikaciju i lokalizaciju defekata i drugih lokalizovanih gubitaka. NAPOMENA 2 ITU-T je u Preporukama G.650 i G.651 ovu metodu preporučio kao alternativnu metodu ispitivanja slabljenja.

• propusni opseg (optičkog vlakna) bandwidth (of an optical fibre)
  engleski
  

  the value numerically equal to the lowest modulation frequency at which the magnitude of the baseband transfer function of an optical fibre decreases to a specified fraction, generally to one half, of the zero frequency value NOTE In multimode fibres the bandwidth is mainly due to the contribution of modal and chromatic bandwidth, whose inverses add quadratically. In single-mode fibres the sole contribution of chromatic bandwidth is present.

  srpski
  

  vrednost brojčano jednaka najnižoj modulacionoj frekvenciji, na kojoj se veličina prenosne funkcije osnovnog opsega optičkog vlakna smanji na određeni deo, obično na polovinu od vrednosti na nultoj frekvenciji NAPOMENA U multimodnim vlaknima propusni opseg uglavnom čine doprinosi od propusnog opsega izobličenja modova i propusnog opsega hromatske disperzije, čije se inverzne kvadratne vrednosti sabiraju. U monomodnim vlaknima na propusni opseg utiče samo propusni opseg hromatske disperzije.

  srpski
  

  vrednost brojčano jednaka najnižoj modulacionoj frekvenciji, na kojoj se veličina prenosne funkcije osnovnog opsega optičkog vlakna smanji na određeni deo, obično na polovinu od vrednosti na nultoj frekvenciji NAPOMENA U multimodnim vlaknima propusni opseg uglavnom čine doprinosi od propusnog opsega izobličenja modova i propusnog opsega hromatske disperzije, čije se inverzne kvadratne vrednosti sabiraju. U monomodnim vlaknima na propusni opseg utiče samo propusni opseg hromatske disperzije.

• rad ograničen propusnim opsegom bandwidth-limited operation
  engleski
  

  the condition prevailing in an optical fibre link when the bandwith of the system is the predominant distortion mechanism limiting the system performance

  srpski
  

  stanje u vezi sa optičkim vlaknima kada je izobličenje signala zbog propusnog opsega sistema dominantni činilac koji ograničava radne karakteristike sistema

  srpski
  

  stanje u vezi sa optičkim vlaknima kada je izobličenje signala zbog propusnog opsega sistema dominantni činilac koji ograničava radne karakteristike sistema

• zaprečni sloj barrier layer
  engleski
  

  a layer which prevents diffusion of molecules or ions (e.g. H2, H2O, OH-) into the core

  srpski
  

  sloj koji sprečava difuziju molekula ili jona (npr. H2, H2O, OH-) u jezgro

  srpski
  

  sloj koji sprečava difuziju molekula ili jona (npr. H2, H2O, OH-) u jezgro

• prenosna funkcija osnovnog opsega funkcija odziva osnovnog opsega baseband transfer function baseband response function
  engleski
  

  the transfer function of an optical fibre, defined as the ratio of the complex quantities corresponding to the input and output modulated radiant powers

  srpski
  

  prenosna funkcija optičkog vlakna definisana kao odnos kompleksnih veličina koje odgovaraju ulaznim i izlaznim modulisanim snagama zračenja

  srpski
  

  prenosna funkcija optičkog vlakna definisana kao odnos kompleksnih veličina koje odgovaraju ulaznim i izlaznim modulisanim snagama zračenja

• osnovni optički podsistem basic fibre optic subsystem
  engleski
  

  the serial combination of an optical transmitter, an optical receiver and the optical fibre link providing the optical path between them

  srpski
  

  redna kombinacija optičkog predajnika, optičkog prijemnika i veze sa optičkim vlaknima koja čini optički put između njih

  srpski
  

  redna kombinacija optičkog predajnika, optičkog prijemnika i veze sa optičkim vlaknima koja čini optički put između njih

• transverzalna površina snopa poprečna površina snopa beam (transverse) area
  engleski
  

  the set of points on a surface transverse to the beam where the irradiance is greater than a specified fraction of the beam's peak

  srpski
  

  skup tačaka na površini transverzalnoj na snop, gde je iradijansa veća od određenog dela vršne vrednosti snopa

  srpski
  

  skup tačaka na površini transverzalnoj na snop, gde je iradijansa veća od određenog dela vršne vrednosti snopa

• prečnik snopa širina snopa beam diameter beamwidth
  engleski
  

  the distance between two diametrically opposed points at which the irradiance is a specified fraction (usually 1/e) of the beam's peak irradiance NOTE Most commonly the beam diameter is applied to a beam that is circular or nearly circular in cross-section.

  srpski
  

  rastojanje između dve dijametralno suprotne tačke, gde je iradijansa određeni deo (obično 1/e) vršne iradijanse snopa NAPOMENA Najčešće se primenjuje za snopove sa kružnim ili približno kružnim poprečnim presekom.

  srpski
  

  rastojanje između dve dijametralno suprotne tačke, gde je iradijansa određeni deo (obično 1/e) vršne iradijanse snopa NAPOMENA Najčešće se primenjuje za snopove sa kružnim ili približno kružnim poprečnim presekom.

• divergencija snopa beam divergence
  engleski
  

  1 – the increase in the cross-section of a beam with increasing distance from the source 2 – the far-field angle subtended by two diametrically opposed points in a plane perpendicular to the optical axis, at which points the irradiance is a specified fraction of the beam's peak irradiance NOTE – Generally, only the maximum and minimum divergences (corresponding to the major and minor diameters of the far-field irradiance) need to be specified.

  srpski
  

  1 — povećanje poprečnog preseka snopa sa povećanjem rastojanja od izvora 2 — u oblasti dalekog polja, ugao naspram dve dijametralno suprotne tačke u ravni upravnoj na optičku osu, u kojima je iradijansa određeni deo vršne iradijanse snopa NAPOMENA U opštem slučaju, navode se samo najveća i najmanja divergencija (koje odgovaraju većem i manjem prečniku iradijanse dalekog polja).

  srpski
  

  1 — povećanje poprečnog preseka snopa sa povećanjem rastojanja od izvora 2 — u oblasti dalekog polja, ugao naspram dve dijametralno suprotne tačke u ravni upravnoj na optičku osu, u kojima je iradijansa određeni deo vršne iradijanse snopa NAPOMENA U opštem slučaju, navode se samo najveća i najmanja divergencija (koje odgovaraju većem i manjem prečniku iradijanse dalekog polja).

• delilac snopa delitelj snopa beamsplitter
  engleski
  

  a device for dividing an optical beam into two or more separate beams

  srpski
  

  sklop za deljenje optičkog snopa na dva ili više odvojenih snopova

  srpski
  

  sklop za deljenje optičkog snopa na dva ili više odvojenih snopova

• šum izbijanja beat noise
  engleski
  

  in an optical amplifier, a noise contribution due to the interference between noise generated by the amplification of a signal and spontaneous emission

  srpski
  

  u optičkom pojačavaču, šum usled interferencije između šuma generisanog pojačavanjem signala i spontane emisije

  srpski
  

  u optičkom pojačavaču, šum usled interferencije između šuma generisanog pojačavanjem signala i spontane emisije

• dvojno prelamanje birefringence
  engleski
  

  in a medium, the existence of two different refractive indices, which are effective on two orthogonal states of polarization of incident radiation in a given direction NOTE The difference between the refractive indices of the principal axes of the medium is denoted by the same term.

  srpski
  

  postojanje, u datoj sredini, dva različita indeksa prelamanja koji se ispoljavaju u odnosu na dve ortogonalno polarizovane komponente upadnog zračenja u datom pravcu NAPOMENA Isti termin se odnosi i na postojanje razlike indeksa prelamanja duž sopstvenih osa sredine.

  srpski
  

  postojanje, u datoj sredini, dva različita indeksa prelamanja koji se ispoljavaju u odnosu na dve ortogonalno polarizovane komponente upadnog zračenja u datom pravcu NAPOMENA Isti termin se odnosi i na postojanje razlike indeksa prelamanja duž sopstvenih osa sredine.

• ose dvojnog prelamanja (optičkog vlakna sa linearnim dvojnim prelamanjem) birefringence axes (of a linear birefringent fibre)
  engleski
  

  the principal axes of a linear birefringent fibre

  srpski
  

  osnovne ose vlakna sa linearnim dvojnim prelamanjem

  srpski
  

  osnovne ose vlakna sa linearnim dvojnim prelamanjem

• vlakno sa dvojnim prelamanjem birefringent fibre
  engleski
  

  an optical fibre, which exhibits linear or circular birefringence NOTE The birefringence may be intrinsic to the material or a result of unintentional deviation from ideal geometry (non-circular cross-section, bends, tilts etc.) or of external forces, or may be obtained artificially, especially in highbirefringent fibres.

  srpski
  

  optičko vlakno koje ispoljava linearno ili kružno dvojno prelamanje NAPOMENA Dvojno prelamanje može biti svojstveno materijalu ili je rezultat nenamernog odstupanja od idealne geometrije (odstupanje od kružnog poprečnog preseka, savijanja, ukošeni preseci vlakna) ili spoljnih sila, ili se može dobiti veštački, posebno kod vlakana sa visokim stepenom dvojnog prelamanja.

  srpski
  

  optičko vlakno koje ispoljava linearno ili kružno dvojno prelamanje NAPOMENA Dvojno prelamanje može biti svojstveno materijalu ili je rezultat nenamernog odstupanja od idealne geometrije (odstupanje od kružnog poprečnog preseka, savijanja, ukošeni preseci vlakna) ili spoljnih sila, ili se može dobiti veštački, posebno kod vlakana sa visokim stepenom dvojnog prelamanja.

• dvojno prelamajuća sredina dvojno prelamajući materijal birefringent medium birefringent material
  engleski
  

  a medium or material which exhibits birefringence

  srpski
  

  sredina ili materijal koji imaju svojstvo dvojnog prelamanja

  srpski
  

  sredina ili materijal koji imaju svojstvo dvojnog prelamanja

• verovatnoća pogrešnog bita BER bit error ratio bit error rate (deprecated) BER
  engleski
  

  the number of errored bits divided by the total number of bits, over some stipulated period of time

  srpski
  

  u nekom određenom vremenskom intervalu, broj pogrešnih bitova podeljen ukupnim brojem bitova

  srpski
  

  u nekom određenom vremenskom intervalu, broj pogrešnih bitova podeljen ukupnim brojem bitova

• minimalna verovatnoća pogrešnog bita bit error ratio floor
  engleski
  

  the lowest bit error ratio achievable in a digital optical fibre transmission system as a function of increasing optical power

  srpski
  

  najmanja verovatnoća pogrešnog bita koja se može postići u digitalnom sistemu za prenos po optičkom vlaknu kao funkcija rasta optičke snage

  srpski
  

  najmanja verovatnoća pogrešnog bita koja se može postići u digitalnom sistemu za prenos po optičkom vlaknu kao funkcija rasta optičke snage

• vođeni mod ograničen mod bound mode guided mode
  engleski
  

  in an optical fibre, a mode whose field decays monotonically in the transverse direction everywhere external to the core and which does not lose power due to radiation NOTE 1 Where the refractive index decreases with distance from the axis and where there is no central refractive index dip a bound mode is one for which: n(a)  k    n(0)  k where  is the imaginary part (phase coefficient) of the axial propagation coefficient,; n(a) is the refractive index at r=a, the radius,; n(0) is the refractive index at r=0,; k is the angular free space wavenumber 2;  . is the wavelength. NOTE 2 Bound modes correspond to guided rays in the terminology of geometric optics. NOTE 3 In a multimode fibre, the power in bound modes is predominantly contained in the core of the fibre.

  srpski
  

  mod u optičkom vlaknu čije polje opada monotono u poprečnom pravcu svuda izvan jezgra, a koji ne gubi snagu usled zračenja NAPOMENA 1 Kada indeks prelamanja opada sa rastojanjem od ose i kada nema centralnog ulegnuća indeksa prelamanja, vođeni mod je onaj za koji važi: n(a)  k    n(0)  k gde je:  imaginarni deo (fazni koeficijent) koeficijenta osnog prostiranja; n(a) indeks prelamanja na poluprečniku r = a; n(0) indeks prelamanja na r = 0; k talasni broj ugaonog slobodnog prostora jednak 2;  talasna dužina NAPOMENA 2 Vođeni modovi odgovaraju vođenim zracima u terminologiji geometrijske optike. NAPOMENA 3 U multimodnom vlaknu, snaga u vođenim modovima je pretežno sadržana u jezgru vlakna.

  srpski
  

  mod u optičkom vlaknu čije polje opada monotono u poprečnom pravcu svuda izvan jezgra, a koji ne gubi snagu usled zračenja NAPOMENA 1 Kada indeks prelamanja opada sa rastojanjem od ose i kada nema centralnog ulegnuća indeksa prelamanja, vođeni mod je onaj za koji važi: n(a)  k    n(0)  k gde je:  imaginarni deo (fazni koeficijent) koeficijenta osnog prostiranja; n(a) indeks prelamanja na poluprečniku r = a; n(0) indeks prelamanja na r = 0; k talasni broj ugaonog slobodnog prostora jednak 2;  talasna dužina NAPOMENA 2 Vođeni modovi odgovaraju vođenim zracima u terminologiji geometrijske optike. NAPOMENA 3 U multimodnom vlaknu, snaga u vođenim modovima je pretežno sadržana u jezgru vlakna.

• Brusterov ugao Brewster's angle
  engleski
  

  for light incident on a plane boundary between two regions having different refractive indices, that angle of incidence at which the reflectance is zero for the polarization component of the light that has its electric field vector in the plane defined by the direction of propagation and the normal to the surface NOTE For propagation from medium of refractive index n1 to medium of refractive index n2, Brewster's angle is: arctan (n2/n1).

  srpski
  

  upadni ugao svetlosti koja pada na površinu razdvajanja dve sredine različitog indeksa prelamanja, za koji je koeficijent refleksije nula za polarizacionu komponentu svetlosti čiji je vektor električnog polja u ravni određenoj smerom prostiranja i normalom na površinu NAPOMENA Za prostiranje iz sredine sa indeksom prelamanja n1 u sredinu sa indeksom prelamanja n2, Brusterov ugao je jednak: arctan (n2/n1).

  srpski
  

  upadni ugao svetlosti koja pada na površinu razdvajanja dve sredine različitog indeksa prelamanja, za koji je koeficijent refleksije nula za polarizacionu komponentu svetlosti čiji je vektor električnog polja u ravni određenoj smerom prostiranja i normalom na površinu NAPOMENA Za prostiranje iz sredine sa indeksom prelamanja n1 u sredinu sa indeksom prelamanja n2, Brusterov ugao je jednak: arctan (n2/n1).

• širokopojasna digitalna mreža integrisanih usluga B-ISDN integrisana širokopojasna komunikacija IBC broadband integrated services digital network B-ISDN integrated broadband communication IBC
  engleski
  

  аn ISDN capable of supporting high bit rates

  srpski
  

  ISDN koja podržava velike bitske brzine

  srpski
  

  ISDN koja podržava velike bitske brzine

• sloj za odvajanje buffer layer
  engleski
  

  a layer of transparent material with lower refractive index, which is placed directly on the waveguide layer in an optical planar guiding structure, to prevent the guiding optical field from penetrating into other layers present in the structure, usually to avoid loss from absorbing layers, e.g. metal electrodes, present in the guided-wave device

  srpski
  

  sloj transparentnog materijala sa nižim indeksom prelamanja, koji se nalazi direktno na talasovodnom sloju u optičkoj planarnoj strukturi voda, da bi sprečio da optičko polje koje se prenosi prodre u druge slojeve prisutne u strukturi, obično da bi se izbegli gubici usled apsorpcionih slojeva, tj. metalnih elektroda prisutnih u talasovodnom sklopu

  srpski
  

  sloj transparentnog materijala sa nižim indeksom prelamanja, koji se nalazi direktno na talasovodnom sloju u optičkoj planarnoj strukturi voda, da bi sprečio da optičko polje koje se prenosi prodre u druge slojeve prisutne u strukturi, obično da bi se izbegli gubici usled apsorpcionih slojeva, tj. metalnih elektroda prisutnih u talasovodnom sklopu

• zakopani talasovod buried waveguide
  engleski
  

  a type of strip waveguide in which the guiding layer is laterally limited and entirely surrounded by a solid cladding, which can be either homogeneous or inhomogeneous

  srpski
  

  tip trakaste talasovodne strukture u kojoj je sloj za vođenje bočno ograničen i potpuno okružen čvrstim omotačem, koji može biti ili homogen ili nehomogen

  srpski
  

  tip trakaste talasovodne strukture u kojoj je sloj za vođenje bočno ograničen i potpuno okružen čvrstim omotačem, koji može biti ili homogen ili nehomogen

• jezgro kabla cable core
  engleski
  

  the inner part of the cable containing the optical fibres

  srpski
  

  unutrašnji deo kabla koji sadrži optička vlakna

  srpski
  

  unutrašnji deo kabla koji sadrži optička vlakna

• podzemni kabl cable for direct burial
  engleski
  

  a cable intended for direct burial in the ground

  srpski
  

  kabl koji je predviđen za direktno polaganje u zemlju

  srpski
  

  kabl koji je predviđen za direktno polaganje u zemlju

• granična talasna dužina kabliranog vlakna (oznaka: CC) cabled cut-off wavelength (symbol: CC)
  engleski
  

  the cut-off wavelength of a cabled fibre NOTE This is typically measured on 22 m of fibre, 20 m of which is inserted in the cable and two 1 m ends include one loop each of 90 mm diameter, to simulate splice organisers.

  srpski
  

  granična talasna dužina kabliranog vlakna NAPOMENA Tipično se meri na dužini vlakna od 22 m, od kojih je 20 m ubačeno u kabl koji ima dva kraja od po 1 m, uključujući i po petlju prečnika 90 mm kojom se simulira kutija za nerazdvojive spojeve.

  srpski
  

  granična talasna dužina kabliranog vlakna NAPOMENA Tipično se meri na dužini vlakna od 22 m, od kojih je 20 m ubačeno u kabl koji ima dva kraja od po 1 m, uključujući i po petlju prečnika 90 mm kojom se simulira kutija za nerazdvojive spojeve.

• efekat ubacivanja naelektrisanja charge injection effect
  engleski
  

  a change in the refractive index of a semiconductor due to a variation in charge carrier concentration; the change in the index is proportional but opposite in sign to the variation of carrier concentration

  srpski
  

  promena indeksa prelamanja poluprovodne sredine usled promene koncentracije nosilaca naelektrisanja; promena indeksa prelamanja je proporcionalna promeni koncentracije nosilaca, ali sa suprotnim predznakom

  srpski
  

  promena indeksa prelamanja poluprovodne sredine usled promene koncentracije nosilaca naelektrisanja; promena indeksa prelamanja je proporcionalna promeni koncentracije nosilaca, ali sa suprotnim predznakom

• taloženje iz parne faze CVD chemical vapour deposition technique CVD
  engleski
  

  a process for manufacturing preforms by which vapours and gases react chemically to produce particles deposited at the surface of a substrate. Generally the preform is obtained, after deposition, by vitrification and possibly by collapsing

  srpski
  

  proces proizvodnje pretforme u kojem pare i gasovi reaguju hemijski radi stvaranja taloga na površini podloge. U opštem slučaju, pretforma se dobija, posle taloženja, postakljivanjem i eventualno stapanjem

  srpski
  

  proces proizvodnje pretforme u kojem pare i gasovi reaguju hemijski radi stvaranja taloga na površini podloge. U opštem slučaju, pretforma se dobija, posle taloženja, postakljivanjem i eventualno stapanjem

• fluktuacija talasne dužine chirping
  engleski
  

  a rapid change of the emission wavelengths of a directly intensity-modulated optical source as a function of the intensity of the modulating signal NOTE 1 Chirping should not be confused with long-term wavelength drift. NOTE 2 Due to the fibre chromatic dispersion, using a single-mode laser, chirping can cause either degradation or improvement of the total bandwidth.

  srpski
  

  brza promena talasnih dužina zračenja optičkog izvora sa direktnom intenzitetskom modulacijom, kao funkcije intenziteta modulišućeg signala NAPOMENA 1 Fluktuaciju talasne dužine ne treba poistovećivati sa dugoročnim pomerajem (driftom) talasne dužine. NAPOMENA 2 Usled hromatske disperzije u vlaknu, pri korišćenju jednomodnog lasera, fluktuacija talasne dužine može da dovede do degradacije ili do poboljšanja ukupnog propusnog opsega.

  srpski
  

  brza promena talasnih dužina zračenja optičkog izvora sa direktnom intenzitetskom modulacijom, kao funkcije intenziteta modulišućeg signala NAPOMENA 1 Fluktuaciju talasne dužine ne treba poistovećivati sa dugoročnim pomerajem (driftom) talasne dužine. NAPOMENA 2 Usled hromatske disperzije u vlaknu, pri korišćenju jednomodnog lasera, fluktuacija talasne dužine može da dovede do degradacije ili do poboljšanja ukupnog propusnog opsega.

• hromatska disperzija potpuna disperzija (napušten) chromatic dispersion total dispersion (deprecated)
  engleski
  

  the spreading of a light pulse per unit source spectrum width in an optical fibre caused by different group velocities of the different wavelengths composing the source spectrum NOTE The chromatic dispersion may be due to the following contributions: material dispersion, waveguide dispersion, profile dispersion.

  srpski
  

  proširenje svetlosnog impulsa po jedinici spektralne širine izvora u optičkom vlaknu, izazvano različitim grupnim brzinama različitih talasnih dužina koje čine spektar izvora NAPOMENA Hromatska disperzija može nastati usled doprinosa sledećih faktora: disperzije materijala, disperzije talasovoda, disperzije profila.

  srpski
  

  proširenje svetlosnog impulsa po jedinici spektralne širine izvora u optičkom vlaknu, izazvano različitim grupnim brzinama različitih talasnih dužina koje čine spektar izvora NAPOMENA Hromatska disperzija može nastati usled doprinosa sledećih faktora: disperzije materijala, disperzije talasovoda, disperzije profila.

• kružno dvojno prelamanje circular birefringence
  engleski
  

  a birefringence exhibiting different refractive indices for left-hand and right-hand circularly polarized radiation

  srpski
  

  dvojno prelamanje koje se ispoljava kao postojanje dva različita indeksa prelamanja za zračenja sa levom i desnom kružnom polarizacijom

  srpski
  

  dvojno prelamanje koje se ispoljava kao postojanje dva različita indeksa prelamanja za zračenja sa levom i desnom kružnom polarizacijom

• kružno dvojno prelamajuća sredina kružno dvojno prelamajući materijal optički aktivan materijal (napušten u ovom kontekstu) circular birefringent medium circular birefringent material optically active material (deprecated in this context)
  engleski
  

  a medium or material which exhibits circular birefringence NOTE The circular birefringent medium can rotate the polarization direction of a linearly polarized radiation that passes through it.

  srpski
  

  sredina ili materijal koji imaju svojstvo kružnog dvojnog prelamanja NAPOMENA Kružno dvojno prelamajuća sredina može obrtati smer polarizacije linearno polarizovanog zračenja koje se prostire kroz tu sredinu.

  srpski
  

  sredina ili materijal koji imaju svojstvo kružnog dvojnog prelamanja NAPOMENA Kružno dvojno prelamajuća sredina može obrtati smer polarizacije linearno polarizovanog zračenja koje se prostire kroz tu sredinu.

• vlakno sa kružnim dvojnim prelamanjem circular-birefringent fibre circularly birefringent fibre
  engleski
  

  an optical fibre which exhibits circular birefringence

  srpski
  

  optičko vlakno koje ispoljava kružno dvojno prelamanje

  srpski
  

  optičko vlakno koje ispoljava kružno dvojno prelamanje

• kružno polarizovana svetlost circularly polarized light
  engleski
  

  light in which the plane of polarization of the electric field uniformly rotates during the propagation, leaving constant the magnitude of the electric field vector

  srpski
  

  svetlost čija ravan polarizacije električnog polja u toku prostiranja ravnomerno rotira, a intenzitet vektora električnog polja održava konstantnu vrednost

  srpski
  

  svetlost čija ravan polarizacije električnog polja u toku prostiranja ravnomerno rotira, a intenzitet vektora električnog polja održava konstantnu vrednost

• omotač cladding
  engleski
  

  that dielectric material of an optical fibre surrounding the core

  srpski
  

  dielektrični materijal optičkog vlakna koji okružuje jezgro

  srpski
  

  dielektrični materijal optičkog vlakna koji okružuje jezgro

• centar omotača cladding centre
  engleski
  

  for a cross-section of an optical fibre the centre of that circle which best fits the outer limit of the cladding. NOTE 1 The cladding centre may not be the same as the core and reference surfaces centres. NOTE 2 The method of best fitting has to be specified.

  srpski
  

  centar kruga na poprečnom preseku optičkog vlakna koji je najbolje prilagođen spoljašnjoj granici omotača NAPOMENA 1 Centar omotača ne mora biti identičan sa centrom jezgra i centrom referentne površine. NAPOMENA 2 Mora se specificirati metoda prilagođenosti kruga.

  srpski
  

  centar kruga na poprečnom preseku optičkog vlakna koji je najbolje prilagođen spoljašnjoj granici omotača NAPOMENA 1 Centar omotača ne mora biti identičan sa centrom jezgra i centrom referentne površine. NAPOMENA 2 Mora se specificirati metoda prilagođenosti kruga.

• prečnik omotača cladding diameter
  engleski
  

  the diameter of the circle defining the cladding centre

  srpski
  

  prečnik kruga koji definiše centar omotača

  srpski
  

  prečnik kruga koji definiše centar omotača

• tolerancija prečnika omotača cladding diameter tolerance
  engleski
  

  the maximum permitted deviation from the nominal values of the cladding diameter

  srpski
  

  najveće dozvoljeno odstupanje od nazivnih vrednosti prečnika omotača

  srpski
  

  najveće dozvoljeno odstupanje od nazivnih vrednosti prečnika omotača

• mod omotača cladding mode
  engleski
  

  a mode in which the electromagnetic field is confined in the cladding and the core by virtue of there being a lower refractive index medium surrounding the outermost cladding

  srpski
  

  mod u kome je elektromagnetsko polje ograničeno u omotaču i jezgru zbog sredine sa niskim indeksom prelamanja koja okružuje omotač

  srpski
  

  mod u kome je elektromagnetsko polje ograničeno u omotaču i jezgru zbog sredine sa niskim indeksom prelamanja koja okružuje omotač

• ekstraktor moda omotača odstranjivač modova (napušten) cladding mode stripper mode stripper (deprecated)
  engleski
  

  a device which encourages the conversion of cladding modes to radiation modes NOTE A cladding mode stripper usually comprises a material having a refractive index equal to or greater than that of the fibre cladding.

  srpski
  

  sklop koji omogućava pretvaranje modova omotača u modove zračenja NAPOMENA Ekstraktor moda omotača obično sadrži materijal koji ima indeks prelamanja jednak ili veći od omotača vlakna.

  srpski
  

  sklop koji omogućava pretvaranje modova omotača u modove zračenja NAPOMENA Ekstraktor moda omotača obično sadrži materijal koji ima indeks prelamanja jednak ili veći od omotača vlakna.

• eliptičnost omotača cladding non-circularity
  engleski
  

  the difference between the diameters of the two circles defined by the cladding tolerance field divided by the cladding diameter

  srpski
  

  razlika prečnika dva kruga definisana poljem tolerancije omotača, podeljena prečnikom omotača

  srpski
  

  razlika prečnika dva kruga definisana poljem tolerancije omotača, podeljena prečnikom omotača

• polje tolerancije omotača cladding tolerance field
  engleski
  

  for a cross-section of an optical fibre it is the region between the circle concentric with the centre of the cladding circumscribed about the cladding area and the largest circle, concentric with the first one, that fits into the cladding

  srpski
  

  oblast u poprečnom preseku optičkog vlakna između kruga koncentričnog sa centrom omotača koja obuhvata omotač i najvećeg kruga koncentričnog sa prvim krugom, upisanog u omotaču

  srpski
  

  oblast u poprečnom preseku optičkog vlakna između kruga koncentričnog sa centrom omotača koja obuhvata omotač i najvećeg kruga koncentričnog sa prvim krugom, upisanog u omotaču

• spojnica closure
  engleski
  

  a device which protects optical fibre splices and splice organizers against external mechanical and environmental effects

  srpski
  

  sklop koji štiti nerazdvojive spojeve optičkih vlakana i elemente za razmeštanje nerazdvojivih spojeva od spoljnih mehaničkih uticaja i uticaja okoline

  srpski
  

  sklop koji štiti nerazdvojive spojeve optičkih vlakana i elemente za razmeštanje nerazdvojivih spojeva od spoljnih mehaničkih uticaja i uticaja okoline

• koherencija coherence
  engleski
  

  the phenomenon related to the existence of a correlation between the phases of two waves or between the phases of one wave at two instants in time or two points in space

  srpski
  

  pojava koja se odnosi na postojanje korelacije između faza dva talasa ili između faza istog talasa u dva trenutka vremena ili u dve tačke u prostoru

  srpski
  

  pojava koja se odnosi na postojanje korelacije između faza dva talasa ili između faza istog talasa u dva trenutka vremena ili u dve tačke u prostoru

• oblast koherencije coherence area
  engleski
  

  in a plane perpendicular to the direction of propagation, the area over which the propagating light may be considered to be highly coherent radiation

  srpski
  

  oblast, u ravni upravnoj na pravac prostiranja, u kojoj se za svetlost koja se prostire može smatrati da predstavlja visoko koherentno zračenje

  srpski
  

  oblast, u ravni upravnoj na pravac prostiranja, u kojoj se za svetlost koja se prostire može smatrati da predstavlja visoko koherentno zračenje

• dužina koherencije coherence length
  engleski
  

  the propagation distance over which propagating light may be considered to be coherent radiation NOTE The coherence length in a medium of refractive index n is approximately 20/(n  ). where 0 is the central wavelength;  is the spectral linewidth of the source.

  srpski
  

  rastojanje unutar kojeg se može smatrati da svetlost koja se prostire predstavlja koherentno zračenje NAPOMENA Dužina koherencije u sredini čiji je indeks prelamanja n približno 20/(n  ) gde je: 0 centralna talasna dužina spektra;  širina spektralne linije izvora svetlosti.

  srpski
  

  rastojanje unutar kojeg se može smatrati da svetlost koja se prostire predstavlja koherentno zračenje NAPOMENA Dužina koherencije u sredini čiji je indeks prelamanja n približno 20/(n  ) gde je: 0 centralna talasna dužina spektra;  širina spektralne linije izvora svetlosti.

• vreme koherencije coherence time
  engleski
  

  the time over which a propagating light may be considered to be coherent radiation NOTE 1 The coherence time is equal to coherence length divided by the phase velocity of light in a medium. NOTE 2 The coherence time is given approximately by 20/(c  ) where 0 is the central wavelength,  is the spectral linewidth and c is the velocity of light in vacuum.

  srpski
  

  vreme u toku kojeg se za svetlost koja se prostire može smatrati da predstavlja koherentno zračenje NAPOMENA 1 Vreme koherencije jednako je dužini koherencije podeljenoj sa faznom brzinom svetlosti u datoj sredini. NAPOMENA 2 Vreme koherencije je približno 20/(c  ), gde je 0 centralna talasna dužina spektra,  širina spektralne linije izvora svetlosti, a c brzina svetlosti u vakuumu.

  srpski
  

  vreme u toku kojeg se za svetlost koja se prostire može smatrati da predstavlja koherentno zračenje NAPOMENA 1 Vreme koherencije jednako je dužini koherencije podeljenoj sa faznom brzinom svetlosti u datoj sredini. NAPOMENA 2 Vreme koherencije je približno 20/(c  ), gde je 0 centralna talasna dužina spektra,  širina spektralne linije izvora svetlosti, a c brzina svetlosti u vakuumu.

• koherentan coherent
  engleski
  

  qualifies one or more waves or radiations characterized by the phenomenon of coherence

  srpski
  

  svojstvo jednog ili više talasa ili zračenja koje se karakteriše pojavom koherencije

  srpski
  

  svojstvo jednog ili više talasa ili zračenja koje se karakteriše pojavom koherencije

• koherentno zračenje coherent radiation
  engleski
  

  radiation characterized by the phenomenon of coherence

  srpski
  

  zračenje koje karakteriše pojava koherencije

  srpski
  

  zračenje koje karakteriše pojava koherencije

• kolimacija collimation
  engleski
  

  the process by which a divergent or convergent beam of optical radiation is converted to and maintained as a beam of ideally parallel rays

  srpski
  

  proces u kome se divergentni ili konvergentni snop optičkog zračenja pretvaraju i održavaju kao snop idealno paralelnih zraka

  srpski
  

  proces u kome se divergentni ili konvergentni snop optičkog zračenja pretvaraju i održavaju kao snop idealno paralelnih zraka

• obojena zaštita vlakna colored coating
  engleski
  

  a thin coating applied on the primary or on the secondary coating in order to make each fibre distinguishable by its color

  srpski
  

  tanka zaštita naneta na primarnu ili sekundarnu zaštitu da bi se svako vlakno razlikovalo po boji

  srpski
  

  tanka zaštita naneta na primarnu ili sekundarnu zaštitu da bi se svako vlakno razlikovalo po boji

• konzervacija radijanse conservation of radiance conservation of brightness (deprecated) brightness theorem (deprecated)
  engleski
  

  a basic principle stating that no passive optical system can increase the quantity Ln–2 where L is the radiance of a beam and n is the local refractive index NOTE The quantity Ln–2 would be constant if the losses by absorption, scattering, etc. were zero.

  srpski
  

  stav da ni u jednom pasivnom optičkom sistemu nije moguć porast veličine Ln–2, gde je L radijansa snopa, a n lokalni indeks prelamanja NAPOMENA Veličina Ln–2 je konstantna ako su gubici usled apsorpcije, rasejanja, itd. jednaki nuli.

  srpski
  

  stav da ni u jednom pasivnom optičkom sistemu nije moguć porast veličine Ln–2, gde je L radijansa snopa, a n lokalni indeks prelamanja NAPOMENA Veličina Ln–2 je konstantna ako su gubici usled apsorpcije, rasejanja, itd. jednaki nuli.

• konfiguracija sa koprostiranjem signala copropagating signal configuration
  engleski
  

  an active fibre optical amplifier configuration in which the input signal and pump power are injected from the same fibre end

  srpski
  

  konfiguracija optičkog pojačavača sa aktivnim vlaknom, gde se ulazni signal i snaga pumpanja ubacuju na istom kraju vlakna

  srpski
  

  konfiguracija optičkog pojačavača sa aktivnim vlaknom, gde se ulazni signal i snaga pumpanja ubacuju na istom kraju vlakna

• jezgro core
  engleski
  

  the central region of an optical fibre, generally with higher refractive index, through which most of the optical power is transmitted

  srpski
  

  centralna oblast optičkog vlakna, obično sa višim indeksom prelamanja, kroz koju se prenosi najveći deo optičke snage

  srpski
  

  centralna oblast optičkog vlakna, obično sa višim indeksom prelamanja, kroz koju se prenosi najveći deo optičke snage

• oblast jezgra core area
  engleski
  

  for a cross-section of an optical fibre the area within which the refractive index everywhere (excluding any index dip, that generally is included in the core area) exceeds that of the innermost homogeneous cladding by a given fraction of the difference between the maximum of the refractive index of the core and the refractive index of the innermost homogeneous cladding NOTE The core area is the smallest cross-sectional area of a fibre excluding any index dip, where the refractive index is greater than: n3 = n2 + k (n1 – n2) where n1 is the maximum refractive index of the core; n2

  srpski
  

  centralna oblast poprečnog preseka optičkog vlakna u kojoj je indeks prelamanja (isključujući ulegnuće indeksa prelamanja, koje se u opštem slučaju nalazi u oblasti jezgra) svuda veći od indeksa prelamanja homogenog omotača najbližeg jezgru za utvrđeni deo razlike između najvećeg indeksa prelamanja jezgra i indeksa prelamanja homogenog omotača najbližeg jezgru NAPOMENA Oblast jezgra je najmanji poprečni presek vlakna, izuzimajući ulegnuće indeksa prelamanja, gde je indeks prelamanja veći od: n3 = n2 + k (n1 – n2) gde je: n1 najveći indeks prelamanja jezgra; n2 indeks prelamanja homogenog omotača najbližeg jezgru; k konstanta (obično se uzima da je 0,05).

  srpski
  

  centralna oblast poprečnog preseka optičkog vlakna u kojoj je indeks prelamanja (isključujući ulegnuće indeksa prelamanja, koje se u opštem slučaju nalazi u oblasti jezgra) svuda veći od indeksa prelamanja homogenog omotača najbližeg jezgru za utvrđeni deo razlike između najvećeg indeksa prelamanja jezgra i indeksa prelamanja homogenog omotača najbližeg jezgru NAPOMENA Oblast jezgra je najmanji poprečni presek vlakna, izuzimajući ulegnuće indeksa prelamanja, gde je indeks prelamanja veći od: n3 = n2 + k (n1 – n2) gde je: n1 najveći indeks prelamanja jezgra; n2 indeks prelamanja homogenog omotača najbližeg jezgru; k konstanta (obično se uzima da je 0,05).

• centar jezgra core centre
  engleski
  

  For a cross-section of an optical fibre it is the centre of that circle which best fits the outer limit of the core area. [IEV 731-02-24] NOTE 1 – The core centre may not be the same as the cladding and reference surface centres. NOTE 2 – The method of best fitting has to be specified.

  srpski
  

  centar kruga na poprečnom preseku optičkog vlakna koji je najbolje prilagođen spoljašnjoj granici oblasti jezgra NAPOMENA 1 Centar jezgra ne mora biti identičan sa centrom omotača i centrom referentne površine. NAPOMENA 2 Mora se specificirati metoda prilagođenosti kruga.

  srpski
  

  centar kruga na poprečnom preseku optičkog vlakna koji je najbolje prilagođen spoljašnjoj granici oblasti jezgra NAPOMENA 1 Centar jezgra ne mora biti identičan sa centrom omotača i centrom referentne površine. NAPOMENA 2 Mora se specificirati metoda prilagođenosti kruga.

• prečnik jezgra (oznaka: 2a) core diameter (symbol: 2a)
  engleski
  

  the diameter of the circle defining the core centre

  srpski
  

  prečnik kruga koji definiše centar jezgra

  srpski
  

  prečnik kruga koji definiše centar jezgra

• tolerancija prečnika jezgra core diameter tolerance
  engleski
  

  the maximum permitted deviation from the nominal values of the core diameter

  srpski
  

  najveće dozvoljeno odstupanje od nazivnih vrednosti prečnika jezgra

  srpski
  

  najveće dozvoljeno odstupanje od nazivnih vrednosti prečnika jezgra

• eliptičnost jezgra core non-circularity
  engleski
  

  the difference between the diameters of the two circles defined by the core tolerance field divided by the core diameter

  srpski
  

  razlika prečnika dva kruga definisana poljem tolerancije jezgra, podeljena prečnikom jezgra

  srpski
  

  razlika prečnika dva kruga definisana poljem tolerancije jezgra, podeljena prečnikom jezgra

• polje tolerancije jezgra core tolerance field
  engleski
  

  for a cross-section of an optical fibre it is the region between the circle concentric with the centre of the core circumscribed about the core area and the largest circle, concentric with the first one, that fits into the core area

  srpski
  

  oblast u poprečnom preseku optičkog vlakna između kruga koncentričnog sa centrom jezgra koja obuhvata oblast jezgra i najvećeg kruga koncentričnog sa prvim krugom, upisanog u oblasti jezgra

  srpski
  

  oblast u poprečnom preseku optičkog vlakna između kruga koncentričnog sa centrom jezgra koja obuhvata oblast jezgra i najvećeg kruga koncentričnog sa prvim krugom, upisanog u oblasti jezgra

• nekoncentričnost jezgra i omotača core/cladding concentricity error
  engleski
  

  1 – for multimode fibres it is the distance between the core centre and the cladding centre divided by the core diameter 2 – for single-mode fibres it is the distance between the core centre and the cladding centre

  srpski
  

  1 — za multimodna vlakna rastojanje između centra jezgra i centra omotača podeljeno prečnikom jezgra 2 — za monomodna vlakna rastojanje između centra jezgra i centra omotača

  srpski
  

  1 — za multimodna vlakna rastojanje između centra jezgra i centra omotača podeljeno prečnikom jezgra 2 — za monomodna vlakna rastojanje između centra jezgra i centra omotača

• nekoncentričnost jezgra i referentne površine core/reference surface concentricity error
  engleski
  

  1 – for multimode fibres it is the distance between the core centre and the reference surface centre divided by the core diameter 2 – for single-mode fibres it is the distance between the core centre and the reference surface centre

  srpski
  

  1 — za multimodna vlakna rastojanje između centra jezgra i centra referentne površine podeljeno prečnikom jezgra 2 — za monomodna vlakna rastojanje između centra jezgra i centra referentne površine

  srpski
  

  1 — za multimodna vlakna rastojanje između centra jezgra i centra referentne površine podeljeno prečnikom jezgra 2 — za monomodna vlakna rastojanje između centra jezgra i centra referentne površine

• konfiguracija sa suprotnim prostiranjem signala counterpropagating signal configuration
  engleski
  

  an active fibre optical amplifier configuration in which the input signal and pump power are injected from opposite fibre ends

  srpski
  

  konfiguracija optičkog pojačavača sa aktivnim vlaknom, gde se ulazni signal i snaga pumpanja ubacuju sa suprotnih krajeva vlakna

  srpski
  

  konfiguracija optičkog pojačavača sa aktivnim vlaknom, gde se ulazni signal i snaga pumpanja ubacuju sa suprotnih krajeva vlakna

• spregnuti modovi coupled modes
  engleski
  

  modes whose energies are exchanged with each other

  srpski
  

  modovi između kojih se obavlja razmena energije

  srpski
  

  modovi između kojih se obavlja razmena energije

• slabljenje sprežnika coupler loss
  engleski
  

  the attenuation of the signal from a chosen input port to a chosen output port, of a generic passive branching device, with the remaining ports correctly terminated

  srpski
  

  slabljenje signala od izabranog ulaznog pristupa do izabranog izlaznog pristupa generičkog pasivnog sklopa za grananje, pri čemu su ostali pristupi pravilno završeni

  srpski
  

  slabljenje signala od izabranog ulaznog pristupa do izabranog izlaznog pristupa generičkog pasivnog sklopa za grananje, pri čemu su ostali pristupi pravilno završeni

• efikasnost sprege coupling efficiency
  engleski
  

  the ratio of optical power on the output side of the coupling to the optical power on the input side of the coupling NOTE The coupling efficiency is generally expressed as a percentage. When expressed in decibels, it corresponds to the coupling loss.

  srpski
  

  odnos optičke snage na izlaznoj strani sprege i optičke snage na ulaznoj strani sprege NAPOMENA Efikasnost sprege se uopšteno izražava u procentima. Kada se izražava u decibelima, to predstavlja gubitke sprezanja.

  srpski
  

  odnos optičke snage na izlaznoj strani sprege i optičke snage na ulaznoj strani sprege NAPOMENA Efikasnost sprege se uopšteno izražava u procentima. Kada se izražava u decibelima, to predstavlja gubitke sprezanja.

