Srpski znak usaglašenosti i CE znak
U skladu sa Pravilnikom o bezbednosti mašina („Službeni glasnik RS”, br. 58/16 i 21/20), u daljem tekstu: Pravilnik, proizvođač pre stavljanja mašine na tržište i/ili u upotrebu, između ostalog, ima obavezu da stavlja znak usaglašenosti na mašinu, u skladu sa članom 12 ovog pravilnika.
Smatra se da je mašina na koju je stavljen znak usaglašenosti i koju prati Deklaracija o usaglašenosti mašine usaglašena sa zahtevima iz ovog pravilnika. Ako je određena mašina predmet i drugih propisa na osnovu kojih se uređuju druga pitanja i prema kojima se propisuje stavljanje znaka usaglašenosti, stavljen znak usaglašenosti označava da je ta mašina usaglašena i sa zahtevima iz tih drugih propisa.
Izgled i sadržina znaka usaglašenosti („CE” i „Srpskog znaka usaglašenosti”) opisana je u Prilogu 3 Pravilnika.
Znak usaglašenosti stavlja se na mašinu tako da bude vidljiv, čitljiv i neizbrisiv, a ukoliko to nije moguće, stavlja se na njegovu ambalažu ili dokumentaciju koja ga prati.
Izuzetno, ako proizvođač ili njegov zastupnik nije registrovan na teritoriji Republike Srbije, uvoznik stavlja znak usaglašenosti na mašinu, odnosno ako to nije odgovarajuće, stavlja na njenu ambalažu i/ili propratnu dokumentaciju.
CE znak – SE znak u EU predstavlja jedini dozvoljeni znak o usaglašenosti proizvoda sa zahtevima evropskih direktiva u pogledu bezbednosti proizvoda. CE znak na proizvodu predstavlja izjavu proizvođača da je proizvod usaglašen sa bitnim zahtevima relevantnog evropskog zakonodavstva (u pogledu zdravlja, bezbednosti, zaštite životne sredine), u praksi sa zahtevima direktiva koje regulišu pojedine proizvode.
CE znak je obavezna evropska oznaka za grupe proizvoda i ukazuje na usaglašenost sa osnovnim bezbednosnim i zdravstvenim zahtevima evropskih direktiva novog pristupa.
SE znak stavlja se isključivo na proizvod za koji je to predviđeno u skladu sa određenim evropskim direktivama i ne sme se stavljati na druge proizvode. Takođe, zabranjeno je da se proizvodi označavaju znakovima za koje postoji verovatnoća da će ličiti na SE znak i time obmanuti kupce proizvoda.
CE znak na proizvodu nije znak kvaliteta, to je potvrda nadzornim organima da proizvod zakonski može da se stavi na tržište.
CE znak na proizvodu obezbeđuje slobodno kretanje proizvoda u okviru Evropske unije i EFTA. Proizvođači koji žele da plasiraju svoje proizvode na evropsko tržište moraju da osiguraju da su ti proizvodi u skladu sa zahtevima Direktive o mašinama i da imaju CE znak. Ovom oznakom proizvođači/distributeri proizvoda dokazuju da je njihov proizvod usklađen sa važećim bezbednosnim standardima i da se može slobodno staviti na tržište u okviru Evropske unije.
U skladu sa članom 18, stav 2, Pravilnika, od dana stupanja na snagu ACAA sporazuma za mašine na koje se primenjuje ovaj pravilnik ili, ako taj ugovor ne bude zaključen, od dana pristupanja Republike Srbije Evropskoj uniji, označavanje usaglašenosti mašina obavlja se stavljanjem CE znaka u skladu sa ovim pravilnikom i posebnim propisima.
Srpski znak usaglašenosti
Usaglašenost proizvoda sa bitnim zahtevima iz srpskih tehničkih propisa označava se stavljanjem Srpskog znaka usaglašenosti na proizvod.
Srpski znak usaglašenosti je jedina oznaka kojom se potvrđuje da je proizvod koji se stavlja na tržište ili upotrebu u Republici Srbiji usaglašen sa zahtevima iz srpskog tehničkog propisa, ako je na osnovu tog propisa predviđeno njegovo stavljanje.
Za korisnike u Republici Srbiji važno je to da CE znak ne zamenjuje Srpski znak usaglašenosti. Srpski znak usaglašenosti se, u skladu sa tehničkim propisom, uvek stavlja na proizvode koji se plasiraju na tržište ili stavljaju u upotrebu u RS, bez obzira na to da li je na taj proizvod već stavljen CE znak. To znači da na isti proizvod mogu biti stavljena oba znaka.
Srpski znak usaglašenosti stavlja proizvođač, odnosno njegov zastupnik ili uvoznik ako je to utvrđeno tehničkim propisom, posle sprovedenog ocenjivanja usaglašenosti. On to čini samostalno ili po uputstvu imenovanog tela koje je sprovelo ocenjivanje usaglašenosti. Na osnovu Potvrde o usaglašenosti ili izvoda iz evidencije imenovanog tela o izdatim potvrdama, proizvođač ili njegov zastupnik, odnosno uvoznik stavlja na mašinu Srpski znak usaglašenosti.
Srpski znak usaglašenosti se sastoji od tri velika slova A povezana u obliku jednakostraničnog trougla (3A). Uz Srpski znak usaglašenosti se stavlja registarski broj imenovanog tela iz registra imenovanih tela za ocenjivanje usaglašenosti, kao i poslednje dve cifre godine izdavanja isprave o usaglašenosti, ako je to telo sprovodilo, odnosno učestvovalo u ocenjivanju usaglašenosti. Oblik, izgled i sadržina Srpskog znaka usaglašenosti uređeni su na osnovu Uredbe o znaku usaglašenosti („Službeni glasnik RS”, br. 04/22). Srpski znak usaglašenosti stavlja se na određena mesta, prema sledećem redosledu:
1) na proizvod;
2) pločicu uz proizvod;
3) na njegovu ambalažu ili na nalepnicu ili priveznicu koja se stavlja na ambalažu proizoda, ili
4) na propratni dokument proizvoda.
Pravilo je da se Srpski znak usaglašenosti stavlja na proizvod, na mestu koje je lako dostupno za pregled. Ovaj znak mora da se sačuva u slučaju dalje obrade, odnosno dorade proizvoda (ili delova proizvoda) ili kada se taj proizvod ugrađuje u objekte ili postrojenja.
Izuzetno, ako nije moguće staviti Srpski znak usaglašenosti na proizvod zbog njegove prirode, dimenzija, odnosno nekih drugih karakteristika koje to onemogućavaju, ovaj znak se može staviti na pločicu ili priveznicu uz proizvod.
U skladu sa članom 18, stav 1, Pravilnika, od dana stupanja na snagu ovog pravilnika do dana stupanja na snagu ACAA sporazuma za mašine na koje se primenjuje ovaj pravilnik, ili, ako taj ugovor ne bude zaključen, do dana pristupanja Republike Srbije Evropskoj uniji, označavanje usaglašenosti mašina obavlja se stavljanjem Srpskog znaka usaglašenosti, u skladu sa ovim pravilnikom i posebnim propisima.
Srpski znak usaglašenosti u originalnom formatu može da se preuzme sa sajta Ministarstva privrede: www.privreda.gov.rs