• gubici sprezanja coupling loss
  engleski
  

  the optical power loss suffered when light is coupled from one optical fibre (or device) to another optical fibre (or device) NOTE Coupling loss may be expressed as an absolute value, or as a ratio in which case it corresponds to coupling efficiency.

  srpski
  

  gubici optičke snage koji nastaju pri prenosu svetlosti sa jednog optičkog vlakna (ili sklopa) prema drugom optičkom vlaknu (ili sklopu) NAPOMENA Gubici sprezanja se mogu izraziti kao apsolutna vrednost ili kao odnos, kada to predstavlja efikasnost sprege.

  srpski
  

  gubici optičke snage koji nastaju pri prenosu svetlosti sa jednog optičkog vlakna (ili sklopa) prema drugom optičkom vlaknu (ili sklopu) NAPOMENA Gubici sprezanja se mogu izraziti kao apsolutna vrednost ili kao odnos, kada to predstavlja efikasnost sprege.

• zaštitni sloj cover layer
  engleski
  

  a layer of optically transparent material placed over the guiding structure, for protection from the environment or for stabilization control of the waveguide optical characteristics

  srpski
  

  sloj optički transparentnog materijala smešten preko strukture voda, za zaštitu od okruženja ili za upravljanje stabilizacijom talasovodnih optičkih karakteristika

  srpski
  

  sloj optički transparentnog materijala smešten preko strukture voda, za zaštitu od okruženja ili za upravljanje stabilizacijom talasovodnih optičkih karakteristika

• kritični ugao critical angle
  engleski
  

  the greatest angle of incidence, for which a wave propagating in a homogeneous medium of higher refractive index strikes an interface with a medium having a lower refractive index, and for which refraction is just possible NOTE 1 When light propagates in a homogeneous medium of higher refractive index (nhigh) onto a planar interface with a homogeneous material of lower index (nlow), the critical angle is defined by: arcsin (nlow/nhigh) NOTE 2 When the angle of incidence exceeds the critical angle, the light is totally reflected by the interface. This is termed total reflection.

  srpski
  

  najveći upadni ugao pri kojem je prelamanje svetlosti na površini razdvajanja još moguće, u slučaju kada se talas prostire iz homogene sredine višeg indeksa prelamanja prema sredini nižeg indeksa prelamanja NAPOMENA1 Kada se svetlost prostire kroz homogenu sredinu višeg indeksa prelamanja (nhigh) ka površini razdvajanja sa sredinom nižeg indeksa prelamanja (nlow), kritični ugao je definisan kao: arcsin (nlow/nhigh) NAPOMENA 2 Kada je upadni ugao veći od kritičnog ugla, svetlost se na površini razdvajanja potpuno reflektuje; ta pojava se naziva totalna refleksija.

  srpski
  

  najveći upadni ugao pri kojem je prelamanje svetlosti na površini razdvajanja još moguće, u slučaju kada se talas prostire iz homogene sredine višeg indeksa prelamanja prema sredini nižeg indeksa prelamanja NAPOMENA1 Kada se svetlost prostire kroz homogenu sredinu višeg indeksa prelamanja (nhigh) ka površini razdvajanja sa sredinom nižeg indeksa prelamanja (nlow), kritični ugao je definisan kao: arcsin (nlow/nhigh) NAPOMENA 2 Kada je upadni ugao veći od kritičnog ugla, svetlost se na površini razdvajanja potpuno reflektuje; ta pojava se naziva totalna refleksija.

• gubitak zakrivljenja curvature loss
  engleski
  

  a type of attenuation in waveguides, due to deviation from a straight path, which causes partial radiation of the guiding field

  srpski
  

  tip slabljenja u talasovodima usled odstupanja od prave linije, koje uslovljava delimično zračenje vođenog polja

  srpski
  

  tip slabljenja u talasovodima usled odstupanja od prave linije, koje uslovljava delimično zračenje vođenog polja

• metoda odsecanja cut-back method
  engleski
  

  this test method consists of measuring certain optical fibre transmission characteristics, such as attenuation and bandwidth, by performing two transmission measurements; one measurement is made at the output of the full length of the fibre, and the other at the output of a short length of the same fibre. Access is gained by „cutting back” the fibre without change of the launching conditions NOTE The ITU-T, in Rec. G.650 and G.651, has recommended this method as reference test method for attenuation and bandwidth.

  srpski
  

  ova metoda ispitivanja sastoji se od merenja određenih prenosnih karakteristika optičkog vlakna, kao što su slabljenje i propusni opseg, obavljanjem dva merenja prenosa: jedno merenje se obavlja na izlazu pune dužine vlakna, a drugo na izlazu kratke dužine istog vlakna, njegovim odsecanjem bez promene uslova pobuđivanja NAPOMENA ITU-T je u Preporukama G.650 i G.651 ovu metodu preporučio kao referentnu metodu ispitivanja za određivanje slabljenja i propusnog opsega.

  srpski
  

  ova metoda ispitivanja sastoji se od merenja određenih prenosnih karakteristika optičkog vlakna, kao što su slabljenje i propusni opseg, obavljanjem dva merenja prenosa: jedno merenje se obavlja na izlazu pune dužine vlakna, a drugo na izlazu kratke dužine istog vlakna, njegovim odsecanjem bez promene uslova pobuđivanja NAPOMENA ITU-T je u Preporukama G.650 i G.651 ovu metodu preporučio kao referentnu metodu ispitivanja za određivanje slabljenja i propusnog opsega.

• normalizovana granična frekvencija (moda) cut-off normalized frequency (of a mode)
  engleski
  

  the value of the normalized frequency below which a given bound mode cannot exist in a waveguide

  srpski
  

  vrednost normalizovane frekvencije ispod koje dati vođeni mod ne može da egzistira u talasovodu

  srpski
  

  vrednost normalizovane frekvencije ispod koje dati vođeni mod ne može da egzistira u talasovodu

• granična talasna dužina (optičkog vlakna) efektivna granična talasna dužina (napušten) cut-off wavelength (of an optical fibre) effective cut-off wavelength (deprecated)
  engleski
  

  wavelength at which the ratio between the total power, including launching higher order modes, and the fundamental mode power has decreased to less than a specified value, the modes being substantially uniformly excited NOTE 1 This specified value is presently chosen to be 0,1 dB. NOTE 2 The cut-off wavelength depends upon the measurement conditions and in particular the sample length, its curvature and cabling. NOTE 3 The cut-off wavelength is generally different from the theoretical cut-off wavelength that can be computed from the refractive index profile of the fibre. The theoretical cut-off wavelength is a less useful parameter for determining fibre performances in a telecommunication network.

  srpski
  

  talasna dužina na kojoj je odnos ukupne snage, uključujući modove višeg reda koji se ubacuju, i snage osnovnog moda opao na vrednost manju od određene vrednosti, pri čemu se modovi suštinski uniformno pobuđuju NAPOMENA 1 Kao određena vrednost za sada se bira 0,1 dB. NAPOMENA 2 Granična talasna dužina zavisi od mernih uslova i posebno od dužine uzorka, njegove zakrivljenosti i kabliranja. NAPOMENA 3 Granična talasna dužina se generalno razlikuje od teorijske vrednosti granične talasne dužine koja se može izračunati iz profila indeksa prelamanja vlakna. Teorijska vrednost granične talasne dužine je manje koristan parametar za određivanje performansi vlakna u telekomunikacionoj mreži.

  srpski
  

  talasna dužina na kojoj je odnos ukupne snage, uključujući modove višeg reda koji se ubacuju, i snage osnovnog moda opao na vrednost manju od određene vrednosti, pri čemu se modovi suštinski uniformno pobuđuju NAPOMENA 1 Kao određena vrednost za sada se bira 0,1 dB. NAPOMENA 2 Granična talasna dužina zavisi od mernih uslova i posebno od dužine uzorka, njegove zakrivljenosti i kabliranja. NAPOMENA 3 Granična talasna dužina se generalno razlikuje od teorijske vrednosti granične talasne dužine koja se može izračunati iz profila indeksa prelamanja vlakna. Teorijska vrednost granične talasne dužine je manje koristan parametar za određivanje performansi vlakna u telekomunikacionoj mreži.

• granična talasna dužina moda cut-off wavelength of a mode
  engleski
  

  the free space wavelength corresponding to the cut-off normalized frequency of a mode

  srpski
  

  talasna dužina u slobodnom prostoru koja odgovara vrednosti normalizovane granične frekvencije moda

  srpski
  

  talasna dužina u slobodnom prostoru koja odgovara vrednosti normalizovane granične frekvencije moda

• cilindrična sočiva cylindrical lens
  engleski
  

  an optical device able to transform ideal plane waves into cylindrical waves, based on the refraction

  srpski
  

  optički sklop sposoban da transformiše idealne ravanske talase u cilindrične talase, na bazi prelamanja

  srpski
  

  optički sklop sposoban da transformiše idealne ravanske talase u cilindrične talase, na bazi prelamanja

• struja mraka dark current
  engleski
  

  the output current which flows in an optical detector without any incident radiation

  srpski
  

  izlazna struja optičkog detektora u odsustvu upadnog zračenja

  srpski
  

  izlazna struja optičkog detektora u odsustvu upadnog zračenja

• stepen koherencije degree of coherence
  engleski
  

  A measure of the extent to which radiation can be considered to be coherent NOTE 1 The magnitude of the degree of coherence is equal to the visibility V of the fringes of a 2-beam interference experiment, defined as: where Smax is the power density at a maximum of the interference pattern; Smin is the power density at a minimum. NOTE 2 Light is considered highly coherent when the degree of coherence exceeds 0,88, partially coherent for values less than 0,88 and incoherent for values significantly less than 0,88.

  srpski
  

  mera stepena do kojeg se zračenje može smatrati koherentnim NAPOMENA 1 Veličina stepena koherencije jednaka je vidljivosti, V, linija koje se javljaju pri interferenciji dva svetlosna snopa. Vidljivost je izražena kao: gde je: Smax gustina snage u maksimumu dijagrama interferencije; Smin gustina snage u minimumu dijagrama interferencije. NAPOMENA 2 Svetlost se smatra visokokoherentnom ako je stepen koherencije veći od 0,88, delimično koherentnom za vrednosti manje od 0,88 i nekoherentnom za vrednosti znatno manje od 0,88.

  srpski
  

  mera stepena do kojeg se zračenje može smatrati koherentnim NAPOMENA 1 Veličina stepena koherencije jednaka je vidljivosti, V, linija koje se javljaju pri interferenciji dva svetlosna snopa. Vidljivost je izražena kao: gde je: Smax gustina snage u maksimumu dijagrama interferencije; Smin gustina snage u minimumu dijagrama interferencije. NAPOMENA 2 Svetlost se smatra visokokoherentnom ako je stepen koherencije veći od 0,88, delimično koherentnom za vrednosti manje od 0,88 i nekoherentnom za vrednosti znatno manje od 0,88.

• omotač sa ulegnućem indeksa prelamanja depressed cladding
  engleski
  

  a region of the cladding, immediately adjacent to the core, having a value of the refractive index less than that of outer cladding regions

  srpski
  

  oblast omotača koja se neposredno graniči sa jezgrom, koja ima indeks prelamanja manji od indeksa prelamanja spoljašnjih oblasti omotača

  srpski
  

  oblast omotača koja se neposredno graniči sa jezgrom, koja ima indeks prelamanja manji od indeksa prelamanja spoljašnjih oblasti omotača

• detektivnost sposobnost detektovanja moć detektovanja (oznaka: D) detectivity (symbol: D)
  engleski
  

  the reciprocal of noise equivalent power

  srpski
  

  veličina recipročna ekvivalentnoj snazi šuma

  srpski
  

  veličina recipročna ekvivalentnoj snazi šuma

• dihroični filtar dvobojni filtar dichroic filter
  engleski
  

  an optical filter designed to separate optical radiation into two spectral bands NOTE Examples are high and low-pass filters.

  srpski
  

  optički filtar namenjen za razdvajanje optičkog zračenja u dva spektralna pojasa NAPOMENA Primeri su filtri visokopropusnici i filtri niskopropusnici.

  srpski
  

  optički filtar namenjen za razdvajanje optičkog zračenja u dva spektralna pojasa NAPOMENA Primeri su filtri visokopropusnici i filtri niskopropusnici.

• dihroično ogledalo dvobojno ogledalo dichroic mirror
  engleski
  

  a mirror designed to reflect light selectively according to wavelength

  srpski
  

  ogledalo namenjeno za selektivnu refleksiju svetlosti u odnosu na talasne dužine

  srpski
  

  ogledalo namenjeno za selektivnu refleksiju svetlosti u odnosu na talasne dužine

• diferencijalno slabljenje modova differential mode attenuation
  engleski
  

  the variation in attenuation among the propagating modes of an optical fibre

  srpski
  

  razlika u slabljenju između prostirućih modova u optičkom vlaknu

  srpski
  

  razlika u slabljenju između prostirućih modova u optičkom vlaknu

• diferencijalno kašnjenje modova multimodno grupno kašnjenje differential mode delay multimode group delay
  engleski
  

  the variation in propagating delay that occurs because of the different group velocities of the bound modes of an optical fibre

  srpski
  

  razlika u kašnjenju (vremenu) prostiranja koja nastaje zbog različitih grupnih brzina vođenih modova u optičkom vlaknu

  srpski
  

  razlika u kašnjenju (vremenu) prostiranja koja nastaje zbog različitih grupnih brzina vođenih modova u optičkom vlaknu

• diferencijalna kvantna efikasnost differential quantum efficiency
  engleski
  

  the slope of the function relating the countable elementary events at the input and output of a quantum device

  srpski
  

  nagib funkcije koja predstavlja broj elementarnih događaja na ulazu i izlazu kvantnog uređaja

  srpski
  

  nagib funkcije koja predstavlja broj elementarnih događaja na ulazu i izlazu kvantnog uređaja

• difrakcija diffraction
  engleski
  

  the phenomenon whereby the propagation of a wave differs from that predicted by geometric optics due to the influence on that wave of an opening, obstruction or inhomogeneity in the medium

  srpski
  

  pojava da se prostiranje talasa razlikuje od onog kako predodređuje geometrijska optika zbog uticaja na talas otvora, prepreka ili nehomogenosti sredine

  srpski
  

  pojava da se prostiranje talasa razlikuje od onog kako predodređuje geometrijska optika zbog uticaja na talas otvora, prepreka ili nehomogenosti sredine

• difrakciona rešetka diffraction grating
  engleski
  

  an array of fine, parallel, generally equally spaced reflecting or transmitting lines that mutually enhance the effects of diffraction to concentrate the diffracted light in a few directions determined by the spacing of the lines and the wavelength of the light

  srpski
  

  rešetka finih paralelnih i ekvidistantnih linija koja pojačava efekte difrakcije radi koncentracije difraktovane svetlosti u nekoliko pravaca, određenih razmakom linija i talasnom dužinom svetlosti

  srpski
  

  rešetka finih paralelnih i ekvidistantnih linija koja pojačava efekte difrakcije radi koncentracije difraktovane svetlosti u nekoliko pravaca, određenih razmakom linija i talasnom dužinom svetlosti

• dijagram difrakcije diffraction pattern
  engleski
  

  that particular radiation pattern obtained by diffraction from a given radiation pattern NOTE The far-field radiation pattern is the diffraction pattern of the near-field radiation pattern.

  srpski
  

  dijagram zračenja koji se dobija difrakcijom datog dijagrama zračenja NAPOMENA Dijagram zračenja u dalekom polju je dijagram difrakcije dijagrama zračenja u bliskom polju.

  srpski
  

  dijagram zračenja koji se dobija difrakcijom datog dijagrama zračenja NAPOMENA Dijagram zračenja u dalekom polju je dijagram difrakcije dijagrama zračenja u bliskom polju.

• sistem sa direktnom detekcijom direct detection system
  engleski
  

  an optical fibre transmission system characterized by direct detection of the received signal without using any local oscillator at the receiver NOTE Like a transmitter, direct detection system usually includes a semiconductor laser with direct intensity modulation by the injection current.

  srpski
  

  sistem za prenos optičkim vlaknom koji karakteriše direktna detekcija primljenog signala bez korišćenja bilo kakvog lokalnog oscilatora u prijemniku NAPOMENA Kao predajnik, u sistemu sa direktnom detekcijom obično se koristi poluprovodnički laser sa direktnom intenzitetskom modulacijom pomoću injekcione struje.

  srpski
  

  sistem za prenos optičkim vlaknom koji karakteriše direktna detekcija primljenog signala bez korišćenja bilo kakvog lokalnog oscilatora u prijemniku NAPOMENA Kao predajnik, u sistemu sa direktnom detekcijom obično se koristi poluprovodnički laser sa direktnom intenzitetskom modulacijom pomoću injekcione struje.

• usmereni sklop za grananje usmereni sprežnik (napušten) directional branching device directional coupler (deprecated)
  engleski
  

  a device which distributes an optical signal among the output ports in a predetermined fashion only when light is launched into one preselected input port

  srpski
  

  sklop koji raspodeljuje optički signal prema izlaznim pristupima na prethodno definisan način samo kada svetlost pobuđuje prethodno definisani ulazni pristup

  srpski
  

  sklop koji raspodeljuje optički signal prema izlaznim pristupima na prethodno definisan način samo kada svetlost pobuđuje prethodno definisani ulazni pristup

• usmerenost directivity
  engleski
  

  in a generic optical branching device, the measure of the undesired transfer of a portion of optical power from one input port, when all other ports are optically matched for zero reflection

  srpski
  

  u generičkom optičkom sklopu za grananje, mera neželjenog prenosa dela optičke snage sa jednog ulaznog pristupa, kada su svi ostali pristupi optički prilagođeni za nultu refleksiju

  srpski
  

  u generičkom optičkom sklopu za grananje, mera neželjenog prenosa dela optičke snage sa jednog ulaznog pristupa, kada su svi ostali pristupi optički prilagođeni za nultu refleksiju

• disperzija dispersion
  engleski
  

  the dependence of a propagation parameter on wavelength NOTE Dispersion will result in distortion of the transmitted signal.

  srpski
  

  zavisnost karakteristika prostiranja od talasne dužine NAPOMENA Disperzija će prouzrokovati izobličenje prenošenog signala.

  srpski
  

  zavisnost karakteristika prostiranja od talasne dužine NAPOMENA Disperzija će prouzrokovati izobličenje prenošenog signala.

• rezerva disperzije dispersion penalty
  engleski
  

  increase in optical power at the receiver that is necessary to maintain, in presence of fibre dispersion, the same (given) BER as obtained in absence of fibre dispersion

  srpski
  

  povećanje optičke snage u prijemniku koje je neophodno da bi se, u prisustvu disperzije vlakna, održao isti (zadati) BER kakav bi bio da disperzije nema

  srpski
  

  povećanje optičke snage u prijemniku koje je neophodno da bi se, u prisustvu disperzije vlakna, održao isti (zadati) BER kakav bi bio da disperzije nema

• vlakno sa zaravnjenom disperzijom dispersion-flattened fibre
  engleski
  

  a single-mode fibre with very low (<5 ps/nm.km) chromatic dispersion coefficient over the whole 1 300 – 1 600 nm range, which could be used at every wavelength in that range NOTE A dispersion-flattened fibre can have two zero-dispersion wavelengths in the region of interest.

  srpski
  

  monomodno vlakno sa veoma niskim koeficijentom hromatske disperzije ( 5 ps/nm•km) u celom opsegu od 1 300 nm do 1 600 nm, koje se može koristiti za svaku talasnu dužinu u navedenom opsegu NAPOMENA Vlakno sa zaravnjenom disperzijom može da ima dve talasne dužine nulte disperzije u datom opsegu.

  srpski
  

  monomodno vlakno sa veoma niskim koeficijentom hromatske disperzije ( 5 ps/nm•km) u celom opsegu od 1 300 nm do 1 600 nm, koje se može koristiti za svaku talasnu dužinu u navedenom opsegu NAPOMENA Vlakno sa zaravnjenom disperzijom može da ima dve talasne dužine nulte disperzije u datom opsegu.

• vlakno sa pomerenom disperzijom DS vlakno dispersion-shifted fibre DS fibre
  engleski
  

  a single-mode fibre with zero-dispersion wavelength falling around 1 550 nm, and a dispersion coefficient which is monotonically increasing with the wavelength. This fibre is optimized for use in the 1 500-1 600 nm wavelength range

  srpski
  

  monomodno vlakno sa talasnom dužinom nulte disperzije koja je oko 1 550 nm i koeficijentom disperzije koji monotono raste sa talasnom dužinom. Ovo vlakno je optimizovano u opsegu talasnih dužina od 1 500 nm do 1 600 nm

  srpski
  

  monomodno vlakno sa talasnom dužinom nulte disperzije koja je oko 1 550 nm i koeficijentom disperzije koji monotono raste sa talasnom dužinom. Ovo vlakno je optimizovano u opsegu talasnih dužina od 1 500 nm do 1 600 nm

• vlakno sa nepomerenom disperzijom dispersion-unshifted fibre
  engleski
  

  A single-mode fibre with zero-dispersion wavelength around 1 310 nm, and optimized for use in the 1 310 nm transmission window. NOTE The behaviour of the chromatic dispersion coefficient with the wavelength in this fibre is described by the differentiated Sellmeier equation.

  srpski
  

  monomodno vlakno sa talasnom dužinom nulte disperzije koja je oko 1 310 nm i optimizovano za korišćenje u drugom spektralnom prozoru (1 310 nm) NAPOMENA Promena koeficijenta hromatske disperzije sa talasnom dužinom u ovom vlaknu opisana je diferencijalnom Selimerovom jednačinom.

  srpski
  

  monomodno vlakno sa talasnom dužinom nulte disperzije koja je oko 1 310 nm i optimizovano za korišćenje u drugom spektralnom prozoru (1 310 nm) NAPOMENA Promena koeficijenta hromatske disperzije sa talasnom dužinom u ovom vlaknu opisana je diferencijalnom Selimerovom jednačinom.

• izobličenje (signala) distortion (of a signal)
  engleski
  

  any unintentional and generally undesired change of the form of a signal NOTE In optical fibres there are several attenuation and dispersion mechanisms which can give rise to distortion of a signal.

  srpski
  

  bilo koja nenamerna i obično neželjena promena oblika signala NAPOMENA U optičkim vlaknima postoji više mehanizama slabljenja i disperzije koji doprinose izobličenju signala.

  srpski
  

  bilo koja nenamerna i obično neželjena promena oblika signala NAPOMENA U optičkim vlaknima postoji više mehanizama slabljenja i disperzije koji doprinose izobličenju signala.

• rad ograničen izobličenjem distortion-limited operation
  engleski
  

  the condition prevailing in an optical fibre link when any form of distortion of the received signal is the predominant mechanism limiting the system performance

  srpski
  

  stanje u vezi sa optičkim vlaknima kada je bilo koji oblik izobličenja primljenog signala dominantni činilac koji ograničava radne karakteristike sistema

  srpski
  

  stanje u vezi sa optičkim vlaknima kada je bilo koji oblik izobličenja primljenog signala dominantni činilac koji ograničava radne karakteristike sistema

• laserska dioda sa raspodeljenim Bragovim reflektorom DBR(-LD) distributed Bragg-reflector laser diode DBR(-LD)
  engleski
  

  a laser diode with the optical feedback resulting from the diffraction of the wave excited in the active layer by two separate sections including a grating with proper pitch, which act as distributed reflectors NOTE A distributed Bragg-reflector laser diode should typically feature a pure single longitudinal mode dynamic spectrum.

  srpski
  

  laserska dioda sa optičkom povratnom spregom koja je rezultat difrakcije talasa pobuđenog u aktivnom sloju na dva razdvojena preseka koji sadrže rešetku sa odgovarajućim nagibom, koja deluje kao raspodeljeni reflektori NAPOMENA Lasersku diodu sa raspodeljenim Bragovim reflektorom obično karakteriše čist dinamički spektar sa jednim longitudinalnim modom.

  srpski
  

  laserska dioda sa optičkom povratnom spregom koja je rezultat difrakcije talasa pobuđenog u aktivnom sloju na dva razdvojena preseka koji sadrže rešetku sa odgovarajućim nagibom, koja deluje kao raspodeljeni reflektori NAPOMENA Lasersku diodu sa raspodeljenim Bragovim reflektorom obično karakteriše čist dinamički spektar sa jednim longitudinalnim modom.

• laserska dioda sa raspodeljenom povratnom spregom DFB(-LD) distributed feed-back laser diode DFB(-LD)
  engleski
  

  a laser diode with the optical feedback resulting from the diffraction of the wave excited in the active layer by a grating with proper pitch, usually realised all along a layer adjacent to the active layer NOTE A distributed feed-back laser should typically feature a pure single longitudinal mode dynamic spectrum.

  srpski
  

  laserska dioda sa optičkom povratnom spregom koja je rezultat difrakcije talasa pobuđenog u aktivnom sloju pomoću rešetke sa odgovarajućom visinom, obično realizovane čitavom dužinom sloja susednog aktivnom sloju NAPOMENA Laser sa raspodeljenom povratnom spregom obično karakteriše čist dinamički spektar sa jednim longitudinalnim modom.

  srpski
  

  laserska dioda sa optičkom povratnom spregom koja je rezultat difrakcije talasa pobuđenog u aktivnom sloju pomoću rešetke sa odgovarajućom visinom, obično realizovane čitavom dužinom sloja susednog aktivnom sloju NAPOMENA Laser sa raspodeljenom povratnom spregom obično karakteriše čist dinamički spektar sa jednim longitudinalnim modom.

• legirani silicijum-dioksid doped silica
  engleski
  

  vitreous silica hosting some percent (typically no more than 30 %) of one or more chemically compatible compounds (e.g. GeO2, B2O3, P2O5, F) which may change its refractive index

  srpski
  

  stakleni silicijum-dioksid koji poseduje izvestan procenat (obično ne više od 30 %) jedne ili više hemijski kompatibilnih komponenata (npr. GeO2, B2O3, P2O5, F), koje mogu promeniti njegov indeks prelamanja

  srpski
  

  stakleni silicijum-dioksid koji poseduje izvestan procenat (obično ne više od 30 %) jedne ili više hemijski kompatibilnih komponenata (npr. GeO2, B2O3, P2O5, F), koje mogu promeniti njegov indeks prelamanja

• planarna ukopana heterostruktura sa dva kanala DC-PBH double channel planar buried heterostructure DC-PBH
  engleski
  

  a laser diode structure ensuring highly efficient lateral confinement of the radiation by strong index guiding NOTE The structure is obtained by a two step epitaxial process, growing the last epilayers on a substrate with two longitudinal etched channels.

  srpski
  

  struktura laserske diode koja obezbeđuje veoma efikasno bočno ograničavanje zračenja jakim vođenjem pomoću indeksa prelamanja NAPOMENA Ovakva struktura je dobijena epitaksijalnim procesom u dva koraka, rastom poslednjih epitaksijalnih slojeva na podlozi sa dva longitudinalna kanala dobijena nagrizanjem.

  srpski
  

  struktura laserske diode koja obezbeđuje veoma efikasno bočno ograničavanje zračenja jakim vođenjem pomoću indeksa prelamanja NAPOMENA Ovakva struktura je dobijena epitaksijalnim procesom u dva koraka, rastom poslednjih epitaksijalnih slojeva na podlozi sa dva longitudinalna kanala dobijena nagrizanjem.

• postupak dvostrukog lonca za topljenje double crucible technique
  engleski
  

  a manufacturing process in which the core and the cladding materials are melted in two concentric crucibles and drawn to form an optical fibre

  srpski
  

  proces proizvodnje u kome se materijali jezgra i omotača tope u dva koncentrična lonca i izvlače u obliku optičkih vlakana

  srpski
  

  proces proizvodnje u kome se materijali jezgra i omotača tope u dva koncentrična lonca i izvlače u obliku optičkih vlakana

• kula za izvlačenje drawing tower
  engleski
  

  a machine for fibre drawing including a preform feeder, followed by a furnace (possibly a fibre diameter monitoring set-up, a coating applicator and relative curing units) and means to draw the fibre

  srpski
  

  mašina za izvlačenje vlakna koja obuhvata mehanizam za spuštanje pretforme, peć (eventualno sa sistemom za praćenje i podešavanje prečnika vlakna, sistemom za nanošenje primarne zaštite i jedinicom za sušenje) i sredstvo za izvlačenje vlakna

  srpski
  

  mašina za izvlačenje vlakna koja obuhvata mehanizam za spuštanje pretforme, peć (eventualno sa sistemom za praćenje i podešavanje prečnika vlakna, sistemom za nanošenje primarne zaštite i jedinicom za sušenje) i sredstvo za izvlačenje vlakna

• razvodni kabl drop cable
  engleski
  

  a cable intended to cover the outer part of a distribution network, particularly from a distribution box to the user premises

  srpski
  

  kabl koji treba da obuhvati spoljni deo distributivne mreže, posebno od razdelnika do korisničkih prostorija

  srpski
  

  kabl koji treba da obuhvati spoljni deo distributivne mreže, posebno od razdelnika do korisničkih prostorija

• uvlačni kabl duct cable
  engleski
  

  a cable intended to be installed in ducts

  srpski
  

  kabl koji je predviđen za polaganje u cevima

  srpski
  

  kabl koji je predviđen za polaganje u cevima

• dinamički opseg dynamic range
  engleski
  

  the ratio of the specified maximum signal level capability of an optical system or component to its noise level NOTE The dynamic range is usually expressed in decibels.

  srpski
  

  odnos određenog maksimalnog mogućeg nivoa signala optičkog sistema ili komponente i njegovog nivoa šuma NAPOMENA Dinamički opseg se obično izražava u decibelima.

  srpski
  

  odnos određenog maksimalnog mogućeg nivoa signala optičkog sistema ili komponente i njegovog nivoa šuma NAPOMENA Dinamički opseg se obično izražava u decibelima.

• dinamički spektar dynamic spectrum
  engleski
  

  the average spectrum of an injection laser diode under the condition of varying injection current NOTE The dynamic spectrum is generally the effective laser spectrum in direct-detection systems where the laser light is modulated by the injection current.

  srpski
  

  srednji spektar injekcione laserske diode u uslovima promenljive injekcione struje NAPOMENA Dinamički spektar je, uopšte, efektivni spektar lasera u sistemima sa direktnom detekcijom gde je lasersko zračenje modulisano injekcionom strujom.

  srpski
  

  srednji spektar injekcione laserske diode u uslovima promenljive injekcione struje NAPOMENA Dinamički spektar je, uopšte, efektivni spektar lasera u sistemima sa direktnom detekcijom gde je lasersko zračenje modulisano injekcionom strujom.

• svetlosna dioda sa ivičnim zračenjem ELED edge-emitting light emitting diode ELED
  engleski
  

  a light emitting diode which emits its optical radiation parallel to the plane of the junction

  srpski
  

  svetlosna dioda koja emituje optičko zračenje paralelno ravni spoja

  srpski
  

  svetlosna dioda koja emituje optičko zračenje paralelno ravni spoja

• efektivna zapremina moda effective mode volume
  engleski
  

  the square of the product of the diameter of the near-field pattern, at the full width at half maximum, and the sine of the radiation angle of the far-field pattern at half maximum intensity NOTE Effective mode volume is proportional to the breadth of the relative distribution of power expressed as a number of modes in a multimode fibre.

  srpski
  

  kvadrat proizvoda prečnika dijagrama bliskog polja pri punoj širini na polovini maksimuma i sinusa ugla zračenja dijagrama dalekog polja pri polovini maksimuma intenziteta NAPOMENA Efektivna zapremina moda proporcionalna je širini relativne raspodele snage izražene kao broj modova u multimodnom vlaknu.

  srpski
  

  kvadrat proizvoda prečnika dijagrama bliskog polja pri punoj širini na polovini maksimuma i sinusa ugla zračenja dijagrama dalekog polja pri polovini maksimuma intenziteta NAPOMENA Efektivna zapremina moda proporcionalna je širini relativne raspodele snage izražene kao broj modova u multimodnom vlaknu.

• efektivna širina opsega šumova effective noise bandwidth
  engleski
  

  in a receiver, the width of a rectangle the area of which is equal to the integral (from 0 to ¥) of the square of the transfer function, and the height of which is equal to the square of the maximum of the transfer function

  srpski
  

  u prijemniku, širina pravougaone oblasti čija je površina jednaka integralu (od 0 do ) kvadrata prenosne funkcije i čija je visina jednaka kvadratu maksimuma prenosne funkcije

  srpski
  

  u prijemniku, širina pravougaone oblasti čija je površina jednaka integralu (od 0 do ) kvadrata prenosne funkcije i čija je visina jednaka kvadratu maksimuma prenosne funkcije

• elastooptički efekat fotoelastični efekat elasto-optic effect photo-elastic effect
  engleski
  

  a change in refractive index and birefringence induced by the application of a stress to a transparent material; this change is reversible in the domain of elasticity of the material, and is present in both crystalline and amorphous materials

  srpski
  

  promena indeksa prelamanja i dvojnog prelamanja izazvana pritiskom na providni materijal; ta promena je reverzibilna u oblasti elastičnih promena materijala i postoji i u kristalnim i u amorfnim materijalima

  srpski
  

  promena indeksa prelamanja i dvojnog prelamanja izazvana pritiskom na providni materijal; ta promena je reverzibilna u oblasti elastičnih promena materijala i postoji i u kristalnim i u amorfnim materijalima

• elektroapsorpcioni efekat Franc–Keldišev efekat electro-absorption effect Franz–Keldysh effect
  engleski
  

  A shift to longer wavelength of the absorption edge of a semiconductor under the application of an electric field; this shift causes a change in both the real part and the imaginary part (absorption) of the complex refractive index. The induced changes can be conspicuous near the edge on the longward side

  srpski
  

  pomeraj ka dužim talasnim dužinama apsorpcione ivice poluprovodnika pod dejstvom električnog polja; ovaj pomeraj izaziva promene i realnog i imaginarnog dela (apsorpcije) kompleksnog indeksa prelamanja. Indukovane promene mogu biti vidljive blizu ivice duže strane

  srpski
  

  pomeraj ka dužim talasnim dužinama apsorpcione ivice poluprovodnika pod dejstvom električnog polja; ovaj pomeraj izaziva promene i realnog i imaginarnog dela (apsorpcije) kompleksnog indeksa prelamanja. Indukovane promene mogu biti vidljive blizu ivice duže strane

• elektrooptički efekat electro-optic effect
  engleski
  

  a change in the optical characteristics of a material under the influence of an electric field NOTE 1 Pockels and Kerr effects are examples of electro-optic effects. NOTE 2 Electro-optic is often erroneously used as a synonym for optoelectronic. NOTE 3 The most common effect results in a change in refractive index.

  srpski
  

  promena optičkih karakteristika materijala pod uticajem električnog polja NAPOMENA 1 Primeri za elektrooptički efekat su Pokelov (Pockels) i Kerov (Kerr) efekat. NAPOMENA 2 Elektrooptika se često pogrešno koristi kao sinonim za pojam „optoelektronika”. NAPOMENA 3 Osnovni rezultujući efekat je promena indeksa prelamanja.

  srpski
  

  promena optičkih karakteristika materijala pod uticajem električnog polja NAPOMENA 1 Primeri za elektrooptički efekat su Pokelov (Pockels) i Kerov (Kerr) efekat. NAPOMENA 2 Elektrooptika se često pogrešno koristi kao sinonim za pojam „optoelektronika”. NAPOMENA 3 Osnovni rezultujući efekat je promena indeksa prelamanja.

• elektroluminescencija electroluminescence
  engleski
  

  emission of optical radiation in excess of that radiation due to normal thermal emission resulting from the application of electrical energy NOTE One example is the photon emission resulting from electron-hole recombination in a p-n junction such as in a light emitting diode.

  srpski
  

  emisija optičkog zračenja izazvana normalnom termičkom emisijom kao rezultat dejstva električne energije NAPOMENA Primer je emisija fotona kao rezultat rekombinacije elektron-šupljina na PN spoju kao što je kod svetlosne diode.

  srpski
  

  emisija optičkog zračenja izazvana normalnom termičkom emisijom kao rezultat dejstva električne energije NAPOMENA Primer je emisija fotona kao rezultat rekombinacije elektron-šupljina na PN spoju kao što je kod svetlosne diode.

• elektromagnetski mod mod electromagnetic mode mode
  engleski
  

  one solution of Maxwell's equations, in a given uniform structure, representing an electromagnetic field configuration that can propagate in a certain space domain and belonging to a family of independent solutions defined by specified boundary conditions

  srpski
  

  jedno od rešenja Maksvelovih (Maxwell’s) jednačina za datu uniformnu strukturu, koje predstavlja konfiguraciju elektromagnetskog polja koje se može prostirati u izvesnom prostornom domenu i pripada skupu nezavisnih rešenja definisanih utvrđenim graničnim uslovima

  srpski
  

  jedno od rešenja Maksvelovih (Maxwell’s) jednačina za datu uniformnu strukturu, koje predstavlja konfiguraciju elektromagnetskog polja koje se može prostirati u izvesnom prostornom domenu i pripada skupu nezavisnih rešenja definisanih utvrđenim graničnim uslovima

• elektromagnetsko zračenje electromagnetic radiation
  engleski
  

  1) the phenomenon by which energy emanates from a source into space in the form of electromagnetic wave; 2) energy transferred through space in the form of electromagnetic waves

  srpski
  

  1) pojava pri kojoj energija u obliku elektromagnetskih talasa ističe iz izvora u prostor; 2) energija preneta kroz prostor u obliku elektromagnetskih talasa

  srpski
  

  1) pojava pri kojoj energija u obliku elektromagnetskih talasa ističe iz izvora u prostor; 2) energija preneta kroz prostor u obliku elektromagnetskih talasa

• eliptično polarizovana svetlost elliptically polarized light
  engleski
  

  light in which the plane of polarization of the electric field uniformly rotates during the propagation, while the magnitude of the electric field vector periodically changes

  srpski
  

  svetlost čija ravan polarizacije električnog polja u toku prostiranja ravnomerno rotira, a intenzitet vektora električnog polja se periodično menja

  srpski
  

  svetlost čija ravan polarizacije električnog polja u toku prostiranja ravnomerno rotira, a intenzitet vektora električnog polja se periodično menja

• opseg emisije emission band
  engleski
  

  a range of wavelengths (or frequencies) in the electromagnetic spectrum within which radiant energy is emitted by a given substance

  srpski
  

  opseg talasnih dužina (ili frekvencija) u elektromagnetskom spektru u kojem data supstanca emituje energiju zračenja

  srpski
  

  opseg talasnih dužina (ili frekvencija) u elektromagnetskom spektru u kojem data supstanca emituje energiju zračenja

• emisivnost emissivity
  engleski
  

  the ratio of the radiant emittance of a substance to the radiant emittance of a black body at the same temperature NOTE Emissivity is a function of wavelength and temperature.

  srpski
  

  odnos eksitanse zračenja materije i eksitanse zračenja crnog tela na istoj temperaturi NAPOMENA Emisivnost je funkcija talasne dužine i temperature.

  srpski
  

  odnos eksitanse zračenja materije i eksitanse zračenja crnog tela na istoj temperaturi NAPOMENA Emisivnost je funkcija talasne dužine i temperature.

• vlakno sa slabim vođenjem Empty name
  engleski
  Nema informacija

  srpski
  

  optičko vlakno kod kojeg je mala razlika najvećeg indeksa prelamanja u jezgru i indeksa prelamanja u homogenom omotaču najbližem jezgru NAPOMENA 1 Ova razlika je obično manja od 1 %. NAPOMENA 2 Za vlakno sa slabim vođenjem, kontrast indeksa prelamanja može se aproksimirati sa:

  srpski
  

  optičko vlakno kod kojeg je mala razlika najvećeg indeksa prelamanja u jezgru i indeksa prelamanja u homogenom omotaču najbližem jezgru NAPOMENA 1 Ova razlika je obično manja od 1 %. NAPOMENA 2 Za vlakno sa slabim vođenjem, kontrast indeksa prelamanja može se aproksimirati sa:

• an optical fibre for which the difference between the maximum refractive index in the core and the refractive index of the homogeneous cladding is small NOTE 1 Usually this difference is less than 1 %. NOTE 2 For weakly guiding fibres the refractive in Empty name
  engleski
  Nema informacija

  srpski
  Nema informacija

  srpski
  Nema informacija
• dužina ravnotežne raspodele modova equilibrium length equilibrium mode distribution length
  engleski
  

  for a specific excitation condition, the length of multimode optical fibre necessary to attain equilibrium mode distribution NOTE When the excitation condition is not specified the equilibrium length is taken to be the longest such length would result from the worst case.

  srpski
  

  dužina multimodnog optičkog vlakna neophodna za postizanje ravnotežne raspodele modova za određeno stanje pobude NAPOMENA Kada stanje pobude nije specificirano, uzima se najveća dužina koja odgovara najnepovoljnijem stanju pobude.

  srpski
  

  dužina multimodnog optičkog vlakna neophodna za postizanje ravnotežne raspodele modova za određeno stanje pobude NAPOMENA Kada stanje pobude nije specificirano, uzima se najveća dužina koja odgovara najnepovoljnijem stanju pobude.

• ravnotežna raspodela modova ustaljeni režim equilibrium mode distribution steady state condition
  engleski
  

  the condition of propagation in a multimode optical fibre in which the relative power distribution among the bound modes is independent of length

  srpski
  

  stanje prostiranja u multimodnom optičkom vlaknu u kome je relativna raspodela snage duž vođenih modova nezavisna od dužine

  srpski
  

  stanje prostiranja u multimodnom optičkom vlaknu u kome je relativna raspodela snage duž vođenih modova nezavisna od dužine

• dijagram ravnotežnog zračenja equilibrium radiation pattern
  engleski
  

  the output radiation pattern of an optical fibre having an equilibrium mode distribution

  srpski
  

  dijagram zračenja na izlazu optičkog vlakna koji ima ravnotežnu raspodelu modova

  srpski
  

  dijagram zračenja na izlazu optičkog vlakna koji ima ravnotežnu raspodelu modova

• ekvivalentni stepenasti profil indeksa prelamanja ESI profil equivalent step index profile ESI-profile
  engleski
  

  the refractive index profile of a hypothetical step index single-mode fibre with a cladding of constant refractive index having the same propagation characteristics as a given single-mode fibre

  srpski
  

  profil indeksa prelamanja hipotetičkog monomodnog vlakna sa stepenastom promenom indeksa prelamanja, sa omotačem konstantnog indeksa prelamanja koji ima iste karakteristike prostiranja kao i dato monomodno vlakno

  srpski
  

  profil indeksa prelamanja hipotetičkog monomodnog vlakna sa stepenastom promenom indeksa prelamanja, sa omotačem konstantnog indeksa prelamanja koji ima iste karakteristike prostiranja kao i dato monomodno vlakno

• pojačavač na bazi vlakna dopiranog erbijumom EDFA erbium doped fibre amplifier EDFA
  engleski
  

  an optical amplifier made of an active optical fibre doped with Er3+ ions and optically pumped at suitable wavelengths in order to obtain optical amplification usually in the 1 550 nm wavelength region NOTE Er3+ absorption bands are located around 514-532 nm, 654-665 nm, 800-815 nm, 980 nm, and 1 470-1 550 nm. Wavelengths around 980 nm and 1480 nm seem to be most suitable for optical pumping since they are free of excited-state absorption and provide the best efficiency.

  srpski
  

  optički pojačavač napravljen od aktivnog optičkog vlakna dopiranog Er3+ jonima i optički pobuđen na odgovarajućim talasnim dužinama radi dobijanja optičkog pojačanja, obično u talasnom području 1 550 nm. NAPOMENA Er3+ opsezi apsorpcije su locirani oko 514 nm do 532 nm, 654 nm do 665 nm, 800 nm do 815 nm, 980 nm i 1 470 nm do 1 550 nm. Talasne dužine oko 980 nm i 1 480 nm deluju najpodesnije za optičko pobuđivanje s obzirom na to da su oslobođene apsorpcije usled pobuđenog stanja i daju najveću efikasnost.

  srpski
  

  optički pojačavač napravljen od aktivnog optičkog vlakna dopiranog Er3+ jonima i optički pobuđen na odgovarajućim talasnim dužinama radi dobijanja optičkog pojačanja, obično u talasnom području 1 550 nm. NAPOMENA Er3+ opsezi apsorpcije su locirani oko 514 nm do 532 nm, 654 nm do 665 nm, 800 nm do 815 nm, 980 nm i 1 470 nm do 1 550 nm. Talasne dužine oko 980 nm i 1 480 nm deluju najpodesnije za optičko pobuđivanje s obzirom na to da su oslobođene apsorpcije usled pobuđenog stanja i daju najveću efikasnost.

• razlika indeksa prelamanja u ekvivalentnom stepenastom profilu ESI refractive index difference
  engleski
  

  the difference between the refractive index of the core, and the refractive index of the cladding in an ESI-profile

  srpski
  

  razlika indeksa prelamanja jezgra i indeksa prelamanja omotača u ekvivalentnom stepenastom profilu

  srpski
  

  razlika indeksa prelamanja jezgra i indeksa prelamanja omotača u ekvivalentnom stepenastom profilu

• kratkotrajni sprežnik evanescent coupler
  engleski
  

  an optical device whose behavior is based on the presence of the evanescent coupling

  srpski
  

  optički sklop čije se ponašanje zasniva na prisustvu kratkotrajnog sprezanja

  srpski
  

  optički sklop čije se ponašanje zasniva na prisustvu kratkotrajnog sprezanja

• kratkotrajno sprezanje evanescent coupling
  engleski
  

  a coupling to, from, or between waveguides, based on the presence of an evanescent tail of the propagation field in the region to which power is to be coupled

  srpski
  

  sprezanje ka talasovodima, od ili između njih, zasnovano na prisustvu iščezavajućeg ostatka polja koje se prostire u oblasti u kojoj snaga treba da se spregne

  srpski
  

  sprezanje ka talasovodima, od ili između njih, zasnovano na prisustvu iščezavajućeg ostatka polja koje se prostire u oblasti u kojoj snaga treba da se spregne

• polje iščezavanja evanescent field
  engleski
  

  a time varying electromagnetic field whose field amplitude decreases very rapidly and monotonically, but without an accompanying phase shift, in a particular direction, and without this being due to absorption

  srpski
  

  vremenski promenljivo elektromagnetsko polje čija se amplituda polja vrlo brzo i monotono smanjuje, ali bez pratećeg faznog pomeraja, u određenom pravcu, i pri čemu smanjenje nije posledica apsorpcije

  srpski
  

  vremenski promenljivo elektromagnetsko polje čija se amplituda polja vrlo brzo i monotono smanjuje, ali bez pratećeg faznog pomeraja, u određenom pravcu, i pri čemu smanjenje nije posledica apsorpcije

• dodatni (uneti) gubitak excess (insertion) loss
  engleski
  

  in a generic optical device, the optical loss associated with that portion of the optical power which does not emerge from the nominally operational ports of the device

  srpski
  

  u generičkom optičkom sklopu, optički gubici pridruženi onom delu optičke snage koji ne nastaje iz nominalnih radnih pristupa sklopa

  srpski
  

  u generičkom optičkom sklopu, optički gubici pridruženi onom delu optičke snage koji ne nastaje iz nominalnih radnih pristupa sklopa

• apsorpcija usled pobuđenog stanja ESA excited-state absorption ESA
  engleski
  

  absorption of pump radiation (erbium) or signal radiation (neodymium) to excite an active center from the upper laser level to a still higher energy level which reduces the quality of the amplifier performance

  srpski
  

  apsorpcija pobudnog zračenja (erbijum) ili zračenja signala (neodimijum) radi pobuđivanja aktivnog centra sa gornjeg radnog nivoa lasera na još viši energetski nivo koji snižava kvalitet performansi pojačavača

  srpski
  

  apsorpcija pobudnog zračenja (erbijum) ili zračenja signala (neodimijum) radi pobuđivanja aktivnog centra sa gornjeg radnog nivoa lasera na još viši energetski nivo koji snižava kvalitet performansi pojačavača

• koeficijent prigušenja (oznaka: re) extinction ratio (symbol: re)
  engleski
  

  in a digital transmission system, the ratio of average power levels of logical 1 to logical 0 NOTE Usually, the extinction ratio is given as a logarithmic measure i.e. where I(1) is the average power level of logical 1; I(0) is the average power level of logical 0.

  srpski
  

  u digitalnom sistemu prenosa, odnos srednjih nivoa snage logičke jedinice i logičke nule NAPOMENA Koeficijent prigušenja se obično izražava kao logaritamska mera: gde je: I(1) srednji nivo snage logičke jedinice; I(0) srednji nivo snage logičke nule.

  srpski
  

  u digitalnom sistemu prenosa, odnos srednjih nivoa snage logičke jedinice i logičke nule NAPOMENA Koeficijent prigušenja se obično izražava kao logaritamska mera: gde je: I(1) srednji nivo snage logičke jedinice; I(0) srednji nivo snage logičke nule.

• gubici neprilagođenja spoljašnji gubici spoja extrinsic joint loss misalignment loss
  engleski
  

  the coupling loss of optical power caused by imperfect jointing

  srpski
  

  gubici sprezanja optičke snage prouzrokovani nesavršenstvom spajanja

  srpski
  

  gubici sprezanja optičke snage prouzrokovani nesavršenstvom spajanja

• Fabri–Pero laserska dioda FP(-LD) Fabry-Perot laser diode FP(-LD)
  engleski
  

  a laser diode with the optical resonant cavity consisting of a Fabry-Perot resonator NOTE 1 The Fabry-Perot resonator is usually formed directly on the laser chip by cleaving two opposite facetsaccording to proper crystal planes. Typically it features a multi-longitudinal mode dynamic spectrum. NOTE 2 Rarely the two mirrors can be produced by chemical or ion etching. Proper coatings can be applied to the facets to increase or decrease the reflectivity.

  srpski
  

  laserska dioda sa optičkom rezonantnom šupljinom koja se sastoji od Fabri–Pero rezonatora NAPOMENA 1 Fabri–Pero rezonator se obično formira direktno na laserskom čipu, rasecanjem dve naspramne facete prema odgovarajućuim kristalnim ravnima. Tipično, ovo karakteriše dinamički spektar multilongitudinalnog moda. NAPOMENA 2 Dva ogledala se retko mogu proizvesti hemijskim ili jonskim nagrizanjem. Na facete se mogu naneti odgovarajuće prevlake da bi se povećala ili smanjila reflektivnost.

  srpski
  

  laserska dioda sa optičkom rezonantnom šupljinom koja se sastoji od Fabri–Pero rezonatora NAPOMENA 1 Fabri–Pero rezonator se obično formira direktno na laserskom čipu, rasecanjem dve naspramne facete prema odgovarajućuim kristalnim ravnima. Tipično, ovo karakteriše dinamički spektar multilongitudinalnog moda. NAPOMENA 2 Dva ogledala se retko mogu proizvesti hemijskim ili jonskim nagrizanjem. Na facete se mogu naneti odgovarajuće prevlake da bi se povećala ili smanjila reflektivnost.

• Fabri–Pero rezonator rezonator tipa Fabri–Pero rezonator Fabri–Pero Fabry-Perot resonator
  engleski
  

  a resonant cavity bound by two parallel reflecting surfaces

  srpski
  

  rezonantna šupljina ograničena dvema paralelnim reflektujućim površinama

  srpski
  

  rezonantna šupljina ograničena dvema paralelnim reflektujućim površinama

• dijagram difrakcije u dalekom polju dijagram Fraunhoferove difrakcije far-field diffraction pattern Fraunhofer diffraction pattern
  engleski
  

  the diffraction pattern of a source observed in the far-field region

  srpski
  

  dijagram difrakcije izvora posmatran u oblasti dalekog polja

  srpski
  

  dijagram difrakcije izvora posmatran u oblasti dalekog polja

• dijagram zračenja dalekog polja dijagram dalekog polja raspodele intenziteta dalekog polja far-field radiation pattern far-field pattern far-field intensity distribution
  engleski
  

  that radiation pattern which describes the relative distribution of the irradiance as a function of angle in the far-field region of the exit face of an optical fibre

  srpski
  

  dijagram zračenja koji opisuje relativnu raspodelu iradijanse u funkciji ugla u oblasti dalekog polja izlazne površine optičkog vlakna

  srpski
  

  dijagram zračenja koji opisuje relativnu raspodelu iradijanse u funkciji ugla u oblasti dalekog polja izlazne površine optičkog vlakna

• oblast dalekog polja far-field region
  engleski
  

  the region far from a source or aperture where the radiation pattern does not vary with distance from the source

  srpski
  

  oblast udaljena od izvora ili aperture u kojoj se dijagram zračenja ne menja sa rastojanjem od izvora

  srpski
  

  oblast udaljena od izvora ili aperture u kojoj se dijagram zračenja ne menja sa rastojanjem od izvora

• metoda skeniranja dalekog polja far-field scanning method
  engleski
  

  a test method for determining the mode field diameter of a single-mode fibre by measuring the angular distribution of the intensity of the far-field radiation pattern, provided that the illumination of the fibre input face is such that only the fundamental mode is excited. NOTE The ITU-T, in Rec. G.650 and G.651, has recommended this method as reference test method for mode field diameter in single-mode fibres, and for determining the numerical aperture of multimode fibres.

  srpski
  

  metoda ispitivanja za određivanje prečnika polja moda monomodnog vlakna merenjem ugaone raspodele jačine dijagrama zračenja dalekog polja, koji obezbeđuje da osvetljavanje ulazne strane bude takvo da pobuđuje samo osnovni mod vlakna NAPOMENA ITU-T je u Preporukama G.650 i G.651 ovu metodu preporučio kao referentnu metodu za određivanje prečnika polja moda monomodnih vlakana i za određivanje numeričke aperture multimodnih vlakana.

  srpski
  

  metoda ispitivanja za određivanje prečnika polja moda monomodnog vlakna merenjem ugaone raspodele jačine dijagrama zračenja dalekog polja, koji obezbeđuje da osvetljavanje ulazne strane bude takvo da pobuđuje samo osnovni mod vlakna NAPOMENA ITU-T je u Preporukama G.650 i G.651 ovu metodu preporučio kao referentnu metodu za određivanje prečnika polja moda monomodnih vlakana i za određivanje numeričke aperture multimodnih vlakana.

• Faradejev efekat Faraday effect
  engleski
  

  rotation of polarization of a beam of a linearly polarized light when it passes through a medium in the direction of an applied magnetic field NOTE The Faraday effect occurs in all transparent media. The strength of the effect depends on the particular material.

  srpski
  

  zakretanje polarizacije snopa linearno polarizovane svetlosti kada on prolazi kroz sredinu u smeru primenjenog magnetnog polja NAPOMENA Faradejev efekat se javlja u svim providnim sredinama. Intenzitet efekta zavisi od materijala sredine.

  srpski
  

  zakretanje polarizacije snopa linearno polarizovane svetlosti kada on prolazi kroz sredinu u smeru primenjenog magnetnog polja NAPOMENA Faradejev efekat se javlja u svim providnim sredinama. Intenzitet efekta zavisi od materijala sredine.

• ferula spojna cevčica ferrule
  engleski
  

  a precision part of the plug, used to be aligned in the sleeve of an adapter. It confines the end of a single optical fibre or fibre bundle NOTE 1 Typically, individual fibres of a bundle are cemented together within a ferrule of a diameter designed to yield a maximum packing fraction. NOTE 2 Non-rigid materials such as shrink tubing may also be used for ferrules for special applications. NOTE 3 A ferrule generally provides a means of location within a connector.

  srpski
  

  precizno izrađen deo utikača koji se koristi za centriranje u navlaku adaptera. Ona zatvara kraj jednog optičkog vlakna ili snopa vlakana NAPOMENA 1 Obično se pojedinačna vlakna snopa pričvršćuju zajedno pomoću ferule čiji se prečnik projektuje tako da dâ najveći faktor popune. NAPOMENA 2 Materijali male krutosti, kao što je skupljajuća cevčica, takođe se mogu koristiti za ferule posebnih namena. NAPOMENA 3 Ferula u opštem slučaju obezbeđuje način utvrđivanja mesta u okviru konektora.

  srpski
  

  precizno izrađen deo utikača koji se koristi za centriranje u navlaku adaptera. Ona zatvara kraj jednog optičkog vlakna ili snopa vlakana NAPOMENA 1 Obično se pojedinačna vlakna snopa pričvršćuju zajedno pomoću ferule čiji se prečnik projektuje tako da dâ najveći faktor popune. NAPOMENA 2 Materijali male krutosti, kao što je skupljajuća cevčica, takođe se mogu koristiti za ferule posebnih namena. NAPOMENA 3 Ferula u opštem slučaju obezbeđuje način utvrđivanja mesta u okviru konektora.

• osa vlakna optička osa (optičkog vlakna) fibre axis optical axis (of an optical fibre)
  engleski
  

  the locus of the core centres along the length of an optical fibre

  srpski
  

  geometrijsko mesto centara jezgra duž optičkog vlakna

  srpski
  

  geometrijsko mesto centara jezgra duž optičkog vlakna

• mehanička zaštita vlakna fibre buffer
  engleski
  

  a material or assembly of materials used to protect the optical fibre against physical damage

  srpski
  

  materijal ili skup materijala koji se koriste za zaštitu optičkog vlakna od mehaničkog oštećenja

  srpski
  

  materijal ili skup materijala koji se koriste za zaštitu optičkog vlakna od mehaničkog oštećenja

• svežanj vlakana fibre bunch
  engleski
  

  a group of non-stranded optical fibres packed together by a small binder

  srpski
  

  grupa neupredenih optičkih vlakana koja su vezicom spakovana zajedno

  srpski
  

  grupa neupredenih optičkih vlakana koja su vezicom spakovana zajedno

• granična talasna dužina vlakna (oznaka: C) fibre cut-off wavelength (symbol: C)
  engleski
  

  the cut-off wavelength of an uncabled fibre. NOTE This is typically measured on 2 m of fibre length including a loop of 280 mm diameter.

  srpski
  

  granična talasna dužina nekabliranog vlakna NAPOMENA Tipično se meri na dužini vlakna od 2 m, uključujući i petlju čiji je prečnik 280 mm.

  srpski
  

  granična talasna dužina nekabliranog vlakna NAPOMENA Tipično se meri na dužini vlakna od 2 m, uključujući i petlju čiji je prečnik 280 mm.

• interfejs za podatke distribuirane optičkim vlaknom FDDI fibre distributed data interface FDDI
  engleski
  

  а standard that defines a token-passing, two counterpropagating rings structured network, using optical fibre as transmission medium

  srpski
  

  standard koji definiše mrežu koju čine dva prstena sa predajom obeležja („token-passing”), sa suprotnim smerovima prenošenja signala; kao prenosna sredina koristi se optičko vlakno

  srpski
  

  standard koji definiše mrežu koju čine dva prstena sa predajom obeležja („token-passing”), sa suprotnim smerovima prenošenja signala; kao prenosna sredina koristi se optičko vlakno

• izvlačenje vlakna fibre drawing
  engleski
  

  a process to obtain a fibre from a preform, which consists in heating the preform by a furnace (in order to reduce its viscosity) and in drawing the part downstream the furnace at a controlled speed, in a way that (based on volume conservation) the preform diameter is reduced to the prescribed fibre (cladding) diameter. NOTE The volume conservation implies the following relation governing the fibre drawing process: V D2 = v d2 where: V is the feeding speed; D is the diameter of the preform entering the furnace; v is the drawing speed; d is the diameter of the fibre exiting the furnace

  srpski
  

  proces dobijanja vlakna iz pretforme, koji se sastoji od zagrevanja pretforme u peći (da bi se smanjila njena viskoznost) i od izvlačenja dela duž peći kontrolisanom brzinom, tako da se (na bazi očuvanja zapremine) smanji prečnik pretforme na prethodno definisan prečnik (omotača) vlakna NAPOMENA Očuvanje zapremine podrazumeva sledeću relaciju koja upravlja procesom izvlačenja vlakna: V D2 = v d2 gde je: V brzina spuštanja pretforme; D prečnik pretforme na ulazu u peć; V brzina izvlačenja; d prečnik vlakna na izlasku iz peći.

  srpski
  

  proces dobijanja vlakna iz pretforme, koji se sastoji od zagrevanja pretforme u peći (da bi se smanjila njena viskoznost) i od izvlačenja dela duž peći kontrolisanom brzinom, tako da se (na bazi očuvanja zapremine) smanji prečnik pretforme na prethodno definisan prečnik (omotača) vlakna NAPOMENA Očuvanje zapremine podrazumeva sledeću relaciju koja upravlja procesom izvlačenja vlakna: V D2 = v d2 gde je: V brzina spuštanja pretforme; D prečnik pretforme na ulazu u peć; V brzina izvlačenja; d prečnik vlakna na izlasku iz peći.

• plašt vlakna fibre jacket
  engleski
  

  any further coating applied to the secondary or colored coating to reinforce the fibre to be cabled.

  srpski
  

  bilo koja sledeća zaštita naneta na sekundarnu ili obojenu zaštitu da bi se vlakno ojačalo radi kabliranja

  srpski
  

  bilo koja sledeća zaštita naneta na sekundarnu ili obojenu zaštitu da bi se vlakno ojačalo radi kabliranja

• lasersko vlakno fibre laser
  engleski
  

  a laser composed by an active fibre suitably pumped and inserted in a resonant cavity

  srpski
  

  laser sačinjen od aktivnog vlakna koje je na odgovarajući način pobuđeno i stavljeno u rezonantnu šupljinu

  srpski
  

  laser sačinjen od aktivnog vlakna koje je na odgovarajući način pobuđeno i stavljeno u rezonantnu šupljinu

• optički sklop za grananje sklop za grananje (optičkih vlakana) (optički) sprežnik (napušten) fibre optic branching device (optical) (fibre) branching device (optical) (fibre) coupler (deprecated)
  engleski
  

  an optical fibre device, possessing three or more optical ports, which shares optical power among its ports in a predetermined fashion, at the same wavelength or wavelengths, without wavelength conversion NOTE The ports may be connected to fibres, sources, detectors, etc.

  srpski
  

  optički sklop koji ima tri ili više optičkih pristupa, koji deli optičku snagu između svojih pristupa na prethodno definisan način, na istoj talasnoj dužini ili dužinama, bez pretvaranja talasne dužine NAPOMENA Pristupi se mogu povezati sa vlaknima, izvorima, detektorima, itd.

  srpski
  

  optički sklop koji ima tri ili više optičkih pristupa, koji deli optičku snagu između svojih pristupa na prethodno definisan način, na istoj talasnoj dužini ili dužinama, bez pretvaranja talasne dužine NAPOMENA Pristupi se mogu povezati sa vlaknima, izvorima, detektorima, itd.

• optička kablovska linija optička kablovska sekcija fibre optic cable line fibre optic cable section
  engleski
  

  a single unjointed optical fibre cable

  srpski
  

  jedan nespojeni optički kabl

  srpski
  

  jedan nespojeni optički kabl

• optička kablovska instalacija fibre optic cable plant
  engleski
  

  a serial combination of one or more fibre optic cable lines, including the corresponding joints (splices or connectors), if any, providing the optical path from an optical transmitter to an optical receiver or to an optical device, or from an optical device to another optical device or to an optical receiver

  srpski
  

  redna kombinacija jedne ili više optičkih kablovskih linija, uključujući odgovarajuće spojeve (nerazdvojive spojeve ili konektore) ukoliko ih ima, koja čini optički put od optičkog predajnika do optičkog prijemnika ili nekog optičkog uređaja, ili od jednog optičkog uređaja do drugog optičkog uređaja ili optičkog prijemnika

  srpski
  

  redna kombinacija jedne ili više optičkih kablovskih linija, uključujući odgovarajuće spojeve (nerazdvojive spojeve ili konektore) ukoliko ih ima, koja čini optički put od optičkog predajnika do optičkog prijemnika ili nekog optičkog uređaja, ili od jednog optičkog uređaja do drugog optičkog uređaja ili optičkog prijemnika

• optička kablovska sekcija fibre optic cable span
  engleski
  

  a serial combination of one or more fibre optic cable plants and passive devices, if any, providing the optical path from an optical transmitter and an optical receiver, or an active optical device, or from an active optical device to another active optical device, or to an optical receiver

  srpski
  

  redna kombinacija jedne ili više optičkih kablovskih instalacija i pasivnih uređaja, ukoliko ih ima, koja čini optički put od optičkog predajnika do optičkog prijemnika ili aktivnog optičkog uređaja, ili od aktivnog optičkog uređaja do drugog aktivnog optičkog uređaja ili optičkog prijemnika

  srpski
  

  redna kombinacija jedne ili više optičkih kablovskih instalacija i pasivnih uređaja, ukoliko ih ima, koja čini optički put od optičkog predajnika do optičkog prijemnika ili aktivnog optičkog uređaja, ili od aktivnog optičkog uređaja do drugog aktivnog optičkog uređaja ili optičkog prijemnika

• optički podsistem fibre optic subsystem
  engleski
  

  an assembly of interconnected basic fibre optic subsystems some parts of which may be shared between them

  srpski
  

  skup međusobno povezanih osnovnih optičkih podsistema koji mogu imati i neke zajedničke elemente

  srpski
  

  skup međusobno povezanih osnovnih optičkih podsistema koji mogu imati i neke zajedničke elemente

• optički sistem fibre optic system
  engleski
  

  the assembly of all the interconnected fibre optic subsystems, some parts of which may be shared between them

  srpski
  

  skup svih međusobno povezanih optičkih podsistema koji mogu imati i neke zajedničke elemente

  srpski
  

  skup svih međusobno povezanih optičkih podsistema koji mogu imati i neke zajedničke elemente

• optika vlakana FO fibre optics FO
  engleski
  

  the branch of optical technology concerned with the transmission of optical radiation through fibres made of transparent materials such as glass, fused silica, or plastic

  srpski
  

  deo optike koji se odnosi na prenos optičkog zračenja kroz vlakna napravljena od providnih materijala kao što su staklo, kvarcno staklo ili plastika

  srpski
  

  deo optike koji se odnosi na prenos optičkog zračenja kroz vlakna napravljena od providnih materijala kao što su staklo, kvarcno staklo ili plastika

• delitelj polarizacije fibre polarization splitter
  engleski
  

  a fibre branching device able to divide the input optical signal (in any state of polarization, or unpolarized, or partially polarized) in two output optical signals with orthogonal states of polarization

  srpski
  

  optički sklop za grananje koji ima sposobnost da razdvoji ulazni optički signal (u bilo kom stanju polarizacije, nepolarizovan ili delimično polarizovan) u dva izlazna optička signala sa ortogonalnim stanjima polarizacije

  srpski
  

  optički sklop za grananje koji ima sposobnost da razdvoji ulazni optički signal (u bilo kom stanju polarizacije, nepolarizovan ili delimično polarizovan) u dva izlazna optička signala sa ortogonalnim stanjima polarizacije

• polarizujuće vlakno fibre polarizer polarizing fibre
  engleski
  

  a particular fibre in which just one of the lowest-order modes, orthogonally polarized along the birefringence axes, can propagate, whereas the other one is strongly attenuated

  srpski
  

  posebno vlakno u kome se može prostirati samo jedan od modova najnižeg reda, ortogonalno polarizovan duž osa dvojnog prelamanja, dok je drugi značajno oslabljen

  srpski
  

  posebno vlakno u kome se može prostirati samo jedan od modova najnižeg reda, ortogonalno polarizovan duž osa dvojnog prelamanja, dok je drugi značajno oslabljen

• trakasto vlakno fibre ribbon
  engleski
  

  a group of parallel individually coated optical fibres arranged in a linear array under the same flat secondary coating

  srpski
  

  grupa paralelnih, pojedinačno zaštićenih optičkih vlakana raspoređenih linearno pod istom pljosnatom sekundarnom zaštitom

  srpski
  

  grupa paralelnih, pojedinačno zaštićenih optičkih vlakana raspoređenih linearno pod istom pljosnatom sekundarnom zaštitom

• optički završni uređaj fibre-optic terminal device
  engleski
  

  an assembly including one or more optoelectronic devices that converts an electrical signal into an optical signal, and/or vice-versa, and is designed to be connected to at least one optical fibre NOTE A fibre-optic terminal device always has one or more integral fibre optic connector(s) or optical fibre pigtail(s).

  srpski
  

  optoelektronski uređaj ili kombinacija optoelektronskih uređaja koji pretvaraju električni u optički signal, i/ili obrnuto, i koji je namenjen za spajanje sa najmanje jednim optičkim vlaknom NAPOMENA Optički završni uređaj uvek ima integrisan jedan ili više optičkih konektora ili priključnih vlakana.

  srpski
  

  optoelektronski uređaj ili kombinacija optoelektronskih uređaja koji pretvaraju električni u optički signal, i/ili obrnuto, i koji je namenjen za spajanje sa najmanje jednim optičkim vlaknom NAPOMENA Optički završni uređaj uvek ima integrisan jedan ili više optičkih konektora ili priključnih vlakana.

• smesa za ispunu smesa za sprečavanje vlage filling compound water blocking compound
  engleski
  

  a jelly or granular (water absorbing) compound inserted in the cable to protect the cable core from moisture and to prevent water propagation along the cable in case of sheath failure

  srpski
  

  želatinasta ili zrnasta smesa (sposobna za upijanje vode) ubačena u kabl kako bi zaštitila jezgro kabla od vlage i sprečila širenje vode duž kabla u slučaju oštećenja omotača

  srpski
  

  želatinasta ili zrnasta smesa (sposobna za upijanje vode) ubačena u kabl kako bi zaštitila jezgro kabla od vlage i sprečila širenje vode duž kabla u slučaju oštećenja omotača

• šablon četiri koncentrična kruga bliskog polja four concentric circle near-field template
  engleski
  

  a template comprising four concentric circles applied to a near-field radiation pattern from a multimode fibre NOTE The template was normally used as a global check of the acceptability of the various geometrical properties of the fibre in one simple process.

  srpski
  

  gabarit koji obuhvata četiri koncentrična kruga, primenjen na dijagram zračenja bliskog polja multimodnog vlakna NAPOMENA Gabarit se normalno koristi jednostavnim postupkom za svestranu (globalnu) proveru prihvatljivosti raznih geometrijskih svojstava vlakna.

  srpski
  

  gabarit koji obuhvata četiri koncentrična kruga, primenjen na dijagram zračenja bliskog polja multimodnog vlakna NAPOMENA Gabarit se normalno koristi jednostavnim postupkom za svestranu (globalnu) proveru prihvatljivosti raznih geometrijskih svojstava vlakna.

• šablon četiri koncentrična kruga indeksa prelamanja four concentric circle refractive index template
  engleski
  

  a template comprising four concentric circles applied to a complete refractive index profile of the multimode fibre NOTE The template was normally used as a global check of the acceptability of the various geometrical properties of the fibre in one simple process.

  srpski
  

  gabarit koji obuhvata četiri koncentrična kruga, primenjen na puni profil indeksa prelamanja multimodnog vlakna NAPOMENA Gabarit se normalno koristi jednostavnim postupkom za svestranu (globalnu) proveru prihvatljivosti raznih geometrijskih svojstava vlakna.

  srpski
  

  gabarit koji obuhvata četiri koncentrična kruga, primenjen na puni profil indeksa prelamanja multimodnog vlakna NAPOMENA Gabarit se normalno koristi jednostavnim postupkom za svestranu (globalnu) proveru prihvatljivosti raznih geometrijskih svojstava vlakna.

• četvorotalasno mešanje four-wave mixing
  engleski
  

  non-linear optical effect by which optical signals at different wavelengths propagate in the same medium affecting each other in a way which depends on their intensity, and on the difference of their wavelengths NOTE Four-wave mixing can cause crosstalk in FDM transmission systems.

  srpski
  

  nelinearni optički efekat usled kojeg optički signali različitih talasnih dužina, koji se prostiru kroz istu sredinu, ispoljavaju uzajamni uticaj na način koji zavisi od njihovih intenziteta i razlike njihovih talasnih dužina NAPOMENA Četvorotalasno mešanje može da prouzrokuje preslušavanje u FDM sistemima za prenos.

  srpski
  

  nelinearni optički efekat usled kojeg optički signali različitih talasnih dužina, koji se prostiru kroz istu sredinu, ispoljavaju uzajamni uticaj na način koji zavisi od njihovih intenziteta i razlike njihovih talasnih dužina NAPOMENA Četvorotalasno mešanje može da prouzrokuje preslušavanje u FDM sistemima za prenos.

• frekvencija frequency
  engleski
  

  at a fixed point in space, the number of periods of a harmonic wave in the unit time

  srpski
  

  broj perioda harmonika talasa u jedinici vremena, u određenoj tački u prostoru

  srpski
  

  broj perioda harmonika talasa u jedinici vremena, u određenoj tački u prostoru

• frekvencijsko multipleksiranje WDM frequency division multiplexing FDM
  engleski
  

  а multiplexing technique in which a number of signals, each modulating carriers at different frequency, are combined together

  srpski
  

  tehnika multipleksiranja gde se međusobno kombinuju brojni signali, pri čemu svaki od njih moduliše nosioca na različitoj frekvenciji

  srpski
  

  tehnika multipleksiranja gde se međusobno kombinuju brojni signali, pri čemu svaki od njih moduliše nosioca na različitoj frekvenciji

• frekvencijski modulator frequency modulator
  engleski
  

  a modulator in which the information of the signal is transformed into variations of the frequency of the carrier

  srpski
  

  modulator u kome se informacija signala transformiše u promene frekvencije nosioca

  srpski
  

  modulator u kome se informacija signala transformiše u promene frekvencije nosioca

• Frenelova sočiva Fresnel lens
  engleski
  

  a thin lens constructed with stepped setbacks so as to have the optical properties of a much thicker lens

  srpski
  

  tanka sočiva konstruisana sa stepenastim preprekama tako da imaju optička svojstva mnogo debljih sočiva

  srpski
  

  tanka sočiva konstruisana sa stepenastim preprekama tako da imaju optička svojstva mnogo debljih sočiva

• Frenelova refleksija Fresnel reflection
  engleski
  

  the reflection of a portion of the light incident on a planar interface between two homogeneous dielectric media having different refractive indices. NOTE The Fresnel reflection depends on the angle of incidence and the state of polarization of the incident light.

  srpski
  

  refleksija dela svetlosti koja pada na ravnu površinu razdvajanja dve homogene dielektrične sredine sa različitim indeksima prelamanja NAPOMENA Frenelova refleksija zavisi od upadnog ugla i polarizacije upadne svetlosti.

  srpski
  

  refleksija dela svetlosti koja pada na ravnu površinu razdvajanja dve homogene dielektrične sredine sa različitim indeksima prelamanja NAPOMENA Frenelova refleksija zavisi od upadnog ugla i polarizacije upadne svetlosti.

• ukupno trajanje na polovini maksimuma FDHM (impulsa) full duration half maximum FDHM (of a pulse)
  engleski
  

  the time interval over which a pulse has a level greater than 50 % of its maximum value

  srpski
  

  vremenski period u kome impuls ima veći nivo od 50 % njegove najveće vrednosti

  srpski
  

  vremenski period u kome impuls ima veći nivo od 50 % njegove najveće vrednosti

• puna širina na polovini maksimuma FWHM full width half maximum FWHM
  engleski
  

  the range of a variable over which a given characteristic is greater than 50 % of its maximum value NOTE FWHM may be applied to characteristics such as radiation patterns, spectral linewidths etc and the variable may be wavelength, spatial or angular properties etc as appropriate.

  srpski
  

  opseg promenljivih u kome je data karakteristika veća od 50 % njene najveće vrednosti NAPOMENA FWHM može biti primenjena na karakteristike kao što su dijagrami zračenja, širine spektralnih linija, itd., a promenljiva može biti talasna dužina, prostorne ili ugaone karakteristike, itd., zavisno od toga šta je odgovarajuće.

  srpski
  

  opseg promenljivih u kome je data karakteristika veća od 50 % njene najveće vrednosti NAPOMENA FWHM može biti primenjena na karakteristike kao što su dijagrami zračenja, širine spektralnih linija, itd., a promenljiva može biti talasna dužina, prostorne ili ugaone karakteristike, itd., zavisno od toga šta je odgovarajuće.

• osnovni mod mod HE11 mod LP01 fundamental mode HE11 mode LP01 mode
  engleski
  

  the lowest-order mode guided by a fibre

  srpski
  

  mod najnižeg reda koji vodi vlakno

  srpski
  

  mod najnižeg reda koji vodi vlakno

• vareni spoj fusion splice
  engleski
  

  a splice in which the fibre ends are joined in a permanent manner by means of fusion

  srpski
  

  nerazdvojivi spoj u kome se krajevi vlakana spajaju trajno, putem stapanja

  srpski
  

  nerazdvojivi spoj u kome se krajevi vlakana spajaju trajno, putem stapanja

• zasićenje pojačanja gain saturation
  engleski
  

  the reduction of population inversion (and therefore of the available optical gain) generally due to the stimulated emission induced by the signal photons in the amplifier NOTE Gain saturation becomes perceptible when the amplified signal level increases.

  srpski
  

  smanjenje inverzije populacije (pa, stoga, i raspoloživog optičkog pojačanja) obično usled stimulisane emisije indukovane fotonima signala u pojačavaču NAPOMENA Zasićenje pojačanja postaje primetno kada se poveća nivo pojačanog signala.

  srpski
  

  smanjenje inverzije populacije (pa, stoga, i raspoloživog optičkog pojačanja) obično usled stimulisane emisije indukovane fotonima signala u pojačavaču NAPOMENA Zasićenje pojačanja postaje primetno kada se poveća nivo pojačanog signala.

• Gausov snop Gaussian beam
  engleski
  

  a beam of light whose electric field amplitude distribution is Gaussian when measured across a cross-section. NOTE When such a beam is circular in cross-section, the amplitude is: E(r) = E(0) exp – (r/w)2 where r is the distance from the beam centre; w is the radius at which the amplitude is 1/e of its value on the axis.

  srpski
  

  snop svetlosti sa Gausovom raspodelom amplitude električnog polja merenom u poprečnom preseku NAPOMENA Kada je takav snop kružnog poprečnog preseka, tada je amplituda E(r) = E(0) exp – (r/w)2 gde je: r rastojanje od centra snopa; w poluprečnik pri kojem je amplituda 1/e vrednosti amplitude na osi.

  srpski
  

  snop svetlosti sa Gausovom raspodelom amplitude električnog polja merenom u poprečnom preseku NAPOMENA Kada je takav snop kružnog poprečnog preseka, tada je amplituda E(r) = E(0) exp – (r/w)2 gde je: r rastojanje od centra snopa; w poluprečnik pri kojem je amplituda 1/e vrednosti amplitude na osi.

• gausovski impuls Gausov impuls Gaussian pulse
  engleski
  

  a pulse which has the waveform of a Gaussian distribution NOTE In the time domain, the waveform is: f(t)= A exp– (t/a)2 where A is a constant; a is the pulse half duration at the 1/e points.

  srpski
  

  impuls koji ima talasni oblik Gausove raspodele NAPOMENA U vremenskom domenu talasni oblik je predstavljen obrascem: f(t)= A exp– (t/a)2 gde je: A konstanta; a polovina trajanja impulsa u tačkama 1/e.

  srpski
  

  impuls koji ima talasni oblik Gausove raspodele NAPOMENA U vremenskom domenu talasni oblik je predstavljen obrascem: f(t)= A exp– (t/a)2 gde je: A konstanta; a polovina trajanja impulsa u tačkama 1/e.

• geodezijska sočiva geodesic lens
  engleski
  

  a type of waveguide lens in which the surface carrying the slab guide is shaped in such a way that all the geodesics of the surface passing through a given point (at least within a finite angle), and along which the optical field is forced to propagate, cross again at another point

  srpski
  

  tip talasovodnih sočiva u kojima se površina koja nosi pločasti vod oblikuje na takav način da se sve linije geodezije koje prolaze kroz datu tačku (bar u okviru konačnog ugla) i duž optičkog polja kanališu, zatim prostiru i ukrštaju ponovo u drugoj tački

  srpski
  

  tip talasovodnih sočiva u kojima se površina koja nosi pločasti vod oblikuje na takav način da se sve linije geodezije koje prolaze kroz datu tačku (bar u okviru konačnog ugla) i duž optičkog polja kanališu, zatim prostiru i ukrštaju ponovo u drugoj tački

• geometrijska optika geometric optics ray optics
  engleski
  

  the geometric treatment of the propagation of light as rays NOTE When geometric optics is applicable it permits the replacement of Maxwell's equations by simpler relationships.

  srpski
  

  geometrijska teorija prostiranja svetlosti kao zraka NAPOMENA Geometrijska optika, kada je primenjiva, omogućava zamenu Maksvelovih jednačina jednostavnijim relacijama.

  srpski
  

  geometrijska teorija prostiranja svetlosti kao zraka NAPOMENA Geometrijska optika, kada je primenjiva, omogućava zamenu Maksvelovih jednačina jednostavnijim relacijama.

• sočiva sa gradijentnim indeksom (prelamanja) GRIN sočiva graded (refractive) index lens GRIN lens
  engleski
  

  a lens whose refractive index varies continuously in a suitable manner

  srpski
  

  sočiva čiji se indeks prelamanja menja kontinualno na odgovarajući način

  srpski
  

  sočiva čiji se indeks prelamanja menja kontinualno na odgovarajući način

• vlakno sa gradijentnom promenom indeksa prelamanja graded index fibre
  engleski
  

  an optical fibre having a graded index profile

  srpski
  

  optičko vlakno koje ima gradijentni profil indeksa prelamanja

  srpski
  

  optičko vlakno koje ima gradijentni profil indeksa prelamanja

• gradijentni profil indeksa prelamanja graded index profile
  engleski
  

  an index profile in which the refractive index varies continuously as a function of distance from the axis

  srpski
  

  profil indeksa prelamanja u kome se indeks prelamanja menja kontinualno u funkciji rastojanja od ose

  srpski
  

  profil indeksa prelamanja u kome se indeks prelamanja menja kontinualno u funkciji rastojanja od ose

• rešetkasti sprežnik grating coupler
  engleski
  

  a type of waveguide coupler in which a periodic perturbation in a guide region (relief or phase grating) induces the generation of coupled space harmonics of a propagating wave; these harmonics have propagation vectors differing by multiples from the grating vector, and can couple power to and from guided or free propagating waves of matching propagation vectors

  srpski
  

  tip talasovodnog sprežnika u kome periodični poremećaj u oblasti vođenja (reljefna ili fazna rešetka) indukuje nastajanje spregnutih prostornih harmonika u talasu koji se prostire; ovi harmonici imaju vektore prostiranja koji se razlikuju od vektora rešetke kao umnošci, i mogu spregnuti snagu ka vođenim talasima ili od njih, ili talasa koji se slobodno prostiru podešavanjem vektorâ prostiranja

  srpski
  

  tip talasovodnog sprežnika u kome periodični poremećaj u oblasti vođenja (reljefna ili fazna rešetka) indukuje nastajanje spregnutih prostornih harmonika u talasu koji se prostire; ovi harmonici imaju vektore prostiranja koji se razlikuju od vektora rešetke kao umnošci, i mogu spregnuti snagu ka vođenim talasima ili od njih, ili talasa koji se slobodno prostiru podešavanjem vektorâ prostiranja

• grupni indeks (oznaka: N) group index (symbol: N)
  engleski
  

  the ratio of the light velocity in vacuum to the group velocity NOTE 1 For a plane wave of wavelength  the group velocity is thus related to the refractive index n: NOTE 2 Each mode has its own group index.

  srpski
  

  odnos brzine svetlosti u vakuumu i grupne brzine NAPOMENA 1 Za ravanski talas talasne dužine  grupna brzina je povezana sa indeksom prelamanja n sledećom relacijom: NAPOMENA 2 Svaki mod ima svoj sopstveni grupni indeks.

  srpski
  

  odnos brzine svetlosti u vakuumu i grupne brzine NAPOMENA 1 Za ravanski talas talasne dužine  grupna brzina je povezana sa indeksom prelamanja n sledećom relacijom: NAPOMENA 2 Svaki mod ima svoj sopstveni grupni indeks.

• grupna brzina group velocity
  engleski
  

  the velocity vector at a point in a propagation medium of the envelope of a group of interfering waves having slightly different frequencies and phase velocities NOTE 1 The magnitude of the group velocity is equal to the derivative of frequency with respect to the reciprocal of the wavelength. NOTE 2 In an isotropic medium the group velocity equals the phase velocity if the phase coefficient or the number of waves is a linear function of the angular frequency. NOTE 3 The group velocity usually also designates its magnitude. NOTE 4 Each waveguide mode has its own particular group velocity which can be given by the reciprocal of the rate of change of the phase coefficient with respect to the angular frequency.

  srpski
  

  vektor brzine anvelope u nekoj tački u sredini prostiranja grupe interferirajućih talasa koji imaju malo različite frekvencije i fazne brzine NAPOMENA 1 Veličina grupne brzine je jednaka izvodu frekvencije u odnosu na recipročnu vrednost talasne dužine u sredini. NAPOMENA 2 U izotropnoj sredini, grupna brzina je jednaka faznoj brzini ukoliko je fazni koeficijent ili talasni broj linearna funkcija ugaone frekvencije. NAPOMENA 3 Termin „grupna brzina” označava takođe njenu veličinu. NAPOMENA 4 Svaki mod u talasovodu ima sopstvenu grupnu brzinu koja može biti određena kao recipročna vrednost brzine promene faznog koeficijenta u odnosu na ugaonu frekvenciju.

  srpski
  

  vektor brzine anvelope u nekoj tački u sredini prostiranja grupe interferirajućih talasa koji imaju malo različite frekvencije i fazne brzine NAPOMENA 1 Veličina grupne brzine je jednaka izvodu frekvencije u odnosu na recipročnu vrednost talasne dužine u sredini. NAPOMENA 2 U izotropnoj sredini, grupna brzina je jednaka faznoj brzini ukoliko je fazni koeficijent ili talasni broj linearna funkcija ugaone frekvencije. NAPOMENA 3 Termin „grupna brzina” označava takođe njenu veličinu. NAPOMENA 4 Svaki mod u talasovodu ima sopstvenu grupnu brzinu koja može biti određena kao recipročna vrednost brzine promene faznog koeficijenta u odnosu na ugaonu frekvenciju.

• vođeni talas guided wave
  engleski
  

  an electromagnetic wave whose energy remains confined between surfaces, or in the vicinity of surfaces, by reason of a sharp or progressive variation in the electromagnetic properties of the medium in the directions normal to these surfaces NOTE A guided electromagnetic wave may contain several electromagnetic modes.

  srpski
  

  elektromagnetski talas čija energija ostaje ograničena u toku prostiranja između površina ili u blizini površina usled oštrih ili progresivnih promena elektromagnetskih svojstava sredine u pravcima upravnim na ove površine NAPOMENA Vođeni elektromagnetski talas može da sadrži više elektromagnetskih modova.

  srpski
  

  elektromagnetski talas čija energija ostaje ograničena u toku prostiranja između površina ili u blizini površina usled oštrih ili progresivnih promena elektromagnetskih svojstava sredine u pravcima upravnim na ove površine NAPOMENA Vođeni elektromagnetski talas može da sadrži više elektromagnetskih modova.

• heterodinska detekcija (tehnika) heterodyne detection (technique)
  engleski
  

  a detection technique in which the information carried by the modulated optical carrier is converted to a range of lower frequencies by mixing it with the signal provided by an optical local oscillator. The intermediate frequency is equal to the difference between the carrier and the local oscillator frequencies

  srpski
  

  tehnika detektovanja gde se informacija koju nosi modulisani optički nosilac pretvara u opseg nižih frekvencija njegovim mešanjem sa signalom dobijenim iz lokalnog optičkog oscilatora. Međufrekvencija je jednaka razlici između frekvencija nosioca i lokalnog oscilatora

  srpski
  

  tehnika detektovanja gde se informacija koju nosi modulisani optički nosilac pretvara u opseg nižih frekvencija njegovim mešanjem sa signalom dobijenim iz lokalnog optičkog oscilatora. Međufrekvencija je jednaka razlici između frekvencija nosioca i lokalnog oscilatora

• heterogeni spoj heterojunction
  engleski
  

  a p-n semiconductor junction in which the layers differ in their doping conductivities, and also in their atomic compositions

  srpski
  

  poluprovodnički PN spoj u kome se slojevi razlikuju po provodnosti svojih nivoa dopiranja, a takođe i po svom atomskom sastavu

  srpski
  

  poluprovodnički PN spoj u kome se slojevi razlikuju po provodnosti svojih nivoa dopiranja, a takođe i po svom atomskom sastavu

• vlakno sa visokim stepenom dvojnog prelamanja high-birefringent fibre highly birefringent fibre
  engleski
  

  a birefringent single-mode fibre with a polarization beat length of some centimeters or less NOTE The high birefringence is usually obtained intentionally by mechanical stress or by strong non-circularity of the core in the case of linear birefringence, or by mechanical twist in the case of circular birefringence.

  srpski
  

  monomodno vlakno sa dvojnim prelamanjem, sa dužinom ponavljanja polarizacionog uzorka od nekoliko centimetara ili manjom NAPOMENA Visok stepen dvojnog prelamanja obično se dobija namerno, putem mehaničkog naprezanja ili jakom eliptičnošću jezgra u slučaju linearnog dvojnog prelamanja ili mehaničkim uvijanjem u slučaju kružnog dvojnog prelamanja.

  srpski
  

  monomodno vlakno sa dvojnim prelamanjem, sa dužinom ponavljanja polarizacionog uzorka od nekoliko centimetara ili manjom NAPOMENA Visok stepen dvojnog prelamanja obično se dobija namerno, putem mehaničkog naprezanja ili jakom eliptičnošću jezgra u slučaju linearnog dvojnog prelamanja ili mehaničkim uvijanjem u slučaju kružnog dvojnog prelamanja.

• homodinska detekcija (tehnika) homodyne detection (technique)
  engleski
  

  a detection technique in which the information carried by the modulated optical carrier is converted to baseband by mixing it with the signal of an optical local oscillator. The frequency and the phase of the carrier and the local oscillator must be the same

  srpski
  

  tehnika detektovanja gde se informacija koju nosi modulisani optički nosilac pretvara u osnovni opseg njegovim mešanjem sa signalom lokalnog optičkog oscilatora. Frekvencija i faza nosioca i lokalnog oscilatora moraju biti iste

  srpski
  

  tehnika detektovanja gde se informacija koju nosi modulisani optički nosilac pretvara u osnovni opseg njegovim mešanjem sa signalom lokalnog optičkog oscilatora. Frekvencija i faza nosioca i lokalnog oscilatora moraju biti iste

• homogeni omotač homogeneous cladding
  engleski
  

  a region of the cladding, wherein the refractive index is constant within a specified tolerance, at least part of which influences the wave propagation NOTE There may be more than one homogeneous cladding in a fibre.

  srpski
  

  oblast omotača gde je indeks prelamanja konstantan u okviru utvrđenih tolerancija i čiji bar deo utiče na prostiranje talasa NAPOMENA U vlaknu može biti više od jednog homogenog omotača.

  srpski
  

  oblast omotača gde je indeks prelamanja konstantan u okviru utvrđenih tolerancija i čiji bar deo utiče na prostiranje talasa NAPOMENA U vlaknu može biti više od jednog homogenog omotača.

• homogeni spoj homojunction
  engleski
  

  a p-n semiconductor junction in which the layers differ in their doping level conductivities but not in their atomic compositions

  srpski
  

  poluprovodnički PN spoj u kome se slojevi razlikuju po provodnosti svojih nivoa dopiranja, ali ne i po svom atomskom sastavu

  srpski
  

  poluprovodnički PN spoj u kome se slojevi razlikuju po provodnosti svojih nivoa dopiranja, ali ne i po svom atomskom sastavu

• hibridni mod hybrid mode
  engleski
  

  a mode possessing components of both electric and magnetic field vectors in the direction of propagation NOTE In an optical fibre, such modes correspond to skew rays, in the terminology of geometric optics.

  srpski
  

  mod koji ima komponente vektora i električnog i magnetskog polja u pravcu prostiranja NAPOMENA U optičkom vlaknu takvi modovi odgovaraju kosim zracima, prema terminologiji geometrijske optike.

  srpski
  

  mod koji ima komponente vektora i električnog i magnetskog polja u pravcu prostiranja NAPOMENA U optičkom vlaknu takvi modovi odgovaraju kosim zracima, prema terminologiji geometrijske optike.

• impulsni odziv impulse response
  engleski
  

  a function describing the time response of a device produced by the application of a delta function to the input of the device NOTE The impulse response is the inverse Laplace or Fourier transform of the transfer function. Its convolution with the input function gives the output function.

  srpski
  

  vremenski odziv uređaja koji se stvara priključenjem Dirakove delta funkcije na ulaz uređaja NAPOMENA Impulsni odziv je inverzna Laplasova ili Furijeova transformacija prenosne funkcije. Njena konvolucija sa ulaznom funkcijom daje izlaznu funkciju.

  srpski
  

  vremenski odziv uređaja koji se stvara priključenjem Dirakove delta funkcije na ulaz uređaja NAPOMENA Impulsni odziv je inverzna Laplasova ili Furijeova transformacija prenosne funkcije. Njena konvolucija sa ulaznom funkcijom daje izlaznu funkciju.

• nekoherencija incoherence
  engleski
  

  the property of radiation which is characterized by a very low degree of coherence

  srpski
  

  svojstvo zračenja koje se karakteriše vrlo niskim stepenom koherencije

  srpski
  

  svojstvo zračenja koje se karakteriše vrlo niskim stepenom koherencije

• nekoherentno zračenje incoherent radiation
  engleski
  

  radiation characterized by a very low degree of coherence

  srpski
  

  zračenje koje karakteriše vrlo nizak stepen koherencije

  srpski
  

  zračenje koje karakteriše vrlo nizak stepen koherencije

• ulegnuće indeksa prelamanja index dip
  engleski
  

  a depression in the refractive index profile at the centre of the core NOTE An index dip is an imperfection which occurs only in certain fabrication techniques.

  srpski
  

  naglo smanjenje profila indeksa prelamanja u centru jezgra NAPOMENA Ulegnuće indeksa prelamanja je nesavršenost koja se može javiti u nekim postupcima izrade.

  srpski
  

  naglo smanjenje profila indeksa prelamanja u centru jezgra NAPOMENA Ulegnuće indeksa prelamanja je nesavršenost koja se može javiti u nekim postupcima izrade.

• materijal za prilagođavanje indeksa prelamanja index matching material
  engleski
  

  a material, often a liquid or cement, whose refractive index is nearly equal to the core refractive index, used to reduce Fresnel reflections from a fibre end face

  srpski
  

  materijal, često tečnost ili cement, čiji je indeks prelamanja skoro jednak indeksu prelamanja jezgra, a koji se koristi za smanjenje Frenelovih refleksija od površine kraja vlakna

  srpski
  

  materijal, često tečnost ili cement, čiji je indeks prelamanja skoro jednak indeksu prelamanja jezgra, a koji se koristi za smanjenje Frenelovih refleksija od površine kraja vlakna

• unutrašnji kabl instalacioni kabl indoor cable building cable
  engleski
  

  a cable intended installation inside buildings

  srpski
  

  kabl koji je predviđen kao instalacija u zgradi

  srpski
  

  kabl koji je predviđen kao instalacija u zgradi

• infracrveno zračenje IR infrared IR
  engleski
  

  optical radiation for which the wavelengths are longer than those for visible radiation, that is approximately between 800 nm and 1 mm

  srpski
  

  optičko zračenje čije su talasne dužine duže od talasnih dužina za vidljivo zračenje, što je približno između 800 nm i 1 mm

  srpski
  

  optičko zračenje čije su talasne dužine duže od talasnih dužina za vidljivo zračenje, što je približno između 800 nm i 1 mm

• injekciono sinhronizovani laser injection locked laser
  engleski
  

  a laser whose peak intensity wavelength of emission is controlled by the injection of a separate optical signal from a different source

  srpski
  

  laser čija je talasna dužina vršnog intenziteta emisije kontrolisana injekcijom posebnog optičkog signala iz drugog izvora

  srpski
  

  laser čija je talasna dužina vršnog intenziteta emisije kontrolisana injekcijom posebnog optičkog signala iz drugog izvora

• uneseni gubici (optičke komponente) insertion loss (of an optical component)
  engleski
  

  the increase in the total optical attenuation caused by the insertion of an optical component into an optical transmission path

  srpski
  

  porast ukupnog optičkog slabljenja izazvan umetanjem optičke komponente u optički put prenosa

  srpski
  

  porast ukupnog optičkog slabljenja izazvan umetanjem optičke komponente u optički put prenosa

• metoda unesenih gubitaka insertion loss method
  engleski
  

  a test method for measuring certain optical fibre transmission characteristics, such as attenuation and bandwidth, by performing two transmission measurements; first, the optical power emerging from the launching system is measured and recorded, then the optical power emerging from the fibre under test connected to the launching system is detected and compared to the other NOTE 1 It is necessary to correct the result for connection losses. NOTE 2 The ITU-T, in Rec. G.650 and G.651, has recommended this method as an alternative test method for attenuation.

  srpski
  

  metoda ispitivanja za merenje određenih prenosnih karakteristika optičkog vlakna, kao što su slabljenje i propusni opseg, obavljanjem dva merenja prenosa: prvo se meri i registruje izlazna optička snaga sistema za pobuđivanje, a onda se detektuje optička snaga na izlazu ispitivanog vlakna, povezanog sa sistemom za pobuđivanje, i poredi sa prethodno izmerenom snagom NAPOMENA 1 Neophodno je da se rezultat koriguje za iznos gubitaka spoja. NAPOMENA 2 ITU-T je u Preporukama G.650 i G.651 ovu metodu preporučio kao alternativnu metodu ispitivanja slabljenja.

  srpski
  

  metoda ispitivanja za merenje određenih prenosnih karakteristika optičkog vlakna, kao što su slabljenje i propusni opseg, obavljanjem dva merenja prenosa: prvo se meri i registruje izlazna optička snaga sistema za pobuđivanje, a onda se detektuje optička snaga na izlazu ispitivanog vlakna, povezanog sa sistemom za pobuđivanje, i poredi sa prethodno izmerenom snagom NAPOMENA 1 Neophodno je da se rezultat koriguje za iznos gubitaka spoja. NAPOMENA 2 ITU-T je u Preporukama G.650 i G.651 ovu metodu preporučio kao alternativnu metodu ispitivanja slabljenja.

• unutrašnji CVD unutrašnje taloženje oksidacijom iz parne faze IVPO inside CVD inside vapour phase oxidation technique IVPO
  engleski
  

  a CVD process by which particle deposition occurs inside a silica tube reactor, giving a preliminary preform to be collapsed before drawing

  srpski
  

  CVD proces u kojem se stvara talog na unutrašnjem zidu cevi od kvarcnog stakla u kojoj se odvija reakcija, formirajući preliminarnu pretformu koja se stapa pre izvlačenja

  srpski
  

  CVD proces u kojem se stvara talog na unutrašnjem zidu cevi od kvarcnog stakla u kojoj se odvija reakcija, formirajući preliminarnu pretformu koja se stapa pre izvlačenja

• integrisana optika integrated optics
  engleski
  

  a branch of optical technology dealing with optical components based on guided wave propagation and having planar structure, conceptually analogous to solid-state integrated electronics

  srpski
  

  oblast optičke tehnike koja se bavi optičkim komponentama namenjenim za primenu u sistemima sa vođenim talasima i koje imaju planarnu strukturu, koncepcijski analognu strukturi poluprovodničke integrisane elektronike

  srpski
  

  oblast optičke tehnike koja se bavi optičkim komponentama namenjenim za primenu u sistemima sa vođenim talasima i koje imaju planarnu strukturu, koncepcijski analognu strukturi poluprovodničke integrisane elektronike

• digitalna mreža integrisanih usluga ISDN integrated services digital network ISDN
  engleski
  

  аn integrated services network that provides digital connections between user-network interfaces

  srpski
  

  mreža integrisanih usluga koja omogućuje digitalne veze između interfejsâ korisnik–mreža

  srpski
  

  mreža integrisanih usluga koja omogućuje digitalne veze između interfejsâ korisnik–mreža

• interferencija interference
  engleski
  

  a phenomenon resulting from the superposition of two or more coherent oscillations or waves of equal or nearly equal frequency and appearing as a variation of the resultant amplitude, in space in the form of brighter and darker fringes (interference pattern), and in time in the form of beats

  srpski
  

  pojava koja je rezultat superpozicije dve ili više koherentnih oscilacija, ili talasa jednakih ili bliskih frekvencija i koja se manifestuje kao varijacija rezultujuće amplitude, u prostoru u obliku svetlih i tamnih linija (dijagrama interferencije), a u vremenu u obliku izbijanja

  srpski
  

  pojava koja je rezultat superpozicije dve ili više koherentnih oscilacija, ili talasa jednakih ili bliskih frekvencija i koja se manifestuje kao varijacija rezultujuće amplitude, u prostoru u obliku svetlih i tamnih linija (dijagrama interferencije), a u vremenu u obliku izbijanja

• interferentni filtar interference filter
  engleski
  

  an optical filter consisting of one or more thin layers of dielectric or metallic material, and which operates by means of interfering effects

  srpski
  

  optički filtar koji se sastoji od jednog ili više tankih slojeva dielektrika ili metala i radi na bazi efekata interferencije

  srpski
  

  optički filtar koji se sastoji od jednog ili više tankih slojeva dielektrika ili metala i radi na bazi efekata interferencije

• interferometar interferometer
  engleski
  

  an instrument that employs the interference of light waves for purposes of measurement

  srpski
  

  instrument koji koristi intereferenciju svetlosnih talasa u merne svrhe

  srpski
  

  instrument koji koristi intereferenciju svetlosnih talasa u merne svrhe

• intramodno izobličenje intramodal distortion
  engleski
  

  in an optical fibre, that distortion due to chromatic dispersion for a given mode

  srpski
  

  izobličenje u optičkom vlaknu usled hromatske disperzije za dati mod

  srpski
  

  izobličenje u optičkom vlaknu usled hromatske disperzije za dati mod

• svojstveni gubici spoja intrinsic joint loss
  engleski
  

  the coupling loss of optical power, intrinsic to the fibre, caused by fibre parameter mismatches when two non-identical fibres are joined NOTE Typical fibre parameters giving rise to intrinsic joint loss are geometric properties, difference in index profiles etc.

  srpski
  

  gubici sprezanja optičke snage svojstveni vlaknu i prouzrokovani neprilagođenjima parametara vlakna kada se dva neidentična vlakna spoje NAPOMENA Tipični parametri vlakna koji dovode do sopstvenog gubitka spoja su geometrijska svojstva, razlika u profilima indeksa prelamanja, itd.

  srpski
  

  gubici sprezanja optičke snage svojstveni vlaknu i prouzrokovani neprilagođenjima parametara vlakna kada se dva neidentična vlakna spoje NAPOMENA Tipični parametri vlakna koji dovode do sopstvenog gubitka spoja su geometrijska svojstva, razlika u profilima indeksa prelamanja, itd.

• svojstveni faktor kvaliteta IQF intrinsic quality factor IQF
  engleski
  

  for multimode fibre splices, the mean of the theoretical splice loss in the two directions, between a generic (test) fibre and a nominal fibre with zero misalignment of the reference surface NOTE 1 The IQF represents a synthetic evaluation of a generic multimode fibre, from the point of view of splice performances, in such a way that possible compensations of the geometrical deviations of the fibre are taken into account. NOTE 2 A value of IQF not greater than 0,27 dB is compatible with the individual tolerances of geometrical parameters recommended in ITU-T Rec. G.651.

  srpski
  

  za nerazdvojive spojeve multimodnih vlakana, srednja vrednost teorijskih gubitaka nerazdvojivog spoja u dva smera između generičkog (ispitnog) vlakna i nazivnog vlakna za nulto neprilagođenje referentne površine NAPOMENA 1 IQF predstavlja sintetičko vrednovanje generičkog multimodnog vlakna, sa stanovišta karakteristika nerazdvojivog spoja, da bi se mogle uzeti u obzir moguće kompenzacije geometrijskih odstupanja vlakna. NAPOMENA 2 Vrednost IQF, koja nije veća od 0,27 dB, kompatibilna je sa individualnim tolerancijama geometrijskih parametara u ITU-T Preporuci G.651.

  srpski
  

  za nerazdvojive spojeve multimodnih vlakana, srednja vrednost teorijskih gubitaka nerazdvojivog spoja u dva smera između generičkog (ispitnog) vlakna i nazivnog vlakna za nulto neprilagođenje referentne površine NAPOMENA 1 IQF predstavlja sintetičko vrednovanje generičkog multimodnog vlakna, sa stanovišta karakteristika nerazdvojivog spoja, da bi se mogle uzeti u obzir moguće kompenzacije geometrijskih odstupanja vlakna. NAPOMENA 2 Vrednost IQF, koja nije veća od 0,27 dB, kompatibilna je sa individualnim tolerancijama geometrijskih parametara u ITU-T Preporuci G.651.

• iradijansa ozračenost (značenje 1) irradiance (sense 1) intensity (deprecated)
  engleski
  

  quotient of the radiant power incident on a surface element by the area of that element.

  srpski
  

  količnik snage zračenja koja pada na element površi i površine tog elementa

  srpski
  

  količnik snage zračenja koja pada na element površi i površine tog elementa

• iradijansa ozračenost (značenje 2) (oznaka: S) irradiance power density (sense 2) (symbol: S)
  engleski
  

  the radiant power passing through a surface element normal to the direction of propagation of energy of an electromagnetic wave divided by the area of the element

  srpski
  

  snaga zračenja koja protiče kroz element površi, upravan na pravac prostiranja energije elektromagnetskog talasa, podeljena površinom tog elementa

  srpski
  

  snaga zračenja koja protiče kroz element površi, upravan na pravac prostiranja energije elektromagnetskog talasa, podeljena površinom tog elementa

• izotropna sredina isotropic medium
  engleski
  

  a medium whose electromagnetic properties at each point are independent of direction of propagation and of polarization of a wave propagating in the medium

  srpski
  

  sredina čija su elektromagnetska svojstva u svim tačkama nezavisna od pravca prostiranja i od polarizacije talasa koji se prostire kroz tu sredinu

  srpski
  

  sredina čija su elektromagnetska svojstva u svim tačkama nezavisna od pravca prostiranja i od polarizacije talasa koji se prostire kroz tu sredinu

• podrhtavanje džiter jitter
  engleski
  

  random or data induced short term non-cumulative variations in the phases or in the significant instants of a digital signal from their ideal position in time relative to a reference (clock) signal NOTE 1 In practice „short term” embraces all spectral components of 10 Hz and above. NOTE 2 Jitter is expressed in term of absolute time or as a fraction of a time unit interval.

  srpski
  

  slučajne ili podacima pobuđene kratkotrajne nekumulativne promene faza ili značajnih trenutaka digitalnog signala od njihove idealne pozicije u vremenu u odnosu na referentni (klok) signal NAPOMENA 1 U praksi, „kratkotrajno” obuhvata sve spektralne komponenete od 10 Hz i iznad. NAPOMENA 2 Podrhtavanje se izražava preko apsolutnog vremena ili kao deo jediničnog vremenskog intervala.

  srpski
  

  slučajne ili podacima pobuđene kratkotrajne nekumulativne promene faza ili značajnih trenutaka digitalnog signala od njihove idealne pozicije u vremenu u odnosu na referentni (klok) signal NAPOMENA 1 U praksi, „kratkotrajno” obuhvata sve spektralne komponenete od 10 Hz i iznad. NAPOMENA 2 Podrhtavanje se izražava preko apsolutnog vremena ili kao deo jediničnog vremenskog intervala.

• spoj joint
  engleski
  

  an assembly designed to permit connection between two or more optical fibres

  srpski
  

  spajanje dva ili više optičkih vlakana

  srpski
  

  spajanje dva ili više optičkih vlakana

• skeniranje „na ivici noža” knife-edge scan
  engleski
  

  a test method for determining the mode field diameter of a single-mode fibre by measuring the total far-field intensity passing a knife-edge as a function of the lateral offset of the knife-edge in a plane perpendicular to the fibre axis, provided that only the fundamental mode reaches the output end of the fibre under test NOTE The ITU-T, in Rec. G.650, has recommended this method as an alternative test method for mode field diameter.

  srpski
  

  metoda ispitivanja za određivanje prečnika polja moda monomodnog vlakna merenjem ukupnog intenziteta dalekog polja koji prolazi preko „ivice noža”, u funkciji bočnog pomeraja od „ivice noža”, u ravni upravnoj na osu vlakna, pod uslovom da samo osnovni mod dopire do izlaznog kraja ispitivanog vlakna NAPOMENA ITU-T je u Preporuci G.650 ovu metodu preporučio kao alternativnu metodu ispitivanja za određivanje prečnika polja moda.

  srpski
  

  metoda ispitivanja za određivanje prečnika polja moda monomodnog vlakna merenjem ukupnog intenziteta dalekog polja koji prolazi preko „ivice noža”, u funkciji bočnog pomeraja od „ivice noža”, u ravni upravnoj na osu vlakna, pod uslovom da samo osnovni mod dopire do izlaznog kraja ispitivanog vlakna NAPOMENA ITU-T je u Preporuci G.650 ovu metodu preporučio kao alternativnu metodu ispitivanja za određivanje prečnika polja moda.

• Lambertov kosinusni zakon kosinusni zakon emisije Lambert's cosine law cosine emission law
  engleski
  

  the statement that the radiance of certain idealized surfaces is independent of the angle from which the surface is viewed NOTE The radiant intensity of such a surface is maximum normal to the surface and decreases in proportion to the cosine of the angle from the normal.

  srpski
  

  karakteristika da je radijansa nekih idealizovanih izvora nezavisna od ugla iz koga se posmatra površ NAPOMENA Jačina zračenja takve površi je najveća upravno na površ i smanjuje se srazmerno kosinusu ugla od normale.

  srpski
  

  karakteristika da je radijansa nekih idealizovanih izvora nezavisna od ugla iz koga se posmatra površ NAPOMENA Jačina zračenja takve površi je najveća upravno na površ i smanjuje se srazmerno kosinusu ugla od normale.

• Lambertov izvor Lambertov radijator Lambertian radiator Lambertian source
  engleski
  

  a radiator or surface for which the radiation emitted is distributed angularly according to Lambert's cosine law

  srpski
  

  izvor ili površ sa kojih se emitovano zračenje raspodeljuje prema Lambertovom kosinusnom zakonu

  srpski
  

  izvor ili površ sa kojih se emitovano zračenje raspodeljuje prema Lambertovom kosinusnom zakonu

• Lambertov reflektor Lambertian reflector
  engleski
  

  a reflector, whose radiation is reflected with radiance according to Lambert's cosine law

  srpski
  

  reflektor čije se zračenje reflektuje sa radijansom prema Lambertovom kosinusnom zakonu

  srpski
  

  reflektor čije se zračenje reflektuje sa radijansom prema Lambertovom kosinusnom zakonu

• LAP omotač LAP zaštita od vlage LAP sheath LAP moisture barrier
  engleski
  

  a moisture barrier composed of a metallic ribbon welded to a polyethylene sheet NOTE The acronym LAP means “laminated aluminium polyethylene”.

  srpski
  

  zaštita od vlage sastavljena od metalne trake stopljene sa polietilenskim slojem NAPOMENA Skraćenica LAP znači „višeslojni aluminijumski polietilen”.

  srpski
  

  zaštita od vlage sastavljena od metalne trake stopljene sa polietilenskim slojem NAPOMENA Skraćenica LAP znači „višeslojni aluminijumski polietilen”.

• laser laser
  engleski
  

  a device that produces coherent optical radiation by stimulated emission of radiation, relying on an optical resonant cavity to provide positive feedback; external energy is used to maintain the population inversion NOTE The name laser is an acronym for light amplification by stimulated emission of radiation.

  srpski
  

  uređaj koji proizvodi koherentno optičko zračenje pomoću stimulisane emisije zračenja i pojačanja u optičkoj rezonantnoj šupljini, obezbeđujući pozitivnu povratnu spregu kada se koristi spoljašnja energija za održavanje inverzije populacije NAPOMENA Ime laser je akronim za „light amplification by stimulated emission of radiation” (pojačanje svetlosnog signala stimulisanom emisijom zračenja).

  srpski
  

  uređaj koji proizvodi koherentno optičko zračenje pomoću stimulisane emisije zračenja i pojačanja u optičkoj rezonantnoj šupljini, obezbeđujući pozitivnu povratnu spregu kada se koristi spoljašnja energija za održavanje inverzije populacije NAPOMENA Ime laser je akronim za „light amplification by stimulated emission of radiation” (pojačanje svetlosnog signala stimulisanom emisijom zračenja).

• prag laserskog efekta lasing threshold
  engleski
  

  the lowest excitation input power level at which the output of a laser is dominated by stimulated emission rather than spontaneous emission

  srpski
  

  najniži nivo pobudne ulazne snage pri kojoj na izlazu lasera dominira stimulisana emisija u odnosu na spontanu emisiju

  srpski
  

  najniži nivo pobudne ulazne snage pri kojoj na izlazu lasera dominira stimulisana emisija u odnosu na spontanu emisiju

• gubici bočnog pomaka gubici poprečnog pomaka lateral offset loss transverse offset loss
  engleski
  

  the intrinsic and/or extrinsic joint loss caused by transverse deviation from the optimum alignment of source to optical fibre, fibre to fibre, or fibre to detector

  srpski
  

  svojstveni gubici spoja i/ili gubici neprilagođenja prouzrokovani poprečnim odstupanjem od optimalnog poravnanja izvora sa optičkim vlaknom, vlakna sa vlaknom ili vlakna sa optičkim detektorom

  srpski
  

  svojstveni gubici spoja i/ili gubici neprilagođenja prouzrokovani poprečnim odstupanjem od optimalnog poravnanja izvora sa optičkim vlaknom, vlakna sa vlaknom ili vlakna sa optičkim detektorom

• numerička apertura pobude LNA launch numerical aperture LNA
  engleski
  

  the numerical aperture of an optical system used to couple or launch power into an optical fibre

  srpski
  

  numerička apertura optičkog sistema koja se koristi za ubacivanje pobudne snage u optičko vlakno

  srpski
  

  numerička apertura optičkog sistema koja se koristi za ubacivanje pobudne snage u optičko vlakno

• injekciono vlakno vlakno za pobuđivanje launching fibre
  engleski
  

  an optical fibre used to couple and suitably redistribute light from an optical source into an optical fibre. Often the launching fibre is used to create an equilibrium mode distribution in a multimode fibre

  srpski
  

  optičko vlakno koje se koristi za spregu i odgovarajuću preraspodelu svetlosti od optičkog izvora u optičko vlakno. Vlakno za pobuđivanje se često koristi za formiranje ravnotežne raspodele modova u multimodnom vlaknu

  srpski
  

  optičko vlakno koje se koristi za spregu i odgovarajuću preraspodelu svetlosti od optičkog izvora u optičko vlakno. Vlakno za pobuđivanje se često koristi za formiranje ravnotežne raspodele modova u multimodnom vlaknu

• mod rasipanja tunelski mod leaky mode tunnelling mode
  engleski
  

  in an optical fibre, a mode which has an evanescent field in the transverse direction external to the core for a finite distance so as to convey power in a transverse direction everywhere beyond that distance NOTE Leaky modes correspond to leaky rays, in the terminology of geometric optics.

  srpski
  

  mod u optičkom vlaknu koji ima polje iščezavanja u poprečnom pravcu izvan jezgra na konačnom rastojanju, ali koji prenosi energiju u poprečnom smeru svuda izvan tog rastojanja NAPOMENA Modovima rasipanja odgovaraju zraci rasipanja u terminologiji geometrijske optike.

  srpski
  

  mod u optičkom vlaknu koji ima polje iščezavanja u poprečnom pravcu izvan jezgra na konačnom rastojanju, ali koji prenosi energiju u poprečnom smeru svuda izvan tog rastojanja NAPOMENA Modovima rasipanja odgovaraju zraci rasipanja u terminologiji geometrijske optike.

• zrak rasipanja tunelski zrak leaky ray tunnelling ray
  engleski
  

  in an optical fibre, a ray for which geometric optics would predict total internal reflection at the core boundary, but which suffers a loss unexplained by this theory, by virtue of the curved core boundary NOTE Leaky rays correspond to leaky (or tunnelling) modes.

  srpski
  

  svetlosni zrak u optičkom vlaknu koji prema geometrijskoj optici treba da ima potpunu refleksiju na granici jezgra, ali čije se slabljenje zbog krivine te granice ne može tumačiti teorijom geometrijske optike NAPOMENA Zraci rasipanja odgovaraju modovima rasipanja (ili tunelskim modovima).

  srpski
  

  svetlosni zrak u optičkom vlaknu koji prema geometrijskoj optici treba da ima potpunu refleksiju na granici jezgra, ali čije se slabljenje zbog krivine te granice ne može tumačiti teorijom geometrijske optike NAPOMENA Zraci rasipanja odgovaraju modovima rasipanja (ili tunelskim modovima).

• svetlost (u laserskoj tehnici i tehnici optičkih komunikacija) light (in laser and optical communication techniques)
  engleski
  

  the wavelength range of the electromagnetic spectrum that can be handled by the basic optical techniques used for the visible spectrum NOTE The region of light in this extended sense has not clearly been defined but, as employed by most workers in the field, may be considered to extend from near ultraviolet region of approximately 300 nm through the visible region to the mid-infrared region at 3000 nm.

  srpski
  

  opseg talasnih dužina u elektromagnetskom spektru u kome se mogu primeniti osnovne optičke tehnike koje se primenjuju u vidljivom spektru NAPOMENA Ova definicija nije precizna, ali se u praksi smatra da se ova oblast proteže od bliskog ultravioletnog zračenja (približno 300 nm), preko vidljivog područja do srednjeg infracrvenog područja (približno 3 000 nm).

  srpski
  

  opseg talasnih dužina u elektromagnetskom spektru u kome se mogu primeniti osnovne optičke tehnike koje se primenjuju u vidljivom spektru NAPOMENA Ova definicija nije precizna, ali se u praksi smatra da se ova oblast proteže od bliskog ultravioletnog zračenja (približno 300 nm), preko vidljivog područja do srednjeg infracrvenog područja (približno 3 000 nm).

• svetlosna dioda LED light emitting diode LED
  engleski
  

  a p-n junction semiconductor device that, by spontaneous emission, emits incoherent optical radiation by injecting electrons and/or holes across the p-n junction

  srpski
  

  poluprovodnička komponenta sa PN spojem koja spontanom emisijom emituje nekoherentno optičko zračenje ubacivanjem elektrona i/ili šupljina kroz PN spoj

  srpski
  

  poluprovodnička komponenta sa PN spojem koja spontanom emisijom emituje nekoherentno optičko zračenje ubacivanjem elektrona i/ili šupljina kroz PN spoj

• svetlosni zrak light ray
  engleski
  

  the path tangential at each point to the direction of propagation of the radiant energy at this point NOTE 1 The concept of a ray is the basis of geometric optics. NOTE 2 Several rays may exist between two points. NOTE 3 In an isotropic medium the ray is normal to the wavefront.

  srpski
  

  putanja koja je tangencijalna u svakoj tački pravca prostiranja energije zračenja u toj tački NAPOMENA 1 Koncept pojma „zrak” je osnova geometrijske optike. NAPOMENA 2 Više zraka može da postoji između dve tačke. NAPOMENA 3 U izotropnoj sredini zrak je normalan na talasni front.

  srpski
  

  putanja koja je tangencijalna u svakoj tački pravca prostiranja energije zračenja u toj tački NAPOMENA 1 Koncept pojma „zrak” je osnova geometrijske optike. NAPOMENA 2 Više zraka može da postoji između dve tačke. NAPOMENA 3 U izotropnoj sredini zrak je normalan na talasni front.

• svetlost vidljivo zračenje light visible radiation
  engleski
  

  any optical radiation capable of causing a visual sensation directly on a human being. NOTE Nominally covering the wavelength range of 400 nm to 800 nm.

  srpski
  

  svako optičko zračenje koje kod ljudskih bića može da prouzrokuje vizuelni osećaj NAPOMENA U opštem slučaju obuhvata opseg talasnih dužina od 400 nm do 800 nm.

  srpski
  

  svako optičko zračenje koje kod ljudskih bića može da prouzrokuje vizuelni osećaj NAPOMENA U opštem slučaju obuhvata opseg talasnih dužina od 400 nm do 800 nm.

• linijski spektar line spectrum
  engleski
  

  a spectrum consisting of one or more spectral lines

  srpski
  

  spektar koji se sastoji od jedne ili više spektralnih linija

  srpski
  

  spektar koji se sastoji od jedne ili više spektralnih linija

• linearno dvojno prelamanje linear birefringence
  engleski
  

  a birefringence exhibiting different refractive indices for two linear orthogonal polarizations of distinct directions

  srpski
  

  dvojno prelamanje koje se ispoljava kao postojanje dva različita indeksa prelamanja u dve ortogonalne polarizacije za određene pravce prostiranja

  srpski
  

  dvojno prelamanje koje se ispoljava kao postojanje dva različita indeksa prelamanja u dve ortogonalne polarizacije za određene pravce prostiranja

• linearno dvojno prelamajuća sredina linearno dvojno prelamajući materijal linear birefringent medium linear birefringent material
  engleski
  

  a medium or material which exhibits linear birefringence

  srpski
  

  sredina ili materijal koji imaju svojstvo linearnog dvojnog prelamanja

  srpski
  

  sredina ili materijal koji imaju svojstvo linearnog dvojnog prelamanja

• vlakno sa linearnim dvojnim prelamanjem linear-birefringent fibre linearly birefringent fibre
  engleski
  

  an optical fibre which exhibits linear birefringence

  srpski
  

  optičko vlakno koje ispoljava linearno dvojno prelamanje

  srpski
  

  optičko vlakno koje ispoljava linearno dvojno prelamanje

• linearno polarizovana svetlost linearly polarized light
  engleski
  

  light in which the plane of polarization of the electric field remains constant during the propagation

  srpski
  

  svetlost čija ravan polarizacije električnog polja u toku prostiranja održava konstantan pravac

  srpski
  

  svetlost čija ravan polarizacije električnog polja u toku prostiranja održava konstantan pravac

• linearno polarisan mod LP mod linearly polarized mode LP mode
  engleski
  

  a mode of a weakly guiding fibre which has linear polarization and for which the field components in the direction of propagation are small compared to components perpendicular to that direction NOTE LP modes are generally a suitable combination of two pure hybrid modes.

  srpski
  

  mod vlakna sa slabim vođenjem koji ima linearnu polarizaciju i čije su komponente polja u pravcu prostiranja male u poređenju sa komponentama normalnim na taj pravac NAPOMENA LP modovi su generalno odgovarajuća kombinacija dva čisto hibridna moda.

  srpski
  

  mod vlakna sa slabim vođenjem koji ima linearnu polarizaciju i čije su komponente polja u pravcu prostiranja male u poređenju sa komponentama normalnim na taj pravac NAPOMENA LP modovi su generalno odgovarajuća kombinacija dva čisto hibridna moda.

• lokalna mreža LAN local area network LAN
  engleski
  

  a communication network extended over a limited geographic area (e.g. building, campus) usually privately operated, with the transmission channel shared by all the network nodes NOTE A local area network requires an access algorithm (“access protocol”) to control the access to the network.

  srpski
  

  komunikaciona mreža koja pokriva ograničeno geografsko područje (npr. zgrada, naselje), obično u nadležnosti privatnog operatera, sa prenosnim kanalom koji dele svi mrežni čvorovi NAPOMENA Lokalna mreža zahteva algoritam za pristup („protokol za pristup”) radi kontrolisanja pristupa mreži.

  srpski
  

  komunikaciona mreža koja pokriva ograničeno geografsko područje (npr. zgrada, naselje), obično u nadležnosti privatnog operatera, sa prenosnim kanalom koji dele svi mrežni čvorovi NAPOMENA Lokalna mreža zahteva algoritam za pristup („protokol za pristup”) radi kontrolisanja pristupa mreži.

• gubici podužnog pomaka gubici procepa longitudinal offset loss gap loss
  engleski
  

  the extrinsic joint loss caused by a space between axially aligned fibres in a connecting point or the deviation from the optimum spacing between an optical fibre and a source or a detector

  srpski
  

  gubici neprilagođenja prouzrokovani razmakom između osno poravnatih vlakana u tački spoja ili odstupanjem od optimalnog razmaka između optičkog vlakna i optičkog izvora ili detektora

  srpski
  

  gubici neprilagođenja prouzrokovani razmakom između osno poravnatih vlakana u tački spoja ili odstupanjem od optimalnog razmaka između optičkog vlakna i optičkog izvora ili detektora

• kabl sa slobodno vođenim jedinicama svežnjeva loose bunch unit cable
  engleski
  

  a cable in which the fibre units are loose fibre bunches

  srpski
  

  kabl u kome se kao jedinice vlakana koriste slobodni svežnjevi vlakana

  srpski
  

  kabl u kome se kao jedinice vlakana koriste slobodni svežnjevi vlakana

• kabl sa slobodnim vođenjem vlakana loose cable
  engleski
  

  a cable in which the optical fibres are somewhat free inside the cable structure

  srpski
  

  kabl u kojem optička vlakna u određenoj meri imaju slobodan položaj u okviru kablovske strukture

  srpski
  

  kabl u kojem optička vlakna u određenoj meri imaju slobodan položaj u okviru kablovske strukture

• kabl sa slobodno vođenim cevčicama loose tube cable
  engleski
  

  a loose cable whose fibre units are tubes containing one or more loose optical fibres or fibre ribbons

  srpski
  

  kabl sa slobodnim vođenjem vlakana čije su jedinice vlakana cevčice koje sadrže jedno ili više optičkih vlakana ili trakastih vlakana sa slobodnim položajem

  srpski
  

  kabl sa slobodnim vođenjem vlakana čije su jedinice vlakana cevčice koje sadrže jedno ili više optičkih vlakana ili trakastih vlakana sa slobodnim položajem

• rezerva slabljenja loss budget
  engleski
  

  the initial loss budget is the sum of the optical fibre cable span loss and the penalties, expressed in decibels, at the beginning of the life of the link. The final loss budget is the sum of the initial loss budget and the reserve margin, expressed in decibels

  srpski
  

  početni budžet gubitaka je suma gubitaka na optičkoj kablovskoj sekciji i rezervi, izraženih u decibelima, na početku radnog veka veze. Konačna rezerva slabljenja je suma početne rezerve slabljenja i margine rezerve, izraženih u decibelima

  srpski
  

  početni budžet gubitaka je suma gubitaka na optičkoj kablovskoj sekciji i rezervi, izraženih u decibelima, na početku radnog veka veze. Konačna rezerva slabljenja je suma početne rezerve slabljenja i margine rezerve, izraženih u decibelima

• gubici makrosavijanja macrobend loss
  engleski
  

  in an optical fibre, the loss attributable to macrobending

  srpski
  

  gubici u optičkom vlaknu koji su posledica makrosavijanja

  srpski
  

  gubici u optičkom vlaknu koji su posledica makrosavijanja

• makrosavijanje macrobending
  engleski
  

  in a optical fibre, all macroscopic deviations of the fibre axis from a straight line; distinguished from microbending

  srpski
  

  u optičkom vlaknu sva makroskopska odstupanja ose vlakna od prave linije; razlikuje se od mikrosavijanja

  srpski
  

  u optičkom vlaknu sva makroskopska odstupanja ose vlakna od prave linije; razlikuje se od mikrosavijanja

• magnetooptički efekat magneto-optic effect
  engleski
  

  a change in the optical characteristics of a material under the influence of a magnetic field NOTE 1 Magneto-optic materials are generally are used to rotate the polarization of a linearly polarized wave. NOTE 2 The most common effect results in a change in refractive index.

  srpski
  

  promena optičkih karakteristika materijala pod uticajem magnetskog polja NAPOMENA 1 Magnetooptički materijali se pretežno koriste za zakretanje polarizacije linearno polarizovanih talasa. NAPOMENA 2 Osnovni rezultujući efekat je promena indeksa prelamanja.

  srpski
  

  promena optičkih karakteristika materijala pod uticajem magnetskog polja NAPOMENA 1 Magnetooptički materijali se pretežno koriste za zakretanje polarizacije linearno polarizovanih talasa. NAPOMENA 2 Osnovni rezultujući efekat je promena indeksa prelamanja.

• podzemni kabl prilagođen morskim uslovima marinised terrestrial cable
  engleski
  

  an underwater optical fibre cable construction, based on a conventional terrestrial cable core protected to withstand the marine environment, designed for unrepeatered applications and tested for use in benign shallow water, with limited repair capability

  srpski
  

  konstrukcija podvodnog optičkog kabla zasnovana na jezgru konvencionalnog podzemnog kabla zaštićenom tako da izdrži morske uslove, projektovanog za primene prenosa bez regeneratora i testiranog za primenu u povoljnim uslovima plitke vode, sa ograničenim mogućnostima popravke

  srpski
  

  konstrukcija podvodnog optičkog kabla zasnovana na jezgru konvencionalnog podzemnog kabla zaštićenom tako da izdrži morske uslove, projektovanog za primene prenosa bez regeneratora i testiranog za primenu u povoljnim uslovima plitke vode, sa ograničenim mogućnostima popravke

• prilagođeni omotač matched cladding
  engleski
  

  a cladding composed of a single homogeneous cladding

  srpski
  

  omotač koji predstavlja jednu homogenu celinu

  srpski
  

  omotač koji predstavlja jednu homogenu celinu

• disperzija materijala material dispersion
  engleski
  

  that dispersion attributable to the wavelength dependence of refractive index of material used to form the fibre NOTE In multimode fibres, material dispersion represents the main contribution to chromatic dispersion.

  srpski
  

  disperzija koja nastaje zbog promene indeksa prelamanja materijala od kojeg je napravljeno vlakno NAPOMENA U multimodnim vlaknima disperzija materijala predstavlja glavni doprinos hromatskoj disperziji.

  srpski
  

  disperzija koja nastaje zbog promene indeksa prelamanja materijala od kojeg je napravljeno vlakno NAPOMENA U multimodnim vlaknima disperzija materijala predstavlja glavni doprinos hromatskoj disperziji.

• parametar disperzije materijala (oznaka: M) material dispersion parameter (symbol: M)
  engleski
  

  the quantity which characterizes the material dispersion in fibres being defined as: where n is the refractive index; N is the group index;  is the wavelength; c is the velocity of light in vacuum. NOTE 1 For many optical fibre materials, M is zero at a specific wavelength 0, usually around 1 270 nm. The sign convention is such that M is positive for wavelengths shorter than 0 and negative for wavelengths longer than 0. NOTE 2 Pulse broadening caused by material dispersion in a unit length of optical fibre is given by M times the spectral linewidth (), except at or near  = 0, where terms proportional to ()2 are important.

  srpski
  

  veličina koja karakteriše disperziju materijala u vlaknima, definisana obrascem: gde je: n indeks prelamanja; N grupni indeks;  talasna dužina; c brzina svetlosti u vakuumu. NAPOMENA 1 Za mnoge materijale za optička vlakna, M je nula za specifičnu talasnu dužinu 0, obično oko 1 270 nm. Konvencionalno je usvojeno da je M pozitivan za talasne dužine kraće od 0, a negativan za talasne dužine duže od 0. NAPOMENA 2 Proširenje impulsa koje izaziva disperzija materijala po jedinici dužine optičkog vlakna je proizvod M i širine spektralne linije (), osim na ili u blizini  = 0, gde su važni izrazi proporcionalni sa ()2.

  srpski
  

  veličina koja karakteriše disperziju materijala u vlaknima, definisana obrascem: gde je: n indeks prelamanja; N grupni indeks;  talasna dužina; c brzina svetlosti u vakuumu. NAPOMENA 1 Za mnoge materijale za optička vlakna, M je nula za specifičnu talasnu dužinu 0, obično oko 1 270 nm. Konvencionalno je usvojeno da je M pozitivan za talasne dužine kraće od 0, a negativan za talasne dužine duže od 0. NAPOMENA 2 Proširenje impulsa koje izaziva disperzija materijala po jedinici dužine optičkog vlakna je proizvod M i širine spektralne linije (), osim na ili u blizini  = 0, gde su važni izrazi proporcionalni sa ()2.

• rasejanje materijala material scattering
  engleski
  

  in an optical fibre, the part of the total scattering attributable to the properties of the materials used for fibre fabrication

  srpski
  

  deo ukupnog rasejanja u optičkom vlaknu koje nastaje usled svojstava materijala koji se koristi za proizvodnju vlakna

  srpski
  

  deo ukupnog rasejanja u optičkom vlaknu koje nastaje usled svojstava materijala koji se koristi za proizvodnju vlakna

• najveća teorijska numerička apertura maximum theoretical numerical aperture
  engleski
  

  a theoretical value of numerical aperture calculated using the values of refractive index of the core and cladding given by: ANmax th = (n12 – n22)1/2 where n1 is the maximum refractive index of the core; n2 is the refractive index of the innermost homogeneous cladding

  srpski
  

  teorijska vrednost numeričke aperture koja se izračunava iz vrednosti indeksa prelamanja jezgra i omotača pomoću obrasca: ANmax th = (n12 – n22)1/2 gde je: n1 najveći indeks prelamanja jezgra; n2 indeks prelamanja homogenog omotača najbližeg jezgru

  srpski
  

  teorijska vrednost numeričke aperture koja se izračunava iz vrednosti indeksa prelamanja jezgra i omotača pomoću obrasca: ANmax th = (n12 – n22)1/2 gde je: n1 najveći indeks prelamanja jezgra; n2 indeks prelamanja homogenog omotača najbližeg jezgru

• mehanički nerazdvojivi spoj mechanical splice
  engleski
  

  a splice in which the fibre ends are joined in a permanent or separable manner by means other than fusion. NOTE Index matching material may be applied between the two fibre ends.

  srpski
  

  nerazdvojivi spoj u kome se krajevi vlakana spajaju trajno ili razdvojivo, na način različit od stapanja električnim lukom NAPOMENA Između dva kraja vlakna može se primeniti materijal za prilagođavanje indeksa prelamanja.

  srpski
  

  nerazdvojivi spoj u kome se krajevi vlakana spajaju trajno ili razdvojivo, na način različit od stapanja električnim lukom NAPOMENA Između dva kraja vlakna može se primeniti materijal za prilagođavanje indeksa prelamanja.

• meridijalni zrak meridional ray
  engleski
  

  a ray lying in a plane passing through the fibre axis

  srpski
  

  svetlosni zrak koji leži u ravni koja prolazi kroz osu vlakna

  srpski
  

  svetlosni zrak koji leži u ravni koja prolazi kroz osu vlakna

• gradska mreža MAN metropolitan area network MAN
  engleski
  

  a communication network extended over a metropolitan area usually operated by public operator with users connected to a limited number of nodes

  srpski
  

  komunikaciona mreža koja pokriva gradsko područje, obično u nadležnosti javnog operatera sa korisnicima povezanim na ograničeni broj čvorova

  srpski
  

  komunikaciona mreža koja pokriva gradsko područje, obično u nadležnosti javnog operatera sa korisnicima povezanim na ograničeni broj čvorova

• gubici usled mikrosavijanja microbend loss
  engleski
  

  in an optical fibre, the loss attributable to microbending.

  srpski
  

  gubici u optičkom vlaknu koji su posledica mikrosavijanja

  srpski
  

  gubici u optičkom vlaknu koji su posledica mikrosavijanja

• mikrosavijanje microbending
  engleski
  

  randomly distributed curvatures of an optical fibre involving local axial displacement of the order of a few micrometers and changing over distances of the order of a few millimetres NOTE Such bends may result from fibre coating, cabling, packaging, installation etc.

  srpski
  

  slučajno raspoređene krivine optičkog vlakna, uključujući lokalna osna pomeranja reda nekoliko mikrometara i promene duž rastojanja reda nekoliko milimetara NAPOMENA Takva mikrosavijanja mogu da budu rezultat nanošenja zaštite vlakna, kabliranja, pakovanja, montaže, itd.

  srpski
  

  slučajno raspoređene krivine optičkog vlakna, uključujući lokalna osna pomeranja reda nekoliko mikrometara i promene duž rastojanja reda nekoliko milimetara NAPOMENA Takva mikrosavijanja mogu da budu rezultat nanošenja zaštite vlakna, kabliranja, pakovanja, montaže, itd.

• propusni opseg (izobličenja) moda modal (distorsion) bandwidth
  engleski
  

  in multimode fibres, the bandwidth attributable to multimode distorsion only

  srpski
  

  propusni opseg, u multimodnim vlaknima, koji je posledica samo izobličenja modova

  srpski
  

  propusni opseg, u multimodnim vlaknima, koji je posledica samo izobličenja modova

• modni šum modal noise speckle noise
  engleski
  

  noise generated in an optical fibre system by the combination of the effect of differential modal attenuation and of fluctuations in the distribution of optical energy among the bound modes or in the relative phases of the bound modes

  srpski
  

  šum koji nastaje u optičkom sistemu kombinacijom efekata diferencijalnog slabljenja modova i fluktuacija u raspodeli optičke energije između vođenih modova, ili u relativnim fazama vođenih modova

  srpski
  

  šum koji nastaje u optičkom sistemu kombinacijom efekata diferencijalnog slabljenja modova i fluktuacija u raspodeli optičke energije između vođenih modova, ili u relativnim fazama vođenih modova

• sprezanje modova konverzija modova mode coupling mode conversion
  engleski
  

  in an optical fibre, the exchange of power among modes NOTE The exchange of power may reach statistical equilibrium after propagating over a finite distance that is designated as the equilibrium length.

  srpski
  

  razmena snage između modova u optičkom vlaknu NAPOMENA Razmena snage može da dostigne statističku ravnotežu posle prostiranja preko konačnog rastojanja koje je označeno kao dužina ravnotežne raspodele modova.

  srpski
  

  razmena snage između modova u optičkom vlaknu NAPOMENA Razmena snage može da dostigne statističku ravnotežu posle prostiranja preko konačnog rastojanja koje je označeno kao dužina ravnotežne raspodele modova.

• polje moda mode field
  engleski
  

  electromagnetic field distribution associated with a given mode NOTE In most cases the mode field refers to the field distribution of the guided mode of a single-mode fibre.

  srpski
  

  raspodela elektromagnetnog polja koja pripada datom modu NAPOMENA U većini slučajeva polje moda se odnosi na raspodelu polja vođenog moda monomodnog vlakna.

  srpski
  

  raspodela elektromagnetnog polja koja pripada datom modu NAPOMENA U većini slučajeva polje moda se odnosi na raspodelu polja vođenog moda monomodnog vlakna.

• greška koncentričnosti polja moda mode field concentricity error
  engleski
  

  the distance between the mode field centre and the cladding centre

  srpski
  

  rastojanje između centra polja moda i centra omotača

  srpski
  

  rastojanje između centra polja moda i centra omotača

• prečnik polja moda (oznaka: 2w) mode field diameter (symbol: 2w)
  engleski
  

  A measure of the transverse width of the guided mode of a single-mode fibre, given from the far-field intensity distribution F(q) by: where NOTE For Gaussian distributions in single-mode fibres the mode field diameter is the diameter at the 1/e points of the optical field amplitude distribution which is also equivalent to the 1/e2 points of the optical power distribution.

  srpski
  

  veličina poprečne širine vođenog moda u monomodnom vlaknu, data iz raspodele intenziteta dalekog polja F(q) kao: gde je: NAPOMENA Za Gausovu raspodelu u monomodnom vlaknu prečnik polja moda jednak je prečniku u tačkama 1/e amplitude raspodele optičkog polja, što je ekvivalent tačkama 1/e2 raspodele optičke snage.

  srpski
  

  veličina poprečne širine vođenog moda u monomodnom vlaknu, data iz raspodele intenziteta dalekog polja F(q) kao: gde je: NAPOMENA Za Gausovu raspodelu u monomodnom vlaknu prečnik polja moda jednak je prečniku u tačkama 1/e amplitude raspodele optičkog polja, što je ekvivalent tačkama 1/e2 raspodele optičke snage.

• eliptičnost polja moda mode field non-circularity
  engleski
  

  difference between the maximum and the minimum mode field diameter taken along diameters passing through the mode field centre, divided by the nominal mode field diameter. It is given in percent

  srpski
  

  razlika između maksimalne i minimalne vrednosti prečnika polja moda uzeta duž prečnikâ koji prolaze kroz centar polja moda, podeljena nazivnom vrednošću prečnika polja moda. Data je u procentima

  srpski
  

  razlika između maksimalne i minimalne vrednosti prečnika polja moda uzeta duž prečnikâ koji prolaze kroz centar polja moda, podeljena nazivnom vrednošću prečnika polja moda. Data je u procentima

• modni filtar mode filter
  engleski
  

  a device designed to accept, reject or attenuate a certain mode or modes

  srpski
  

  sklop namenjen da propušta, zaustavlja ili slabi neki mod ili modove

  srpski
  

  sklop namenjen da propušta, zaustavlja ili slabi neki mod ili modove

• modni skok mode hopping mode jumping
  engleski
  

  in lasers, the transfer of power from one mode to another in the optical emitted radiation

  srpski
  

  u laserima, transfer snage sa jednog moda na drugi u emitovanom optičkom zračenju

  srpski
  

  u laserima, transfer snage sa jednog moda na drugi u emitovanom optičkom zračenju

• mešač modova skrembler modova mode scrambler mode mixer
  engleski
  

  a device for inducing transfer of power between modes in an optical fibre, effectively scrambling the modes NOTE A mode scrambler is frequently used to provide a mode distribution independent of source characteristics.

  srpski
  

  sklop namenjen za prenos snage između modova u optičkom vlaknu sa efektivnim mešanjem modova NAPOMENA Mešač modova se često koristi da bi omogućio raspodelu modova nezavisno od karakteristika izvora.

  srpski
  

  sklop namenjen za prenos snage između modova u optičkom vlaknu sa efektivnim mešanjem modova NAPOMENA Mešač modova se često koristi da bi omogućio raspodelu modova nezavisno od karakteristika izvora.

• zapremina moda mode volume
  engleski
  

  the number of bound modes that an optical fibre is capable of supporting NOTE For V > 5, approximately given by, (V2/2) and (V2/2) [g/(g + 2)], for step index and power-law profile fibres, respectively, where g is the profile parameter, and V is the normalized frequency.

  srpski
  

  broj vođenih modova koji se prostiru u optičkom vlaknu NAPOMENA Za V > 5, približno je jednako (V2/2) i (V2/2) g/(g + 2), za vlakna sa stepenastom promenom indeksa prelamanja i vlakna sa eksponencijalnim profilom indeksa prelamanja, gde je g parametar profila, a V je normalizovana frekvencija.

  srpski
  

  broj vođenih modova koji se prostiru u optičkom vlaknu NAPOMENA Za V > 5, približno je jednako (V2/2) i (V2/2) g/(g + 2), za vlakna sa stepenastom promenom indeksa prelamanja i vlakna sa eksponencijalnim profilom indeksa prelamanja, gde je g parametar profila, a V je normalizovana frekvencija.

• modifikovani CVD MCVD modified CVD MCVD
  engleski
  

  an IVPO process in which particles are deposited and vitrified by an oxihydrogen burner

  srpski
  

  IVPO proces u kojem se stvara talog i postakljuje u kiseoničko- -vodoničnom plameniku

  srpski
  

  IVPO proces u kojem se stvara talog i postakljuje u kiseoničko- -vodoničnom plameniku

• dubina modulacije modulation depth
  engleski
  

  in a digital optical transmission system, a quantity which is defined as: where I(1) is the average power level of logical 1; I(0) is the average power level of logical 0

  srpski
  

  u digitalnom optičkom sistemu prenosa, veličina koja se definiše kao: gde je: I(1) srednji nivo snage logičke jedinice; I(0) srednji nivo snage logičke nule

  srpski
  

  u digitalnom optičkom sistemu prenosa, veličina koja se definiše kao: gde je: I(1) srednji nivo snage logičke jedinice; I(0) srednji nivo snage logičke nule

• zaštita od vlage moisture barrier
  engleski
  

  a metallic sheath specifically intended to avoid moisture penetration into the cable

  srpski
  

  metalni omotač posebno namenjen za sprečavanje prodora vlage u kabl

  srpski
  

  metalni omotač posebno namenjen za sprečavanje prodora vlage u kabl

• monohromator monochromator
  engleski
  

  an instrument for selecting narrow portions of the optical spectrum

  srpski
  

  instrument za izdvajanje uske oblasti optičkog spektra

  srpski
  

  instrument za izdvajanje uske oblasti optičkog spektra

• struktura sa višestrukim kvantnim jamama MQW multi quantum well structure MQW
  engleski
  

  a multilayer semiconductor structure in which the quantum size properties are used to produce enhanced electrooptical and nonlinear effects. NOTE Applications include MQW lasers, modulators, optical amplifiers, and other electrooptical devices.

  srpski
  

  višeslojna poluprovodnička struktura u kojoj se svojstva veličine kvanta koriste za stvaranje većih elektrooptičkih i nelinearnih efekata NAPOMENA Primene uključuju MQW lasere, modulatore, optičke pojačavače i druge elektrooptičke uređaje.

  srpski
  

  višeslojna poluprovodnička struktura u kojoj se svojstva veličine kvanta koriste za stvaranje većih elektrooptičkih i nelinearnih efekata NAPOMENA Primene uključuju MQW lasere, modulatore, optičke pojačavače i druge elektrooptičke uređaje.

• laserska dioda sa više sekcija laserska dioda sa više elektroda laserska dioda sa podešavanjem frekvencije multi-section laser diode multi-electrode laser diode tunable laser diode
  engleski
  

  a laser diode composed by at least two separate sections, driven by separated electrodes, with the aim of obtaining wide wavelength (frequency) tunability NOTE Usually one section (“active”) ensures photon generation, while the second (“control”), typically including a grating, allows wavelength tuning by varying the injected current. A third section (“phase matching”) can be added, to extend the tunability range of the device.

  srpski
  

  laserska dioda sačinjena od bar dve razdvojene sekcije koje se pobuđuju razdvojenim elektrodama, sa ciljem dobijanja mogućnosti podešavanja talasne dužine (frekvencije) u širokom opsegu NAPOMENA Obično jedna sekcija („aktivna”) obezbeđuje generisanje fotona, dok druga („kontrolna”), koja obično sadrži rešetku, dozvoljava podešavanje talasne dužine menjanjem injekcione struje. Da bi se proširio opseg podešavanja, može se dodati treća sekcija („fazno podešavanje”).

  srpski
  

  laserska dioda sačinjena od bar dve razdvojene sekcije koje se pobuđuju razdvojenim elektrodama, sa ciljem dobijanja mogućnosti podešavanja talasne dužine (frekvencije) u širokom opsegu NAPOMENA Obično jedna sekcija („aktivna”) obezbeđuje generisanje fotona, dok druga („kontrolna”), koja obično sadrži rešetku, dozvoljava podešavanje talasne dužine menjanjem injekcione struje. Da bi se proširio opseg podešavanja, može se dodati treća sekcija („fazno podešavanje”).

• kabl sa više vlakana višežilni optički kabl multifibre cable
  engleski
  

  an optical cable which contains two or more optical fibres, each of which is intended to transmit independent signals

  srpski
  

  optički kabl koji sadrži dva ili više optičkih vlakana od kojih je svako namenjeno za prenos nezavisnih signala

  srpski
  

  optički kabl koji sadrži dva ili više optičkih vlakana od kojih je svako namenjeno za prenos nezavisnih signala

• spoj više vlakana multifibre joint
  engleski
  

  an assembly designed to permit the connection between one or more multifibre cables

  srpski
  

  spoj namenjen za spajanje dva ili više optičkih kablova sa više vlakana

  srpski
  

  spoj namenjen za spajanje dva ili više optičkih kablova sa više vlakana

• izobličenje modova multimode distortion intermodal distortion mode distortion modal distortion
  engleski
  

  in a multimode optical fibre, the distortion resulting from the propagation of different modes having different properties NOTE Multimode distortion arises from a result of differential mode delay and differential mode attenuation.

  srpski
  

  izobličenje u multimodnom optičkom vlaknu koje je posledica prostiranja različitih modova koji imaju različita svojstva NAPOMENA Izobličenje modova se javlja kao posledica diferencijalnog kašnjenja modova i diferencijalnog slabljenja modova u datim uslovima pobude.

  srpski
  

  izobličenje u multimodnom optičkom vlaknu koje je posledica prostiranja različitih modova koji imaju različita svojstva NAPOMENA Izobličenje modova se javlja kao posledica diferencijalnog kašnjenja modova i diferencijalnog slabljenja modova u datim uslovima pobude.

• multimodno vlakno višemodno vlakno MM vlakno multimode fibre MM fibre
  engleski
  

  an optical fibre along whose core the radiation of two or more bound modes can propagate at the wavelength of interest NOTE A typical multimode fibre propagates about 100 modes or more.

  srpski
  

  optičko vlakno u čijem jezgru se može prostirati zračenje dva ili više vođena moda na datoj talasnoj dužini NAPOMENA Kroz tipično multimodno vlakno prostire se oko 100 ili više modova.

  srpski
  

  optičko vlakno u čijem jezgru se može prostirati zračenje dva ili više vođena moda na datoj talasnoj dužini NAPOMENA Kroz tipično multimodno vlakno prostire se oko 100 ili više modova.

• višemodni laser multimode laser
  engleski
  

  a laser that produces emission in two or more longitudinal modes

  srpski
  

  laser koji emituje zračenje u dva ili više longitudinalnih modova

  srpski
  

  laser koji emituje zračenje u dva ili više longitudinalnih modova

• sklop za multipleksiranje WDM sklop multiplexing device WDM device
  engleski
  

  a wavelength selective branching device (used in WDM transmission systems) in which optical signals can be transferred between two predetermined ports, depending on the wavelength of the signal

  srpski
  

  sklop za grananje selektivan po talasnim dužinama (koristi se u WDM sistemima prenosa), u kome se optički signali mogu prenositi između dva prethodno definisana pristupa, zavisno od talasne dužine signala

  srpski
  

  sklop za grananje selektivan po talasnim dužinama (koristi se u WDM sistemima prenosa), u kome se optički signali mogu prenositi između dva prethodno definisana pristupa, zavisno od talasne dužine signala

• dijagram difrakcije u bliskom polju dijagram Frenelove difrakcije near-field diffraction pattern Fresnel diffraction pattern
  engleski
  

  the diffraction pattern observed in the near-field region

  srpski
  

  dijagram difrakcije posmatran u oblasti bliskog polja

  srpski
  

  dijagram difrakcije posmatran u oblasti bliskog polja

• dijagram zračenja bliskog polja dijagram bliskog polja near-field radiation pattern near-field pattern near-field intensity distribution
  engleski
  

  the radiation pattern which describes relative distribution of the radiant emittance as a function of position in the plane of the exit face of an optical fibre

  srpski
  

  dijagram zračenja koji opisuje relativnu raspodelu eksitanse zračenja u funkciji položaja u ravni izlazne površine optičkog vlakna

  srpski
  

  dijagram zračenja koji opisuje relativnu raspodelu eksitanse zračenja u funkciji položaja u ravni izlazne površine optičkog vlakna

• oblast bliskog polja near-field region
  engleski
  

  the region close to a source, or aperture where the radiation pattern varies with distance from the source

  srpski
  

  oblast u blizini izvora ili aperture u kojoj se dijagram zračenja menja sa rastojanjem od izvora

  srpski
  

  oblast u blizini izvora ili aperture u kojoj se dijagram zračenja menja sa rastojanjem od izvora

• ekvivalentna snaga šuma NEP noise equivalent power NEP
  engleski
  

  the value of the radiant power at the input of an optical detector which produces at the output a signal-to-noise ratio equal to one, for a given wavelength, modulation frequency and equivalent noise bandwidth

  srpski
  

  vrednost snage zračenja na ulazu optičkog detektora koja stvara na izlazu odnos signal–šum jednak jedinici za datu talasnu dužinu, frekvenciju modulacije i ekvivalentnu širinu opsega šuma

  srpski
  

  vrednost snage zračenja na ulazu optičkog detektora koja stvara na izlazu odnos signal–šum jednak jedinici za datu talasnu dužinu, frekvenciju modulacije i ekvivalentnu širinu opsega šuma

• neravnotežna raspodela modova non-equilibrium mode distribution
  engleski
  

  that distribution of modes prevailing in a length of multimode optical fibre which is shorter than the equilibrium length

  srpski
  

  raspodela modova koja preovlađuje na dužini multimodnog optičkog vlakna, koja je kraća od dužine ravnotežne raspodele modova

  srpski
  

  raspodela modova koja preovlađuje na dužini multimodnog optičkog vlakna, koja je kraća od dužine ravnotežne raspodele modova

• nelinearni (optički) efekti non-linear (optical) effects
  engleski
  

  propagation effects of optical radiation in a medium, generally observed at higher power levels, and characterized by wavelength conversion or by the dependence of some optical properties of the medium on the radiation intensity

  srpski
  

  efekti koji se javljaju pri prostiranju optičkog zračenja u sredini, pri visokim nivoima snage, koji se ispoljavaju u vidu promena talasnih dužina zračenja ili u vidu promena optičkih svojstava sredine u funkciji intenziteta zračenja

  srpski
  

  efekti koji se javljaju pri prostiranju optičkog zračenja u sredini, pri visokim nivoima snage, koji se ispoljavaju u vidu promena talasnih dužina zračenja ili u vidu promena optičkih svojstava sredine u funkciji intenziteta zračenja

• nelinearno rasejanje nonlinear scattering
  engleski
  

  scattering accompanied by a change of optical radiation from one wavelength to one or more other wavelengths NOTE Examples are Raman and Brillouin scattering.

  srpski
  

  rasejanje koje prati promena optičkog zračenja sa jedne talasne dužine na drugu ili više drugih talasnih dužina NAPOMENA Primeri su Ramanovo (Raman) ili Briluenovo (Brillouin) rasejanje.

  srpski
  

  rasejanje koje prati promena optičkog zračenja sa jedne talasne dužine na drugu ili više drugih talasnih dužina NAPOMENA Primeri su Ramanovo (Raman) ili Briluenovo (Brillouin) rasejanje.

• normalizovana detektivnost specifična detektivnost D sa zvezdicom (oznaka: D*) normalized detectivity specific detectivity D-star (symbol: D*)
  engleski
  

  a quantity defined by the formula: where D is the detectivity; A the area of the photosensitive region of the detector; f is the effective noise bandwidth.

  srpski
  

  veličina definisana formulom: gde je: D detektivnost; A površina fotoosetljive oblasti detektora; f efektivna širina opsega šuma.

  srpski
  

  veličina definisana formulom: gde je: D detektivnost; A površina fotoosetljive oblasti detektora; f efektivna širina opsega šuma.

• normalizovana frekvencija V-broj (oznaka: V) normalized frequency V number (symbol: V)
  engleski
  

  a dimensionless quantity, denoted by V, given by: V = (2a/) (n12 – n22)1/2 where a is the fibre core radius;  is the wavelength in vacuum; n2 is the maximum refractive index in the core; n2 is the refractive index of the homogeneous cladding

  srpski
  

  bezdimenziona veličina, označena sa V, data kao: V = (2a/) (n12 – n22)1/2 gde je: a poluprečnik jezgra vlakna;  talasna dužina u vakuumu; n1 najveći indeks prelamanja u jezgru; n2 indeks prelamanja u homogenom omotaču

  srpski
  

  bezdimenziona veličina, označena sa V, data kao: V = (2a/) (n12 – n22)1/2 gde je: a poluprečnik jezgra vlakna;  talasna dužina u vakuumu; n1 najveći indeks prelamanja u jezgru; n2 indeks prelamanja u homogenom omotaču

• numerička apertura numerički otvor NA (oznaka: AN) numerical aperture NA (symbol: AN)
  engleski
  

  the sine of the vertex half-angle of the largest cone of meridional rays that can enter or leave the core of an optical fibre, multiplied by the refractive index of the medium in which the vertex of the cone is located

  srpski
  

  proizvod sinusa poluugla vrha najvećeg konusa meridijalnih zrakova koji mogu ući u ili izaći iz optičkog vlakna i indeksa prelamanja sredine u kojoj se vrh konusa nalazi

  srpski
  

  proizvod sinusa poluugla vrha najvećeg konusa meridijalnih zrakova koji mogu ući u ili izaći iz optičkog vlakna i indeksa prelamanja sredine u kojoj se vrh konusa nalazi

• metoda pomerenog spoja metoda poprečnog pomaka offset joint method transverse offset method
  engleski
  

  a test method for determining the mode field diameter of a single-mode fibre by measuring the total intensity transmitted through two short samples of the fibre under test butt coupled as a function of the lateral offset of the joint, provided that only the fundamental mode reaches the output end of the fibre under test. NOTE The ITU-T, in Rec. G.650, has recommended this method as an alternative test method for mode field diameter.

  srpski
  

  metoda ispitivanja za određivanje prečnika polja moda monomodnog vlakna merenjem ukupnog intenziteta prenetog kroz dva kratka uzorka ispitivanog vlakna, spregnuta spojnicom u funkciji bočnog pomeraja spoja, pod uslovom da samo osnovni mod dopire do izlaznog kraja ispitivanog vlakna NAPOMENA ITU-T je u Preporuci G.650 ovu metodu preporučio kao alternativnu metodu ispitivanja za određivanje prečnika polja moda.

  srpski
  

  metoda ispitivanja za određivanje prečnika polja moda monomodnog vlakna merenjem ukupnog intenziteta prenetog kroz dva kratka uzorka ispitivanog vlakna, spregnuta spojnicom u funkciji bočnog pomeraja spoja, pod uslovom da samo osnovni mod dopire do izlaznog kraja ispitivanog vlakna NAPOMENA ITU-T je u Preporuci G.650 ovu metodu preporučio kao alternativnu metodu ispitivanja za određivanje prečnika polja moda.

• radna talasna dužina operating wavelength
  engleski
  

  a nominal wavelength at which an optical component is designed to operate with the specified performance

  srpski
  

  nazivna talasna dužina za koju je neka optička komponenta projektovana da radi sa određenim karakteristikama

  srpski
  

  nazivna talasna dužina za koju je neka optička komponenta projektovana da radi sa određenim karakteristikama

• radni opseg talasnih dužina operating wavelength range
  engleski
  

  the specified interval of wavelengths around the operating wavelength within which an optical component is designed to operate with the specified performance

  srpski
  

  određeni interval talasnih dužina oko radne talasne dužine, u okviru kojeg je neka optička komponenta projektovana da radi sa određenim karakteristikama

  srpski
  

  određeni interval talasnih dužina oko radne talasne dužine, u okviru kojeg je neka optička komponenta projektovana da radi sa određenim karakteristikama

• optička osa optic axis
  engleski
  

  in an anisotropic medium, a direction of propagation in which the two waves having orthogonal polarizations have the same phase velocity NOTE In English the term "optic axis" should be distinguished from optical axis.

  srpski
  

  u anizotropnoj sredini, pravac prostiranja u kome dva talasa ortogonalnih polarizacija imaju istu faznu brzinu NAPOMENA Termin na engleskom jeziku „optic axis” treba razlikovati od „optical axis”.

  srpski
  

  u anizotropnoj sredini, pravac prostiranja u kome dva talasa ortogonalnih polarizacija imaju istu faznu brzinu NAPOMENA Termin na engleskom jeziku „optic axis” treba razlikovati od „optical axis”.

• optički kabl kabl sa optičkim vlaknima optical (fibre) cable
  engleski
  

  a cable structure containing one or more fibres or fibre bundles, fabricated to meet optical, mechanical and environmental specifications NOTE It may also contain metallic conductors.

  srpski
  

  kablovska struktura koja sadrži jedno ili više vlakana ili snopova vlakana, izrađena tako da zadovolji optičke, mehaničke i klimatske specifikacije NAPOMENA Kabl takođe može sadržati i metalne provodnike.

  srpski
  

  kablovska struktura koja sadrži jedno ili više vlakana ili snopova vlakana, izrađena tako da zadovolji optičke, mehaničke i klimatske specifikacije NAPOMENA Kabl takođe može sadržati i metalne provodnike.

• sistem za prenos optičkim vlaknom optički prenosni sistem optical (fibre) transmission system
  engleski
  

  the transmission medium dependent means used to transfer an information signal in any form, for example, analog, digital, etc., using an optical fibre carrier

  srpski
  

  sredstvo, zavisno od prenosne sredine, koje se koristi za prenošenje signala informacije bilo kog oblika, npr. analognog, digitalnog, itd., korišćenjem optičkog vlakna za prenos

  srpski
  

  sredstvo, zavisno od prenosne sredine, koje se koristi za prenošenje signala informacije bilo kog oblika, npr. analognog, digitalnog, itd., korišćenjem optičkog vlakna za prenos

• optički pojačavač optical amplifier
  engleski
  

  an optical waveguide device containing a suitably pumped, active medium which is able to amplify an optical signal

  srpski
  

  optički talasovod koji sadrži podesno pobuđenu aktivnu sredinu koji može da pojača optički signal

  srpski
  

  optički talasovod koji sadrži podesno pobuđenu aktivnu sredinu koji može da pojača optički signal

• optički oslabljivač optical attenuator
  engleski
  

  a passive optical device which produces a controlled signal attenuation when inserted in an optical path

  srpski
  

  pasivni optički sklop koji vrši kontrolisano slabljenje signala kada se uključi na optički put

  srpski
  

  pasivni optički sklop koji vrši kontrolisano slabljenje signala kada se uključi na optički put

• optički rezonator optička šupljina rezonantna šupljina optical cavity resonant cavity
  engleski
  

  a region bounded by two or more reflecting surfaces, whose elements are aligned to provide multiple reflections and in which a standing wave can exist at particular wavelengths

  srpski
  

  oblast ograničena sa dve ili više reflektujućih površina čiji su elementi uređeni tako da omoguće višestruke refleksije i u kojoj može da postoji stojeći talas na određenim talasnim dužinama

  srpski
  

  oblast ograničena sa dve ili više reflektujućih površina čiji su elementi uređeni tako da omoguće višestruke refleksije i u kojoj može da postoji stojeći talas na određenim talasnim dužinama

• optički kombinator optical combiner
  engleski
  

  a passive directional branching device in which power from several input ports is distributed among a smaller number (one or more) of output ports

  srpski
  

  pasivni usmereni sklop za grananje u kome se energija sa nekoliko ulaznih pristupa raspodeljuje na manji broj (jedan ili više) izlaznih pristupa

  srpski
  

  pasivni usmereni sklop za grananje u kome se energija sa nekoliko ulaznih pristupa raspodeljuje na manji broj (jedan ili više) izlaznih pristupa

• optički detektor optical detector
  engleski
  

  a transducer that converts the received optical power to other forms of power

  srpski
  

  pretvarač koji konvertuje primljenu optičku snagu u druge oblike snage

  srpski
  

  pretvarač koji konvertuje primljenu optičku snagu u druge oblike snage

• veza sa optičkim vlaknima optical fibre link
  engleski
  

  a serial combination of one or more fibre optic cable spans and active devices, if any, providing the optical path from an optical transmitter to an optical receiver

  srpski
  

  redna kombinacija jedne ili više optičkih kablovskih sekcija i aktivnih uređaja, ukoliko ih ima, koja čini optički put od optičkog predajnika do optičkog prijemnika

  srpski
  

  redna kombinacija jedne ili više optičkih kablovskih sekcija i aktivnih uređaja, ukoliko ih ima, koja čini optički put od optičkog predajnika do optičkog prijemnika

• priključno vlakno optical fibre pigtail
  engleski
  

  a short length of optical fibre, permanently attached to a component and intended to facilitate jointing between that component and another optical fibre or component

  srpski
  

  optičko vlakno male dužine koje je trajno pričvršćeno na komponentu i koje ima cilj da olakša spajanje između te komponente i drugog optičkog vlakna ili komponente

  srpski
  

  optičko vlakno male dužine koje je trajno pričvršćeno na komponentu i koje ima cilj da olakša spajanje između te komponente i drugog optičkog vlakna ili komponente

• optički filtar optical filter
  engleski
  

  a device used to modify the optical radiation passing through it, generally by altering the spectral distribution

  srpski
  

  sklop koji se koristi za modifikaciju optičkog zračenja koje kroz njega prolazi, obično promenom spektralne raspodele

  srpski
  

  sklop koji se koristi za modifikaciju optičkog zračenja koje kroz njega prolazi, obično promenom spektralne raspodele

• optičko pojačanje optical gain
  engleski
  

  the ratio of the output signal level to the input signal level in an optical amplifier NOTE 1 The optical gain is usually expressed in decibels. NOTE 2 The optical gain of an active fibre amplifier depends on the pump level, the active medium parameters and the fibre characteristics. For given pump level, active medium and fibre structure, the optical gain depends on fibre length and input signal level.

  srpski
  

  odnos nivoa izlaznog signala prema nivou signala na ulazu optičkog pojačavača NAPOMENA 1 Optičko pojačanje se obično izražava u decibelima. NAPOMENA 2 Optičko pojačanje pojačavača sa aktivnim vlaknom zavisi od nivoa pumpanja, parametara aktivne sredine i karakteristika optičkog vlakna. Za dati nivo pumpanja, aktivnu sredinu i strukturu vlakna, optičko pojačanje zavisi od dužine vlakna i nivoa signala na ulazu.

  srpski
  

  odnos nivoa izlaznog signala prema nivou signala na ulazu optičkog pojačavača NAPOMENA 1 Optičko pojačanje se obično izražava u decibelima. NAPOMENA 2 Optičko pojačanje pojačavača sa aktivnim vlaknom zavisi od nivoa pumpanja, parametara aktivne sredine i karakteristika optičkog vlakna. Za dati nivo pumpanja, aktivnu sredinu i strukturu vlakna, optičko pojačanje zavisi od dužine vlakna i nivoa signala na ulazu.

• zemljovodno uže sa optičkim vlaknima OPGW optical ground wire OPGW
  engleski
  

  a ground wire for power distribution lines incorporating optical fibres

  srpski
  

  zemljovodno uže dalekovoda sa ugrađenim optičkim vlaknima

  srpski
  

  zemljovodno uže dalekovoda sa ugrađenim optičkim vlaknima

• optički put (u sistemu) optical path (in a system)
  engleski
  

  a series of means which permits the propagation of optical signals between two definite ports

  srpski
  

  niz sredstava pomoću kojih se omogućava prostiranje optičkih signala između dva određena pristupa

  srpski
  

  niz sredstava pomoću kojih se omogućava prostiranje optičkih signala između dva određena pristupa

• dužina optičkog puta optical path length
  engleski
  

  the integral of the refractive index along the path of light: nds, where n is the refractive index and ds is a length element along that path NOTE In a medium of constant refractive index, the optical path length is the product of the geometrical distance and the refractive index.

  srpski
  

  integral indeksa prelamanja duž puta svetlosti: nds, gde je n indeks prelamanja, a ds je elementarna dužina puta NAPOMENA U sredinama sa konstantnim indeksom prelamanja dužina optičkog puta je proizvod geometrijskog rastojanja i indeksa prelamanja.

  srpski
  

  integral indeksa prelamanja duž puta svetlosti: nds, gde je n indeks prelamanja, a ds je elementarna dužina puta NAPOMENA U sredinama sa konstantnim indeksom prelamanja dužina optičkog puta je proizvod geometrijskog rastojanja i indeksa prelamanja.

• optičko pobuđivanje optičko pumpanje optical pumping
  engleski
  

  the process of causing a population inversion in atomic or molecular systems by the use of electromagnetic radiation in or near the visible region

  srpski
  

  postupak izazivanja inverzije populacije u atomskim ili molekularnim sistemima korišćenjem elektromagnetskog zračenja u vidljivom području ili blizu njega

  srpski
  

  postupak izazivanja inverzije populacije u atomskim ili molekularnim sistemima korišćenjem elektromagnetskog zračenja u vidljivom području ili blizu njega

• optičko zračenje optical radiation
  engleski
  

  electromagnetic radiation at wavelengths in vacuum between the region of transition to X-rays and the region of transition to radio waves, that is approximately between 4 nm and 1 mm

  srpski
  

  elektromagnetsko zračenje na talasnim dužinama u vakuumu između oblasti X-zraka (rendgenskih zraka) i oblasti radio-talasa, odnosno približno između 4 nm i 1 mm

  srpski
  

  elektromagnetsko zračenje na talasnim dužinama u vakuumu između oblasti X-zraka (rendgenskih zraka) i oblasti radio-talasa, odnosno približno između 4 nm i 1 mm

• optička prijemna jedinica optički prijemnik Rx optical receiving unit optical receiver Rx
  engleski
  

  a receive fibre optic terminal device accepting at its input port a modulated optical carrier, and providing at its output port the corresponding demodulated electrical signal (with the associated clock, if digital)

  srpski
  

  optički prijemni završni uređaj koji na ulaznom pristupu prihvata modulisani optički nosilac, a na izlaznom pristupu daje odgovarajući demodulisani električni signal (sa odgovarajućim taktom, ukoliko je digitalni)

  srpski
  

  optički prijemni završni uređaj koji na ulaznom pristupu prihvata modulisani optički nosilac, a na izlaznom pristupu daje odgovarajući demodulisani električni signal (sa odgovarajućim taktom, ukoliko je digitalni)

• optičko slabljenje refleksije slabljenje refleksije ORL optical return loss return loss ORL
  engleski
  

  The ratio, expressed in dB, of the total reflected power to the incident power from an optical fibre, optical device, or optical system, and defined as: where Pr is the reflected power; Pi is the incident power. NOTE – When referring to a reflected power from an individual component, reflectance is the preferred term.

  srpski
  

  odnos, izražen u decibelima, ukupne reflektovane snage i pobudne snage iz optičkog vlakna, optičkog sklopa ili optičkog sistema, i definiše se kao: gde je: Pr reflektovana snaga; Pi pobudna snaga. NAPOMENA Kada se odnosi na reflektovanu snagu iz neke pojedinačne komponente, češći izraz je reflektansa.

  srpski
  

  odnos, izražen u decibelima, ukupne reflektovane snage i pobudne snage iz optičkog vlakna, optičkog sklopa ili optičkog sistema, i definiše se kao: gde je: Pr reflektovana snaga; Pi pobudna snaga. NAPOMENA Kada se odnosi na reflektovanu snagu iz neke pojedinačne komponente, češći izraz je reflektansa.

• optički izvor optical source
  engleski
  

  a transducer that generally converts electrical power into optical power

  srpski
  

  pretvarač koji generalno pretvara električnu u optičku snagu

  srpski
  

  pretvarač koji generalno pretvara električnu u optičku snagu

• optički spektar optical spectrum
  engleski
  

  the range of wavelengths of optical radiation

  srpski
  

  opseg talasnih dužina optičkog zračenja

  srpski
  

  opseg talasnih dužina optičkog zračenja

• optički komutator optical switch
  engleski
  

  an optical component, with two or more optical ports transferring optical power from one or more input ports to one or more output ports, which, depending on an external signal is able to change the optical connection between input and output ports NOTE 1 Each input port shall be optically connected to no more than one output port. NOTE 2 The external signal can be electrical, optical or mechanical.

  srpski
  

  optička komponenta sa dva ili više optičkih pristupa koji prenose optičku snagu iz jednog ili više ulaznih pristupa na jedan ili više izlaznih pristupa, koja je, zavisno od spoljašnjih signala, sposobna da menja optičke veze između ulaznih i izlaznih pristupa NAPOMENA 1 Svaki ulazni pristup može biti optički povezan na najviše jedan izlazni pristup. NAPOMENA 2 Spoljni signal može biti električni, optički ili mehanički.

  srpski
  

  optička komponenta sa dva ili više optičkih pristupa koji prenose optičku snagu iz jednog ili više ulaznih pristupa na jedan ili više izlaznih pristupa, koja je, zavisno od spoljašnjih signala, sposobna da menja optičke veze između ulaznih i izlaznih pristupa NAPOMENA 1 Svaki ulazni pristup može biti optički povezan na najviše jedan izlazni pristup. NAPOMENA 2 Spoljni signal može biti električni, optički ili mehanički.

• optička debljina optical thickness
  engleski
  

  the product of the geometrical thickness of a homogeneous isotropic optical element and its refractive index

  srpski
  

  proizvod geometrijske debljine homogenog izotropnog optičkog elementa i njegovog indeksa prelamanja

  srpski
  

  proizvod geometrijske debljine homogenog izotropnog optičkog elementa i njegovog indeksa prelamanja

• optički reflektometar u vremenskom domenu OTDR optical time domain reflectometer OTDR
  engleski
  

  an instrument to characterize the fibre by backscattering

  srpski
  

  instrument kojim se određuje povratno rasejanje

  srpski
  

  instrument kojim se određuje povratno rasejanje

• optička predajna jedinica optički predajnik Tx optical transmitting unit optical transmitter Tx
  engleski
  

  a transmit fibre optic terminal device accepting at its input port an electrical signal and providing at its output port an optical carrier modulated by that input signal

  srpski
  

  optički predajni završni uređaj koji na ulaznom pristupu prihvata električni signal, a na izlaznom daje optički nosilac, modulisan tim ulaznim signalom

  srpski
  

  optički predajni završni uređaj koji na ulaznom pristupu prihvata električni signal, a na izlaznom daje optički nosilac, modulisan tim ulaznim signalom

• optički talasovod optical waveguide
  engleski
  

  a transmission line designed to guide optical power

  srpski
  

  prenosni vod namenjen za vođenje optičke snage

  srpski
  

  prenosni vod namenjen za vođenje optičke snage

• optoelektronski optoelectronic
  engleski
  

  pertaining to a device which has at least one electrical port essential for its operation and which responds to optical power, emits or modifies optical radiation, or utilizes optical radiation for its internal operation NOTE 1 An optoelectronic device is any device that functions as an electrical-to-optical or optical-to-electrical transducer. Photodiodes, LEDs, injection lasers, and some integrated optical elements are examples of optoelectronic devices commonly used in optical fibre communications. NOTE 2 "Electro-optical" is often erroneously used as a synonym.

  srpski
  

  odnosi se na napravu koja ima najmanje jedan električni pristup bitan za njen rad i koja reaguje na optičku snagu, emituje ili modifikuje optičko zračenje ili koristi optičko zračenje za svoj unutrašnji rad NAPOMENA 1 Optoelektronska naprava je svaka naprava koja radi kao elektrooptički ili optičkoelektrični pretvarač. Primeri za to su fotodiode, svetlosne diode (LED), injekcioni laseri i neki elementi integrisane optike koji se koriste u optičkim komunikacijama. NAPOMENA 2 Termin „elektrooptički” se često pogrešno koristi kao sinonim.

  srpski
  

  odnosi se na napravu koja ima najmanje jedan električni pristup bitan za njen rad i koja reaguje na optičku snagu, emituje ili modifikuje optičko zračenje ili koristi optičko zračenje za svoj unutrašnji rad NAPOMENA 1 Optoelektronska naprava je svaka naprava koja radi kao elektrooptički ili optičkoelektrični pretvarač. Primeri za to su fotodiode, svetlosne diode (LED), injekcioni laseri i neki elementi integrisane optike koji se koriste u optičkim komunikacijama. NAPOMENA 2 Termin „elektrooptički” se često pogrešno koristi kao sinonim.

• integrisano optoelektronsko kolo OEIC optoelectronic integrated circuit OEIC
  engleski
  

  a circuit, either monolithically or hybridly integrated, composed of active and passive electrical, optical, and/or optoelectronic elements used for transmission and signal processing functions

  srpski
  

  kolo, monolitički ili hibridno integrisano, sastavljeno od aktivnih i pasivnih električnih, optičkih i/ili optoelektronskih elemenata koji se koriste za prenos i obradu signala

  srpski
  

  kolo, monolitički ili hibridno integrisano, sastavljeno od aktivnih i pasivnih električnih, optičkih i/ili optoelektronskih elemenata koji se koriste za prenos i obradu signala

• spoljni postupak taloženja iz parne faze OVD outer vapour deposition technique OVD
  engleski
  

  an OVPO process by which particles are radially deposited on the lateral surface of the target, by a torch

  srpski
  

  OVPO proces u kojem se radijalno, plamenom stvara talog na bočnoj površini nosača

  srpski
  

  OVPO proces u kojem se radijalno, plamenom stvara talog na bočnoj površini nosača

• izlazna snaga u režimu zasićenja output saturation power
  engleski
  

  the device output power at which the amplifier optical gain is reduced by 3 dB from its peak value, due to gain saturation

  srpski
  

  izlazna snaga pri kojoj je optičko pojačanje pojačavača, usled zasićenja pojačanja, za 3 dB manje od vršne vrednosti

  srpski
  

  izlazna snaga pri kojoj je optičko pojačanje pojačavača, usled zasićenja pojačanja, za 3 dB manje od vršne vrednosti

• spoljašnji CVD spoljašnje taloženje oksidacijom iz parne faze OVPO outside CVD outside vapour phase oxidation technique OVPO
  engleski
  

  a CVD process by which particle deposition occurs outside a target (e.g. rod, mandrel), giving a preliminary soot preform to be consolidated and possibly collapsed before drawing

  srpski
  

  CVD proces u kojem se stvara talog sa spoljašnje strane nosača (npr. štapa, vretena), formirajući preliminarnu pretformu koja se konsoliduje i eventualno stapa pre izvlačenja

  srpski
  

  CVD proces u kojem se stvara talog sa spoljašnje strane nosača (npr. štapa, vretena), formirajući preliminarnu pretformu koja se konsoliduje i eventualno stapa pre izvlačenja

• faktor popune (snopa vlakana) packing fraction (of a fibre bundle)
  engleski
  

  in a fibre bundle, the ratio of the aggregate fibre cross-sectional core area to the total cross-sectional area (usually within the ferrule) including cladding and interstitial areas

  srpski
  

  odnos celokupnog poprečnog preseka oblasti jezgra vlakana i ukupne površine poprečnog preseka snopa vlakana (obično u okviru ferule), uključujući omotač i oblasti međuprostora

  srpski
  

  odnos celokupnog poprečnog preseka oblasti jezgra vlakana i ukupne površine poprečnog preseka snopa vlakana (obično u okviru ferule), uključujući omotač i oblasti međuprostora

• parabolični profil kvadratni profil (napušten) parabolic profile quadratic profile (deprecated)
  engleski
  

  a power-law index profile with a profile parameter g numerically equal to two

  srpski
  

  eksponencijalni profil indeksa prelamanja za koji je parametar profila g jednak 2

  srpski
  

  eksponencijalni profil indeksa prelamanja za koji je parametar profila g jednak 2

• paraosni zrak paraaksijalni zrak paraxial ray
  engleski
  

  a light ray that is close to and nearly parallel with the fibre axis NOTE For purposes of computation, the angle, , between the ray and the optical axis is small enough for sin  or tan  to be replaced by  radians.

  srpski
  

  svetlosni zrak koji je blizak i skoro paralelan osi vlakna NAPOMENA Ugao , između zraka i optičke ose, dovoljno je mali da se sin  ili tg  može zameniti sa  radijana u proračunima.

  srpski
  

  svetlosni zrak koji je blizak i skoro paralelan osi vlakna NAPOMENA Ugao , između zraka i optičke ose, dovoljno je mali da se sin  ili tg  može zameniti sa  radijana u proračunima.

• parcijalna koherencija partial coherence
  engleski
  

  coherence such that the electromagnetic fields at two points or two instants have a low statistical correlation

  srpski
  

  koherencija pri kojoj elektromagnetska polja u dve tačke ili u dva trenutka imaju nisku statističku korelaciju

  srpski
  

  koherencija pri kojoj elektromagnetska polja u dve tačke ili u dva trenutka imaju nisku statističku korelaciju

• pasivni optički sklop pasivna optička komponenta passive optical device passive optical component
  engleski
  

  an optical component or assembly which distributes one or more optical inputs over one or more optical outputs without gain of power NOTE Examples include optical attenuators and passive branching devices.

  srpski
  

  optička komponenta ili sklop koji raspodeljuje jedan ili više optičkih ulaza na jedan ili više optičkih izlaza bez pojačanja snage NAPOMENA Primeri uključuju optičke oslabljivače i pasivne sklopove za grananje.

  srpski
  

  optička komponenta ili sklop koji raspodeljuje jedan ili više optičkih ulaza na jedan ili više optičkih izlaza bez pojačanja snage NAPOMENA Primeri uključuju optičke oslabljivače i pasivne sklopove za grananje.

• spojni optički kabl kabl za prespajanje patchcord jumper cable
  engleski
  

  a length of optical fibre or cable, permanently assembled at both ends with connector components

  srpski
  

  optičko vlakno ili kabl određene dužine, trajno opremljen konektorima na oba kraja

  srpski
  

  optičko vlakno ili kabl određene dužine, trajno opremljen konektorima na oba kraja

• talasna dužina vršnog intenziteta peak intensity wavelength
  engleski
  

  the wavelength at which the radiant intensity of a source in a given direction is maximum

  srpski
  

  talasna dužina na kojoj je intenzitet zračenja izvora u datom pravcu najveći

  srpski
  

  talasna dužina na kojoj je intenzitet zračenja izvora u datom pravcu najveći

• perioda period
  engleski
  

  the duration of a cycle of an oscillatory phenomenon

  srpski
  

  trajanje ciklusa jedne oscilacije

  srpski
  

  trajanje ciklusa jedne oscilacije

• fazni koeficijent fazna konstanta (napušteno) (oznaka: ) phase coefficient phase constant (deprecated) (symbol: )
  engleski
  

  the imaginary part of the propagation coefficient NOTE The phase coefficient is expressed by the limit of the quotient of the phase change of a field quantity between two points on the axis of a transmission line or waveguide by the distance between the points when this distance tends to zero.

  srpski
  

  imaginarni deo koeficijenta prostiranja NAPOMENA Fazni koeficijent predstavlja granicu količnika promene faze veličine polja između dve tačke na osi prenosne linije ili talasovoda i rastojanja između tačaka kada ovo rastojanje teži nuli.

  srpski
  

  imaginarni deo koeficijenta prostiranja NAPOMENA Fazni koeficijent predstavlja granicu količnika promene faze veličine polja između dve tačke na osi prenosne linije ili talasovoda i rastojanja između tačaka kada ovo rastojanje teži nuli.

• fazni modulator phase modulator
  engleski
  

  a modulator in which the information of the signal is transferred into variations of the phase of the carrier

  srpski
  

  modulator u kome se informacija signala transformiše u promene faze nosioca

  srpski
  

  modulator u kome se informacija signala transformiše u promene faze nosioca

• metoda faznog pomaka phase shift method
  engleski
  

  this test method consists of determining the chromatic dispersion coefficient of an optical fibre by measuring the relative phase shift of sinusoidally modulated optical signals launched at different wavelengths in the fibre under test NOTE The ITU-T, in Rec. G.650 and G.651, has recommended this method as reference test method for chromatic dispersion coefficient.

  srpski
  

  ova metoda ispitivanja sadrži određivanje koeficijenta hromatske disperzije optičkog vlakna merenjem relativnog faznog pomaka sinusoidnih modulisanih optičkih signala, emitovanih na različitim talasnim dužinama u ispitivanom vlaknu NAPOMENA ITU-T je u Preporukama G.650 i G.651 ovu metodu preporučio kao referentnu metodu ispitivanja za koeficijent hromatske disperzije.

  srpski
  

  ova metoda ispitivanja sadrži određivanje koeficijenta hromatske disperzije optičkog vlakna merenjem relativnog faznog pomaka sinusoidnih modulisanih optičkih signala, emitovanih na različitim talasnim dužinama u ispitivanom vlaknu NAPOMENA ITU-T je u Preporukama G.650 i G.651 ovu metodu preporučio kao referentnu metodu ispitivanja za koeficijent hromatske disperzije.

• fazna brzina phase velocity
  engleski
  

  for a given wave the ratio of the angular frequency to the phase coefficient

  srpski
  

  odnos ugaone frekvencije i faznog koeficijenta za dati talas

  srpski
  

  odnos ugaone frekvencije i faznog koeficijenta za dati talas

• fotoprovodnost unutrašnji fotoelektrični efekat photoconductivity internal photoelectric effect
  engleski
  

  a photoelectric effect characterized by a variation of electrical conductivity, or by the availability of a photogenerated current internal to the material

  srpski
  

  fotoelektrični efekat koji se ispoljava promenom električne provodnosti ili mogućnošću generisanja električne struje u materijalu, pod dejstvom optičkog zračenja

  srpski
  

  fotoelektrični efekat koji se ispoljava promenom električne provodnosti ili mogućnošću generisanja električne struje u materijalu, pod dejstvom optičkog zračenja

• fotostruja fotoelektrična struja photocurrent light current
  engleski
  

  the current through an optical detector as the result of exposure to radiant power

  srpski
  

  struja optičkog detektora koja je stvorena usled izlaganja fluksu zračenja

  srpski
  

  struja optičkog detektora koja je stvorena usled izlaganja fluksu zračenja

• fotodioda diodni fotodetektor photodiode diode photodetector
  engleski
  

  an optical detector containing a p-n junction between two semiconductors or a junction between a semiconductor and a metal which generates a photocurrent by absorption of radiation

  srpski
  

  optički detektor sa PN spojem između dva poluprovodnika ili spojem između poluprovodnika i metala koji generiše fotostruju putem apsorpcije zračenja

  srpski
  

  optički detektor sa PN spojem između dva poluprovodnika ili spojem između poluprovodnika i metala koji generiše fotostruju putem apsorpcije zračenja

• fotoelektrični efekat photoelectric effect
  engleski
  

  absorption of photons in a suitable medium which results in the liberation of charge carriers

  srpski
  

  apsorpcija fotona u odgovarajućoj sredini koja izaziva oslobađanje nosilaca naelektrisanja

  srpski
  

  apsorpcija fotona u odgovarajućoj sredini koja izaziva oslobađanje nosilaca naelektrisanja

• fotoemisija spoljašnji fotoelektrični efekat photoemissive effect external photoelectric effect
  engleski
  

  a photoelectric effect characterized by electron emission from a surface irradiated by optical radiation

  srpski
  

  fotoelektrični efekat koji se ispoljava emisijom elektrona sa površine ozračene optičkim zračenjem

  srpski
  

  fotoelektrični efekat koji se ispoljava emisijom elektrona sa površine ozračene optičkim zračenjem

• foton photon
  engleski
  

  a quantum of electromagnetic energy hn with some particle-like characteristics, where h is the Planck constant and  the frequency of radiation

  srpski
  

  kvant elektromagnetske energije h sa nekim karakteristikama kao kod čestica, gde je h Plankova (Planck) konstanta, a  frekvencija zračenja

  srpski
  

  kvant elektromagnetske energije h sa nekim karakteristikama kao kod čestica, gde je h Plankova (Planck) konstanta, a  frekvencija zračenja

• fotonaponski efekat photovoltaic effect
  engleski
  

  a photoelectric effect characterized by the production of an electromotive force across a p-n junction, due to the induced thermal drift of holes and electrons

  srpski
  

  fotoelektrični efekat koji se ispoljava stvaranjem elektromotorne sile u PN spoju, usled indukovanog termičkog drifta šupljina i elektrona

  srpski
  

  fotoelektrični efekat koji se ispoljava stvaranjem elektromotorne sile u PN spoju, usled indukovanog termičkog drifta šupljina i elektrona

• fizička optika talasna optika physical optics wave optics
  engleski
  

  the treatment of propagation of light as a wave phenomenon rather than a ray phenomenon, as in geometric optics

  srpski
  

  teorija prostiranja svetlosti kao pojave talasa nasuprot pojavi zraka na kojoj se zasniva geometrijska optika

  srpski
  

  teorija prostiranja svetlosti kao pojave talasa nasuprot pojavi zraka na kojoj se zasniva geometrijska optika

• PIN fotodioda PIN photodiode
  engleski
  

  a photodiode with a large intrinsic region sandwiched between p- and n-doped semiconducting regions used for the detection of optical radiation. NOTE Photons absorbed in this region create electron-hole pairs that are then separated by an electric field, thus generating a photocurrent.

  srpski
  

  fotodioda sa velikom unutrašnjom oblašću između P i N poluprovodničkih oblasti koja se koristi za detekciju optičkog zračenja NAPOMENA Fotoni apsorbovani u ovoj oblasti stvaraju parove elektron–šupljina, koji se tada razdvajaju električnim poljem i tako stvaraju fotostruju.

  srpski
  

  fotodioda sa velikom unutrašnjom oblašću između P i N poluprovodničkih oblasti koja se koristi za detekciju optičkog zračenja NAPOMENA Fotoni apsorbovani u ovoj oblasti stvaraju parove elektron–šupljina, koji se tada razdvajaju električnim poljem i tako stvaraju fotostruju.

• PIN-FET hibridni prijemnik PIN-FET hybrid receiver
  engleski
  

  an optical receiver formed by the hybrid combination of a PIN photodiode, a field effect transistor (FET) and possibly other electronic devices that exert additional amplification NOTE The components are often packaged in such a way that the performance of the combination is improved with respect to that of an arrangement where the individual components are employed directly.

  srpski
  

  optički prijemnik formiran hibridnom kombinacijom PIN fotodiode, tranzistora sa efektom polja (FET) i eventualno drugih elektronskih uređaja koji vrše dodatno pojačanje NAPOMENA Komponente su često upakovane tako da su performanse takve kombinacije bolje u odnosu na direktnu primenu pojedinačnih komponenata.

  srpski
  

  optički prijemnik formiran hibridnom kombinacijom PIN fotodiode, tranzistora sa efektom polja (FET) i eventualno drugih elektronskih uređaja koji vrše dodatno pojačanje NAPOMENA Komponente su često upakovane tako da su performanse takve kombinacije bolje u odnosu na direktnu primenu pojedinačnih komponenata.

• ravanski talas plane wave
  engleski
  

  a wave all of whose wavefronts are parallel planes

  srpski
  

  talas čiji su svi talasni frontovi paralelne ravni

  srpski
  

  talas čiji su svi talasni frontovi paralelne ravni

• CVD plazmom PCVD plasma CVD PCVD
  engleski
  

  an IVPO process in which the particle deposition and the vitrification are obtained by a plasma fireball created by coupling of radiofrequency power to the gas stream

  srpski
  

  IVPO proces u kojem se stvara talog i postakljuje pomoću plazmatične vatrene kugle formirane sprezanjem radiofrekvencijske snage sa gasnim mlazom

  srpski
  

  IVPO proces u kojem se stvara talog i postakljuje pomoću plazmatične vatrene kugle formirane sprezanjem radiofrekvencijske snage sa gasnim mlazom

• poboljšani CVD plazmom PECVD plasma enhanced CVD PECVD
  engleski
  

  a PCVD process in which the vitrification is performed by an oxihydrogen burner

  srpski
  

  PCVD proces u kojem se postakljuje u kiseoničko-vodoničnom plameniku

  srpski
  

  PCVD proces u kojem se postakljuje u kiseoničko-vodoničnom plameniku

• CVD impulsnom plazmom PICVD plasma impulsed CVD PICVD
  engleski
  

  An IVPO process in which monomolecular vitrified layers are deposited by non-isothermal, impulsed, low-pressure plasma induced by an hollow microwave waveguide.

  srpski
  

  IVPO proces u kojem se jednomolekularni nivoi postakljivanja talože neizotermalnom, impulsnom plazmom niskog pritiska, indukovanom pomoću šupljeg mikrotalasnog rezonatora

  srpski
  

  IVPO proces u kojem se jednomolekularni nivoi postakljivanja talože neizotermalnom, impulsnom plazmom niskog pritiska, indukovanom pomoću šupljeg mikrotalasnog rezonatora

• kvarcno plastično vlakno PCS vlakno plastic clad silica fibre PCS-fibre
  engleski
  

  an optical fibre having silica core and plastic cladding

  srpski
  

  optičko vlakno sa jezgrom od kvarcnog stakla i omotačem od plastike

  srpski
  

  optičko vlakno sa jezgrom od kvarcnog stakla i omotačem od plastike

• utikač plug
  engleski
  

  male-type part of a connector

  srpski
  

  deo konektora muškog tipa

  srpski
  

  deo konektora muškog tipa

• Pokelov efekat Pockels effect
  engleski
  

  a linear electro-optic effect in which the change in refractive index is independent of the optical field intensity

  srpski
  

  linearni elektrooptički efekat u kome promene indeksa prelamanja ne zavise od intenziteta optičkog polja

  srpski
  

  linearni elektrooptički efekat u kome promene indeksa prelamanja ne zavise od intenziteta optičkog polja

• polarizacija polarization
  engleski
  

  the orientation of the electric field vector of the electromagnetic radiation

  srpski
  

  orijentacija vektora električnog polja elektromagnetskog zračenja

  srpski
  

  orijentacija vektora električnog polja elektromagnetskog zračenja

• delitelj polarizacije (snopa) polarization (beam) splitter
  engleski
  

  an optical device able to divide the input radiation (in any state of polarization, or unpolarized, or partially polarized) into two beams of orthogonal linearly polarized light

  srpski
  

  optički sklop koji ima sposobnost da razdvoji pobudno zračenje (u bilo kom stanju polarizacije, nepolarizovano ili delimično polarizovano) u dva snopa ortogonalno linearno polarizovane svetlosti

  srpski
  

  optički sklop koji ima sposobnost da razdvoji pobudno zračenje (u bilo kom stanju polarizacije, nepolarizovano ili delimično polarizovano) u dva snopa ortogonalno linearno polarizovane svetlosti

• disperzija polarizacije (moda) polarization (mode) dispersion
  engleski
  

  distortion of the transmitted signal attributable to the different velocities of the polarization components of the same mode and their dependence on wavelength NOTE In straight, unstressed circularly symmetric fibres the polarization dispersion is negligible.

  srpski
  

  izobličenje prenetog signala koje je posledica razlike brzina polarizacionih komponenata istog moda i njihove zavisnosti od talasnih dužina NAPOMENA Kod kružno simetričnih vlakana, disperzija polarizacije je uglavnom zanemarljiva.

  srpski
  

  izobličenje prenetog signala koje je posledica razlike brzina polarizacionih komponenata istog moda i njihove zavisnosti od talasnih dužina NAPOMENA Kod kružno simetričnih vlakana, disperzija polarizacije je uglavnom zanemarljiva.

• dužina ponavljanja polarizacije polarization beat length
  engleski
  

  the repetition length of the polarization pattern in a birefringent fibre

  srpski
  

  dužina ponavljanja stanja polarizacije u vlaknu sa dvojnim prelamanjem

  srpski
  

  dužina ponavljanja stanja polarizacije u vlaknu sa dvojnim prelamanjem

• regulator polarizacije polarization controller
  engleski
  

  a device which allows the state of polarization of an incident optical signal to be varied at the output to any state of polarization

  srpski
  

  sklop koji omogućuje da se stanje polarizacije pobudnog optičkog signala menja na izlazu u bilo koje stanje polarizacije

  srpski
  

  sklop koji omogućuje da se stanje polarizacije pobudnog optičkog signala menja na izlazu u bilo koje stanje polarizacije

• preslušavanje polarizacije polarization crosstalk
  engleski
  

  the undesired coupling between the two orthogonally polarized lowest order modes of a polarization-maintaining fibre

  srpski
  

  neželjena sprega između dva ortogonalno polarizovana moda najnižeg reda u vlaknu sa održavanjem polarizacije

  srpski
  

  neželjena sprega između dva ortogonalno polarizovana moda najnižeg reda u vlaknu sa održavanjem polarizacije

• stepen polarizacije polarization degree degree of polarization
  engleski
  

  the ratio of the intensity of the polarized part of light to the total intensity of the light propagating in a given direction

  srpski
  

  odnos intenziteta polarizovanog dela svetlosti i ukupnog intenziteta svetlosti koja se prostire u datom pravcu

  srpski
  

  odnos intenziteta polarizovanog dela svetlosti i ukupnog intenziteta svetlosti koja se prostire u datom pravcu

• polarizaciona dvojnost (optičkog vlakna) polarization dichroism (of an optical fibre)
  engleski
  

  the difference in the attenuation constant of the two orthogonally polarized lowest order modes of a polarization maintaining fibre

  srpski
  

  razlika između koeficijenta slabljenja dva ortogonalno polarizovana moda najnižeg reda vlakna sa održavanjem polarizacije

  srpski
  

  razlika između koeficijenta slabljenja dva ortogonalno polarizovana moda najnižeg reda vlakna sa održavanjem polarizacije

• optički sklop za grananje sa održavanjem polarizacije polarization maintaining fibre branching device
  engleski
  

  a single-mode fibre branching device which maintains at the outputs the state of polarization of the input radiation

  srpski
  

  monomodni optički sklop za grananje koji na izlazima održava stanje polarizacije ulaznog zračenja

  srpski
  

  monomodni optički sklop za grananje koji na izlazima održava stanje polarizacije ulaznog zračenja

• polarizacioni modovi polarization modes polarization eigenstates
  engleski
  

  those states of polarization of the radiation which remain unaltered during propagation in the fibre

  srpski
  

  ona stanja polarizacije zračenja koja ostaju neizmenjena tokom prostiranja u vlaknu

  srpski
  

  ona stanja polarizacije zračenja koja ostaju neizmenjena tokom prostiranja u vlaknu

• polarizacioni modulator polarization modulator
  engleski
  

  a modulator in which the information of the signal is transformed into variations of the state of polarization of the carrier

  srpski
  

  modulator u kome se informacija signala transformiše u promene stanja polarizacije nosioca

  srpski
  

  modulator u kome se informacija signala transformiše u promene stanja polarizacije nosioca

• vlakno sa održavanjem polarizacije PMF polarization-maintaining fibre PMF
  engleski
  

  a highly birefringent fibre, usually linearly birefringent, which is intended to avoid coupling between the two orthogonally polarized lowest-order modes, the state of polarization being thus insensitive to unintentional birefringence, for example, due to bends or mechanical stress NOTE For a linear-birefringent polarization-maintaining fibre, the incident optical radiation must be linearly polarized with the direction of polarization coincident to one of the birefringence axes of the fibre.

  srpski
  

  vlakno sa visokim stepenom dvojnog prelamanja, obično sa linearnim dvojnim prelamanjem, namenjeno da eliminiše spregu između dva ortogonalno polarizovana moda najnižeg reda, čije je stanje polarizacije neosetljivo na nenamerno dvojno prelamanje, na primer usled savijanja ili mehaničkih naprezanja NAPOMENA Za vlakno sa održavanjem polarizacije i linearnim dvojnim prelamanjem, upadno optičko zračenje mora biti linearno polarizovano sa pravcem polarizacije koji odgovara jednoj od osa dvojnog prelamanja vlakna.

  srpski
  

  vlakno sa visokim stepenom dvojnog prelamanja, obično sa linearnim dvojnim prelamanjem, namenjeno da eliminiše spregu između dva ortogonalno polarizovana moda najnižeg reda, čije je stanje polarizacije neosetljivo na nenamerno dvojno prelamanje, na primer usled savijanja ili mehaničkih naprezanja NAPOMENA Za vlakno sa održavanjem polarizacije i linearnim dvojnim prelamanjem, upadno optičko zračenje mora biti linearno polarizovano sa pravcem polarizacije koji odgovara jednoj od osa dvojnog prelamanja vlakna.

• polarizovana svetlost polarized light
  engleski
  

  light in which the plane of polarization of the electric field evolves in a determined way during the propagation

  srpski
  

  svetlost čija se ravan polarizacije električnog polja u toku prostiranja ponaša na određeni način

  srpski
  

  svetlost čija se ravan polarizacije električnog polja u toku prostiranja ponaša na određeni način

• polarizator polarizer
  engleski
  

  an optical device able to extract from the input radiation (in any state of polarization, or unpolarized, or partially polarized) a linear polarized radiation

  srpski
  

  optički sklop koji ima sposobnost da iz pobudnog zračenja (u bilo kom stanju polarizacije, nepolarizovanog ili delimično polarizovanog) izvuče linearno polarizovano zračenje

  srpski
  

  optički sklop koji ima sposobnost da iz pobudnog zračenja (u bilo kom stanju polarizacije, nepolarizovanog ili delimično polarizovanog) izvuče linearno polarizovano zračenje

• metoda prenete snage pomoću istog vlakna, savijenog i zategnutog; —
  engleski
  

  pomoću multimodnog vlakna kratke dužine. NAPOMENA 2 ITU-T je u Preporuci G.650 ovu metodu preporučio kao referentnu metodu ispitivanja za određivanje granične talasne dužine monomodnih vlakana.

  srpski
  

  metoda ispitivanja za određivanje granične talasne dužine monomodnog vlakna merenjem promene prenete snage u funkciji talasne dužine kroz ispitivano vlakno kratke dužine, pod zadatim uslovima (nepromenjene dužine i zakrivljenja), poređeno sa referentnom prenetom snagom NAPOMENA 1 Postoje dva moguća načina da se dobije referentna snaga: —

  srpski
  

  metoda ispitivanja za određivanje granične talasne dužine monomodnog vlakna merenjem promene prenete snage u funkciji talasne dužine kroz ispitivano vlakno kratke dužine, pod zadatim uslovima (nepromenjene dužine i zakrivljenja), poređeno sa referentnom prenetom snagom NAPOMENA 1 Postoje dva moguća načina da se dobije referentna snaga: —

• inverzija populacije inverzija naseljenosti population inversion
  engleski
  

  the condition in which the electron populations of selected quantized states of different energy, (in crystal, atomic, or molecular systems) undergo strong deviation from the thermal equilibrium. In particular, the situation in which a higher energy state is more heavily populated with electrons than a lower energy state

  srpski
  

  stanje u kojem populacije elektrona izabranih kvantizacionih stanja različite energije (u kristalnim, atomskim ili molekularnim sistemima) trpe veliko odstupanje od termalne ravnoteže. Konkretno, situacija u kojoj je više energetsko stanje znatno popunjenije elektronima nego niže energetsko stanje

  srpski
  

  stanje u kojem populacije elektrona izabranih kvantizacionih stanja različite energije (u kristalnim, atomskim ili molekularnim sistemima) trpe veliko odstupanje od termalne ravnoteže. Konkretno, situacija u kojoj je više energetsko stanje znatno popunjenije elektronima nego niže energetsko stanje

• eksponencijalni profil indeksa prelamanja alfa profil (napušteno) power-law index profile alpha profile (deprecated)
  engleski
  

  a graded index profile with the square of refractive index in the core decreasing according to a law involving a power of the distance from the axis, that is: n2 (r) = n12 1 – 2(r/a)g r  a where n(r) is the refractive index as a function of radius; n1 is the refractive index on axis; a is the core radius; g is a parameter that defines the shape of the profile;  is a parameter which is the same as the refractive index contrast when the refractive index of the cladding is constant

  srpski
  

  gradijentni profil indeksa prelamanja u kome se kvadrat indeksa prelamanja u jezgru smanjuje po eksponencijalnom zakonu u funkciji rastojanja od ose: n2 (r) = n12 1 – 2(r/a)g r  a gde je: n(r) indeks prelamanja u funkciji poluprečnika; n1 indeks prelamanja na osi; a poluprečnik jezgra; g parametar koji definiše oblik profila;  parametar koji je jednak kontrastu indeksa prelamanja kada je indeks prelamanja omotača konstantan

  srpski
  

  gradijentni profil indeksa prelamanja u kome se kvadrat indeksa prelamanja u jezgru smanjuje po eksponencijalnom zakonu u funkciji rastojanja od ose: n2 (r) = n12 1 – 2(r/a)g r  a gde je: n(r) indeks prelamanja u funkciji poluprečnika; n1 indeks prelamanja na osi; a poluprečnik jezgra; g parametar koji definiše oblik profila;  parametar koji je jednak kontrastu indeksa prelamanja kada je indeks prelamanja omotača konstantan

• pretforma preform
  engleski
  

  a structure from which an optical fibre may be drawn

  srpski
  

  struktura iz koje se izvlači optičko vlakno

  srpski
  

  struktura iz koje se izvlači optičko vlakno

• primarna zaštita vlakna primary coating
  engleski
  

  a thin coating applied directly to the cladding, usually at the time of the fibre drawing, in one or more layers, to preserve integrity of the cladding surface

  srpski
  

  tanka zaštita naneta direktno na omotač, obično u toku izvlačenja vlakna, u jednom ili više slojeva, radi očuvanja integriteta površine omotača

  srpski
  

  tanka zaštita naneta direktno na omotač, obično u toku izvlačenja vlakna, u jednom ili više slojeva, radi očuvanja integriteta površine omotača

• sopstvene ose (sredine) principal axes eigenaxes (of a medium)
  engleski
  

  in a linear birefringent medium, those two particular directions, mutually orthogonal, such that a plane wave linearly polarized parallel to them remains linearly polarized during propagation

  srpski
  

  ona dva posebna pravca u linearno dvojno prelamajućoj sredini, međusobno ortogonalna, u kojima linearno polarizovan ravanski talas, paralelan sa njima, ostaje linearno polarizovan tokom prostiranja

  srpski
  

  ona dva posebna pravca u linearno dvojno prelamajućoj sredini, međusobno ortogonalna, u kojima linearno polarizovan ravanski talas, paralelan sa njima, ostaje linearno polarizovan tokom prostiranja

• prizmatični sprežnik prism coupler
  engleski
  

  a type of evanescent coupler between free space and waveguide, based on a high-index prism placed in close proximity to a lower-index waveguide

  srpski
  

  tip kratkotrajnog sprežnika između slobodnog prostora i talasovoda, zasnovan na prizmi visokog indeksa smeštenoj neposredno uz talasovod nižeg indeksa

  srpski
  

  tip kratkotrajnog sprežnika između slobodnog prostora i talasovoda, zasnovan na prizmi visokog indeksa smeštenoj neposredno uz talasovod nižeg indeksa

• disperzija profila profile dispersion
  engleski
  

  in an optical fibre, the dispersion attributable to the variation of refractive index profile with wavelength NOTE The profile variation has two contributors variation in refractive index contrast, and variation in profile parameter.

  srpski
  

  disperzija u optičkom vlaknu koja nastaje zbog promene profila indeksa prelamanja u funkciji talasne dužine NAPOMENA Promena profila ima dve komponente: promenu kontrasta indeksa prelamanja i promenu parametra profila.

  srpski
  

  disperzija u optičkom vlaknu koja nastaje zbog promene profila indeksa prelamanja u funkciji talasne dužine NAPOMENA Promena profila ima dve komponente: promenu kontrasta indeksa prelamanja i promenu parametra profila.

• parametar disperzije profila (oznaka: P) profile dispersion parameter (symbol: P)
  engleski
  

  the quantity which characterizes that part of profile dispersion due to a variation of refractive index contrast with wavelength given by: where n1 is the maximum refractive index of the core; N1 is the group index corresponding to n1 where  is the refractive index contrast.

  srpski
  

  veličina koja karakteriše deo disperzije profila koja nastaje zbog promene kontrasta indeksa prelamanja sa talasnom dužinom, data obrascem: gde je: n1 najveći indeks prelamanja jezgra; N1 grupni indeks koji odgovara n1, gde je:  kontrast indeksa prelamanja.

  srpski
  

  veličina koja karakteriše deo disperzije profila koja nastaje zbog promene kontrasta indeksa prelamanja sa talasnom dužinom, data obrascem: gde je: n1 najveći indeks prelamanja jezgra; N1 grupni indeks koji odgovara n1, gde je:  kontrast indeksa prelamanja.

• parametar profila (oznaka: g) profile parameter (symbol: g)
  engleski
  

  the parameter defining the shape of a power-law index profile NOTE  has often been used in place of g but is deprecated.

  srpski
  

  parametar koji definiše oblik eksponencijalnog profila indeksa prelamanja NAPOMENA  se često koristi umesto g, ali je napušteno.

  srpski
  

  parametar koji definiše oblik eksponencijalnog profila indeksa prelamanja NAPOMENA  se često koristi umesto g, ali je napušteno.

• koeficijent prostiranja konstanta prostiranja (napušten) (oznaka: ) propagation coefficient propagation constant (deprecated) (symbol: )
  engleski
  

  limit of the quotient of the natural logarithm of the ratio of values at a given frequency of a specified component of an electromagnetic field at two points aligned in the direction of propagation of a guided or plane wave or of a wave practically plane in a limited space domain, by the distance between the two points when this distance tends to zero NOTE The propagation coefficient is a complex quantity usually a function of frequency, and has the dimension of the reciprocal length.

  srpski
  

  granica količnika prirodnog logaritma odnosa vrednosti određene komponente elektromagnetskog polja na datoj frekvenciji, u dve tačke koje su postavljene u pravcu prostiranja vođenog ili ravanskog talasa ili praktično ravanskog talasa u ograničenom domenu prostora, i rastojanja između dve tačke kada ovo rastojanje teži nuli NAPOMENA Koeficijent prostiranja je kompleksna veličina, obično je funkcija frekvencije, dimenziono je recipročan dužini.

  srpski
  

  granica količnika prirodnog logaritma odnosa vrednosti određene komponente elektromagnetskog polja na datoj frekvenciji, u dve tačke koje su postavljene u pravcu prostiranja vođenog ili ravanskog talasa ili praktično ravanskog talasa u ograničenom domenu prostora, i rastojanja između dve tačke kada ovo rastojanje teži nuli NAPOMENA Koeficijent prostiranja je kompleksna veličina, obično je funkcija frekvencije, dimenziono je recipročan dužini.

• proširenje impulsa disperzija impulsa pulse broadening pulse dispersion pulse spreading
  engleski
  

  the distortion of a pulse as a result of an increase in pulse duration NOTE 1 In general pulse broadening occurs as a combined result of dispersion and modal distorsion. NOTE 2 Pulse broadening may be specified by the impulse response, or the full-duration-half-maximum pulse broadening.

  srpski
  

  izobličenje impulsa koje karakteriše povećanje trajanja impulsa NAPOMENA 1 U opštem slučaju, proširenje impulsa nastaje kao kombinovani rezultat disperzije i izobličenja modova. NAPOMENA 2 Proširenje impulsa može se specificirati kao proširenje odziva impulsa ili ukupnog trajanja na polovini maksimuma impulsa.

  srpski
  

  izobličenje impulsa koje karakteriše povećanje trajanja impulsa NAPOMENA 1 U opštem slučaju, proširenje impulsa nastaje kao kombinovani rezultat disperzije i izobličenja modova. NAPOMENA 2 Proširenje impulsa može se specificirati kao proširenje odziva impulsa ili ukupnog trajanja na polovini maksimuma impulsa.

• metoda impulsnog kašnjenja pulse delay method
  engleski
  

  this test method consists of determining the chromatic dispersion coefficient of an optical fibre by measuring the relative time delay of optical pulses launched at different wavelengths in the fibre under test NOTE The ITU-T, in Rec. G.650 and G.651, has recommended this method as an alternative test method for chromatic dispersion coefficient.

  srpski
  

  ova metoda ispitivanja sadrži određivanje koeficijenta hromatske disperzije optičkog vlakna merenjem relativnog vremena kašnjenja optičkih impulsa, emitovanih na različitim talasnim dužinama u ispitivanom vlaknu NAPOMENA ITU-T je u Preporukama G.650 i G.651 ovu metodu preporučio kao alternativnu metodu ispitivanja za koeficijent hromatske disperzije.

  srpski
  

  ova metoda ispitivanja sadrži određivanje koeficijenta hromatske disperzije optičkog vlakna merenjem relativnog vremena kašnjenja optičkih impulsa, emitovanih na različitim talasnim dužinama u ispitivanom vlaknu NAPOMENA ITU-T je u Preporukama G.650 i G.651 ovu metodu preporučio kao alternativnu metodu ispitivanja za koeficijent hromatske disperzije.

• efikasnost pobuđivanja pumping efficiency
  engleski
  

  the maximum ratio of the optical gain obtainable from an optical amplifier to the corresponding pump power level NOTE The pumping efficiency is usually given in dB/mW.

  srpski
  

  maksimum odnosa optičkog pojačanja koje se može dobiti od optičkog pojačavača i odgovarajućeg nivoa snage pumpanja NAPOMENA Efikasnost pobuđivanja je obično data u dB/mW.

  srpski
  

  maksimum odnosa optičkog pojačanja koje se može dobiti od optičkog pojačavača i odgovarajućeg nivoa snage pumpanja NAPOMENA Efikasnost pobuđivanja je obično data u dB/mW.

• propusni opseg hromatske disperzije puna širina na polovini maksimuma spektralne linije izvora; D() koeficijent hromatske disperzije; L dužina vlakna.
  engleski
  

  chromatic (dispersion) bandwidth

  srpski
  

  propusni opseg, i u monomodnim i u multimodnim vlaknima, koji je posledica samo hromatske disperzije NAPOMENA Ako je spektar izvora predstavljen kao Gausov, propusni opseg hromatske disperzije može se izraziti kao: 0,44/  D()  L gde je: 

  srpski
  

  propusni opseg, i u monomodnim i u multimodnim vlaknima, koji je posledica samo hromatske disperzije NAPOMENA Ako je spektar izvora predstavljen kao Gausov, propusni opseg hromatske disperzije može se izraziti kao: 0,44/  D()  L gde je: 

• kvantna efikasnost (oznaka: Q) quantum efficiency (symbol: Q)
  engleski
  

  the ratio of countable elementary events at the input and output of a quantum device NOTE 1 For an optical semiconductor source the quantum efficiency is the ratio of the number of photons emitted to the number of electrons applied. NOTE 2 For an optical detector the quantum efficiency is the ratio of the number of electrons generated in the photocurrent to the number of photons applied.

  srpski
  

  odnos broja elementarnih događaja na ulazu i izlazu kvantnog uređaja NAPOMENA 1 Za optički poluprovodnički izvor, kvantna efikasnost je odnos broja emitovanih fotona prema broju dovedenih elektrona. NAPOMENA 2 Za optički detektor, kvantna efikasnost je odnos broja elektrona generisanih u fotostruji prema broju prispelih fotona.

  srpski
  

  odnos broja elementarnih događaja na ulazu i izlazu kvantnog uređaja NAPOMENA 1 Za optički poluprovodnički izvor, kvantna efikasnost je odnos broja emitovanih fotona prema broju dovedenih elektrona. NAPOMENA 2 Za optički detektor, kvantna efikasnost je odnos broja elektrona generisanih u fotostruji prema broju prispelih fotona.

• kvantni šum quantum noise
  engleski
  

  noise attributable to the discrete particle nature of the matter taking the form of shot noise in photo-detectors, or of spontaneous emission noise in lasers and optical amplifiers

  srpski
  

  šum koji se može pripisati diskretnoj prirodi čestica materije, koji ima formu šuma sačme u fotodetektorima ili šuma spontane emisije u laserima i optičkim pojačavačima

  srpski
  

  šum koji se može pripisati diskretnoj prirodi čestica materije, koji ima formu šuma sačme u fotodetektorima ili šuma spontane emisije u laserima i optičkim pojačavačima

• rad ograničen kvantnim šumom quantum-noise-limited operation quantum-limited operation
  engleski
  

  the condition prevailing in an optical fibre link when quantum noise is the predominant mechanism limiting the system performance

  srpski
  

  stanje u vezi sa optičkim vlaknima kada je kvantni šum dominantni činilac koji ograničava radne karakteristike sistema

  srpski
  

  stanje u vezi sa optičkim vlaknima kada je kvantni šum dominantni činilac koji ograničava radne karakteristike sistema

• četvrttalasna ploča četvrttalasna komponenta quarter wave plate quarter wave device
  engleski
  

  a plate or device able to introduce by birefringence /2 rad phase difference between the two orthogonal states of polarization of incident radiation NOTE A quarter wave plate converts linearly polarized radiation of suitable direction of the axis with respect to the axes of the plate into circularly polarized radiation and vice versa.

  srpski
  

  ploča ili komponenta koja može dvojnim prelamanjem da unese faznu razliku od /2 rad između dva ortogonalna stanja polarizacije upadnog zračenja NAPOMENA Četvrttalasna ploča pretvara linearno polarizovano zračenje, čija je osa prostiranja u odgovarajućem pravcu u odnosu na ose ploče, u kružno polarizovano zračenje, i obrnuto.

  srpski
  

  ploča ili komponenta koja može dvojnim prelamanjem da unese faznu razliku od /2 rad između dva ortogonalna stanja polarizacije upadnog zračenja NAPOMENA Četvrttalasna ploča pretvara linearno polarizovano zračenje, čija je osa prostiranja u odgovarajućem pravcu u odnosu na ose ploče, u kružno polarizovano zračenje, i obrnuto.

• radijansa (oznaka: L) radiance brightness (deprecated) (symbol: L)
  engleski
  

  the radiant flux of a light beam per unit solid angle, per unit of projected beam transverse area.

  srpski
  

  snaga zračenja svetlosnog snopa po jedinici prostornog ugla, odnosno po jedinici površine upravne na pravac prostiranja

  srpski
  

  snaga zračenja svetlosnog snopa po jedinici prostornog ugla, odnosno po jedinici površine upravne na pravac prostiranja

• eksitansa zračenja (u datoj tački) radiant emittance (at a given point) radiant exitance
  engleski
  

  quotient of the radiant power leaving an element of the surface containing the point, by the area of that element

  srpski
  

  količnik snage zračenja koje izlazi iz elementa površi koja sadrži datu tačku i vrednosti površine tog elementa

  srpski
  

  količnik snage zračenja koje izlazi iz elementa površi koja sadrži datu tačku i vrednosti površine tog elementa

• energija zračenja radiant energy
  engleski
  

  Energy that is emitted, transmitted or received via electromagnetic waves.

  srpski
  

  energija koja se emituje, prenosi ili prima pomoću elektromagnetskih talasa

  srpski
  

  energija koja se emituje, prenosi ili prima pomoću elektromagnetskih talasa

• snaga zračenja optička snaga optički fluks fluks zračenja radiant power optical power optical flux radiant flux
  engleski
  

  the time rate of flow of radiant energy

  srpski
  

  energija zračenja data u jedinici vremena

  srpski
  

  energija zračenja data u jedinici vremena

• ugao zračenja izlazni ugao (optičkog vlakna) radiation angle output angle (of an optical fibre)
  engleski
  

  half the vertex angle of the cone incorporating a specified proportion of the divergent light beam emitted by the end of a fibre NOTE The cone is usually defined by the angle at which the far-field irradiance has decreased to a specified fraction of its maximum value or as the cone within which can be found a specified fraction of the total radiated power at any point in the far-field region.

  srpski
  

  polovina ugla vrha konusa koji obuhvata određeni deo divergentnog snopa svetlosti koji emituje kraj optičkog vlakna NAPOMENA Konus se obično definiše uglom na kome se iradijansa dalekog polja smanji na određeni deo svoje najveće vrednosti ili kao konus u kome je sadržan određeni deo ukupne izračene snage u bilo kojoj tački dalekog polja.

  srpski
  

  polovina ugla vrha konusa koji obuhvata određeni deo divergentnog snopa svetlosti koji emituje kraj optičkog vlakna NAPOMENA Konus se obično definiše uglom na kome se iradijansa dalekog polja smanji na određeni deo svoje najveće vrednosti ili kao konus u kome je sadržan određeni deo ukupne izračene snage u bilo kojoj tački dalekog polja.

• mod zračenja radiation mode
  engleski
  

  in an optical fibre, a mode which transfers power in the transverse direction everywhere external to the core and which exists even in the limit of zero wavelength NOTE Radiation modes correspond to refractive rays, in the terminology of geometric optics.

  srpski
  

  mod u optičkom vlaknu koji prenosi snagu u poprečnom pravcu svuda izvan jezgra i koji postoji čak i kada talasna dužina teži nuli NAPOMENA Modovi zračenja odgovaraju prelomljenim zracima u terminologiji geometrijske optike.

  srpski
  

  mod u optičkom vlaknu koji prenosi snagu u poprečnom pravcu svuda izvan jezgra i koji postoji čak i kada talasna dužina teži nuli NAPOMENA Modovi zračenja odgovaraju prelomljenim zracima u terminologiji geometrijske optike.

• dijagram zračenja (optičkog vlakna) radiation pattern (of an optical fibre)
  engleski
  

  relative power distribution as a function of position or angle radiated from the output of an optical fibre

  srpski
  

  relativna raspodela snage u funkciji položaja ili pravca zračenja sa izlaza optičkog vlakna

  srpski
  

  relativna raspodela snage u funkciji položaja ili pravca zračenja sa izlaza optičkog vlakna

• vlakno dopirano retkom zemljom rare-earth doped fibre
  engleski
  

  a fibre containing a core doped with rare-earth ions NOTE Usually the doping material and conditions are chosen such that the core becomes an active medium and the rare-earth doped fibre thus an active fibre.

  srpski
  

  vlakno sa jezgrom dopiranim jonima retkih zemalja NAPOMENA Obično se dopirajući materijal i uslovi biraju tako da jezgro bude aktivna sredina, pa da, samim tim, i vlakno dopirano retkom zemljom bude aktivno vlakno.

  srpski
  

  vlakno sa jezgrom dopiranim jonima retkih zemalja NAPOMENA Obično se dopirajući materijal i uslovi biraju tako da jezgro bude aktivna sredina, pa da, samim tim, i vlakno dopirano retkom zemljom bude aktivno vlakno.

• retke zemlje rare-earths
  engleski
  

  the ensemble of the chemical elements with atomic numbers between 58 and 71 NOTE 1 Examples of rare-earths are erbium (Er) and neodymium (Nd). NOTE 2 Rare-earths are most commonly incorporated into glass matrices in the trivalent state (e.g. Er3+, Nd3+). Their optical spectra show sharp absorption and emission bands in the wavelength range of interest for optical telecommunications.

  srpski
  

  skup hemijskih elemenata sa atomskim brojevima između 58 i 71 NAPOMENA 1 Primeri retkih zemalja su erbijum (Er) i neodimijum (Nd). NAPOMENA 2 Retke zemlje su najčešće sadržane u staklenim matricama u trovalentnom stanju (npr. Er3+, Nd3+). Njihov optički spektar pokazuje oštre opsege apsorpcije i emisije u opsegu talasnih dužina od interesa za optičke telekomunikacije.

  srpski
  

  skup hemijskih elemenata sa atomskim brojevima između 58 i 71 NAPOMENA 1 Primeri retkih zemalja su erbijum (Er) i neodimijum (Nd). NAPOMENA 2 Retke zemlje su najčešće sadržane u staklenim matricama u trovalentnom stanju (npr. Er3+, Nd3+). Njihov optički spektar pokazuje oštre opsege apsorpcije i emisije u opsegu talasnih dužina od interesa za optičke telekomunikacije.

• Rejlijevo rasejanje Rayleigh scattering
  engleski
  

  light scattering in a medium due to inhomogeneities in material density or composition of that medium which are small with respect to wavelength NOTE The scattered power is inversely proportional to the fourth power of the wavelength.

  srpski
  

  rasejanje svetlosti u sredini usled nehomogenosti u gustini materijala ili sastavu sredine čije su dimenzije male u poređenju sa talasnom dužinom NAPOMENA Rasejana snaga je obrnuto proporcionalna četvrtom stepenu talasne dužine.

  srpski
  

  rasejanje svetlosti u sredini usled nehomogenosti u gustini materijala ili sastavu sredine čije su dimenzije male u poređenju sa talasnom dužinom NAPOMENA Rasejana snaga je obrnuto proporcionalna četvrtom stepenu talasne dužine.

• optički prijemni završni uređaj receive fibre-optic terminal device
  engleski
  

  a fibre-optic terminal device including one or more optical detectors, and having one or more optical inputs and one or more electrical outputs

  srpski
  

  optički završni uređaj koji sadrži jedan ili više optičkih detektora i koji ima jedan ili više optičkih ulaza i jedan ili više električnih izlaza

  srpski
  

  optički završni uređaj koji sadrži jedan ili više optičkih detektora i koji ima jedan ili više optičkih ulaza i jedan ili više električnih izlaza

• dinamički opseg prijemnika receiver dynamic range
  engleski
  

  ratio of the maximum receiver input power to the sensitivity NOTE The receiver dynamic range is usually expressed in decibels.

  srpski
  

  odnos maksimalne ulazne snage prijemnika i osetljivosti NAPOMENA Dinamički opseg prijemnika se obično izražava u decibelima.

  srpski
  

  odnos maksimalne ulazne snage prijemnika i osetljivosti NAPOMENA Dinamički opseg prijemnika se obično izražava u decibelima.

• preopterećenje prijemnika maksimalna ulazna snaga prijemnika receiver overload maximum receiver input power
  engleski
  

  the upper limit of the input signal power at the optical receiver beyond which the specified quality of performances cannot be maintained NOTE 1 For digital systems the maximum input power is the input level beyond which the BER exceeds a specified value. NOTE 2 For analog systems the maximum input power is the input level beyond which the SNR exceeds a specified value.

  srpski
  

  gornja granica snage ulaznog signala na optičkom prijemniku, iznad koje se zadati kvalitet karakteristike ne može održati NAPOMENA 1 Za digitalne sisteme, maksimalna ulazna snaga je nivo na ulazu iznad kojeg BER prevazilazi određenu vrednost. NAPOMENA 2 Za analogne sisteme, maksimalna ulazna snaga je nivo na ulazu iznad kojeg SNR prevazilazi određenu vrednost.

  srpski
  

  gornja granica snage ulaznog signala na optičkom prijemniku, iznad koje se zadati kvalitet karakteristike ne može održati NAPOMENA 1 Za digitalne sisteme, maksimalna ulazna snaga je nivo na ulazu iznad kojeg BER prevazilazi određenu vrednost. NAPOMENA 2 Za analogne sisteme, maksimalna ulazna snaga je nivo na ulazu iznad kojeg SNR prevazilazi određenu vrednost.

• referentna površina (optičkog vlakna) reference surface (of an optical fibre)
  engleski
  

  the cylindrical surface of an optical fibre to which reference is made for jointing purposes NOTE The reference surface is typically the cladding or primary coating surface. In rare circumstances it could be the core surface.

  srpski
  

  cilindrična površina optičkog vlakna sa kojom se računa pri spajanju NAPOMENA Referentna površina je obično površina omotača ili površina primarne zaštite vlakna. U retkim slučajevima ona može biti površina jezgra.

  srpski
  

  cilindrična površina optičkog vlakna sa kojom se računa pri spajanju NAPOMENA Referentna površina je obično površina omotača ili površina primarne zaštite vlakna. U retkim slučajevima ona može biti površina jezgra.

• centar referentne površine reference surface centre
  engleski
  

  for a cross-section of an optical fibre it is the centre of that circle which best fits the outer limit of the reference surface NOTE 1 The reference surface centre may not be the same as the core and cladding centres. NOTE 2 The method of best fitting has to be specified.

  srpski
  

  centar kruga na poprečnom preseku optičkog vlakna koji je najbolje prilagođen spoljašnjoj granici referentne površine NAPOMENA 1 Centar referentne površine ne mora biti identičan sa centrom jezgra i centrom omotača. NAPOMENA 2 Mora se specificirati metoda prilagođenosti kruga.

  srpski
  

  centar kruga na poprečnom preseku optičkog vlakna koji je najbolje prilagođen spoljašnjoj granici referentne površine NAPOMENA 1 Centar referentne površine ne mora biti identičan sa centrom jezgra i centrom omotača. NAPOMENA 2 Mora se specificirati metoda prilagođenosti kruga.

• prečnik referentne površine reference surface diameter
  engleski
  

  the diameter of the circle defining the reference surface centre

  srpski
  

  prečnik kruga koji definiše centar referentne površine

  srpski
  

  prečnik kruga koji definiše centar referentne površine

• tolerancija prečnika referentne površine reference surface diameter tolerance
  engleski
  

  the maximum permitted deviation from the nominal values of the reference surface diameter

  srpski
  

  najveće dozvoljeno odstupanje od nazivnih vrednosti prečnika referentne površine

  srpski
  

  najveće dozvoljeno odstupanje od nazivnih vrednosti prečnika referentne površine

• eliptičnost referentne površine reference surface non-circularity
  engleski
  

  the difference between the diameters of the two circles defined by the reference surface tolerance field divided by the reference surface diameter

  srpski
  

  razlika prečnika dva kruga definisana poljem tolerancije referentne površine, podeljena prečnikom referentne površine

  srpski
  

  razlika prečnika dva kruga definisana poljem tolerancije referentne površine, podeljena prečnikom referentne površine

• polje tolerancije referentne površine reference surface tolerance field
  engleski
  

  for a cross-section of an optical fibre it is the region between the circle concentric with the centre of the reference surface circumscribed about the reference surface area and the largest circle, concentric with the first one, that fits into the reference surface

  srpski
  

  oblast u poprečnom preseku optičkog vlakna između kruga koncentričnog sa centrom referentne površine koji obuhvata referentnu površinu i najvećeg kruga koncentričnog sa prvim krugom, upisanog u referentnu površinu

  srpski
  

  oblast u poprečnom preseku optičkog vlakna između kruga koncentričnog sa centrom referentne površine koji obuhvata referentnu površinu i najvećeg kruga koncentričnog sa prvim krugom, upisanog u referentnu površinu

• referentna metoda ispitivanja (optičkih vlakana) RTM reference test method (for optical fibres) RTM
  engleski
  

  a test method for measuring a given characteristic strictly according to the definition of this characteristic, and giving results which are accurate, reproducible and relatable to practical use

  srpski
  

  metoda ispitivanja u kojoj se data karakteristika meri strogo u skladu sa definicijom te karakteristike i koja daje rezultate koji su tačni, reproduktivni i imaju praktičnu primenu

  srpski
  

  metoda ispitivanja u kojoj se data karakteristika meri strogo u skladu sa definicijom te karakteristike i koja daje rezultate koji su tačni, reproduktivni i imaju praktičnu primenu

• reflektansa koeficijent refleksije (energetski) reflectance
  engleski
  

  the ratio of reflected power to incident power for given conditions of spectral composition, polarization and geometrical distribution NOTE In optics, the reflectance is frequently expressed as reflectance density or in percent; in communications applications it is generally expressed as: where Pr is the reflected power; Pi is the incident power.

  srpski
  

  odnos reflektovane i upadne snage za data stanja spektralnog sastava, polarizacije i geometrijske raspodele NAPOMENA U optici, reflektansa se često izražava kao gustina reflektanse ili u procentima; u telekomunikacijama se obično izražava kao gde je: Pr reflektovana snaga; Pi upadna snaga.

  srpski
  

  odnos reflektovane i upadne snage za data stanja spektralnog sastava, polarizacije i geometrijske raspodele NAPOMENA U optici, reflektansa se često izražava kao gustina reflektanse ili u procentima; u telekomunikacijama se obično izražava kao gde je: Pr reflektovana snaga; Pi upadna snaga.

• gustina reflektanse reflectance density
  engleski
  

  the logarithm to base 10 of the reciprocal of the reflectance

  srpski
  

  dekadni logaritam recipročne vrednosti reflektanse

  srpski
  

  dekadni logaritam recipročne vrednosti reflektanse

• refleksija odbijanje reflection
  engleski
  

  the change in direction of an incident wave at an interface between two dissimilar media so that the wave returns partially or totally into the medium from which it originated

  srpski
  

  promena pravca upadnog (incidentnog) talasa na površini razdvajanja dve različite sredine tako da se talas vraća, delimično ili potpuno, u sredinu iz koje je potekao

  srpski
  

  promena pravca upadnog (incidentnog) talasa na površini razdvajanja dve različite sredine tako da se talas vraća, delimično ili potpuno, u sredinu iz koje je potekao

• slabljenje refleksije Frenelovo slabljenje reflection loss Fresnel loss
  engleski
  

  for an optical beam crossing an interface between two different media, the loss due to the reflection at such an interface

  srpski
  

  slabljenje optičkog snopa koji prolazi kroz površinu razdvajanja dve sredine sa različitim indeksima prelamanja, a koje je izazvano refleksijom od površine razdvajanja

  srpski
  

  slabljenje optičkog snopa koji prolazi kroz površinu razdvajanja dve sredine sa različitim indeksima prelamanja, a koje je izazvano refleksijom od površine razdvajanja

• metoda prelomljenog bliskog polja metoda prelomljenog zraka refracted near-field method refracted ray method
  engleski
  

  a test method for measuring the refractive index profile of an optical fibre by scanning the entrance face with the vertex of a high numerical aperture cone of monochromatic light and measuring the change in power of refracted rays NOTE 1 The ITU-T, in Rec. G.651, has recommended this method as reference test method for determining both the geometrical parameters, and the refractive index profile in multimode fibres. NOTE 2 The ITU-T, in Rec. G.650 and G.651, has recommended this method as an alternative test method for determining both the geometrical parameters in single-mode fibres, and for numerical aperture of multimode fibres.

  srpski
  

  metoda merenja profila indeksa prelamanja optičkog vlakna u kojoj se skenira (prebriše) ulazna površina sa vrhom konusa monohromatske svetlosti visoke numeričke aperture i meri promena snage prelomljenih zraka NAPOMENA 1 ITU-T je u Preporuci G.651 ovu metodu preporučio kao referentnu metodu ispitivanja za određivanje oba geometrijska parametra i profila indeksa prelamanja u multimodnim vlaknima. NAPOMENA 2 ITU-T je u Preporukama G.650 i G.651 ovu metodu preporučio kao alternativnu metodu ispitivanja za određivanje oba geometrijska parametra monomodnih vlakana i numeričke aperture multimodnih vlakana.

  srpski
  

  metoda merenja profila indeksa prelamanja optičkog vlakna u kojoj se skenira (prebriše) ulazna površina sa vrhom konusa monohromatske svetlosti visoke numeričke aperture i meri promena snage prelomljenih zraka NAPOMENA 1 ITU-T je u Preporuci G.651 ovu metodu preporučio kao referentnu metodu ispitivanja za određivanje oba geometrijska parametra i profila indeksa prelamanja u multimodnim vlaknima. NAPOMENA 2 ITU-T je u Preporukama G.650 i G.651 ovu metodu preporučio kao alternativnu metodu ispitivanja za određivanje oba geometrijska parametra monomodnih vlakana i numeričke aperture multimodnih vlakana.

• prelomljeni zrak (u optičkom vlaknu) refracted ray (in an optical fibre)
  engleski
  

  in an optical fibre, a ray which is refracted from the core into the cladding NOTE Refracted rays correspond to radiation modes.

  srpski
  

  svetlosni zrak u optičkom vlaknu koji se prelama iz jezgra u omotač NAPOMENA Prelomljeni zraci odgovaraju modovima zračenja.

  srpski
  

  svetlosni zrak u optičkom vlaknu koji se prelama iz jezgra u omotač NAPOMENA Prelomljeni zraci odgovaraju modovima zračenja.

• prelamanje refrakcija refraction
  engleski
  

  the tilt of a beam of light transmitting through an interface between two dissimilar media or the bending of the light beam in a medium whose refractive index is a continuous function of position

  srpski
  

  skretanje svetlosnog snopa koji se prostire kroz površinu razdvajanja različitih sredina ili savijanje svetlosnog snopa u sredini čiji je indeks prelamanja neprekidna funkcija položaja

  srpski
  

  skretanje svetlosnog snopa koji se prostire kroz površinu razdvajanja različitih sredina ili savijanje svetlosnog snopa u sredini čiji je indeks prelamanja neprekidna funkcija položaja

• indeks prelamanja (sredine) (oznaka: n) refractive index (of a medium) index of refraction (symbol: n)
  engleski
  

  at a point in a medium and in a given direction, the ratio of the velocity of light in vacuum to the magnitude of the phase velocity of a sinusoidal plane wave propagating in that given direction

  srpski
  

  u tački sredine i u datom pravcu, odnos brzine svetlosti u vakuumu i fazne brzine sinusoidnog ravanskog talasa koji se prostire u tom datom pravcu

  srpski
  

  u tački sredine i u datom pravcu, odnos brzine svetlosti u vakuumu i fazne brzine sinusoidnog ravanskog talasa koji se prostire u tom datom pravcu

• kontrast indeksa prelamanja (relativna) razlika indeksa prelamanja (oznaka: ) refractive index contrast refractive index (relative) difference (symbol: )
  engleski
  

  a measure of the relative difference in refractive index of the core and the innermost cladding of a fibre, given by: where n1 is the maximum refractive index in the core; n2 is the innermost refractive index of the homogeneous cladding

  srpski
  

  mera relativne razlike indeksa prelamanja jezgra i omotača vlakna najbližeg jezgru, data obrascem: gde je: n1 najveći indeks prelamanja u jezgru; n2 najveći indeks prelamanja u homogenom omotaču najbližem jezgru

  srpski
  

  mera relativne razlike indeksa prelamanja jezgra i omotača vlakna najbližeg jezgru, data obrascem: gde je: n1 najveći indeks prelamanja u jezgru; n2 najveći indeks prelamanja u homogenom omotaču najbližem jezgru

• podmorski kabl sa regeneratorima repeatered submarine cable
  engleski
  

  a powered underwater optical fibre cable, designed for repeatered applications, and suitable for shallow and deep water use, which has been extensively tested to show it can be installed and repaired in-situ, even in worst weather conditions, without any impairment of optical, electrical or mechanical performance or reliability

  srpski
  

  energetski podvodni optički kabl projektovan za primene prenosa sa regeneratorima, pogodan za primenu u plitkoj i dubokoj vodi, koji je opsežno testiran da se pokaže kako se može polagati i održavati na licu mesta, čak i u najlošijim vremenskim uslovima bez bilo kakvih pogoršanja optičkih, električnih ili mehaničkih svojstava ili pouzdanosti

  srpski
  

  energetski podvodni optički kabl projektovan za primene prenosa sa regeneratorima, pogodan za primenu u plitkoj i dubokoj vodi, koji je opsežno testiran da se pokaže kako se može polagati i održavati na licu mesta, čak i u najlošijim vremenskim uslovima bez bilo kakvih pogoršanja optičkih, električnih ili mehaničkih svojstava ili pouzdanosti

• margina rezerve reserve margin
  engleski
  

  an allowance to cover change in link characteristics and effects of maintenance and upgrade activities. It equals the difference between the final and initial loss budgets NOTE The reserve margin is usually expressed in decibels.

  srpski
  

  dodatak kojim se pokrivaju promena karakteristika veze i posledice aktivnosti pri održavanju i dogradnji. Jednaka je razlici između krajnje i početne rezerve slabljenja NAPOMENA Margina rezerve se obično izražava u decibelima.

  srpski
  

  dodatak kojim se pokrivaju promena karakteristika veze i posledice aktivnosti pri održavanju i dogradnji. Jednaka je razlici između krajnje i početne rezerve slabljenja NAPOMENA Margina rezerve se obično izražava u decibelima.

• osetljivost responsivity
  engleski
  

  the ratio of an optical detector's electrical output to its optical input at a given wavelength NOTE 1 The responsivity is generally expressed in amperes per watt or volts per watt of incident radiant power. NOTE 2 Sensitivity is sometimes used as an imprecise synonym for responsivity. NOTE 3 The wavelength interval around the given wavelength may be specified.

  srpski
  

  odnos električnog izlaza optičkog detektora i njegovog optičkog ulaza na datoj talasnoj dužini NAPOMENA 1 Osetljivost se obično izražava u amperima po vatu ili voltima po vatu upadne snage zračenja. NAPOMENA 2 „Sensitivity” se ponekad koristi kao neprecizan sinonim za „responsivity”. NAPOMENA 3 Može biti određen opseg talasnih dužina oko date talasne dužine.

  srpski
  

  odnos električnog izlaza optičkog detektora i njegovog optičkog ulaza na datoj talasnoj dužini NAPOMENA 1 Osetljivost se obično izražava u amperima po vatu ili voltima po vatu upadne snage zračenja. NAPOMENA 2 „Sensitivity” se ponekad koristi kao neprecizan sinonim za „responsivity”. NAPOMENA 3 Može biti određen opseg talasnih dužina oko date talasne dužine.

• rebrasti talasovod rib waveguide
  engleski
  

  a type of strip waveguide structure in which lateral confinement is provided by a reduced thickness in the guiding layer at the sides of the guide, so that its geometrical shape is like a rib protruding from a plane NOTE Sometimes used as synonym for ridge waveguide.

  srpski
  

  tip trakaste talasovodne strukture u kojoj je obezbeđeno bočno ograničenje redukovanom debljinom u sloju vođenja na stranama voda, tako da je njegov geometrijski oblik sličan rebru koje je ispupčeno u odnosu na ravan NAPOMENA Ponekad se koristi kao sinonim za nabrani talasovod.

  srpski
  

  tip trakaste talasovodne strukture u kojoj je obezbeđeno bočno ograničenje redukovanom debljinom u sloju vođenja na stranama voda, tako da je njegov geometrijski oblik sličan rebru koje je ispupčeno u odnosu na ravan NAPOMENA Ponekad se koristi kao sinonim za nabrani talasovod.

• trakasti kabl ribbon cable
  engleski
  

  a cable in which the optical fibres are arranged in fibre ribbons

  srpski
  

  kabl u kome su optička vlakna raspoređena u trakasta vlakna

  srpski
  

  kabl u kome su optička vlakna raspoređena u trakasta vlakna

• nabrani talasovod ridge waveguide
  engleski
  

  a type of strip waveguide structure in which lateral confinement is provided by a reduced thickness of the cladding layer at the sides of the guide. The geometrical shape is similar to a rib waveguide NOTE Ridge waveguide is sometimes used as a synonym for rib waveguide.

  srpski
  

  tip trakaste talasovodne strukture u kojoj je obezbeđeno bočno ograničenje redukovanom debljinom u sloju omotača na stranama voda. Njegov geometrijski oblik sličan je rebrastom talasovodu NAPOMENA Nabrani talasovod se ponekad koristi kao sinonim za rebrasti talasovod.

  srpski
  

  tip trakaste talasovodne strukture u kojoj je obezbeđeno bočno ograničenje redukovanom debljinom u sloju omotača na stranama voda. Njegov geometrijski oblik sličan je rebrastom talasovodu NAPOMENA Nabrani talasovod se ponekad koristi kao sinonim za rebrasti talasovod.

• ivična heterostruktura talasovoda ridge waveguide heterostructure
  engleski
  

  a laser diode structure ensuring efficient lateral confinement of the radiation by a weak lateral index guiding due to a suitable geometry of the layers NOTE The structure is obtained by a one step epitaxial process, by selective etching of the upper layer, resulting in a top longitudinal ridge, through which current is injected and confined.

  srpski
  

  struktura laserske diode koja obezbeđuje efikasno bočno ograničavanje zračenja slabim bočnim vođenjem pomoću indeksa prelamanja, zahvaljujući odgovarajućoj geometriji slojeva NAPOMENA Struktura je dobijena epitaksijalnim procesom u jednom koraku, selektivnim nagrizanjem gornjeg sloja, koje rezultuje gornjom longitudinalnom ivicom kroz koji se vrši injektiranje i ograničavanje struje.

  srpski
  

  struktura laserske diode koja obezbeđuje efikasno bočno ograničavanje zračenja slabim bočnim vođenjem pomoću indeksa prelamanja, zahvaljujući odgovarajućoj geometriji slojeva NAPOMENA Struktura je dobijena epitaksijalnim procesom u jednom koraku, selektivnim nagrizanjem gornjeg sloja, koje rezultuje gornjom longitudinalnom ivicom kroz koji se vrši injektiranje i ograničavanje struje.

• prstenasti rezonator ring resonator
  engleski
  

  a closed optical path in which the optical radiation circulates in an optical loop in the same direction. Standing waves are possible to exist at particular wavelengths.

  srpski
  

  zatvoreni optički put u kome optičko zračenje kruži u optičkoj petlji u istom smeru. Stojeći talasi mogu postojati na posebnim talasnim dužinama

  srpski
  

  zatvoreni optički put u kome optičko zračenje kruži u optičkoj petlji u istom smeru. Stojeći talasi mogu postojati na posebnim talasnim dužinama

• postupak šipke u cevi rod-in-tube technique
  engleski
  

  a manufacturing process in which a rod placed in a tube is used as a preform

  srpski
  

  proces proizvodnje u kome se šipka, postavljena u cev, koristi kao pretforma

  srpski
  

  proces proizvodnje u kome se šipka, postavljena u cev, koristi kao pretforma

• rasejanje scattering
  engleski
  

  the changes in many directions of an incident wave after striking randomly distributed particles or a rough surface

  srpski
  

  skretanje upadnog talasa u mnogo pravaca usled sudara sa slučajno raspoređenim česticama ili neravnom površinom

  srpski
  

  skretanje upadnog talasa u mnogo pravaca usled sudara sa slučajno raspoređenim česticama ili neravnom površinom

• generisanje drugog harmonika second harmonic generation
  engleski
  

  non-linear optical effect, which can be obtained in some crystals, which (partially) converts optical radiation to its doubled frequency NOTE Second harmonic generation is used as a means of producing short wavelength light or, in some instruments (autocorrelators), to measure ultrashort pulses.

  srpski
  

  nelinearni optički efekat koji se može postići u nekim kristalima, koji deo optičkog zračenja pretvara u zračenje dvostruko veće frekvencije NAPOMENA Generisanje drugog harmonika koristi se za proizvodnju svetlosti male talasne dužine ili, u nekim instrumentima (autokorelatorima), za merenje vrlo kratkih impulsa.

  srpski
  

  nelinearni optički efekat koji se može postići u nekim kristalima, koji deo optičkog zračenja pretvara u zračenje dvostruko veće frekvencije NAPOMENA Generisanje drugog harmonika koristi se za proizvodnju svetlosti male talasne dužine ili, u nekim instrumentima (autokorelatorima), za merenje vrlo kratkih impulsa.

• sekundarna zaštita vlakna secondary coating
  engleski
  

  a coating applied directly to the primary coating, of one or more fibres, to reinforce the protection of the optical fibre during handling and cabling

  srpski
  

  zaštita naneta direktno na primarnu zaštitu jednog ili više vlakana da bi se pojačala zaštita optičkog vlakna u toku rukovanja i kabliranja

  srpski
  

  zaštita naneta direktno na primarnu zaštitu jednog ili više vlakana da bi se pojačala zaštita optičkog vlakna u toku rukovanja i kabliranja

• samonosivi kabl self-supporting cable
  engleski
  

  an aerial cable which does not need a separate means of support

  srpski
  

  nadzemni kabl koji ne zahteva poseban nosač kao oslonac

  srpski
  

  nadzemni kabl koji ne zahteva poseban nosač kao oslonac

• Selmerova jednačina Sellmeier equation
  engleski
  

  a functional form for the group delay per unit length, (), for an optical fibre NOTE The Sellmeier equation can be written as follows: () = A + B2 + C-2 + D4 + E-4 (5-terms) or () = A + B2 + C-2 (3-terms) where A, B, C, D, and E are fit parameters. The 3-term Sellmeier form can be written as: () = 0 + (S0/8)( – 02/)2 0 is the relative group delay at the zero-dispersion wavelength 0 S0 is the zero-dispersion slope. This formula is assumed for dispersion-unshifted fibre and yields as the chromatic dispersion coefficient: D() = d()/d = (S0/4)(1 – 04/4)

  srpski
  

  funkcija, (), grupnog kašnjenja optičkog vlakna po jedinici dužine NAPOMENA Selmerova jednačina može biti napisana na sledeći način: () = A + B2 + C-2 + D4 + E-4 (5 članova) ili () = A + B2 + C-2 (3 člana) gde su A, B, C, D i E parametri dobijeni fitovanjem. Tročlana Selmerova formula može biti napisana kao: () = 0 + (S0/8)( – 02/)2 gde je: 0 relativno grupno kašnjenje na talasnoj dužini nulte disperzije 0; S0 nagib nulte disperzije. Ova formula važi za vlakno sa nepomerenom disperzijom i na osnovu nje se za koeficijent hromatske disperzije dobija: D() = d()/d = (S0/4)(1 – 04/4)

  srpski
  

  funkcija, (), grupnog kašnjenja optičkog vlakna po jedinici dužine NAPOMENA Selmerova jednačina može biti napisana na sledeći način: () = A + B2 + C-2 + D4 + E-4 (5 članova) ili () = A + B2 + C-2 (3 člana) gde su A, B, C, D i E parametri dobijeni fitovanjem. Tročlana Selmerova formula može biti napisana kao: () = 0 + (S0/8)( – 02/)2 gde je: 0 relativno grupno kašnjenje na talasnoj dužini nulte disperzije 0; S0 nagib nulte disperzije. Ova formula važi za vlakno sa nepomerenom disperzijom i na osnovu nje se za koeficijent hromatske disperzije dobija: D() = d()/d = (S0/4)(1 – 04/4)

• poluprovodnički laser semiconductor laser
  engleski
  

  a laser device with a semiconductor as the active medium

  srpski
  

  laser sa poluprovodnikom kao aktivnom sredinom

  srpski
  

  laser sa poluprovodnikom kao aktivnom sredinom

• poluprovodnički optički pojačavač SOA poluprovodnički laserski pojačavač SLA pojačavač laserska dioda LDA semiconductor optical amplifier SOA semiconductor laser amplifier SLA laser diode amplifier LDA
  engleski
  

  an optical amplifier in which the active optical waveguide is formed by a semiconductor laser diode structure, which will be electrically pumped

  srpski
  

  optički pojačavač kod kojeg je aktivni optički talasovod formiran od diodne strukture poluprovodničkog lasera, koja će se pobuđivati električno

  srpski
  

  optički pojačavač kod kojeg je aktivni optički talasovod formiran od diodne strukture poluprovodničkog lasera, koja će se pobuđivati električno

• prag detekcije osetljivost sensitivity detection threshold
  engleski
  

  the minimum power required to achieve a specified quality of performance NOTE 1 Output signal to noise ratio, error rate, etc. are typical performance measures. NOTE 2 Sensitivity is sometimes used as an imprecise synonym for responsivity.

  srpski
  

  najmanja optička snaga potrebna za postizanje radnih karakteristika specificiranog kvaliteta NAPOMENA 1 Odnos signal–šum na izlazu, verovatnoća greške, itd. tipični su pokazatelji kvaliteta performansi. NAPOMENA 2 „Sensitivity” se ponekad koristi kao neprecizan sinonim za „responsivity”.

  srpski
  

  najmanja optička snaga potrebna za postizanje radnih karakteristika specificiranog kvaliteta NAPOMENA 1 Odnos signal–šum na izlazu, verovatnoća greške, itd. tipični su pokazatelji kvaliteta performansi. NAPOMENA 2 „Sensitivity” se ponekad koristi kao neprecizan sinonim za „responsivity”.

• omotač sheath
  engleski
  

  a cable element surrounding the cable core to provide mechanical and environmental protection NOTE There may be more than one sheath in a cable, according to the required degree of protection.

  srpski
  

  element kabla koji okružuje jezgro kabla da bi obezbedio zaštitu od mehaničkih uticaja i uticaja okoline NAPOMENA Može postojati više od jednog omotača u kablu, u skladu sa zahtevanim stepenom zaštite.

  srpski
  

  element kabla koji okružuje jezgro kabla da bi obezbedio zaštitu od mehaničkih uticaja i uticaja okoline NAPOMENA Može postojati više od jednog omotača u kablu, u skladu sa zahtevanim stepenom zaštite.

• šum sačme shot noise
  engleski
  

  random noise due to the fact that electric current is constituted by movement of discrete charge carriers

  srpski
  

  slučajni šum koji je posledica činjenice da električna struja nastaje kretanjem diskretnih nosilaca naelektrisanja

  srpski
  

  slučajni šum koji je posledica činjenice da električna struja nastaje kretanjem diskretnih nosilaca naelektrisanja

• metoda bočnog ispitivanja side-view method
  engleski
  

  a test method for determining geometrical parameters of single-mode fibres by lateral illumination of the fibre samples with a collimated beam and measuring the intensity distribution of light which is refracted into the fibre NOTE The ITU-T, in Rec. G.650, has recommended this method as an alternative test method for determining geometrical parameters of single-mode fibres.

  srpski
  

  metoda ispitivanja za određivanje geometrijskih parametara monomodnih vlakana bočnim osvetljavanjem uzoraka vlakana sa kolimiranim snopom i merenjem raspodele jačine svetlosti prelomljene u vlaknu NAPOMENA ITU-T je u Preporuci G.650 ovu metodu preporučio kao alternativnu metodu ispitivanja za određivanje geometrijskih parametara monomodnih vlakana.

  srpski
  

  metoda ispitivanja za određivanje geometrijskih parametara monomodnih vlakana bočnim osvetljavanjem uzoraka vlakana sa kolimiranim snopom i merenjem raspodele jačine svetlosti prelomljene u vlaknu NAPOMENA ITU-T je u Preporuci G.650 ovu metodu preporučio kao alternativnu metodu ispitivanja za određivanje geometrijskih parametara monomodnih vlakana.

• odnos signal–šum (u prijemniku) odnos S–N SNR signal-to-noise ratio (at the receiver) S/N ratio SNR
  engleski
  

  ratio between electrical signal power and electrical noise power at the output of the receiver (i.e. after electro-optic conversion)

  srpski
  

  odnos snage električnog signala i snage električnog šuma na izlazu prijemnika (tj. nakon elektrooptičke konverzije)

  srpski
  

  odnos snage električnog signala i snage električnog šuma na izlazu prijemnika (tj. nakon elektrooptičke konverzije)

• laserska dioda sa jednim (longitudinalnim) modom single (longitudinal) mode laser diode
  engleski
  

  a laser diode operating stably in a single longitudinal mode, i.e. at a single wavelength

  srpski
  

  laserska dioda koja radi stabilno u jednom longitudinalnom modu, tj. na jednoj talasnoj dužini

  srpski
  

  laserska dioda koja radi stabilno u jednom longitudinalnom modu, tj. na jednoj talasnoj dužini

• laserska dioda sa jednim prostornim modom single spatial mode laser diode
  engleski
  

  a laser diode operating stably on the lowest order spatial mode

  srpski
  

  laserska dioda koja radi stabilno u prostornom modu najnižeg reda

  srpski
  

  laserska dioda koja radi stabilno u prostornom modu najnižeg reda

• monomodno vlakno jednomodno vlakno SM vlakno single-mode fibre SM fibre monomode fibre (deprecated)
  engleski
  

  an optical fibre in which the radiation of only one bound mode can propagate at the wavelength of interest NOTE The lowest order bound mode may consist of a pair of orthogonally polarized fields.

  srpski
  

  optičko vlakno u kojem se može prostirati samo zračenje jednog vođenog moda na datoj talasnoj dužini NAPOMENA Vođeni mod najnižeg reda može se sastojati od para ortogonalnih polarizovanih polja.

  srpski
  

  optičko vlakno u kojem se može prostirati samo zračenje jednog vođenog moda na datoj talasnoj dužini NAPOMENA Vođeni mod najnižeg reda može se sastojati od para ortogonalnih polarizovanih polja.

• nemeridijalni zrak kosi zrak skew ray
  engleski
  

  a ray that does not intersect the fibre axis and is not parallel to it

  srpski
  

  svetlosni zrak koji ne seče osu vlakna i koji nije paralelan sa njom

  srpski
  

  svetlosni zrak koji ne seče osu vlakna i koji nije paralelan sa njom

• osna interferometrija mikroskopija osne interferencije slab interferometry axial slab interferometry axial interference microscopy
  engleski
  

  the method whereby the refractive index profile of an optical fibre is measured by using an interferometer which scans across the end face, perpendicular to the optic axis, of a thin slab of the optical fibre

  srpski
  

  metoda u kojoj se profil indeksa prelamanja optičkog vlakna meri korišćenjem interferometra koji skenira (prebrisava) završnu površinu, upravnu na optičku osu, tanke ploče optičkog vlakna

  srpski
  

  metoda u kojoj se profil indeksa prelamanja optičkog vlakna meri korišćenjem interferometra koji skenira (prebrisava) završnu površinu, upravnu na optičku osu, tanke ploče optičkog vlakna

• pločasti talasovod slab waveguide
  engleski
  

  an optical waveguide structure in which field confinement is provided in one dimension only, so that propagation is forced in a bidimensional layer

  srpski
  

  optička talasovodna struktura u kojoj se polje ograničava na samo jednu dimenziju, tako da se prostiranje kanališe na dvodimenzionalni sloj

  srpski
  

  optička talasovodna struktura u kojoj se polje ograničava na samo jednu dimenziju, tako da se prostiranje kanališe na dvodimenzionalni sloj

• navlaka sleeve
  engleski
  

  a precision part of the adapter used to mechanically align two ferrules

  srpski
  

  precizno izrađen deo adaptera koji se koristi da bi mehanički poravnao dve ferule

  srpski
  

  precizno izrađen deo adaptera koji se koristi da bi mehanički poravnao dve ferule

• kabl sa žlebovima u jezgru kabl sa (V-) žlebovima slotted core cable (V-) grooved core cable
  engleski
  

  a cable in which the fibre units (e.g. one or more fibres or fibre ribbons or tubes containing them) are arranged in helical slots or grooves in the circular cable core (or in multiple cable cores)

  srpski
  

  kabl u kome su jedinice vlakana (npr. jedno ili više vlakana ili trakastih vlakana ili cevčica koje ih sadrže) raspoređene u helikoidalne otvore ili žlebove u kružnom jezgru kabla (ili u višestrukim jezgrima kabla)

  srpski
  

  kabl u kome su jedinice vlakana (npr. jedno ili više vlakana ili trakastih vlakana ili cevčica koje ih sadrže) raspoređene u helikoidalne otvore ili žlebove u kružnom jezgru kabla (ili u višestrukim jezgrima kabla)

• efikasnost izvora source power efficiency
  engleski
  

  the ratio of emitted optical power of a source to the input power which is generally electrical power

  srpski
  

  odnos emitovane optičke snage izvora i snage koju troši izvor, obično električne

  srpski
  

  odnos emitovane optičke snage izvora i snage koju troši izvor, obično električne

• prostorna koherencija spatial coherence space coherence
  engleski
  

  coherence such that the electromagnetic fields are correlated in a region of space

  srpski
  

  koherencija pri kojoj su elektromagnetska polja u korelaciji u izvesnom domenu prostora

  srpski
  

  koherencija pri kojoj su elektromagnetska polja u korelaciji u izvesnom domenu prostora

• spektralna iradijansa spektralna ozračenost spectral irradiance
  engleski
  

  quotient of the irradiance contained in an elementary wavelength range at a given wavelength, by that range

  srpski
  

  količnik iradijanse sadržane u elementarnom opsegu talasnih dužina oko date talasne dužine i širine tog opsega

  srpski
  

  količnik iradijanse sadržane u elementarnom opsegu talasnih dužina oko date talasne dužine i širine tog opsega

• spektralna linija spectral line
  engleski
  

  a narrow range of emitted or absorbed wavelengths corresponding to the quasi-monochromatic radiation emitted or absorbed in a transition between levels of a quantum mechanical system

  srpski
  

  uzan pojas emitovanih ili apsorbovanih talasnih dužina koji odgovara kvazimonohromatskom zračenju emitovanom ili apsorbovanom pri prelazu između nivoa kvantnog mehaničkog sistema

  srpski
  

  uzan pojas emitovanih ili apsorbovanih talasnih dužina koji odgovara kvazimonohromatskom zračenju emitovanom ili apsorbovanom pri prelazu između nivoa kvantnog mehaničkog sistema

• širina spektralne linije spectral linewidth
  engleski
  

  a measure of the wavelength range of a spectral line

  srpski
  

  razlika talasnih dužina na krajevima spektralne linije

  srpski
  

  razlika talasnih dužina na krajevima spektralne linije

• spektralna radijansa spectral radiance
  engleski
  

  quotient of the radiance contained in an elementary wavelength range at a given wavelength, by that range

  srpski
  

  količnik radijanse sadržane u elementarnom opsegu talasnih dužina oko date talasne dužine i širine tog opsega

  srpski
  

  količnik radijanse sadržane u elementarnom opsegu talasnih dužina oko date talasne dužine i širine tog opsega

• spektralna osetljivost spectral responsivity
  engleski
  

  the responsivity as a function of wavelength NOTE The spectral responsivity can be given either as a continuous curve or as a set of discrete values.

  srpski
  

  osetljivost u funkciji talasne dužine NAPOMENA Spektralna osetljivost može biti izražena bilo kao kontinualna kriva bilo kao skup diskretnih vrednosti.

  srpski
  

  osetljivost u funkciji talasne dužine NAPOMENA Spektralna osetljivost može biti izražena bilo kao kontinualna kriva bilo kao skup diskretnih vrednosti.

• spektralna širina (oznaka: ) spectral width (symbol: )
  engleski
  

  a measure of the wavelength range of a spectrum or spectral characteristic

  srpski
  

  razlika talasnih dužina koje ograničavaju opseg talasnih dužina spektra ili spektralnu karakteristiku

  srpski
  

  razlika talasnih dužina koje ograničavaju opseg talasnih dužina spektra ili spektralnu karakteristiku

• držač nerazdvojivog spoja splice holder
  engleski
  

  a device in which a number of protected optical fibre splices are stored NOTE A splice holder may or may not be a part of a splice organizer.

  srpski
  

  sklop u kojem se smešta izvestan broj zaštićenih nerazdvojivih spojeva optičkih vlakana NAPOMENA Držač nerazdvojivog spoja može, ali ne mora, biti deo elementa za razmeštanje nerazdvojivih spojeva.

  srpski
  

  sklop u kojem se smešta izvestan broj zaštićenih nerazdvojivih spojeva optičkih vlakana NAPOMENA Držač nerazdvojivog spoja može, ali ne mora, biti deo elementa za razmeštanje nerazdvojivih spojeva.

• gubici nerazdvojivog spoja splice loss
  engleski
  

  the insertion loss attributable to an optical fibre splice

  srpski
  

  uneseni gubici koji se mogu pripisati nerazdvojivom spoju optičkih vlakana

  srpski
  

  uneseni gubici koji se mogu pripisati nerazdvojivom spoju optičkih vlakana

• element za razmeštanje nerazdvojivih spojeva kutija za nerazdvojive spojeve splice organizer splice box
  engleski
  

  a device which contains and organizes splice holder(s) and/or protected optical fibre splices and excess fibre length required for the splicing procedure. NOTE The splice organizer protects the fibre and the fibre splices against mechanical damage, may control the minimum permissible bending radius, and permits a stress-free storage of the fibres in a orderly manner. The splice organizers are intended for use in closure.

  srpski
  

  sklop koji sadrži i raspoređuje držač(e) nerazdvojivih spojeva i/ili zaštićene nerazdvojive spojeve optičkih vlakana i rezervne dužine vlakna koje su potrebne u postupku spajanja NAPOMENA Element za razmeštanje nerazdvojivih spojeva štiti vlakna i njihove nerazdvojive spojeve od mehaničkih oštećenja, može kontrolisati minimalno dozvoljeni poluprečnik savijanja i obezbeđuje čuvanje vlakana od naprezanja na uređen način. Elementi za razmeštanje nerazdvojivih spojeva su predviđeni za primenu u spojnicama.

  srpski
  

  sklop koji sadrži i raspoređuje držač(e) nerazdvojivih spojeva i/ili zaštićene nerazdvojive spojeve optičkih vlakana i rezervne dužine vlakna koje su potrebne u postupku spajanja NAPOMENA Element za razmeštanje nerazdvojivih spojeva štiti vlakna i njihove nerazdvojive spojeve od mehaničkih oštećenja, može kontrolisati minimalno dozvoljeni poluprečnik savijanja i obezbeđuje čuvanje vlakana od naprezanja na uređen način. Elementi za razmeštanje nerazdvojivih spojeva su predviđeni za primenu u spojnicama.

• metoda razdvajanja motalice split-mandrel method
  engleski
  

  a test method for determining the cut-off wavelength of a single-mode fibre in which the fibre curvature prescribed by the transmitted power technique is obtained by means of a mandrel split in two identical parts which can be displaced, so that the full turn of 360° actually consists of two arcs of 180° connected by tangents NOTE The ITU-T, in Rec. G.650, has recommended this method as an alternative test method for the cut-off wavelength of a single-mode fibre.

  srpski
  

  metoda ispitivanja za određivanje granične talasne dužine monomodnog vlakna u kojem se zakrivljenje vlakna propisano metodom prenete snage dobija pomoću motalice rasečene na dva identična dela, koji se mogu razdvojiti, tako da potpunu rotaciju od 360 stvarno sačinjavaju dva luka od 180 povezana po tangentama NAPOMENA ITU-T je u Preporuci G.650 ovu metodu preporučio kao alernativnu metodu ispitivanja za određivanje granične talasne dužine monomodnog vlakna.

  srpski
  

  metoda ispitivanja za određivanje granične talasne dužine monomodnog vlakna u kojem se zakrivljenje vlakna propisano metodom prenete snage dobija pomoću motalice rasečene na dva identična dela, koji se mogu razdvojiti, tako da potpunu rotaciju od 360 stvarno sačinjavaju dva luka od 180 povezana po tangentama NAPOMENA ITU-T je u Preporuci G.650 ovu metodu preporučio kao alernativnu metodu ispitivanja za određivanje granične talasne dužine monomodnog vlakna.

• spontana emisija spontano zračenje spontaneous emission
  engleski
  

  electromagnetic radiation emitted when the internal energy of a quantum mechanical system drops from an excited level to a lower level spontaneously, i.e. without regard to the simultaneous presence of similar radiation

  srpski
  

  elektromagnetsko zračenje koje se emituje kada unutrašnja energija kvantnog mehaničkog sistema spontano opadne sa pobuđenog nivoa na niži nivo, bez obzira na jednovremeno prisustvo sličnog zračenja

  srpski
  

  elektromagnetsko zračenje koje se emituje kada unutrašnja energija kvantnog mehaničkog sistema spontano opadne sa pobuđenog nivoa na niži nivo, bez obzira na jednovremeno prisustvo sličnog zračenja

• zvezdasti sklop za grananje zvezdasti sprežnik (napušten) star branching device star coupler (deprecated)
  engleski
  

  a branching device in which power may be either distributed from one or several input ports to a large number of output ports or combined from several input ports to a smaller number of output ports

  srpski
  

  sklop za grananje u kome se optička snaga može raspodeljivati sa jednog ili više ulaznih pristupa na veliki broj izlaznih pristupa ili se može kombinovati sa nekoliko ulaznih pristupa na manji broj izlaznih pristupa

  srpski
  

  sklop za grananje u kome se optička snaga može raspodeljivati sa jednog ili više ulaznih pristupa na veliki broj izlaznih pristupa ili se može kombinovati sa nekoliko ulaznih pristupa na manji broj izlaznih pristupa

• vlakno sa stepenastom promenom indeksa prelamanja step index fibre
  engleski
  

  an optical fibre having a step index profile

  srpski
  

  optičko vlakno koje ima stepenasti profil indeksa prelamanja

  srpski
  

  optičko vlakno koje ima stepenasti profil indeksa prelamanja

• stepenasti profil indeksa prelamanja step index profile
  engleski
  

  a refractive index profile characterized by a constant refractive index within the core, and an ideally sharp decrease in the refractive index at the core-cladding interface

  srpski
  

  profil indeksa prelamanja koji karakteriše konstantni indeks prelamanja u jezgru i naglo smanjenje indeksa prelamanja na granici jezgra i omotača

  srpski
  

  profil indeksa prelamanja koji karakteriše konstantni indeks prelamanja u jezgru i naglo smanjenje indeksa prelamanja na granici jezgra i omotača

• stimulisana emisija stimulated emission
  engleski
  

  radiation emitted when the internal energy of a quantum mechanical system undergoes a transition from an excited level to a lower level which is induced by the presence of radiant energy at the same frequency; the emitted photon has also the same phase, polarization, and direction of the exciting one. NOTE An example is the radiation from an injection laser diode above lasing threshold.

  srpski
  

  zračenje koje se emituje kada unutrašnja energija kvantnog mehaničkog sistema opadne sa pobuđenog nivoa na niži nivo, pri čemu se ovaj prelaz izaziva prisustvom energije zračenja na istoj frekvenciji; emitovani foton ima takođe istu fazu, polarizaciju i smer kao i pobudni NAPOMENA Primer je zračenje iz diode injekcionog lasera iznad praga laserskog efekta.

  srpski
  

  zračenje koje se emituje kada unutrašnja energija kvantnog mehaničkog sistema opadne sa pobuđenog nivoa na niži nivo, pri čemu se ovaj prelaz izaziva prisustvom energije zračenja na istoj frekvenciji; emitovani foton ima takođe istu fazu, polarizaciju i smer kao i pobudni NAPOMENA Primer je zračenje iz diode injekcionog lasera iznad praga laserskog efekta.

• použeni kabl stranded cable
  engleski
  

  a cable with several fibre units stranded around a central member

  srpski
  

  kabl sa više jedinica vlakana použenih oko centralnog člana

  srpski
  

  kabl sa više jedinica vlakana použenih oko centralnog člana

• element za rasterećenje strength member
  engleski
  

  a cable element, metallic or not, that mechanically reinforces the cable, in particular against tension or compression

  srpski
  

  element kabla, metalni ili nemetalni, koji mehanički ojačava kabl, posebno od istezanja i sabijanja

  srpski
  

  element kabla, metalni ili nemetalni, koji mehanički ojačava kabl, posebno od istezanja i sabijanja

• trakasti talasovod strip waveguide
  engleski
  

  an optical waveguide structure in which field confinement is provided in two dimensions, so that propagation is forced in one direction only

  srpski
  

  optička talasovodna struktura u kojoj se polje ograničava na dve dimenzije, tako da se prostiranje kanališe na samo jedan pravac

  srpski
  

  optička talasovodna struktura u kojoj se polje ograničava na dve dimenzije, tako da se prostiranje kanališe na samo jedan pravac

• multipleksiranje pomoćnih nosećih učestanosti SCM sub-carrier multiplexing SCM
  engleski
  

  a multiplexing technique which uses high-frequency carriers modulated by the signal to be transmitted NOTE Several high-frequency carriers of different frequencies are usually used simultaneously to transmit different signals. The channels can easily be separated at the receiver by means of high frequency channel filters.

  srpski
  

  tehnika multipleksiranja koja koristi nosioce na visokim učestanostima, modulisane signalom koji treba da se prenese NAPOMENA Nekoliko nosilaca visokih učestanosti na različitim učestanostima obično se simultano koriste radi prenošenja različitih signala. Kanali se u prijemniku jednostavno mogu razdvojiti korišćenjem filtara propusnika opsega visokih učestanosti.

  srpski
  

  tehnika multipleksiranja koja koristi nosioce na visokim učestanostima, modulisane signalom koji treba da se prenese NAPOMENA Nekoliko nosilaca visokih učestanosti na različitim učestanostima obično se simultano koriste radi prenošenja različitih signala. Kanali se u prijemniku jednostavno mogu razdvojiti korišćenjem filtara propusnika opsega visokih učestanosti.

• podmorski kabl submarine cable
  engleski
  

  a cable intended for installation in deep water

  srpski
  

  kabl koji je predviđen za polaganje u duboku vodu

  srpski
  

  kabl koji je predviđen za polaganje u duboku vodu

• superluminescencija superradijansa superluminescence superradiance
  engleski
  

  amplification of spontaneous emission in a gain medium, characterized by moderate line narrowing and moderate directionality. NOTE This process is generally distinguished from lasing action by the absence of feedback and hence the absence of well-defined modes of oscillation.

  srpski
  

  pojačanje spontanog zračenja u pojačavanoj sredini koje karakteriše umereno suženje linije i umerena usmerenost NAPOMENA Ovaj proces se u principu razlikuje od laserskog zračenja po odsustvu povratne sprege pa stoga i po odustvu jasno definisanih modova osilovanja.

  srpski
  

  pojačanje spontanog zračenja u pojačavanoj sredini koje karakteriše umereno suženje linije i umerena usmerenost NAPOMENA Ovaj proces se u principu razlikuje od laserskog zračenja po odsustvu povratne sprege pa stoga i po odustvu jasno definisanih modova osilovanja.

• superluminescentna svetlosna dioda superzračeća dioda SRD superluminescent LED superradiant diode SRD
  engleski
  

  a junction semiconductor device which emits an optical radiation through the superluminescence effect

  srpski
  

  spojna poluprovodnička komponenta koja emituje optičko zračenje pomoću efekta superluminescencije

  srpski
  

  spojna poluprovodnička komponenta koja emituje optičko zračenje pomoću efekta superluminescencije

• svetlosna dioda sa površinskim zračenjem SLED surface emitting light emitting diode SLED
  engleski
  

  a light emitting diode which emits optical radiation normal to the plane of the junction

  srpski
  

  svetlosna dioda koja emituje optičko zračenje normalno na ravan spoja

  srpski
  

  svetlosna dioda koja emituje optičko zračenje normalno na ravan spoja

• površinski talas surface wave
  engleski
  

  an electromagnetic wave which travels along the surface separating two media in a manner determined by the geometrical shape of the surface and the properties of the media near that surface

  srpski
  

  elektromagnetski talas koji se prostire duž površine koja razdvaja dve sredine na način određen geometrijskim oblikom površine i svojstvima sredina u blizini te površine

  srpski
  

  elektromagnetski talas koji se prostire duž površine koja razdvaja dve sredine na način određen geometrijskim oblikom površine i svojstvima sredina u blizini te površine

• sz použeni kabl sz stranded cable
  engleski
  

  a stranded cable where the stranding direction is periodically inverted

  srpski
  

  použeni kabl kod kojeg se smer použavanja periodično invertuje

  srpski
  

  použeni kabl kod kojeg se smer použavanja periodično invertuje

• konusno vlakno tapered fibre
  engleski
  

  an optical fibre whose diameter increases or decreases monotonically with distance along the fibre axis

  srpski
  

  optičko vlakno čiji se prečnik povećava ili smanjuje monotono sa rastojanjem duž ose vlakna

  srpski
  

  optičko vlakno čiji se prečnik povećava ili smanjuje monotono sa rastojanjem duž ose vlakna

• T-sklop za grananje T-sprežnik (napušten) tee-branching device T-branching device tee-coupler (deprecated) T-coupler (deprecated)
  engleski
  

  a passive branching device that connects three ports

  srpski
  

  pasivni sklop za grananje koji povezuje tri pristupa

  srpski
  

  pasivni sklop za grananje koji povezuje tri pristupa

• privremeni spoj temporary joint
  engleski
  

  a device or mechanical fixture for temporarily aligning two fibre ends into a reproducible, low loss joint NOTE Temporary joints are, for example, a precision v-groove vacuum chuck, micromanipulator or a fusion or a mechanical splice.

  srpski
  

  element ili mehanička podloga za pričvršćenje za privremeno poravnavanje krajeva dva vlakna u obnovljivi spoj, malih gubitaka NAPOMENA Privremeni spojevi su, na primer, precizna v-žlebna vakuumska stezaljka, mikromanipulator ili stopljeni, ili mehanički spoj.

  srpski
  

  element ili mehanička podloga za pričvršćenje za privremeno poravnavanje krajeva dva vlakna u obnovljivi spoj, malih gubitaka NAPOMENA Privremeni spojevi su, na primer, precizna v-žlebna vakuumska stezaljka, mikromanipulator ili stopljeni, ili mehanički spoj.

• teorijska vrednost granične talasne dužine (optičkog vlakna) theoretical cut-off wavelength (of an optical fibre)
  engleski
  

  free space wavelength above which the fundamental mode is the only bound mode of the optical fibre NOTE Generally it corresponds to the cut-off wavelength of the LP11 mode.

  srpski
  

  talasna dužina u slobodnom prostoru iznad koje je osnovni mod jedini vođeni mod optičkog vlakna NAPOMENA U opštem slučaju ona odgovara graničnoj talasnoj dužini moda LP11.

  srpski
  

  talasna dužina u slobodnom prostoru iznad koje je osnovni mod jedini vođeni mod optičkog vlakna NAPOMENA U opštem slučaju ona odgovara graničnoj talasnoj dužini moda LP11.

• termički šum thermal noise
  engleski
  

  noise present in any devices at thermal equilibrium with its surroundings, and due to the average thermal energy of the elements of the device NOTE Thermal noise vanishes when the device temperature approaches zero kelvin.

  srpski
  

  šum prisutan u svakom uređaju koji je u termičkoj ravnoteži sa okruženjem, a posledica je srednje termičke energije elemenata uređaja NAPOMENA Termički šum nestaje kada se temperatura uređaja približi temperaturi od nula kelvina.

  srpski
  

  šum prisutan u svakom uređaju koji je u termičkoj ravnoteži sa okruženjem, a posledica je srednje termičke energije elemenata uređaja NAPOMENA Termički šum nestaje kada se temperatura uređaja približi temperaturi od nula kelvina.

• tankoslojni talasovod thin film waveguide
  engleski
  

  an optical waveguide comprising a thin film which may be dielectric or semiconductor, bound by lower index materials

  srpski
  

  optički talasovod koji se sastoji od tankog sloja koji može biti dielektrik ili poluprovodnik, povezan materijalima niskog indeksa prelamanja

  srpski
  

  optički talasovod koji se sastoji od tankog sloja koji može biti dielektrik ili poluprovodnik, povezan materijalima niskog indeksa prelamanja

• struja praga (poluprovodničkog lasera) threshold current (of a laser diode)
  engleski
  

  the driving current corresponding to lasing threshold

  srpski
  

  pobudna struja koja odgovara pragu laserskog efekta

  srpski
  

  pobudna struja koja odgovara pragu laserskog efekta

• kabl sa čvrstim vođenjem vlakana tight cable
  engleski
  

  a cable in which the optical fibres are not free inside the cable structure

  srpski
  

  kabl u kojem optička vlakna nemaju slobodan položaj u okviru kablovske strukture

  srpski
  

  kabl u kojem optička vlakna nemaju slobodan položaj u okviru kablovske strukture

• vremenska koherencija time coherence temporal coherence
  engleski
  

  coherence such that the electromagnetic fields are correlated over a given time

  srpski
  

  koherencija pri kojoj su elektromagnetska polja u korelaciji u toku određenog vremena

  srpski
  

  koherencija pri kojoj su elektromagnetska polja u korelaciji u toku određenog vremena

• totalna refleksija total reflection total internal reflection (deprecated)
  engleski
  

  the total reflection that occurs when light strikes an interface at angles of incidence greater than the critical angle

  srpski
  

  totalna refleksija nastaje kada svetlost pada na graničnu površinu pod uglom koji je veći od kritičnog ugla

  srpski
  

  totalna refleksija nastaje kada svetlost pada na graničnu površinu pod uglom koji je veći od kritičnog ugla

• prenosna funkcija frekventni odziv transfer function frequency response
  engleski
  

  the ratio of two complex quantities characterizing a signal as a function of frequency at the output and corresponding input of a device NOTE 1 These complex quantities are the Fourier or the Laplace transforms of the signals as a function of time. NOTE 2 For a linear system, the transfer function, is the Laplace or Fourier transform of the impulse response.

  srpski
  

  odnos dve kompleksne veličine koje karakterišu signal u funkciji frekvencije na izlazu i odgovarajućem ulazu uređaja NAPOMENA 1 Ove kompleksne veličine su Furijeove ili Laplasove transformacije signala u funkciji vremena. NAPOMENA 2 Za linearne sisteme, prenosna funkcija je Laplasova ili Furijeova transformacija impulsnog odziva.

  srpski
  

  odnos dve kompleksne veličine koje karakterišu signal u funkciji frekvencije na izlazu i odgovarajućem ulazu uređaja NAPOMENA 1 Ove kompleksne veličine su Furijeove ili Laplasove transformacije signala u funkciji vremena. NAPOMENA 2 Za linearne sisteme, prenosna funkcija je Laplasova ili Furijeova transformacija impulsnog odziva.

• gubici prenosa (optičkog puta) slabljenje prenosa (optičkog puta) transmission loss (of an optical path)
  engleski
  

  the loss of an optical transmission path at a particular wavelength between two consecutive optoelectronic equipments

  srpski
  

  gubici prenosa na određenoj talasnoj dužini duž optičkog puta između dva uzastopna optoelektronska uređaja

  srpski
  

  gubici prenosa na određenoj talasnoj dužini duž optičkog puta između dva uzastopna optoelektronska uređaja

• spektralni prozor transmission window spectral window
  engleski
  

  a wavelength region in an optical waveguide over which the transmission loss is acceptably low such that system operations can be readily achieved

  srpski
  

  opseg talasnih dužina u optičkom talasovodu u kome su gubici prenosa prihvatljivo niski tako da sistem može normalno da funkcioniše

  srpski
  

  opseg talasnih dužina u optičkom talasovodu u kome su gubici prenosa prihvatljivo niski tako da sistem može normalno da funkcioniše

• optički predajni završni uređaj transmit fibre-optic terminal device
  engleski
  

  a fibre-optic terminal device including one or more optical sources, having one or more electrical inputs and one or more optical outputs

  srpski
  

  optički završni uređaj koji sadrži jedan ili više optičkih izvora i koji ima jedan ili više električnih ulaza i jedan ili više optičkih izlaza

  srpski
  

  optički završni uređaj koji sadrži jedan ili više optičkih izvora i koji ima jedan ili više električnih ulaza i jedan ili više optičkih izlaza

• transmitansa transmittance
  engleski
  

  the ratio of transmitted power to incident power for given conditions of spectral composition, polarization and geometrical distribution. NOTE In optics, the transmittance is frequently expressed as transmittance density or in percent; in communications applications it is generally expressed as: where Pt is the transmitted power; Pi is the incident power.

  srpski
  

  odnos prenete i upadne snage za data stanja spektralnog sastava, polarizacije i geometrijske raspodele NAPOMENA U optici se transmitansa često izražava kao gustina transmitanse ili u procentima; u telekomunikacijama se obično izražava kao gde je: Pt preneta snaga; Pi upadna snaga.

  srpski
  

  odnos prenete i upadne snage za data stanja spektralnog sastava, polarizacije i geometrijske raspodele NAPOMENA U optici se transmitansa često izražava kao gustina transmitanse ili u procentima; u telekomunikacijama se obično izražava kao gde je: Pt preneta snaga; Pi upadna snaga.

• gustina transmitanse transmittance density
  engleski
  

  the logarithm to base 10 of the reciprocal of the transmittance

  srpski
  

  dekadni logaritam recipročne vrednosti transmitanse

  srpski
  

  dekadni logaritam recipročne vrednosti transmitanse

• metoda skeniranja propuštenog bliskog polja transmitted near-field scanning method
  engleski
  

  a test method for measuring the refractive index profile of a multimode fibre, or in general the geometric characteristics of an optical fibre, by illuminating the entrance face with an extended source, and measuring the point-by-point radiant emittance of the exit face. NOTE 1 This method can also be used for measuring the mode field diameter of a single-mode fibre provided that the illumination of the entrance face is such as to excite only the fundamental mode of the fibre. NOTE 2 The ITU-T, in Rec. G.650, has recommended this method as reference test method for determining geometrical parameters and as an alternative test method for mode field diameter in single-mode fibres. NOTE 3 The ITU-T, in Rec. G.651, has recommended this method as alternative test method for determining geometrical parameters and the refractive index profile of multimode fibres.

  srpski
  

  metoda merenja profila indeksa prelamanja multimodnog vlakna ili uopšte geometrijskih karakteristika optičkog vlakna, osvetljavanjem ulazne strane proširenim izvorom i merenjem tačku po tačku eksitanse zračenja na izlaznoj strani NAPOMENA 1 Ova metoda može takođe biti korišćena za merenje prečnika polja moda monomodnog vlakna koji obezbeđuje da osvetljavanje ulazne strane bude takvo da pobuđuje samo osnovni mod vlakna. NAPOMENA 2 ITU-T je u Preporuci G.650 ovu metodu preporučio kao referentnu metodu ispitivanja za određivanje geometrijskih parametara i kao alternativnu metodu ispitivanja za merenje prečnika polja moda monomodnih vlakana. NAPOMENA 3 ITU-T je u Preporuci G.651 ovu metodu preporučio kao alternativnu metodu ispitivanja za određivanje geometrijskih parametara i profila indeksa prelamanja multimodnih vlakana.

  srpski
  

  metoda merenja profila indeksa prelamanja multimodnog vlakna ili uopšte geometrijskih karakteristika optičkog vlakna, osvetljavanjem ulazne strane proširenim izvorom i merenjem tačku po tačku eksitanse zračenja na izlaznoj strani NAPOMENA 1 Ova metoda može takođe biti korišćena za merenje prečnika polja moda monomodnog vlakna koji obezbeđuje da osvetljavanje ulazne strane bude takvo da pobuđuje samo osnovni mod vlakna. NAPOMENA 2 ITU-T je u Preporuci G.650 ovu metodu preporučio kao referentnu metodu ispitivanja za određivanje geometrijskih parametara i kao alternativnu metodu ispitivanja za merenje prečnika polja moda monomodnih vlakana. NAPOMENA 3 ITU-T je u Preporuci G.651 ovu metodu preporučio kao alternativnu metodu ispitivanja za određivanje geometrijskih parametara i profila indeksa prelamanja multimodnih vlakana.

• transverzalni električni mod TE mod transverse electric mode TE mode
  engleski
  

  a mode whose electric field vector is normal and whose magnetic field vector is not normal to the direction of propagation NOTE In an optical fibre, TE modes along with TM modes correspond to meridional rays, in the terminology of geometric optics.

  srpski
  

  mod čiji je vektor električnog polja upravan i čiji vektor magnetskog polja nije upravan na pravac prostiranja NAPOMENA U optičkom vlaknu, TE i TM modovi odgovaraju meridijanskim zracima, prema terminologiji geometrijske optike.

  srpski
  

  mod čiji je vektor električnog polja upravan i čiji vektor magnetskog polja nije upravan na pravac prostiranja NAPOMENA U optičkom vlaknu, TE i TM modovi odgovaraju meridijanskim zracima, prema terminologiji geometrijske optike.

• transverzalni elektromagnetski mod TEM mod transverse electromagnetic mode TEM mode
  engleski
  

  a mode whose electric and magnetic field vectors are both normal to the direction of propagation

  srpski
  

  mod čiji su i vektor električnog i vektor magnetskog polja upravni na pravac prostiranja

  srpski
  

  mod čiji su i vektor električnog i vektor magnetskog polja upravni na pravac prostiranja

• poprečna interferometrija transverse interferometry
  engleski
  

  the method used to measure the refractive index profile of an optical fibre by placing it in an interferometer and illuminating the fibre transversely to the fibre axis

  srpski
  

  metoda koja se koristi za merenje profila indeksa prelamanja optičkog vlakna njegovim stavljanjem u interferometar i osvetljavanjem vlakna poprečno na osu vlakna

  srpski
  

  metoda koja se koristi za merenje profila indeksa prelamanja optičkog vlakna njegovim stavljanjem u interferometar i osvetljavanjem vlakna poprečno na osu vlakna

• transverzalni magnetski mod TM mod transverse magnetic mode TM mode
  engleski
  

  a mode whose magnetic field vector is normal and whose electric field vector is not normal to the direction of propagation NOTE In an optical fibre, TM modes along with TE modes correspond to meridional rays, in the terminology of geometric optics.

  srpski
  

  mod čiji je vektor magnetskog polja upravan i čiji vektor električnog polja nije upravan na pravac prostiranja NAPOMENA U optičkom vlaknu, TM i TE modovi odgovaraju meridijanskim zracima, prema terminologiji geometrijske optike.

  srpski
  

  mod čiji je vektor magnetskog polja upravan i čiji vektor električnog polja nije upravan na pravac prostiranja NAPOMENA U optičkom vlaknu, TM i TE modovi odgovaraju meridijanskim zracima, prema terminologiji geometrijske optike.

• (optički) pojačavač progresivnih talasa TWA travelling wave (optical) amplifier TWA
  engleski
  

  a non-resonant optical amplifier. NOTE Practical travelling wave amplifiers may have a small resonant amplification contribution due to residual reflections at their ends that cause ripples in the gain-wavelength characteristics. An optical amplifier may be considered as a travelling wave amplifier if such ripples cover a gain below a certain value (e.g. 3 dB).

  srpski
  

  nerezonantni optički pojačavač NAPOMENA Pojačavači progresivnih talasa mogu da imaju malo dodatno rezonantno pojačanje usled zaostalih refleksija na njihovim krajevima koje prouzrokuju talasanje na karakteristici pojačanje – talasna dužina. Optički pojačavač se može posmatrati kao pojačavač progresivnih talasa ukoliko takvo talasanje pokriva pojačanje ispod određene vrednosti (npr. 3 dB).

  srpski
  

  nerezonantni optički pojačavač NAPOMENA Pojačavači progresivnih talasa mogu da imaju malo dodatno rezonantno pojačanje usled zaostalih refleksija na njihovim krajevima koje prouzrokuju talasanje na karakteristici pojačanje – talasna dužina. Optički pojačavač se može posmatrati kao pojačavač progresivnih talasa ukoliko takvo talasanje pokriva pojačanje ispod određene vrednosti (npr. 3 dB).

• ultravioletno zračenje UV ultraviolet UV
  engleski
  

  optical radiation for which the wavelengths are shorter than those for visible radiation, that is approximately between 4 nm and 400 nm

  srpski
  

  optičko zračenje čije su talasne dužine kraće od talasnih dužina za vidljivo zračenje, što je približno između 4 nm i 400 nm

  srpski
  

  optičko zračenje čije su talasne dužine kraće od talasnih dužina za vidljivo zračenje, što je približno između 4 nm i 400 nm

• nevođeni mod unbound mode
  engleski
  

  any mode that is not a bound mode, generally a leaky or radiation mode of the fibre

  srpski
  

  bilo koji mod koji nije vođeni mod, obično mod rasipanja ili mod zračenja vlakna

  srpski
  

  bilo koji mod koji nije vođeni mod, obično mod rasipanja ili mod zračenja vlakna

• podvodni kabl underwater cable
  engleski
  

  a cable intended for installation in shallow water

  srpski
  

  kabl koji je predviđen za polaganje u plitku vodu

  srpski
  

  kabl koji je predviđen za polaganje u plitku vodu

• nepolarizovana svetlost unpolarized light
  engleski
  

  light in which the plane of polarization of the electric field varies randomly and rapidly during the propagation

  srpski
  

  svetlost čija se ravan polarizacije električnog polja u toku prostiranja menja slučajno i brzo

  srpski
  

  svetlost čija se ravan polarizacije električnog polja u toku prostiranja menja slučajno i brzo

• podmorski kabl bez regeneratora unrepeatered submarine cable
  engleski
  

  an underwater optical fibre cable, designed for unrepeatered applications, and suitable for shallow and deep water use, which has been extensively tested to show it can be installed and repaired in-situ, even in worst weather conditions, without any impairment of optical, electrical or mechanical performance or reliability

  srpski
  

  podvodni optički kabl projektovan za primene prenosa bez regeneratora, pogodan za primenu u plitkoj i dubokoj vodi, koji je opsežno testiran da se pokaže kako se može polagati i održavati na licu mesta, čak i u najlošijim vremenskim uslovima, bez bilo kakvih pogoršanja optičkih, električnih ili mehaničkih svojstava ili pouzdanosti

  srpski
  

  podvodni optički kabl projektovan za primene prenosa bez regeneratora, pogodan za primenu u plitkoj i dubokoj vodi, koji je opsežno testiran da se pokaže kako se može polagati i održavati na licu mesta, čak i u najlošijim vremenskim uslovima, bez bilo kakvih pogoršanja optičkih, električnih ili mehaničkih svojstava ili pouzdanosti

• postupak aksijalnog taloženja iz parne faze VAD vapour phase axial deposition technique VAD
  engleski
  

  an OVPO process by which particles are axially deposited on the target

  srpski
  

  OVPO proces u kojem se aksijalno stvara talog na nosaču

  srpski
  

  OVPO proces u kojem se aksijalno stvara talog na nosaču

• metoda promenljive aperture variable aperture method
  engleski
  

  a test method for determining the mode field diameter of a single-mode fibre by measuring the total far-field intensity passing through a series of apertures of increasing radii as a function of the aperture radii, provided that only the fundamental mode reaches the output end of the fibre under test NOTE The ITU-T, in Rec. G.650, has recommended this method as an alternative test method for mode field diameter.

  srpski
  

  metoda ispitivanja za određivanje prečnika polja moda monomodnog vlakna merenjem ukupnog intenziteta dalekog polja, koji prolazi kroz niz apertura sa rastućim poluprečnikom otvora, u funkciji od poluprečnika otvora, pod uslovom da samo osnovni mod dopire do izlaznog kraja ispitivanog vlakna NAPOMENA ITU-T je u Preporuci G.650 ovu metodu preporučio kao alternativnu metodu ispitivanja za određivanje prečnika polja moda.

  srpski
  

  metoda ispitivanja za određivanje prečnika polja moda monomodnog vlakna merenjem ukupnog intenziteta dalekog polja, koji prolazi kroz niz apertura sa rastućim poluprečnikom otvora, u funkciji od poluprečnika otvora, pod uslovom da samo osnovni mod dopire do izlaznog kraja ispitivanog vlakna NAPOMENA ITU-T je u Preporuci G.650 ovu metodu preporučio kao alternativnu metodu ispitivanja za određivanje prečnika polja moda.

• klizanje faze wander
  engleski
  

  long term non-cumulative variations of the significant instants of a digital signal from their ideal position in time NOTE 1 In practice “long-term” embraces all spectral components below 10 Hz. NOTE 2 Wander is expressed in term of absolute time or as a fraction of a time unit interval.

  srpski
  

  dugoročne nekumulativne varijacije značajnih trenutaka digitalnog signala u odnosu na njihovu idealnu poziciju u vremenu NAPOMENA 1 U praksi, „dugoročno” obuhvata sve spektralne komponente ispod 10 Hz. NAPOMENA 2 Klizanje se izražava preko apsolutnog vremena ili kao deo jediničnog vremenskog intervala.

  srpski
  

  dugoročne nekumulativne varijacije značajnih trenutaka digitalnog signala u odnosu na njihovu idealnu poziciju u vremenu NAPOMENA 1 U praksi, „dugoročno” obuhvata sve spektralne komponente ispod 10 Hz. NAPOMENA 2 Klizanje se izražava preko apsolutnog vremena ili kao deo jediničnog vremenskog intervala.

• talasni front wavefront
  engleski
  

  the locus of points where all components of the vectors of an electromagnetic wave have the same phase at the same time

  srpski
  

  geometrijsko mesto tačaka u kojima sve komponente vektora elektromagnetskog talasa imaju istu fazu u isto vreme

  srpski
  

  geometrijsko mesto tačaka u kojima sve komponente vektora elektromagnetskog talasa imaju istu fazu u isto vreme

• disperzija talasovoda waveguide dispersion
  engleski
  

  dispersion in a signal, propagating in a given mode, attributable to the dependence of the phase and group velocities of the mode on wavelength due to the geometric properties of the fibre NOTE For optical fibres the dependence is on the ratio (a/), where a is core radius and  is the wavelength.

  srpski
  

  disperzija signala koji se prostire u datom modu, koja je posledica zavisnosti faze i grupnih brzina moda od talasne dužine usled geometrijskih svojstava vlakna NAPOMENA Za optička vlakna zavisnost je data odnosom (a/), gde je a poluprečnik jezgra, a  talasna dužina.

  srpski
  

  disperzija signala koji se prostire u datom modu, koja je posledica zavisnosti faze i grupnih brzina moda od talasne dužine usled geometrijskih svojstava vlakna NAPOMENA Za optička vlakna zavisnost je data odnosom (a/), gde je a poluprečnik jezgra, a  talasna dužina.

• rasejanje talasovoda waveguide scattering
  engleski
  

  in an optical fibre, the part of the total scattering attributable to variations of geometry and index profile of the fibre

  srpski
  

  deo ukupnog rasejanja u optičkom vlaknu koji se može pripisati promenama geometrije i profila indeksa vlakna

  srpski
  

  deo ukupnog rasejanja u optičkom vlaknu koji se može pripisati promenama geometrije i profila indeksa vlakna

• talasna dužina wavelength
  engleski
  

  the distance covered in a period by the wavefront of a harmonic plane wave

  srpski
  

  dužina pokrivena talasnim frontom harmonika ravanskog talasa u datoj periodi

  srpski
  

  dužina pokrivena talasnim frontom harmonika ravanskog talasa u datoj periodi

• demultiplekser talasnih dužina wavelength demultiplexer
  engleski
  

  a device which performs the inverse operation of a wavelength multiplexer, where the input is an optical signal comprising two or more wavelength ranges and the output of each port is a different preselected wavelength range

  srpski
  

  sklop koji vrši inverznu operaciju u odnosu na multiplekser talasnih dužina, gde je ulaz optički signal koji sadrži dva ili više opsega talasnih dužina, a izlaz svakog pristupa je različit, prethodno definisani opseg talasnih dužina

  srpski
  

  sklop koji vrši inverznu operaciju u odnosu na multiplekser talasnih dužina, gde je ulaz optički signal koji sadrži dva ili više opsega talasnih dužina, a izlaz svakog pristupa je različit, prethodno definisani opseg talasnih dužina

• talasno multipleksiranje WDM wavelength division multiplexing WDM
  engleski
  

  multiplexing technique in which separate wavelengths are allotted to several independent signals (optical channels) for transmission over a common optical transmission medium NOTE Wavelength division multiplexing is a form of frequency division multiplexing (FDM). The use of a special term avoids confusion with the possible use of FDM in assembling the baseband signal which has to be carried over the optical link at one wavelenght.

  srpski
  

  tehnika multipleksiranja gde se razdvojene talasne dužine dodeljuju nekom broju nezavisnih signala (optičkih kanala) radi prenosa kroz zajedničku optičku prenosnu sredinu NAPOMENA Talasno multipleksiranje je vid frekvencijskog multipleksiranja (FDM). Poseban naziv se koristi radi izbegavanja konfuzije sa mogućom primenom FDM-a u kreiranju signala osnovnog opsega koji na jednoj talasnoj dužini treba da se prenese optičkom vezom.

  srpski
  

  tehnika multipleksiranja gde se razdvojene talasne dužine dodeljuju nekom broju nezavisnih signala (optičkih kanala) radi prenosa kroz zajedničku optičku prenosnu sredinu NAPOMENA Talasno multipleksiranje je vid frekvencijskog multipleksiranja (FDM). Poseban naziv se koristi radi izbegavanja konfuzije sa mogućom primenom FDM-a u kreiranju signala osnovnog opsega koji na jednoj talasnoj dužini treba da se prenese optičkom vezom.

• multiplekser talasnih dužina wavelength multiplexer
  engleski
  

  a branching device with two or more input ports and one output port where the light in each input port is restricted to a preselected wavelength range, and the output is the combination of the light from the input ports

  srpski
  

  sklop za grananje sa dva ili više ulaznih pristupa i jednim izlaznim pristupom, gde je svetlost u svakom od ulaznih pristupa ograničena na prethodno definisan opseg talasnih dužina, a izlaz je kombinacija svetlosti sa ulaznih pristupa

  srpski
  

  sklop za grananje sa dva ili više ulaznih pristupa i jednim izlaznim pristupom, gde je svetlost u svakom od ulaznih pristupa ograničena na prethodno definisan opseg talasnih dužina, a izlaz je kombinacija svetlosti sa ulaznih pristupa

• talasni broj wavenumber
  engleski
  

  at a fixed time, the number of wavelengths in the unit length, in the direction of propagation

  srpski
  

  broj talasnih dužina po jediničnoj dužini u smeru prostiranja u određenom trenutku

  srpski
  

  broj talasnih dužina po jediničnoj dužini u smeru prostiranja u određenom trenutku

• radna margina working margin
  engleski
  

  difference between the power budget and the loss budget NOTE The working margin is usually expressed in decibels.

  srpski
  

  razlika između rezerve snage i rezerve slabljenja NAPOMENA Radna margina se obično izražava u decibelima.

  srpski
  

  razlika između rezerve snage i rezerve slabljenja NAPOMENA Radna margina se obično izražava u decibelima.

• X-komutator X-switch
  engleski
  

  a type of integrated optical switch, formed by two strip waveguides crossing at a given (small) angle, and by control elements (usually electrodes) in the region of the crossing

  srpski
  

  tip integrisanog optičkog komutatora, formiranog pomoću dva trakasta talasovoda koji se ukrštaju pod datim (malim) uglom i pomoću upravljačkih elemenata (obično elektroda) u oblasti ukrštanja

  srpski
  

  tip integrisanog optičkog komutatora, formiranog pomoću dva trakasta talasovoda koji se ukrštaju pod datim (malim) uglom i pomoću upravljačkih elemenata (obično elektroda) u oblasti ukrštanja

• Y-sklop za grananje Y-sprežnik (napušten) Y-branching device Y-coupler (deprecated)
  engleski
  

  a tee-branching device with one input port and two output ports

  srpski
  

  T-sklop za grananje sa jednim ulaznim i dva izlazna pristupa

  srpski
  

  T-sklop za grananje sa jednim ulaznim i dva izlazna pristupa

• nagib nulte disperzije (oznaka: S0) zero-dispersion slope (symbol: S0)
  engleski
  

  the value of the chromatic dispersion slope at the zero-dispersion wavelength: S0 = S(0)

  srpski
  

  vrednost nagiba hromatske disperzije na talasnoj dužini nulte disperzije: S0 = S(0)

  srpski
  

  vrednost nagiba hromatske disperzije na talasnoj dužini nulte disperzije: S0 = S(0)

• talasna dužina nulte disperzije (oznaka: 0) zero-dispersion wavelength (symbol: 0)
  engleski
  

  that wavelength at which the chromatic dispersion coefficient vanishes

  srpski
  

  ona talasna dužina na kojoj se gubi koeficijent hromatske disperzije

  srpski
  

  ona talasna dužina na kojoj se gubi koeficijent hromatske disperzije